Definitions by xalikoutis (322)
Showing 301-310 from 322

επαναστατόσημα, αριστερόσημα, αναρχόσημα

Κλάσικ, τώρα πια, λέξη της αριστεράς και του αναρχικού χώρου, η οποία παραπέμπει στα φανταστικά (και φαντασιακά να τα πεις μέσα είσαι) ένσημα τα οποία κανείς "κολλάει" με την πορεία του στους εν λόγω χώρους.

Τα επαναστατόσημα είναι λέξη που στηλιτεύει και λοιδωρεί πολιτικές στάσεις και συμπεριφορές, και συγκεκριμένα την επαγγελματοποίηση της πολιτικής συμμετοχής και γενικά την ιδιοτελή εξαργύρωσή της (με θέσεις, διασυνδέσεις, προσβάσεις, καταξίωση, δηλαδή, εξουσία, μούρη, φράγκα, σεξ, και διάφορες μορφές ασυλίας). Επιπλέον, χρησιμοποιείται σε συμφραζόμενα με ειρωνική διάθεση για να καταγγείλει την επίκληση του προσωπικού αριστερού/αναρχικού παρελθόντος ως πρόσχημα ιδιώτευσης, "τιμητικής αποστρατείας" από την ενεργό πολιτική δράση, χωρίς, όμως, αποποίηση των ωφελημάτων (ηθικών και υλικών) που απορρέουν από την τελευταία - ή ακόμα και ως πρόσχημα προδοσίας και μεταπήδησης στο στρατόπεδο του αντιπάλου, από τον ρεφορμισμό μέχρι τη δεξιά. βλ. και το αξίωμα "αριστερό παρελθόν = δεξιό παρόν"). Τέλος, χρησιμοποιείται πολύ συχνά αυτοϋπονομευτικά, αυτοκριτικά όχι μόνο για την ιδιοτέλεια αλλά και την ηττοπάθεια (πας στην πορεία-μνημόσυνο για να κάμεις το "καθήκον σου", χωρίς να το πιστεύεις) που επικρατεί και τον κούφιο φορμαλισμό της πολιτικής συμμετοχής που φτάνει να μετριέται ως ποσότητα με τα επαναστατόσημα ως διαπιστευτήρια χωρίς περιεχόμενο.

Στην περίπτωση της αριστεράς τα επαναστατόσημα τα κολλάνε και τα εκμεταλλεύονται οι πουλημένες ή/και ψευτο- πρωτοπορίες της εργατικής τάξης, ενώ στο πλαίσιο της αναρχίας οι υψηλά ιστάμενοι στις άτυπες ιεραρχίες στους κόλπους της. Με άλλα λόγια, επαναστατόσημα κολλάνε και εξαργυρώνουν οι κάθε λογής -πατέρες και γουαναμπήδες αναρριχόμενοι γυμνοσάλιαγκες* του κάθε λογής επαναστατικού κινήματος... αλλά και ρεβιζιονιστικού, και γενικά κάθε κινήματος που "επαναστατίζει" (προσομοιώνει, δηλαδή, ραντικάλ ύφος και ενσωματώνει συστημικά επαναστατικές πρακτικές - γι' αυτό και, καταχρηστικά, επαναστατόσημα μπορεί να ειπωθεί ότι κολλάνε μέχρι και οι της "λαϊκής δεξιάς" συνδικαλησταράδες).

Τώρα, όπως φάνηκε κι από πάνω, υπάρχουν υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες κατ' εξοχήν επαναστατόσημων, τα οποία και κολλιούνται στα αντίστοιχα βιβλιάρια επαναστατοσύνης και συνυπολογίζονται για την πολιτική και άλλη κάλυψη του δικαιούχου: τα αριστερόσημα, και τα αναρχόσημα.

