Απαξιωτικός χαρακτηρισμός για άτομα υπερεθνικιστικών απόψεων, μάλλον νεαρά σε ηλικία. Προσδίδεται τακτικά σε Χρυσαυγίτες και νεοναζί, αλλά όχι μόνον.

Ο όρος εμφανίσθηκε στη δεκαετία του '90 και παραμένει σε χρήση.

  1. Anyway, αν εξαιρέσουμε και κάτι τρελαμένα εθνίκια που χειροκροτούσαν σε κάθε δυνατή στιγμή, ήταν πολύ καλογυρισμένο. Αλλά φτωχό από άποψη πραγματικής ιστορίας και σπαρτιάτικης φιλοσοφίας... (Κριτική της ταινίας '300' από φόρουμ της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ Νομικής)

  2. Εθνίκια κουφάλες, έρχονται κρεμάλες (Σύνθημα αναρχικών)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Πού μέσα;

Κατά τ'άλλα, κοινή έκφραση δηλωτική απογοητεύσεως, αποτυχίας, βαρεμάρας κλπ, δηλαδή χέστα κι' άστα, άστα και βράστα, μη την ψάχνεις, μπλέξαμε και γενικώς την κάτσαμετη βάρκα.

Είναι το πρώτο συστατικό των πολύ παραστατικών εκφράσεων «χέσε μέσα Πολυχρόνη που δε γίναμε ευζώνοι» και «χέσε μέσα Αποστόλη που δεν πήραμε την Πόλη», που αφήνουν να εννοηθεί ότι η αποτυχία κάπου ήταν προδιαγεγραμμένη και ίσως και ότι κάπου κι εμείς βάλαμε το ρημάδι το χεράκι μας. Εικάζεται - και, ασφαλώς, ελέγχεται - ότι αυτές οι δυο εκφράσεις χρονολογούνται από την Μικρασιατική Καταστροφή.

- Και πάω για το διαβατήριο το καινούργιο με το τσιπάκι και στήνομαι πέντε ωρίτσες και έρχεται κάποτε η σειρά μου και μου λέει αυτή η ενημερότητα είναι παλιά και οι φωτογραφίες έχουν σκιές ... και σιγά καν να μην τα προλάβω όλα απ'την αρχή σε δυο μέρες που φεύγουμε ... χέσε μέσα Πολυχρόνη που δε γίναμε ευζώνοι, για να μη στα πολυλογώ ...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Μου το θύμισε ο betatzis μ' ένα σχόλιό του εδώ.

Κραυγή της ποδοσφαιρικής κερκίδας (και της αλάνας) με ρίζες στη Θεσσαλονίκη του μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων.

Λέγεται κυρίως ως προτροπή προς παίκτη της δικιάς μας ομάδας να διώξει τη μπάλα όσο πιο μακριά μπορεί - εκτός αγωνιστικού χώρου ή και εκτός γηπέδου, αν είναι δυνατόν - με σκοπό είτε να αποσοβηθεί ο άμεσος κίνδυνος να φάμε γκολ είτε, συνηθέστερα, να κερδηθεί χρόνος και να κρατήσουμε το προβάδισμα στο σκορ ή να διαφυλάξουμε το βαθμό της ισοπαλίας.

Λέγεται, σπανιότερα, και ως σχόλιο όταν ένα άτεχνο σουτ στέλνει τη μπάλα απελπιστικά άουτ.

Εκτός ποδοσφαίρου, η φράση χρησιμοποιείται περιορισμένα, νομίζω, κυρίως ως παρότρυνση για κωλυσιεργία.

Σε ό,τι αφορά την προέλευση της φράσης, την βρίσκουμε σε μια ενδιαφέρουσα τομή της ποδοσφαιρικής και της εθνοτικής γεωγραφίας της Θεσσαλονίκης.

Μέχρι τα τέλη του '50, τα γήπεδα του ΠΑΟΚ και του Ηρακλή γειτόνευαν. Το γήπεδο του ΠΑΟΚ, από το 1930 μέχρι το 1959 που εγκαινιάσθηκε η Τούμπα, βρισκόταν στο λεγόμενο Συντριβάνι, πλάι στην έκθεση και εκεί που σήμερα είναι η Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ. Το γήπεδο του Ηρακλή ήταν 500 μέτρα πιο πάνω, εκεί που σήμερα είναι η πλατεία του Χημείου. Τώρα, ανάμεσα στα δυο γήπεδα ήταν το νεκροταφείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας, γνωστό στους Θεσσαλονικείς ως τα «Εβραίικα Μνήματα», ΒΔ από το γήπεδο του ΠΑΟΚ και ΝΑ από το γήπεδο του Ηρακλή. Ε, και όταν ένας παίκτης έστελνε τη μπάλα έξω από το γήπεδο, είτε το ένα είτε το άλλο γήπεδο, λέγανε οι φίλαθλοι - κατ' απόλυτη κυριολεξία - ότι έστειλε τη μπάλα στα μνήματα. Ο παππούς μου, ο οποίος ήταν Παοξής, ορκιζόταν, βέβαια, ότι η πατρότητα της φράσης ανήκε στους Ηρακλειδείς φιλάθλους. Κατά τον παππού μου, οι παίκτες του Ηρακλή τις εποχές εκείνες ήταν τέτοιοι ξυλοκόποι που το βασικό τους gameplan ήταν να στέλνουν τη μπάλα στα μνήματα.

Σχετικές, αν και όχι συνώνυμες, εκφράσεις είναι το πετάω την μπάλα στην εξέδρα και το πολύ περιγραφικό κεραμιδώνω
...........................................................

Τα Εβραίικα μνήματα της Θεσσαλονίκης καταστράφηκαν στη διάρκεια της Κατοχής και τα ταφικά μνημεία λεηλατήθηκαν. Αργότερα το Πανεπιστήμιο έχτισε από πάνω. Περισσότερα υπάρχουν εδώ και εδώ. Εδώ υπάρχει ένα σύντομο σχετικό κείμενο του συγγραφέα Γιώργου Ιωάννου.

Για τα παλιά γήπεδα της Θεσσαλονίκης μπορείτε να διαβάσετε εδώ

  1. Δες το κριάρι, ρε... - Άσε τα τσαλίμια, ρε, τη μπάλα στα μνήματα... ένα λεπτό θέλει για να το σφυρίξει, γαμώ τον αντίθεό μου...

  2. Καλά ρε, τι παλτό ειν' αυτός; Τετ-α-τετ τρεις φορές και τρεις φορές τη μπάλα στα μνήματα;

  3. Λοιπόν, μάγκες... αυτοί θα μας πιέζουνε να υπογράψουμε αλλά εμείς τρία πουλάκια κάθονται, τη μπάλα στα μνήματα και σφυρίζουμε αδιάφορα... να κερδίσουμε λίγο χρόνο μπας και έρθει και καμιά σοβαρή προσφορά...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Αρκτικόλεξο.

ΛΟΑΤ = Λεσβίες, Ομοφυλόφιλοι, Αμφισεξουαλικοί, Τρανσεξουαλικοί.

Ή, κατ'αλλους, αριστεροκάβαλες, αδερφές, εμ σαμπού εμ κοντίσιονερ, τραβέλια.

Το ΛΟΑΤ είναι ένας περιληπτικός όρος για όλα τα άτομα που δεν είναι απολύτως ετεροφυλόφιλα, στρέιτ και κατασκευάσθηκε ως αντίβαρο ακριβώς στους απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς που μεταχειρίζονται για τα άτομα αυτά οι στρέιτ. Ορισμένοι προσπαθούν να τον καθιερώσουν αλλά χρησιμοποιείται ελάχιστα - ακόμη κι από τις κοινότητες που περιγράφει - και είναι τόσο αδέξιος όρος γλωσσικά που μάλλον θα παραμείνει αδόκιμος εσαεί.