• Ως αριστερόσημα λογίζονται συνήθως: η μακρόχρονη και συνεπής συμμετοχή σε αγώνες, κομματικές και γενικά συλλογικές διαδικασίες (καταρχήν, δηλαδή, το να μην είσαι, πολιτικά πουθενάς), η ανάδειξη του προσώπου σου μέσα στους αγώνες ως μαχητικής ή ηγετικής ή διανοούμενης φυσιογνωμίας, και όσο προχωρούμε προς τα "βαρέα και ανθυγιεινά", η προσωπική έκθεση σε αγώνες που ενέχουν άμεσα προσωπικό κόστος επειδή θίγουν άμεσα συμφέροντα του αντιπάλου (π.χ. η σύγκρουση με την εργοδοσία στον ιδιωτικό τομέα). Ιδιότυπο αριστερόσημο, με το οποίο μπορεί κανείς να εξαγοράσει υπό συνθήκες προνομιακά πλασματικά έτη αγώνων είναι και η απλή συμμετοχή σε μυστήρια αριστερά γκρουπούσκουλα κατά την νεανική ηλικία. Ενδιαφέρον είναι ότι το να καταλάβεις θέσεις σε θεσμικά συλλογικά όργανα είναι και αριστερόσημο και εξαργύρωση αυτού.
• Ως αναρχόσημα από την άλλη, λογίζεται επίσης η πολύχρονη και συνεπής παρουσία, εν προκειμένω στον αναρχικό χώρο (ένσημα που τα παίρνεις εύκολα παλιώνοντας, καθώς επίσης εύκολα βλέπεις τον εαυτό σου να γερνάει και τους άλλους να μένουν νέοι), αλλά εδώ η προσωπική διακινδύνευση, η τόλμη και η θυσιαστική πλευρά της δράσης κυριαρχούν. Καλό, δηλαδή, το αφισοκόλλημα αλλά το να είσαι τίμιο κομματόσκυλο δε φτάνει συνήθως, ειδικά εκεί που δεν υπάρχουν, τυπικά τουλάχιστον, κόμματα: για να κολλήσεις αναρχόσημα πρέπει να έχεις κάνει και καραγκαγκάν πράγματα τα οποία συνήθως είναι και ματσίλες, όπως το να είσαι μάχιμος στα μπάχαλα ενάντια σε μπάτσους, γουρούνια, δολοφόνους και σίστες, το να έχεις για πλάκα την ρίψη καλιαμπού, και όσο προχωράμε προς τα "βαρέα και ανθυγιεινά", οι συλλήψεις, οι διώξεις, οι βασανισμοί, οι στοχευμένες εναντίον σου σωματικές επιθέσεις, η συμμετοχή σε απεργία πείνας, ενώ για κάποιους ούμπερ αναρχόσημο και ιερό δισκοπότηρο είναι η όποια σχέση με το "ένοπλο".

Αυτά για τα επαναστατόσημα, κάναμε το καθήκον μας, κολλήσαμε και το σλανγκόσημο.

(Για λόγους πληρότητας, τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ως αριστερόσημα και αναρχόσημα αναφέρονται στο διαδίκτυο συχνά και τα οπτικά σύμβολα της αριστεράς και της αναρχίας, χωρίς το λογοπαίγνιο με τα ένσημα).

---

*Ωστόσο, επειδή κάθετί έχει δυο πλευρές, η απαξίωση την οποία εκφράζει το ντισκούρ περί κακών επαναστατόσημων, σε ένα βαθμό παίρνει παραμάζωμα συλλήβδην κάθε σημασία και αξία σχετική με την ατομική πείρα, τη συνεπή παρουσία, την προσωπική έκθεση και ριψοκινδύνευση, την τόλμη, την αλληλοαναγνώριση και αλληλοεκτίμηση του αγωνιζόμενου ανθρώπου που έχει και παρελθόν, και από αυτό εφορμά προκειμένου να υπερβαίνει το παρόν και να προχωρά στο σοσιαλιστικό μας μέλλον (ουάου). Και σε ένα βαθμό θολώνει τα νερά σε σχέση γενικά με την έννοια και το όραμα της επανάστας.

έτσι; (το αριστερίστικον)

Η διαρκής εκφώνηση της ερώτησης "έτσι;" στο μέσον της εκτύλιξης ενός επιχειρήματος είναι μια πολύ στάνταρ προφορικίλα στο λόγο των αριστεριτζήδών, τόσο πολύ που νομίζω είναι άξια καταχώρησης ως τέτοια - αν και προφανώς γλωσσικά είναι γενικά κάτι δόκιμο και ευρείας χρήσεως. Ο αριστεριστής πατερούλης, όμως, που γραμμώνει στα αμφιθέατρα ή στις επιρροές του, του δίνει και καταλαβαίνει σε βαθμό που έχω αναρωτηθεί αν είναι ένα είδος συλλογικού ρητορικού τικ: κάθε τρεις λέξεις σταματά για να κάνει το ο-Αλτουσέρ-να-το-κάνει ρητορικό ερώτημα "έτσι;" προκειμένου και καλά να διασφαλίσει ότι οι άλλοι που τον ακούν τον ακούν και συμφωνούν/συναινούν και συμμερίζονται την ανάλυση συγκυρίας του ή ό,τι. Η συχνότητα του "έτσι;" αυξάνεται όσο το ακροατήριο απομακρύνεται από το κέντρο των γκρουπουσκουλιάρικων μηχανισμών προς τις επιρροές και τους εκτός, όσο δηλαδή η ανάγκη για πατερναλίστικη πειθώ αυξάνεται.