Είναι απευθείας μετάφραση από το αγγλικό LGBT = Lesbians, Gay, Bisexuals, Transsexuals - όπως μετάφρασεις είναι και πολλοί άλλοι όροι αυτού του χώρου - π.χ. βγαίνω και βερς.

Ως λέξη, το ΛΟΑΤ μπορεί να μην είναι πιασάρικη αλλά η σημαία των ΛΟΑΤ τα σπάει.

  1. Ποια λέξη ταιριάζει καλύτερα Ομοερωτοφοβία- Homophobia ή ΛΟΑΤ φοβία / LGBT phobia ? Ο όρος «LGBT phobia-ΛΟΑΤ φοβία» περιλαμβάνει ταυτόχρονα λεσβίες, γκέι, αμφισεξουαλικές-ους και τρανσέξουαλ. Πιστεύουμε πως, όταν ένας όρος περιλαμβάνει πολλές και ποικίλες συμπεριφορές χάνει την βαρύτητα της σημασίας του. Ο όρος «Homophobia-Oμοερωτοφοβία» είναι πιο γνωστός, και έχει γίνει αποδεκτός στο λεξιλόγιο ενός μεγάλου αριθμού χωρών της Ευρώπης. (Από κείμενο της ΟΛΚΕ)

  2. Το Φεστιβάλ Περηφάνιας είναι ένας παγκόσμιος θεσμός των ΛΟΑΤ. Στην Ελλάδα ξεκίνησε μια ολοκληρωμένη διοργάνωσή του κατά τα διεθνή πρότυπα το 2005. Γιορτάζουμε και διεκδικούμε, χαιρόμαστε τον έρωτα και ζητούμε σεβασμό για την διαφορετικότητα ... (Από λεσβιακή ιστοσελίδα)

Η σημαία των ΛΟΑΤ (από poniroskylo, 06/06/08)Φεστιβάλ Περηφάνειας ΛΟΑΤ 2008 (από poniroskylo, 06/06/08)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Όρος που χρονολογείται από τότε που τα παιδιά έπαιζαν μπάλα στις αλάνες με πέτρες για δοκάρια.

Εξωφυλαρούχας ήταν τότε ο καημένος που δεν το κατείχε το τόπι και καμιά ομάδα δεν τον ήθελε, με αποτέλεσμα να κάθεται απ' έξω και να προσέχει τα ρούχα των υπολοίπων. Έμπαινε δε να παίξει μόνον αν κάποιος από τους καλούς χτυπούσε, ή ερχόταν η μάνα του να τον μαζέψει πριν τη λήξη του αγώνα.

Ο όρος έχει επιβιώσει στην σύγχρονη αργκό των γηπέδων και περιγράφει το παλτό, τον μόνιμο παγκίτη - συνήθως πρόκειται για άλλη μια εμπνευσμένη προσωπική επιλογή της προεδράρας στις τελευταίες μεταγραφές.

Εκτός γηπέδων, χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει τον αιώνιο κομπάρσο, το δια βίου κοντάρι, αυτόν που τον ρίχνουν και μένει πάντα στην απόξω.

  1. Παλιός ποδοσφαιριστής στον Hρακλή, με όχι και πολύ ταλέντο, γι' αυτό δεν τον πολυπαίζανε κι έτσι απέκτησε το παρατσούκλι «εξωφυλαρούχας», (γιατί καθόταν έξω και φύλαγε τα ρούχα). (Από το ΚΛΙΚ, άρθρο για τον τέως υπουργό Γιώργο Λιάνη)

  2. Ο πρόεδρος έδωσε λύσεις και κάλυψε κενά σε θέσεις-κλειδιά ... Δεξιός εξωφυλαρούχας ένας τελειωμένος Σέρβος που δεν τον ξέρει ούτ' η μάνα του... αριστερός εξωφυλαρούχας ο απιθανόπουλος από το Ουζμπεκιστάν ... έχουμε πλέον μπει σε τροχιά τίτλου ...

  3. Άσε μωρέ, να τον λυπάσαι είναι ... μια ζωή εξωφυλαρούχας ... τον καλούνε, βέβαια, στις δεξιώσεις και στα διάφορα γιατί έχουν ανάγκη τον αδερφό του, αλλά πέραν τούτου ουδέν ... ούτε γυρνάει κανείς να του μιλήσει ... κι αυτός κάθεται σε μια γωνιά και ξερογλείφεται με τα γκομενάκια ...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Απόδοση στα Ελληνικά του αγγλικού νεολογισμού mooncup.

Όπου mooncup® είναι η οικολογική και οικονομική εναλλακτική λύση στα ταμπόν, τις σερβιέτες και τα πάσης φύσεως μουνόπανα. Είναι ακριβώς μια μικρή κούπα - γύρω στα 5 εκ. - η οποία μπαίνει στον κόλπο και συλλέγει το αίμα της περιόδου. Γεμίζει, - κάθε 4 με 8 ώρες - το βγάζεις, το αδειάζεις, το ξεπλένεις και το ξαναφοράς και ούτω καθεξής.

Κυκλοφορεί σε δύο μεγέθη.

Η μουνόκουπα δεν διατίθεται στα καταστήματα στην Ελλάδα, μόνο με ταχυδρομική παραγγελία - περισσότερες πληροφορίες και αναλυτικές οδηγίες χρήσης σε αυτή την ιστοσελίδα

Νταξ, το ξέρω ότι αυτός /-ή που εμπνεύσθηκε την ονομασία του προϊόντος, στο φεγγάρι ήθελε να την πάει τη δουλειά και ο όρος μουνόκουπα δεν παραπέμπει ακριβώς εκεί - αλλά, καλά, δεν ήξερε, δε ρώταγε;

- Μωρό μου, εσύ ... πες μου πότε έχεις περίοδο, να 'ρθω να μεταλάβω ...
- Έλα, μαλάκα, έλα ... να σου βγάλω γούστα ... έχω και περίοδο, έχω και μουνόκουπα ...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Στις κουβέντες των μπουρδελιάρηδων (βλ. εδώ), η πουτάνα η οποία το κάνει σαν αγγαρεία - δηλαδή, βιάζεται, δεν κουνιέται, δεν μιλάει, δείχνει ότι βαριέται κ.ο.κ. Με άλλα λόγια, δεν μπαίνει στον κόπο να το παίξει.

(Όλα τα παραδείγματα από το forum του bourdela.com)

  1. - Φωκαίας 25 η Αντέλλα. Μόνον βλέπομεν, δεν αγγίζομεν. - Τι θέλει να πει ο ποιητής;;; - πολυ απλα .. οτι ειναι ωραια εξωτερικα αλλα στο κρεββατι επιπλο... - Σαν κάτι να θυμάμαι (κομοδίνο;) - με σεμεδακι;

  2. Η πιο καυλιάρα πουτάνα της εποχής; Την Αντελα τι τη βαλατε ρε μαγκες; Επιπλο ειναι. Σιγα τη καυλιαρα.

  3. Καλύτερα να γάμαγα μια φουσκωτή κουκλά ή ακόμα καλύτερα να τον έπαιζα μόνος μου. Θα μου πεις με 15Ε τι περίμενες αλλά ούτε τη φωνή της δεν άκουσα καθ'όλη τη διάρκεια. Τίποτα,μηδέν κούκλα,κομοδίνο,ντουλάπα όπως θέλετε πείτε το. ΜΑΚΡΙΑ!!!!!!!!

  4. λοιπον πουστροτσατσε χεστηκα για το ξυνησμα σου..αλλα τετοιο θρασος θελει μαυρο. τα 30 γιουρια δεν τα πεταμε ετσι με επιπλα πουτανες.

(από Khan, 10/08/09)

Δες και αστερίας.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Καθιερωμένη αργκό της ποδοσφαιρικής κερκίδας που έχει περάσει πια ευρύτατα και στις στήλες των αθλητικών εφημερίδων.