Τα πιο πολλά "έτσι;", πάντως, εμφανίζονται όσο πάμε προς το κομμάτι της ανάλυσης που αφορά στο "τι να κάνουμε;", δηλαδή, της τακτικής ή της στρατηγικής, αν τα λέω καλά. Σε καθαρά πραγματολογικό-ρητορικό επίπεδο το "έτσι;" (που δεν είναι το αθώο εγγλέζικο "isn't it?") χωρίζει στη μέση ένα επιχείρημα και προσπαθεί να μεταφέρει εγκυρότητα από το ένα κομμάτι, το πιο σίγουρο-δεδομένο, στο πιο έωλο, στο πιο τακτικο-στρατηγικό. Αν υπάρχει στο πλοίο ρήτορας ας βοηθήσει.

Και οι Κουκουέδες; Νομίζω ότι οι Κνίτες δεν το λένε και τόσο πολύ γιατί απαξιούν να (συ-)ζητήσουν τη γνώμη των άλλων, απλά λένε τη γράμμη, αν και προφ σε αυτούς θα πρέπει να ψάξουμε για την προέλευση αυτού του τρόπου ρητορικής απεύθυνσης, όπως για τα πιο πολλά στο χώρο του αριστερισμού.

Και οι αναρχικοί; Οι αναρχικοί λένε συνέχεια "ας πούμε..."!

Η έκφραση, την οποία μου είπε Κερκυραία και βρίσκω να υπάρχει σε τοπικό γλωσσάρι του νησιού:

Πέκα (η), ο θυμός, το πείσμα | πεκάδος (ο), αυτός που έχει πέκα, που βαστάει το θυμό ή το πείσμα του.

liapadeshistory.blogspot.gr

βρίσκω ευρύτερα να σημαίνει:

• έχω μεγάλη αγάπη για κάτι, έχω φάει κόλλημα με κάτι.
• έχω μανία,εμμονή, ψυχαναγκασμό με κάτι, σκαλώνω με κάτι.
• έχω πείσμα, κρατάω μούτρα σε κάποιον, τρώω σκάλωμα εναντίον κάποιου.

Έψαξα λίγο για ετυμολογία προς Ιταλία μεριά: στα ιταλικά λεξικά βρίσκω pecca να σημαίνει ελάττωμα, βλάβη, ζημιά (peccare από την άλλη σημαίνει αμαρτάνω). Μου φαίνεται η πέκα να έχει μια σχετική παραλληλία με το πως χρησιμοποείται γενικότερα η λέξη ζημιά. Έτσι, το έχω πέκα συγχωνεύει δύο νοήματα: α) παθαίνω ζημιά με κάτι, δηλ. κάτι έχει πάνω μου πολύ μεγάλη επίδραση, τόση που σχεδόν με έβλαψε β) το αποτέλεσμα αυτής της "ζημιάς", ότι μου έμεινε κάτι με την έννοια του σκαλώματος και κολλήματος, δηλαδή, η βλάβη (pecca) με έκανε λιγάκι βλαμμένο (με έκανε να έχω pecca).

Αλλά απ' ότι κατάλαβα είναι μια σχετικά ήπια έκφραση που εκφράζει συχνότερα την μεγάλη αγάπη για κάτι.

Δεν ξέρω, εμένα μου φαίνονται πιθανά τα παραπάνω τα ετυμολογικά. Εσάς;

Άλλο ένα από τα πολλά και μπανεύκολα λογοπαίγνια για τους οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ. Προκύπτει από σύμφυρση: ΣΥΡΙΖΑ + χαζοχαρούμενος.

Ο όρος περιγράφει τη στάση των Συριζαίων οι οποίοι προβάλλουν προς τα έξω (ή μήπως εκβάλλουν προς τα μέσα) μια συγκρατημένη ή ασυγκράτηση χαρά ή ανεμελιά για το κατόρθωμα του κόμματος να γίνει κυβέρνηση, η οποία στάση, βέβαια δεν εκδηλώνεται μόνο ως συναίσθημα ευδίας (ωραία λέξη) αλλά ως ένας ολόκληρος συριζοχαρούμενος τρόπος ζωής, μια συριζίλα που περιλαμβάνει όχι μόνον ή όχι τόσο την υπεράσπιση του κόμματος περ σε, όσο τη μετοχή σε ένα είδος συριζαϊκής εξωστρέφειας-"κοινωνικότητας" , απαρτιζόμενο από δικτυώσεις, φεστιβάλ, γιορτές, εκθέσεις, καμπάνιες, συναυλίες, βιβλία, και αριστεροντροπαλούτσικη λατρεία προς πολιτικούς, καλλιτέχνες, διανοητές, σπόουξπερσονς και άλλα τέτοια του διαμορφούμενου ΣΥΡΙΖΑϊκού στερεώματος.