Ο όρος χαρακτηρίζει πλέον τον άχρηστο παίκτη γενικά αλλά η αρχική σημασία είναι πιο συγκεκριμένη. Παλτό, λοιπόν, λέμε ειδικότερα τον ποδοσφαιριστή που έρχεται στην ομάδα μετεγγραφή από το εξωτερικό με τυμπανοκρουσίες και ταρατατζούμ αλλά γρήγορα αποδεικνύεται λίγος και διαψεύδει παταγωδώς τις προσδοκίες των φιλάθλων.

Η λογική του χαρακτηρισμού είναι ευφυέστατη. Το παλτό, το ρούχο, το αγοράζουμε τέλη καλοκαιριού, αρχές φθινοπώρου, το φοράμε στα βαριά κρύα και με το που θα μπει ο Μάρτιος τόχουμε σηκώσει στη ντουλάπα με τη ναφθαλίνη. Το παλτό, τον παίκτη, τον φέρνουμε στις μετεγγραφές του Αυγούστου, παίρνει μια πίστωση χρόνου για να προσαρμοστεί και καλά στην «Ελληνική πραγματικότητα», παίζει κάποια ματς πριν και μετά τα Χριστούγεννα, τον παίρνουμε χαμπάρι και από τον Μάρτιο είναι πλέον μόνιμος ούτε καν στον πάγκο αλλά στην κερκίδα των επισήμων - που είναι, βέβαια, το ποδοσφαιρικό ισοδύναμο της ντουλάπας με τα χειμωνιάτικα.

Εκτός από παλτό, χρησιμοποιούνται και οι λέξεις πάλτουρας, παλτουδιά και (το προσωπικό μου φέιβοριτ) ημίπαλτο.

Η πανάκριβη μετεγγραφή που επίσης απογοητεύει λέγεται, βέβαια, βιζόν.

  1. Ακριβά χειμερινά ψώνια και βαριά θερινά «παλτά»,
    (Τίτλος από ΤΟ ΒΗΜΑ, 03/02/08)

  2. Είναι παλτό ή παίκτης κλάσης ο Σισέ; Πρέπει να σταθούμε στο γκολ, το δοκάρι, το έμμεσο, την κόκκινη που «κέρδισε» από τον αντίπαλό του ή πρέπει να σταθούμε στα άχαστα που έχασε σε έναν αγώνα που τροφοδοτήθηκε περισσότερο από κάθε άλλη φορά; Από εδώ

  3. Τον πήραμε παλτό! Τον πήραμε παλτό! Και μέσα σε έναν χρόνο, τον κάναμε Ετο'ο! (Χιουμορώδες γηπεδικό σύνθημα)

Η νέα σύνθεση του Παναθηναϊκού (από poniroskylo, 08/12/09)Ο Ετό\'ο. Δεν είναι παλτό. Και εδώ, δεν είναι και τραυματίας. (από poniroskylo, 08/12/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Μειωτικός χαρακτηρισμός για τη Θεσσαλονίκη.

Είναι αιχμή για το γεγονός ότι οι καφετέριες, και οι χώροι διασκέδασης γενικότερα, πολλαπλασιάζονται ενώ οι παραγωγικές δραστηριότητες φθίνουν και το πολιτισμικό επίπεδο της πόλης υποβαθμίζεται.

Είναι και μια γενικότερη αναφορά στους ρυθμούς των Σαλονικιών - οι οποίοι είναι, υποτίθεται, τύποι χαλαροί και αραχτοί με την φραπεδιά μονίμως στο χέρι και το βαρύ κλίμα ως έτοιμη δικαιολογία.

Πάει πακέτο με άλλα κλισέ του τύπου «Η Θεσσαλονίκη είναι ερωτική πόλη» και «Η Θεσσαλονίκη έχει καλό φαΐ».