Ως μειωτικός χαρακτηρισμός, ενέχει την καταγγελία αυτής της χαρούμενης ανεμελιάς ως προϊόν

• είτε α) κομματοσκυλέ υποκρισίας (δείχνουμε χαρούμενοι για να υπερασπιζόμαστε την κυβέρνηση και είμαστε χαρούμενοι επειδή ελπίζουμε να ψιλο-χοντροβολευτούμε)
• είτε β) κομματοσκυλέ βλακείας (είμαστε χαρούμενοι επειδή δεν έχουμε ψυλλιαστεί ότι την έχουμε πατήσει/ θα την πατήσουμε)
• είτε γ) κάτι ανάμεσα στα δυο παραπάνω, άκα το χαζοχαρούμενο παγωμένο χαμόγελο εν μέσω ρευστής πολιτικής κατάστασης
• ενώ πάντα παίζει και ο παράγων ροζουλί φλωριάς με εκλεκτικές συγγένειες προς τον λάιτ και ανώδυνο χιπισμό.

Βγάζω (το ψυχολογικόν)

Το ρήμα βγάζω + αντικείμενο (λ.χ. βγάζω θυμό) τείνει να γίνει σλανγκικό ρήμα αναφοράς στην περιγραφή ψυχολογικών νοημάτων. Σήμερα, κατά κόρον βγάζουμε όλο και πιο ψυχολογικά πράματα, όπως:

Η συγκεκριμένη μορφή με το βγάζω + δεν περιορίζεται στα ψυχολογικά νοήματα, αλλά χρησιμοποιείται γενικά για να περιγράψει ανθρώπινες ποιότητες - ηθικές, αισθητικές κ.λπ. Πιθανόν, άλλωστε, τέτοιες χρήσεις να προηγήθηκαν και να έγιναν η "μήτρα" για τις πιο ψυχολογίστικες. Π.χ. τα βγάζω κακία, βγάζω ζήλεια (περισσότερο με την ηθική έννοια) ή τα βγάζω (μια) αρχοντιά, βγάζω (μια) γυφτιά/βλαχιά/κακομοιριά μοι φαίνονται κάπως πιο παλιά, όπως και ένα σωρό άλλα, ηθικοψυχολογικοαισθητικά: βγάζω εγωισμό, βγάζω σνομπισμό, βγάζω ερωτισμό κ.λπ.

Τώρα πια, όμως, είναι σαφές ότι το μεγαλύτερο μερίδιο στην αυξημένη πίτα χρήσης του βγάζω (με τις πάμπολλες περιφράσεις του βγάζω +, που αν ήμασταν δεξιούρες θα λέγαμε ότι είναι κατάχρηση, ισοπέδωση της γλώσσας κ.λπ.) το έχουν οι ψυχολογικές περιγραφές, οι οποίες ακριβώς συνετέλεσαν στη μεγέθυνσή της.

Όπως ίσως έχετε ήδη παρατηρήσει ή σκεφτεί, υπάρχουν...

2 + 1 βασικές σημασίες του ψυχολογικού βγάζω.

(1) Νιώθω κάτι ή εμφορούμαι από κάτι. Από τις δόκιμες έννοιες που καταγράφει ο Τριαντάφυλλος, το βγάζω εδώ είναι πιο κοντά στην έννοια του εμφανίζω, με την βιολογική έννοια. Στις ψυχολογικές χρήσεις, θα λέγαμε ότι εννοείται: βγάζω προς τα πάνω, στην (ψυχική) επιφάνεια.

(2) Εκδηλώνω ή αποπνέω κάτι (ηθελημένα ή αθέλητα, συνειδητά ή ασυνείδητα). Αυτό που νιώθω βρωμάει από μακριά, "αναδούδει". Το βγάζω, σημαίνει βγάζω προς τα έξω, στις διαπροσωπικές σχέσεις ώστε οι άλλοι το καταλαβαίνουν.

Αλλά υπάρχει και μια 3η σημασία (που θα χρειαστεί και λίγο περισσότερη γραμματική ανάλυση, βλ. πιο κάτω):

(3) Προκαλώ στον άλλο ψυχολογικά κάτι, και συνήθως αυτό που και ο ίδιος νιώθω. Από τις δόκιμες τριανταφύλλιες χρήσεις, το βγάζω εδώ σημαίνει περισσότερο παράγω, δημιουργώ.

Περαιτέρω Σημασιολογική Ανάλυση

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι σημασία του βγάζω + κάτι ψυχολογικό κυμαίνεται κάθε φορά ανάμεσα στις 3 παραπάνω περιπτώσεις, και να τελειώνουμε. Αλλά δεν. Θα το κουράσουμε περισσότερο. Ουσιαστικά, η γενικευμένη χρήση του βγάζω αφορά σε μια εξίσωση του (1) βγάζω στην επιφάνεια με το (2) εκδηλώνω/αποπνέω/βγάζω στις σχέσεις. Τέτοια πράματα εξισώνονται εύκολα σε μια κοινωνία που το αυτο- και ετεροψυχοψάξιμο θεωρείται δεδομένο, σχεδόν καταναγκαστικό στοιχείο, κοινωνία στην οποία, δηλαδή, οι σχέσεις έχουν ψυχολογιοποιηθεί. Αυτοματισμός-εξίσωση, δηλαδή: Τό νιωσες; -> Τό βγάλες -> το βγάλες στον άλλο -> το βγαλες και από τον άλλο... και λοιπές παραλλαγές.

Το τσιμέντωμα έρχεται με την παραπέρα εξίσωση των (1)-(2), με το (3), δηλαδή με το προκαλώ στον άλλο το συναίσθημά μου. Γιατί, όμως; Νιώθω και βγάζω προς τα έξω δε σημαίνει απαραίτητα και προκαλώ στον άλλο, πέρα από την απαραίτητη για την αλληλοκατανόηση στοιχειώδη ενσυναίσθηση - συμπάθεια, ε; Χμμμ, αυτά λαστ γίαρ. Σήμερα υπάρχει κάτι σαν, ας μοι επιτραπεί, το συναισθηματικό αποτύπωμα - emo(tional) - footprint θα το έλεγα αν ήμουν αγγλοσάξων πουλ μουρ - αλλά δεν είμαι. Γιατί ο σύγχρονος άθρωπας οφείλει να είναι υπεύθυνος, τρόπον τινά, και για το συναίσθημα που συμβάλλει στην κοινωνία, και αν αυτό είναι αρνητικό, είναι και υπόλογος για την επιβάρυνση - των άλλων όλων. Είναι πρωθύστερα όλ' αυτά, ασφάλουσλυ, και προκύπτουν ως εξής: ο άνθρωπος (τείνει προς το να) θεωρείται αποκλειστικά υπεύθυνος για τον εαυτό του, γενικά, φουλστοπ. Τι άλλο μπορούμε να του καταλογίσουμε; Μα και το αρνητικό του συναίσθημα, φυσικά... Άρα, στη βάση του να αναζητούμε τι (μας) βγάζει ο άλλος συναισθηματικά, όλοι βιώνουμε ένα ενσυναισθητικό... αλληλοχώσιμο, έναν τούρμποεκφυλισμό ακριβώς της ενσυναίσθησης ως εκδημοκρατισμού της ψυχολογίας/ψυχολογιοποίησης.

Περαιτέρω γαμοσλανγκοτέτοια (σλανγκογραμματική) Ανάλυση

Οι σημασίες που - σχηματικά πάντα - σημειώσαμε πιο πάνω γίνονται πιο περίπλοκες όταν, όπως πολύ συχνά γίνεται, το βγάζω + κάτι ψυχολογικό συντάσσεται με μια γενική, που είναι μυστήριο τρένο, γιατί εκεί κρύβεται και η ψυχολογιοποίηση του όλου πράματος. Με την ίδια φράση, μπορούμε να λέμε και να εννοούμε διαφορετικά πράματα:

(α) ο Γιάννης μου βγάζει θυμό = ο Γιάννης με θυμώνει με αυτά που κάνει, ο Γιάννης με κάποιο τρόπο κάνει να βγάζω θυμό από μέσα μου.
(β) ο Γιάννης μου βγάζει θυμό = εγώ προκαλώ στο Γιάννη θυμό με αυτά που του κάνω, εγώ με κάποιο τρόπο κάνω τον Γιάννη να βγάλει θυμό από μέσα του.
(γ) ο Γιάννης μου βγάζει θυμό = ο Γιάννης μου δίνει την εντύπωση ότι είναι θυμωμένος, ότι έχει μέσα του θυμό, ακόμα κι αν δεν το δείχνει καθόλου ή αν το δείχνει αναιμικά.

Τελικά, έχω την εντύπωση ότι οι παραπάνω σημασίες τείνουν να κυμαίνονται/συμφυρόνται σε ένα ψυχολογίστικο αμάλγαμα όπως το παρακάτω:

(δ) ο Γιάννης μου βγάζει θυμό = ο Γιάννης μου δίνει την εντύπωση ότι είναι θυμωμένος (γ) μαζί μου (β), επειδή με θυμώνει (α) - άρα/επειδή ο ασυνείδητος στόχος του είναι να μου δείξει το θυμό του, ενδεχομένως προκαλώντας θυμό σε μένα παθητικοεπιθετικώ τω τρόπω.

[Και μπορεί ο θυμός να είναι ένα ιδιαίτερο παράδειγμα, αλλά παρόμοιας πολυπλοκοτητας - συχνά ασυνείδητα - ψυχοσημασιολογικά δυναμικά (τ' είπες τώρα!) υπάρχουν και στις άλλες χρήσεις του γενική + βγάζω + κάτι ψυχολογικό.]

Η γενική αυτή συντακτικά είναι έμμεσο αντικείμενο, αλλά με διαφορετικούς τρόπους: στην περίπτωση (α) η γενική δηλώνει τρόπον τινά τον αποδέκτη του συναισθήματος. Στην περίπτωση (β), η γενική δε δηλώνει τον αποδέκτη αλλά εκείνον από τον οποίο το συναίσθημα κατά κάποιο τρόπο αποσπάται. Και η περίπτωση (γ) αυτόν στον οποίο δίνεται η εντύπωση περί του συναισθήματος-άμεσου αντικειμένου.

Είμαστε εδώ, σε αυτό το γκλαμουροκατασκότεινο γραμματικό βασίλειο της μυστικοποίησης των σχέσεων. Τι να πούμε, λοιπόν, για την περίπτωση (δ) της διαπλοκής των σημασιών, η οποία έστω ως σπάνιο νόημα ή ως υποθετική κατασκευή θεωρώ ότι υπερκαθορίζει / διαποτίζει και τις άλλες σημασίες; Γιατί εκείνος που αποκομίζει την εντύπωση περί του συναισθήματος είναι και εκείνος που τρόπον τινά το υποκινεί (αφού το συναίσθημα είναι σχεσιακό πράμα) και το δέχεται. Νομίζω ότι μέσα στην casual πολυσημία της καθομιλουμένης, η γενική από έμμεσο αντικείμενο σταδιακά κινείται σημασιολογικά προς μια από αυτές τις "προαιρετικές" γενικές που δηλώνουν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο (σύμφωνα με την Γραμματική Φιλιππάκη-Warburton έτσι σημαίνεται ένα φιλικό ενδιαφέρον, π.χ. τι μου κάνεις κ.λπ.). Θα λέγαμε παραπέρα ότι σχετίζεται σημασιολογικά με αυτό που θα ονομάζαμε γενική του πατροναρίσματος (βλ. κάτι σχετικό στο μη μπερδεύεσαι), η οποία ας πούμε ότι δηλώνει ειρωνικό, διαχειριστικό, ελεγκτικό, ή άσπονδα φιλικό (!) ενδιαφέρον.

Ωστόσο, στην περίπτωσή μας εδώ (μου βγάζει + κάτι (κυρίως) αρνητικό ψυχολογικό) η γενική δεν έχει να κάνει τόσο με άμεσο πατρονάρισμα, αλλά περισσότερο με έμμεσο, υπόρρητο κανονιστικό ψόγο για κάποιον/α που η ψυχολογία του/της μας χαλάει τη "συλλογική" συναισθηματική σούπα. Όταν λες ότι κάτι/κάποιος μου βγάζει ανασφάλεια, θυμό, ενοχή κλπ δε λες ότι απλά σου φαίνεται έτσι, αλλά διατυπώνεις υπόρρητα και μια κρίση ότι αυτό (σου) είναι πρόβλημα. Με άμεσο πατρονάρισμα αυτή η γενική μπορεί να έχει σχέση όπως απαντά στη jargon των ψι επαγγελματιών (βλ. παρακάτω).

Περαιτέρω ψιλο-σκόρπια ανάλυση...

Επαγγελματική jargon
Ξεκινώντας από το προαναφερθέν, πολύ συχνά όταν αλληλοbriefαρονται επαγγελματίες από ψι επαγγέλματα και συναφή, μπορεί να λένε πράγματα όπως:

Και άλλα τέτοια. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς πού ξεκινά και που τελειώνει η μετοχή του πρόσωπου που δηλώνεται με αντωνυμία σε γενική στην ενέργεια που δηλώνεται με το ρήμα. Εδώ είναι πιο ξεκάθαρο το - τεχνικά, βεβαίως (;), νοούμενο - πατρονάρισμα τ. μεταβίβαση - αντιμεταβίβαση κ.τ.ο. Ποιος, όμως, μπορεί να πει και πού αρχίζει και πού τελειώνει η ψυχολογία και η ψυχολογιοποίηση;

Άλλες μορφές

I. μου βγαίνει/δε μου βγαίνει: εδώ δεν έχουμε το βγάζω αλλά το αμετάβατο βγαίνω, υποκείμενο του οποίου ήταν κάποτε συνήθως κάποιος "λόγος-λόγια" που εδυνάμεθα ή όχι να ξεστομίσουμε, αλλά τώρα είμαστε ένα κλικ πριν από αυτό, μας βγαίνει ή δε μας βγαίνει το συναίσθημα που σε δεύτερο χρόνο θα μας επιτρέψει να πούμε ή να κάνουμε κάτι. Είναι η πιο συναισθηματική εκδοχή του μού' ρχεται/δε μού' ρχεται.

II. Μου βγαίνει σε...: και πάλι μία χρήση του βγαίνω, με σλανγκικό ενδιαφέρον, και πιο όψιμη, είναι όταν ένα εσωτερικό, μύχιο συναίσθημα, εκδηλώνεται ως κάτι άλλο.

III. Βγάζω συναίσθημα... Ιδιαίτερη φράση είναι όταν κάποιος βγάζει συναίσθημα σε κάτι που κάνει, π.χ. όταν τραγουδάει, όταν μιλάει δημοσίως, ή και σε μια κοινωνική σχέση ή και απλή αλληλεπίδραση. Αυτό που προφανώς εννοείται είναι ότι το συναίσθημα - asset ή liability - μπορεί και να μην υπάρχει, έχει, δηλαδή, νοηθεί ως κάτι εντελώς διακριτό που μπορεί κάλλιστα και να λείπει εντελώς τελείως από αυτά που βιώνουμε ή κάνουμε.

Ο μπακαλιάρος στην Κρήτη, προφ ο παστός, τι παστός, δηλαδή, αλίπαστος και βάλε! Γιατί ήταν κάποτε το φτηνό διαθέσιμο ψάρι, ειδικά στην σχετικώς μακρινή από τη θάλασσα ενδοχώρα.

Φράση που αυτηκόησα στ' Ανώγεια στην Κρήτη και δηλώνει τον Master Commander της βοσκικής, ο οποίος μπορεί μάνι-μάνι, άκοπα και εύκολα να μαζεύει, να καθοδηγεί και γενικότερα να μανατζάρει το κοπάδι, αίγες ή πρόβατα, ειδικά σε δύσκολες περιοχές (δηλαδή, "στα όρη" - ή μήπως "στ' αόρι"; ποτέ δεν κατάλαβα αν είναι το ένα ή το άλλο - γύρω από τον Ψηλορείτη) ή σε δύσκολες καταστάσεις (π.χ. φόρτωμα σε νταλίκα). Τώρα, ντράπηκα να ρωτήσω: είναι η φράση έτσι επειδή τα γουρούνια είναι παροιμιωδώς δύσκολα να κοπαδιαστούν; Είναι, δηλαδή, η φράση σαν το αγγλικό herding cats που δηλώνει το ψιλο-ανέφικτο έργο; Μάλλον...

Ή μήπως ο αγαπητός βοσκός που το είπε χρησιμοποίησε τη φράση επειδή του έκανε, αλλά αυτή έχει απ' αλλού νόημα: λαλεί και τσι χοίρους κάλλιστα θα μπορούσε (με το ιστορικό της περιοχής) να σημαίνει και τον γουίνστον γουλφ της ζωοκλοπής, ο οποίος ρημάζει έναν τόπο και φεύγοντας λαλεί (οδηγεί) πρόβατα, κατσίκια, γουρούνια, κότες, κουνέλια, αρκάλους,λιακόνια και γενικά όλη την τοπική πανίδα...; Λίγο ευφάνταστον αλλά ποιος ξέρει...

(1) Ψευδώνυμο.

(2) είμαι άτιμος = είμαι άτιμος [αν λέω ψέμματα] = στο λόγο της τιμής μου.

Σημαίνει καρακατακατάντια, ναδίρ. Η κατάντια στην Κρήτη λέγεται έτσι κι αλλιώς και κατήντια ή και κατηντία, μάλλον υπό την επίδραση του αορίστου, (ε)κατήντησα (στην κρητική διάλεκτο σπανίως (ε)κατάντησα). Φτάνουμε στην φουλ έξτρα επαυξημένη κι ενισχυμένη εκδοχή κατηντίαση, εικοτολογώ λόγω κάποιου σλανγιωτατισμού και παρεπίδρασης από την ακουγόμενη, αλλά και κάπως μυστηριώδη ασθένεια καντιντίαση - προσοχή, ίου φωτογραφίες -> candidiasis. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δηλαδή, ήταν ακόμη πιο εύκολο να κοτσαριστεί στην κατάντια η κατάληξη -ίαση, που κάνει την ηθικοκοινωνική κατάπτωση να ακούγεται σαν καλοπεριγεγραμμένη όσο και δυσίατη κλινική οντόντηντα.

Τσάτρα πάτρα απόδοση του αμερικλάνικου, κατά βάση, motivated = ο έχων κίνητρο, ή κινητοποιημένος, αυτός, δηλαδή, που παρακινείται στη δράση με ισχυρή και αρκούδως εσωτερικευμένη παρώθηση, ώστε να μοιάζει ενθουσιώδης κάνοντας πράγματα τα οποία δύσκολα σε κινητοποιούν από μόνα τους και δύσκολα αποκτούν/ εύκολα χάνουν το όποιο προσωπικό νόημα.

Ο όρος μάλλον ακούγεται πολύ στο χώρο των επιχειρήσεων, ειδικά των πωλήσεων, ενός εργασιακού πεδίου έτσι κι αλλιώς ουγκα μπουγκα από την άποψη στρες και ανταγωνισμού, που γενικά τραβάει χαοτικό ζόρι με την κρίση και χρειάζεται κανείς να είναι (δηλαδή, να φαίνεται, δηλαδή, να είναι) κάργα μοτιβαρισμένος για να ελπίζει στον επιούσιο, αλλιώς, ελπίζει στον πούτσο που κλαίγανε.

Αλλά ακούγεται γενικώς, όχι πολύ, ευτυχώς.

Δε σημαίνει απλά "εγώ είμαι οπαδός του Ο.Φ.Η." αλλά, σε κάργα ομιλjήτικες(1) συνοικίες του Ηρακλείου, όπως τα Καμίνια, σημαίνει είμαι ντόμπρος, παντελονάτος και λογοτιμήτης άθρωπος.

Είναι, δηλαδή, παραπλήσιο αλλά και διαφορετικό από το βορειοελλαδίτικο αντίστοιχο ΠΑΟΚ είσαι. Διαφορετικό, επειδή το "ΠΑΟΚ είσαι" σημαίνει περισσότερο ότι δεν πρέπει να λιποψυχάς στα δύσκολα, το νόημα είναι στον ΜΠΑΟΚ αφού...ενώ εγώ' μαι ΟΦΗτζής σημαίνει πως διεκδικώ ένα είδος αξιοπιστίας επικαλούμενος την εντοπιότητα-συμβατικότητα των προτιμήσεών μου στο τοπικό πλαίσιο - κάτι λίγο σαν το κούτελο δηλαδή. Παραπλήσιο, από την άλλη, είναι το νόημα των φράσεων σε βορρά και νότο, επειδή είτε ΟΦΗτζής είτε ΠΑΟΚτζής, το να το δηλώνεις έχει τον ηρωισμό του μη ξεπουλήματος στο ΠΟΚ. Αλλά κυρίως, επειδή είτε επικαλείσαι τη σχέση σου με τον ΠΑΟΚ ως ψυχική εφεδρεία, είτε επικαλείσαι τη σχέση σου με τον ΟΦΗ ως απόδειξη αξιοπιστίας, και στις δυο περιπτώσεις επικαλείσαι την ομάδα ως έσχατη καταφυγή, μοναδική και απαράγραπτη, σε καταστάσεις που ή αν είσαι άνθρωπος για τον οποίο γενικά η ψυχική αντοχή και η τιμή είναι πρόβλημα.

---

(1) Ομιλήτης=επίσημο προσωνύμιο των οπαδών του ΟΦΗ.

(2) παίζω = κοροϊδεύω