Άλλα σχετικά λήμματα: θεσσαλονικιώτικα, μπαγιάτης

  1. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Φραπεδούπολη, αλλά πλέον είμαι οικονομικός μετανάστης στην Αθήνα, όπως και πολλοί φίλοι μου. Δυστυχώς η πόλη μας δεν μπορεί να μας κρατήσει γιατί έχει βαλτώσει. (Post στο blog του Μ. Ανδρουλάκη)

  2. Σε μια απέραντη φραπεδούπολη θέλει να μετατρέψει τη Θεσσαλονίκη ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, δήλωσε χθες ο υποψήφιος δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης. «Όλες οι αναπλάσεις που κάνει ο δήμαρχος κατεδαφίζουν την ιστορικότητα και ισοπεδώνουν την ταυτότητα των μνημείων. Μετατρέπουν την πόλη σε μια απέραντη καφετέρια». (Από Ελευθεροτυπία, 08/09/06)

(από electron, 22/09/09)Μυδασίστ: Βράσταμαν. (από Khan, 18/01/11)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Έκφραση κλισέ που κυριολεκτεί μεν, αυτοαναιρείται δε. Δηλώνει ότι ο ομιλών ήταν μεν παρών σε κάποιο γεγονός - σημαντικό και, συνήθως, μακρινό - αλλά, συγχρόνως αφήνει να εννοηθεί και ότι ήταν απλός θεατής και μάλιστα από απόσταση, στην ουσία παρών απών (παρ.1). Χρησιμοποιείται κυρίως ειρωνικά για να περιγράψει κοσμικούς τύπους του στυλ «όπου γάμος και χαρά η Βασίλω πρώτη», ρουβίτσες που είναι αδιανόητο να χάσουν συναυλία, δημοσιοκάφρους που είναι, εννοείται, πάντα παρόντες στα γεγονότα, ή, πιο απλά, τους φαντασιόπληκτους (παρ.2).

Για τους άνω των 40-45, η έκφραση παραπέμπει σε μια σειρά εικονογραφημένων παιδικών αφηγημάτων με τον γενικό τίτλο «Ήμουν κι εγώ εκεί» τα οποία μοίραζε ως δώρα το απορρυπαντικό ΡΟΛ. Συγγραφέας ήταν η Γεωργία Ταρσούλη (πα μαλ) και κεντρικός ήρωας ο Άλκης, ένας νεαρός που είχε ανοίξει φάμπρικα με μια χρονομηχανή και κυκλοφορούσε σε διάφορες στιγμές της αρχαιότητας - Κρήτη, Αννίβας, Βαβυλώνα και δε συμμαζεύεται. Βλ. μήδια και για περισσότερα εδώ.

Ή έκφραση, ωστόσο, είναι πολύ παλαιότερη. Στη βερσιόν «ήμουνα κι εγώ εκεί μ' ένα κόκκινο βρακί», είναι μια κλασική κατάληξη παιδικών παραμυθιών - ένα λατέρνατιβ στο «ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» (Παρ.3).

Υπάρχει και ομώνυμο άλμπουμ του Παπάζογλου. Καμία σχέση.

  1. ... προσελκύει ένα μεγάλο πλήθος κόσμου, που έρχεται να παρακολουθήσει όλα τα πάρα πάνω, έστω και από μακριά για να μπορεί να πει «ήμουν κι εγώ εκεί» (Άρης Τερζόπουλος στο ΚΛΙΚ, «Αποχαιρετισμός στη Μύκονο»)

  2. Τελέρε, με τον παραμυθά ... και στο Γουέμπλεϊ ήτανε το '71, και στο Πολυτεχνείο μέσα και με τον Αγγελόπουλο τακίμι ... ποιός είναι, ρε πστ ... ο ήμουν κι εγώ εκεί; Ευτυχώς, δηλαδή, που είχε γεννηθεί κι αυτός και δεν αναβλήθηκαν τα σέβεντις, μυγαμήσω ...

  3. Μια φορά κι έναν καιρό,
    πήγε η γάτα στο χορό
    και δεν χόρευε καλά
    και της κόψαν την ουρά,
    και την πήγαν στο παλάτι
    και της βάλανε αλάτι.
    Ήμουνα κι εγώ εκεί
    μ' ένα κόκκινο βρακί,
    κάθησα στα χώματα
    φύγαν τα μπαλώματα.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified