(Κινηματογραφική αργκό): Στην παραγωγή πορνό (κν. τσόντες), οι ανάφτρες είναι επιφορτισμένες με το να προκαλούν στύση στους άντρες ηθοποιούς πριν ξεκινήσει το γύρισμα της σκηνής, συνήθως με τσιμπουκώματα αλλά και ό,τι άλλο χρειαστεί. Η χρησιμότητα της ανάφτρας τελειώνει εκεί και η ίδια δεν εμφανίζεται ποτέ στο πλάνο: είναι μέλος του συνεργείου και όχι του καστ.

Ο σκοπός είναι να εμφανίζονται οι άντρες ηθοποιοί κατευθείαν πύρκαυλοι και όχι με το πουλί πεσμένο (θέαμα μάλλον ντεκαυλέ) και να μη χάνεται άσκοπα χρόνος και φιλμ μέχρι να τους σηκωθεί επιτέλους.

Σημ.: Παρ' όλο που το ουσιαστικό ανάφτρα είναι θηλυκό, μπορεί κάλλιστα να αναφέρεται σε άντρα ή ο,τιδήποτε ενδιάμεσο, όπως συχνά γίνεται κατά το γύρισμα γκέι τσόντας (ή απλώς τσόντας όπου ο πρωταγωνιστής τυγχάνει γκέι).

Ετυμ.: Εκ του ρήμ. ανάβω < αρχ. ανάπτω < ανά + άπτω (= βάζω φωτιά). Ο συνειρμός, προφανής.

- Άσε φιλενάδα, έχει πέσει κρίση στον κλάδο! Τώρα με το Βιάγκρα, τους σηκώνεται κατά βούληση, κι είναι και φτηνό το γαμημένο. Ποιος πληρώνει πια για ανάφτρες;
- Γάμησέ τα, φιλενάδα...

(από Khan, 09/07/14)

Βλ. και φλάφερ

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

1. (αναφερόμενο σε πρόσωπα) (α) Με υπομονή, επιμονή, επιχειρήματα και παρακάλια (αλλά όχι τσαμπουκάδες), προσπαθώ να πείσω κάποιον να δεχτεί κάτι που αρχικά δεν ήθελε και πάρα πολύ. (β) Ως υποκατηγορία του (α), κάνω καμάκι σε γκόμενο/α με την ίδια μεθοδολογία. Παράγωγο ουσιαστικό: [ψηστήρι]

2. (αναφερόμενο σε καταστάσεις) Θέτω σε εφαρμογή οργανωμένο σχέδιο ή προετοιμάζω μια σημαντική αλλαγή. Συνήθως λαθραία, αποσκοπώντας σε κάτι παράνομο ή παράτυπο, ενίοτε νόμιμα ή ακόμα και ηθικά, αλλά οπωσδήποτε λάου-λάου και χωρίς να το διαφημίζω (τουλάχιστον μέχρι να είναι πολύ αργά για να με εμποδίσουν).

3. (αναφερόμενο σε κρέατα) Με την κυριολεκτική έννοια, το ρήμα ψήνω (εννοώντας στη σχάρα) χρησιμοποιείται πολλές φορές χωρίς αντικείμενο, διότι παραλείπεται το ευκόλως εννοούμενο κρέας. Όποτε δεν αναφέρεται αντικείμενο, αποκλείεται ο ομιλητής να εννοεί πατάτες ή κολοκυθάκια, αλλά οπωσδήποτε έχει στο νου του μπριζόλες, μπιφτέκια, σεφταλιές, λουκάνικα, κοντοσούβλια, κοκορέτσια, γαρδούμπες, σουβλάκια... Κυρίως όμως μπριζόλες. Αγγλιστί (και εντελώς ξενέρωτα): μπάρμπεκιου.

Ετυμ.: < μσν. ψήνω < έψησα, νεότ. αόρ. του αρχ. έψω (= βράζω)

Μεταφορικά για τις δύο πρώτες έννοιες, λογικό είναι να υποθέσουμε ότι η λέξη παραπέμπει στην αργή διαδικασία του ψησίματος, που σιγά-σιγά μετατρέπει κάτι ωμό, άνοστο και σκληρό σε κάτι ζουμερό, τρυφερό και στο έλεός μας.

Άχρηστη πληροφορία: το αρχαίο έψω σήμαινε αρχικά βράζω σε νερό, και κατά μεσαίωνα μεριά άρχισε να σημαίνει ψήνω. Στα αρχαία, το ψήνω (στη χόβολη, στην πέτρα ή κατευθείαν στη φωτιά) λεγόταν οπτάω, απ' όπου το οπτός, και οι πατάτες οι οφτές που λένε στην Κρήτη και αλλού.

1.
(α) - Και με πιάνει, που λες, στο μπίρι-μπίρι ο τελεμαρκετάς, και με ψήνει ν' αγοράσω αποχυμωτή! Τι να τον κάνω τον αποχυμωτή, μου λες; Τι σκατά σκεφτόμουν;
- Αυτούς, ρε, πρέπει να τους κλείνεις το τηλέφωνο στη μάπα πριν ανοίξουν το στόμα τους. Θα σε ψήσουν ν' αγοράσεις και τον Πύργο του Άιφελ.

(β) Ρε παπάρα Αρίστο! Τρεις μήνες το ψήνεις το γκομενάκι! Τι θα γίνει πια, θα σκοράρεις επιτέλους;

2.
Κάτι ψήνει αυτό το λαμόγιο ο προϊστάμενος. Όλο σούξου-μούξου με το λογιστήριο είναι, κι άμα μπει κανένας μέσα, κάνει τον Κινέζο. Να δεις που θα μας φάει τις υπερωρίες και θα πάρει και μπόνους που μείωσε τα έξοδα του τμήματος!

3.
- Δε μαζευόμαστε στου Μάκη το Σάββατο να ψήσουμε;
- Ναι, αλλά θα ψήσει ο Γιώργος που 'ναι μάστορας. Όχι εσύ, που έκαψες όλα τα μπριζολίδια την άλλη φορά και τα 'κανες σαν τα μούτρα σου.
- Προσπαθώ να μάθω, ρε μαλάκα...
- Παράτα τα. Ο μάγειρας γίνεται, ο ψήστης γεννιέται.

Δες και ψήνομαι. Δες και ψήννω στο cySlang.com.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Φωτογραφία ή εικόνα που έχει υποστεί επεξεργασία στο Photoshop (άλλως γνωστό και ως φωτομάγαζο) ή οποιοδήποτε αντίστοιχο πρόγραμμα, όπως Corel.

Συνήθως αναφέρεται σε φωτομοντάζ (είτε για πλάκα, είτε στεγνά για παραπλάνηση του κοινού), ή σε διορθώσεις που αποκοπούν στο να φαίνεται ομορφότερο το εικονιζόμενο πρόσωπο/κορμί (από μοντέλες και τραγουδιάρες μέχρι δημοσιογράφους και πολιτικούς) - και όχι σε αθώα επεξεργασία τύπου «διόρθωση κόκκινων ματιών».

Ετυμ. (εν μέρει αντιδάνειο) < αγγλ. photoshop <
photo (= φωτογραφία) < photograph < ελλ. φως + γράφειν
+ shop (= μαγαζί) < παλ. αγγλ. sceoppa (= πάγκος πωλητή).

- Χαχα, την είδες την τελευταία φωτοσοπιά στη Σαλάτα Εποχής; Κολλήσανε τη μούρη του Κακλαμάνη σε πόστερ του Σχιζοφρενή δολοφόνου με το πριόνι. Μιλάμε, έκλασα στο γέλιο.

(κοιτάζοντας φωτογραφία περιοδικού)
- Πωωω, πολύ παιδί αυτή η Δούνια... Τούμπανο...
- Φωτοσοπιά είναι ρε στόκε, ξέρεις τι κυτταρίτιδα έχει αυτή κανονικά;
- Δηλαδή, άμα σου κάτσει, θα της πεις όχι, ε;
- ...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Ο μύθος λέει ότι στο χωριό Τζώρι, κάπου στα βάθη της νότιας Πελοποννήσου, οι περισσότεροι χωριανοί, οι Τζωραίοι, ήντουσαν σταφιδοπαραγωγοί. Η σταφίδα, τώρα, ήταν άτιμο πράμα. Αν, όσο είχες σταφίδα απλωμένη, έκανε καλοσύνη και λιακάδα, όλα μέλι γάλα. Αν έβρεχε... τρέχα να τη μαζέψεις, και πάει η παραγωγή, και κλαυθμός και οδυρμός και τριγμός οδόντων.

Οι Τζωραίοι λοιπόν, τις χρονιές που τύχαινε να βρέξει, κακομοίριαζαν. Αν τους ρώταγε κανείς από πού κατάγονται, παίρναν ένα περίλυπο ύφος, και βαριαναστενάζαν: «Ααααπό το κατακαημένο Τζώρι.» Γιατί δεν είχαν να φάνε οι άνθρωποι.

Τις χρονιές, όμως, που έκανε καλό καιρό, οι Τζωραίοι, κύριοι! Κι αν τους ρώταγε κανείς από πού κατάγονται, κορδώνονταν και φωνάζανε ν' ακούσει όλος ο κόσμος: «Απ' το Τζώρ' Τζώρ' Τζώρι!» Γιατί είχανε βγάλει σταφίδα πολλή και κονομάγανε καλά και ήταν περήφανοι - αίφνης - για το χωριό τους.

Απ' αυτή την ιστορία - αλήθεια, ψέματα, γύρευε - επικράτησε ο χαρακτηρισμός «Τζωραίος» για κάποιον που χαίρεται και καμαρώνει για μια πρόσκαιρη, οικονομική συνήθως, καλή τύχη. Φερ' ειπείν, τη μέρα που του καταβάλλεται ο μισθός. Κατ' επέκταση, Τζώρας ή Τζωραίος λέγεται και όποιος πληρώνεται γενικώς (ασχέτως αν καμαρώνει) ή όποιος καμαρώνει γενικώς (ασχέτως αν πληρώνεται).

Όσο για την ομοιοκαταληξία του Τζωραίου με τον σσσωραίο, ο μόνος λόγος που δεν την έχουμε εκμεταλλευτεί για ένα (ακόμα!) συνώνυμο του ωραίου - σωραίου - Ζαγοραίου, είναι ότι η πρώτη έκφραση είναι τοπική, αγροτική και άλλης δεκαετίας, ενώ η δεύτερη - καμία σχέση.

  1. - Η μάνα σου είναι Τζωραία σήμερα. Πληρώθηκε και πήγε για ψώνια. Να την έβλεπες, μες στην τρελή χαρά ήτανε.
    - Άντε να δούμε πόσο θα κρατήσει η χαρά αυτό το μήνα...

  2. - Τον έκοψεςτον Παντελή; Γέννησε η γυναίκα του και καμαρώνει σα γύφτικο σκεπάρνι. Τζώρας!

  3. - Σου μπήκε ο μισθός;
    - Μου μπήκε που να μη μου έμπαινε, με τα ψίχουλα που μας δίνουν, γαμώ το ξεσταύρι μου.
    - Εμ Τζωραίος είσαι, εμ παραπονιέσαι.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Παραλλαγή του «στην υγειά σου», με ιδιαίτερη σημασία στην Κρήτη, όπου συνοδεύει ένα ολόκληρο τελετουργικό για πιώματα μέχρι λιποθυμίας.

Το «στην αφεντιά σου» είναι πιο σοβαρό απ' το «στην υγειά σου», το οποίο είναι γενικότατο. Δηλώνει ρισπέκ, και δείχνει ότι θεωρείς τον άλλον κύριο του εαυτού του - να κάτι που δεν ισχύει για όλους.

Το τελετουργικό έχει ως εξής. Παρεάκι μαζεύεται στην αυλή (σπίτι, μπαλκόνι, νυχτερινό κέντρο, οπουδήποτε), με το μπουκάλι / κανάτα / νταμιτζάνα κρασί στη μέση. Στην αρχή, ο κόσμος κερνάει και πίνει κανονικά, βάζοντας στα ποτήρια των άλλων και στο ποτήρι του (ο κεραστής, τελευταίος) και λέγοντας «γεια μας, μ'ρε παιδιά!» ή κάτι τέτοιο πριν τσουγκρίσει και πιει. Ως εδώ καλά. Αργά ή γρήγορα όμως, κάποιος θα κάνει τη μαλακία και θα «καλέσει». Έτσι ξεκινάει ένας κατήφορος που θα τελειώσει ανυπερθέτως με ένα τσούρμο λιώματα, χυμένους ο ένας πάνω στον άλλον.

Ο καλεστής, πρώτ' απ' όλα, σκώνεται όρθιος να τον βλέπουν. Μετά παίρνει το δικό του ποτήρι και το γιομίζει μέχρι πάνω πάνω, ξέχειλο που λένε. Μετά το σηκώνει προς τη μεριά αυτού που θέλει να καλέσει (παναπεί να προκαλέσει...), λέει σοβαρά-σοβαρά «στην αφεντιά σου», και το κατεβάζει κούπα (παναπεί μονορούφι). Αμέσως μετά το ξαναγιομίζει, πάλι ξέχειλο, και το δίνει σ' αυτόν που κάλεσε. Ο οποίος διαλέγει κάποιον άλλον στην παρέα να καλέσει, λέει κι αυτός «στην αφεντιά σου», πίνει την κούπα, ξαναματαγιομίζει, και ούτω καθ' εξής.

Οι κανόνες του παιχνιδιού:
1. Απαγορεύεται να καλέσεις χωρίς να πιεις. Πρώτα θα κατεβάσεις την κούπα σου, και μετά θα τη δώσεις στον άλλον. Το παιχνίδι είναι μια πρόκληση (dare που λένε στα εγγλέζικα), και δε νοείται να προκαλείς κάποιον να κάνει κάτι που εσύ δεν μπορείς.
2. Όλοι πίνουν απ' το ίδιο ποτήρι. Δεν έχει «σιχαίνομαι» και «μα η Κατερίνα φοράει κραγιόν» και αηδίες. Είναι παιχνίδι τση παρέας, και η παρέα κάνει bonding έτσι. 3. Απαγορεύεται να αρνηθείς κάλεσμα. Στην καλύτερη περίπτωση θα γίνεις ρεζίλι των σκυλιών, και θα 'σαι για πάντα πλέον ο ξενέρωτος που δεν πίνει όταν τον καλούν. Στη χειρότερη, ο καλεστής θα το πάρει προσωπικά και θ' ανάψει καβγάς. Εδώ ένα απλό τσούγκρισμα να αρνηθείς, ο άλλος παρεξηγιέται. Πόσο μάλλον ένα επίσημο κάλεσμα κι ένα αρχοντικό «στην αφεντιά σου». Όπως και να' χει, αν κάποιος δεν πιει, το παιχνίδι χαλάει, προς μεγάλη απογοήτευση της ομήγυρης.
4. Μπορείς να καλέσεις όποιον θέλεις στο τραπέζι, ακόμα κι αυτόν που σε κάλεσε αμέσως πριν, κάτι το οποίο έχει παρενέργειες. Αφενός, μπορεί να εξελιχθεί σε μονομαχία, όταν δύο στην παρέα καλούν συνέχεια ο ένας τον άλλον, συνήθως για να δουν ποιος αντέχει να πιει περισσότερο. Αυτή η εκδοχή συχνά συνοδεύεται από ανταλλαγή σκωπτικών μαντινάδων, όπου ο ένας προσπαθεί να πικάρει τον άλλον. Αφετέρου, μπορεί να οργανωθεί (εκ προμελέτης ή επιτόπου) ομαδική στοχοποίηση ενός από την παρέα, και όλοι μα όλοι οι υπόλοιποι να καλούν αυτόν, με γέλια και πειράγματα. Αυτή η εκδοχή συχνά συνοδεύεται από ενέσεις καφεΐνης στο νοσοκομείο, ώρες αργότερα.
5. Τέλος του παιχνιδιού δεν προβλέπεται. Θεωρητικά, τελειώνει όταν τελειώσει το κρασί. Φυσικά, όταν μιλάμε για σπίτια εξοπλισμένα με βαρέλια, μέχρι να τελειώσει το κρασί, ο κόσμος έχει αρχίσει να σωριάζεται.

Παραλλαγές:
1. Κούπα όχι σε κρασοπότηρο, αλλά σε υπερδιπλάσιας χωρητικότητας νεροπότηρο. Τα πράγματα βγαίνουν εκτός ελέγχου πολύ γρηγορότερα έτσι.
2. Κούπα σε ακόμα μεγαλύτερο, αυτοσχέδιο σκεύος. Έχω δει σε γλέντι γάμου κόσμο και λαό να βγαίνει εκτός μάχης σε dt, αφού ξεκίνησαν αφελώς τα «στην αφεντιά σου» με ένα πλαστικό εναμισόλιτρο μπουκάλι νερού, κομμένο λίγο κάτω απ' τη μέση. Μονορούφι πάνω από μισό λίτρο κρασί τη φορά...
3. Κούπα σε νεροπότηρο, με ρακή αντί για κρασί. Αυτά, λογικά, τα κάνουν μόνο οι βοσκοί, που ως γνωστόν έχουν υπεράνθρωπες αντοχές.

Παραλληλισμοί:
Το να πίνεις κρασί απ' το ίδιο σκεύος είναι μάλλον παγκόσμιο σύμβολο φιλίας ή/και αγάπης. Βλέπε τον καθολικό γάμο, όπου νύφη και γαμπρός έπιναν συμβολικά μια γουλιά απ' το ίδιο ποτήρι (το «διπλό» ποτήρι, που είδαμε στον Ελαφοκυνηγό, είναι νεότερη επινόηση βέβαια). Βλέπε το ορθόδοξο μυστήριο της θείας ευχαριστίας, όπου όλοι οι πιστοί μεταλαμβάνουν με το ίδιο κουτάλι. Βλέπε και το αρχαιοελληνικό έθιμο του κότταβου, όπου ο συμποσιαστής έπινε κι άφηνε μια γουλίτσα κρασί, την οποία γυρνούσε παιχνιδιάρικα στα χείλη του ποτηριού πριν το πασάρει στον εραστή. Ah, l' amour, l' amour!

Ετυμ. : < μσν. αφεντία < αφέντης < αρχ. αυθέντης

- Ώφου κι ώφου! Η τσεφαλή μου!
- Ηντά 'παθες, μ'ρε Μανολιό;
- Οψέ μαζωχτήκαμε παρέα στου Ψαρονίκου, κι είχε φέρει το καλό το κρασί απ' το χωριό, κι εξεκίνησε ο κουζουλός ο Νεκτάριος τα «στην αφεντιά σου», κι εγινήκαμε σύσκατοι ούλοι. Ώφου η τσεφαλή μου!
- Ε, και δεν αντέεις το πιώμα, μ'ρε Μανολιό; - Κούπες με το κανάτι πίναμε, Ζαχάρη!
- Χίλιοι μαύροι διαόλοι!

- Στην αφεντιά σου, Γιώργη! Κουτελοβαρίσκω σου! (γκλουπ)
- Στην αφεντιά σου, Μιχαλιό! Κι εγώ αντιστέκομαί σου! (γκλουπ)
- Στην αφεντιά σου, Γιώργη! (...ad nauseam. Κυριολεκτικώς.)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Συγκεκομμένη εκδοχή του ασφαλίτη, δηλαδή του αστυνομικού που υπάγεται στον Κλάδο Ασφάλειας και Τάξης (βλ. και το οργανόγραμματης ελληνικής αστυνομίας) και ειδικότερα στη Διεύθυνση Δημόσιας Ασφάλειας ή στη Διεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας. Συνήθως αναφέρεται στον undercover ασφαλίτη, ντυμένο με πολιτικά, που τρουπώνει όπου υπάρχει έγκλημα, δια να συλλέξει πληροφορίες εκ των έσω και να το πατάξει.

Η λέξη ασφαλίτης δεν αποδίδει ιδιαίτερη χροιά, αφού ασφαλίτες είναι και οι αστυνομικοί του Τμήματος Οικονομικών Εγκλημάτων. Αλλά ο λίτης προκαλεί τη λαϊκή μήνιν, μιας και ποτέ δεν τρουπώνει στα άντρα της μεγάλης κομπίνας και του μεγάλου ξεπουλήματος (κομματικά γραφεία, μεγάλες επιχειρήσεις, τράπεζες - to name a few), αλλά προτιμά να φύεται σε πορείες και να φακελώνει τους Εχθρούς του Έθνους, όπως όσους ασχολούνται με πολιτική εξ αριστερών και δώθε (και μόνο) ή όσους πίνουν κάνα μπάφο πού και πού. Ή τουλάχιστον, έτσι λένε στην πιάτσα.

Γράφεται άλλοτε με -ι- και άλλοτε με -η-, επειδή μπορεί να προέρχεται εξίσου από τον ασφαλίτη ή από τον αλήτη αντιστοίχως, μιας και ως γνωστόν πρόκειται για το ίδιο πράγμα. («Αλήτες! Είναι! Τα ΜΑΤ κι οι ασφαλίτες!»)

Σημειώνουμε και το παλιό συγκρότημα Λήτης+Τρικ, με το θρυλικό άσμα «Ποδανά», αν και θεωρείται ότι ο συγκεκριμένος Λήτης είναι ο αλήτης (με την καλή έννοια) και ουχί ο ασφαλίτης, βεβαίως βεβαίως.

Ετυμ.: ασφαλίτης < ασφάλεια < αρχ. ασφαλής < α στερητ. + σφάλλομαι (= σκοντάφτω, τρικλίζω)
αλήτης < αρχ. αλάομαι (= περιφέρομαι εδώ κι εκεί)

  1. (τυπική προειδοποίηση από indymedia)
    Προσοχή! Έχουν κατέβει 4 διμοιρίες στα Εξάρχεια, κλούβα στην Ακαδημίας και λίτες στη Χαριλάου Τρικούπη! Όποιος κατέβει να κρατάει ταυτότητα!

  2. - Αυτός ο μακρυμάλλης ο αξύριστος τι ρόλο βαράει; Δεν τον έχω ξαναδεί.
    - Λήτης είναι. Το νου σου.

Οργανόγραμμα ΕΛ.ΑΣ. (από Pirate Jenny, 12/02/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Ποδανά για το πέσιμο από μπάτσους (και όχι το πέσιμο σε γκόμενα).

Σημειωτέον, ότι ενώ το πέσιμο (κανονικά) μπορεί να αναφέρεται και σε ο,τιδήποτε περιγράφεται με το «μας την πέσανε» (π.χ. έκαναν τα ΜΑΤ ντου στην πορεία, μας όρμησαν οι μπράβοι στο μαγαζί, μας πιάσανε οι επιτηρητές εκεί που αντιγράφαμε κλπ), το σιμοπέ (ποδανά), ως πιο μάγκικο και του υποκόσμου, δηλώνει συγκεκριμένα τη χαλαρή προσέγγιση ή και βίαιη εφόρμηση των φίλων μας των μπάτσων κατά την τέλεση παράνομης πράξης, με σκοπό τη σύλληψη.

  1. - Πέτα το μαλάκα, πέτα τον γάρο στη θάλασσα ΤΩΡΑ, έρχονται λίτες για σιμοπέ!

  2. - Ε τον καημένο το Θανασάκη, εκεί που χαράκωνε με κλειδί κάτι αμάξια, του κάναν σιμοπέ οι μπάτσοι και τον τράβηξαν στο τμήμα κι έφαγε μια ξυλάδα που 'ταν όλη δική του...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Συνθηματικό για το μαύρο ελληνικής προέλευσης, και συνακολούθως ΑΑ ποιότητας - το αντίθετο της μπουρούχας.

Ο διαχωρισμός οφείλεται αφενός στην τραγικά λανθασμένη άποψη πως ο,τιδήποτε ελληνικό είναι εξ ορισμού καλύτερο, αφετέρου στη δυστυχώς σωστή άποψη ότι το μαύρο το οποίο εισάγεται (και στην Ελλάδα το εισαγόμενο είναι 90% από Βαλκάνια, κυρίως Αλβανία) είναι προΐόν μαζικής και σχεδόν βιομηχανικής παραγωγής, με όλα τα φυτοφάρμακα και την τσαπατσοδουλειά που αυτό συνεπάγεται, και αφετρίτου στο ότι, ως φυσικό προϊόν και σαν το καλό κρασί, το καλό μαύρο δε νοείται να είναι αγνώστου προελεύσεως.

  1. (Πάω νύχτα στο περίπτερο ν' αγοράσω καπνό και χαρτάκια. Παρακείμενος αργόσχολος, με το που βλέπει τα Rizla, επεμβαίνει και κλείνει μάτι.)
    - Κοπελιά, θέλεις τίποτα μαζί μ' αυτό; Έχω πράμα που σαλεύει!
    - Ε... εγώ δεν... τι;
    -Έλληνα έχω!

  2. - Άντε να το σκάσουμε, παιδιά, είναι και ονομασία προελεύσεως ελεγχόμενη! Μυλοπόταμος!
    (παφ)
    - Τι... τι... τι Μυλοπόταμος και κουραφέξαλα, ρε; Έλληνας είναι αυτός; Αυτό κάνει μπαμ από χιλιόμετρα ότι είναι μπουρούχα Αλβανίας. Θα βρωμίσουμε!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Χαρακτηρισμός της ψήφου, ο οποίος δείχνει ότι η εν λόγω ψήφος (που μόλις ρίξαμε ή θα ρίξουμε στην κάλπη) συνοδεύεται από πάθος! πίστη! όραμα! και τη βαθιά πεποίθηση ότι αυτή τη φορά ψηφίσαμε σωστά. Όχι ως αναποφάσιστοι και «ε, τι να κάνουμε, το μη χείρον βέλτιστον» και «ίδια σκατά είναι ούλοι, ας πετάξω κάτι στην τύχη». Αλλά με αποφασιστικότητα, γηπεδικό φανατισμό και άγριες διαθέσεις. Αργκ!

Μεταφορικά και κατ' επέκταση, χρησιμοποιείται και όποτε θέλουμε να δείξουμε τη φανατική μας προτίμηση σε κάτι, ακόμα και αν δεν έχει καμία σχέση με εκλογές.

Προέλευση:
Πριν καθιερωθούν τα ψηφοδέλτια, όταν το ελληνικό κράτος ήταν νεότευκτο και οι πολίτες ως επί το πλείστον αναλφάβητοι, στις εκλογές υπήρχε μία κάλπη για κάθε υποψήφιο. Αυτές οι κάλπες ήταν κάτι ντενεκέδες, χωρισμένοι εσωτερικά σε δύο τμήματα –ένα για το «ναι» και ένα για το «όχι». Και εξωτερικά, για να φαίνεται, ο μισός ντενεκές ήταν βαμμένος άσπρος και έγραφε ΝΑΙ, κι ο άλλος μισός ήταν βαμμένος μαύρος και έγραφε ΟΧΙ. Είχε κι ένα σωλήνα μπροστά, που εξείχε σαν προβοσκίδα, και μέσα άνοιγε αρκετά ώστε να φτάνει και στα δύο τμήματα.

Οι εκλογείς, αντί να σταυρώνουν τον υποψήφιο της προτίμησής τους ή να γράφουν το όνομά του, έπαιρναν στη χούφτα τους ένα σφαιρίδιο από μολύβι, έχωναν το χέρι στο σωλήνα, και το άφηναν να πέσει είτε στην άσπρη μεριά του ΝΑΙ (αν ήθελαν να υπερψηφίσουν τον υποψήφιο) είτε στη μαύρη μεριά του ΟΧΙ (αν ήθελαν να τον καταψηφίσουν). Και μετά η εφορευτική μετρούσε τα σφαιρίδια σε κάθε μεριά κι έβγαζε αποτέλεσμα.

Όποτε, λοιπόν, οι εκλογείς αισθάνονταν ιδιαίτερα φανατισμένοι με την όλη διαδικασία (και εφόσον τα κόμματα αρχικά ήταν προσωποπαγή και το ρουσφέτι κι η κουμπαριά πηγαίναν σύννεφο, αυτό συνέβαινε πολύ συχνά –μην κοιτάτε τώρα που ξεχειλίζουμε από ήθος), δάγκωναν το σφαιρίδιο πριν το ρίξουν –για να δείξουν την αποφασιστικότητά τους, το πολεμικό τους φρόνημα και το αντριλίκι τους, ατςς. (Οι γυναίκες στην Ελλάδα απέκτησαν δικαίωμα ψήφου μεταπολεμικά).

Από εκεί βγήκε η έκφραση «θα το ρίξω / το έριξα δαγκωτό», η οποία επιβιώνει μέχρι σήμερα, παρ' όλο που τα σφαιρίδια και οι γκαζοντενεκέδες χρησιμοποιήθηκαν για τελευταία φορά το 1920. Από την ίδια διαδικασία έχει μείνει και η έκφραση «θα τον μαυρίσω / τον μαύρισα» (τον υποψήφιο).

Ετυμ. < δαγκώνω < μτγν. δακώνω < αρχ. δάκνω

- Ψωμιάδη δαγκωτό, ρε!!!! Ααααργκ!! Ζήτω ο Ζορρό!!!
- Άει καλά, έχετε ξεφύγει τελείως εσείς εκεί πάνω. Και μετά σάς φταίει το κράτος των Αθηνών.

- Εμείς στο σόι μας, ψηφίζουμε Μαυρογιαλούρο δαγκωτό, κύριε υπουργέ μου! Κι είμαστε και μεγάλο σόι, φτου να μη μας αβασκάνω, τρακόσα ψηφαλάκια μετρημένα, και πενήντα οι διπλοεγγραφές; Τρακόσα πενήντα! Ε, να μη μας διορίσετε κι εσείς το παλικάρι μας τον Αντρέα λιμενοφύλακα στην Άνδρο;

- Θα πάμε για μπύρες ή για ρακές σήμερα;
- Ρακές, φίλε! Δαγκωτό!

η κάλπη-ντενεκές (από Pirate Jenny, 13/02/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Έκφραση που ισοδυναμεί με το κάν' το λιανά, είναι μια παράκληση, δηλαδή, στον ομιλητή να επαναλάβει αυτό που είπε με πιο κατανοητό τρόπο - γιατί έτσι όπως τα 'πε πριν, δεν καταλάβαμε.

Προέλευση:
Στην αργκό του μπαρμπουτιού, αλλά και του εθνικού μας σπορ (τάβλι, ντε!), σπάω σημαίνει κουνάω τα ζάρια πριν τα ρίξω. Εξού και η προτροπή «σπάσε», όταν ξεκινάει το παιχνίδι.

Η κίνηση έχει θεμελιώδη σημασία στο τελετουργικό, αφενός επειδή έτσι αποδεικνύεις - θεωρητικά - ότι δεν κάνεις μπαγαποντιές και δεν «τσιμπάς» τα ζάρια, και αφετέρου επειδή με το κούνημα «σπας» την τύχη, δηλαδή μηδενίζεις το σκορ, σα να λέμε, με τη θεά Τύχη αυτοπροσώπως. (Γι' αυτό και οι προληπτικοί παίχτες, αν έχετε προσέξει, όσο πιο πολύ χάνουν, τόσο πιο μανιωδώς κουνάνε τα ζάρια. )

Όταν ρίχνεις τα ζάρια, και όσο ακόμα κυλάνε, ο συμπαίκτης έχει το δικαίωμα να σε σταματήσει αν υποπτεύεται ότι τα «τσιμπάς». Τα αρπάζει όπως κυλάνε, στα ξαναδίνει στο χέρι και λέει «σπάσ' τα και ξαναρίχτα». Είναι σα να σου λέει «δε σε πολυεμπιστεύομαι, για να σε δω πάλι» - βλέπε παράδειγμα 2. Καμιά φορά το κάνει και χωρίς να σε υποπτεύεται, μόνο και μόνο για να σου σπάσει την τύχη (αν έχεις ξεκωλωθεί στις διπλές, π.χ.) ή, ενδεχομένως, τα νεύρα.

Επίσης, όποτε το ζάρι κάνει τα δικά του και προσγειώνεται διαγωνίως ή έξω απ' το τάβλι (ή τον προκαθορισμένο χώρο για το μπαρμπούτι), δεν πιάνεται και πρέπει να ξαναρίξεις. Συχνά τότε ο συμπαίκτης προτρέπει «σπάσ' τα και ξαναρίχτα». Το οποίο ακούγεται αθώο, αλλά όταν συνοδεύεται από υφάκι μαγκίτικο (και πάντα συνοδεύεται από υφάκι μαγκίτικο), ισοδυναμεί με πείραγμα. Είναι σα να σου λέει «άχρηστε, όπου να' ναι τα πετάς, ξαναδοκίμασε μπας και κάνουμε δουλειά!» - βλέπε παράδειγμα 3.

1.
- Επαναλαμβάνω μόνο ότι είναι εύκολο να καθυποτάξουμε την πραγματικότητα σε μια κρίση, να της υπερεπιβάλλουμε καθολικά ένα κατηγόρημα από το να προσπαθήσουμε να την αναγνώσουμε και να ορίσουμε κάποιες προϋποθέσεις γνώσης της χωρίς να απομονώσουμε ο καθένας την δική του εμπλοκή, τον δικό του κύκλο, την δική του ερμηνεία και κυρίως την «εξαχθείσα αξία»...
- 'Ωπα, ρε τεράστιε, τι είπες τώρα; Για σπάσ' τα και ξαναρίχτα, γιατί δεν καταλάβαμε Χριστό.

2.
- Σ' έχω σκίσει, ρε! Έξι-ένα σ' έχω πάει! Άντε να φέρω μια εξάρες τώρα, να σου πάρω και το έβδομο, να σε ματώσω! (ρίχνει ζάρια)
- (αρπάζει ζάρια) Ώπα! Σπάσ' τα και ξαναρίχτα! Και σπάσ' τα καλά αυτή τη φορά!

3.
- Φτου! Πάλι ντόρτια ήφερα! Όχι όχι, περίμενε! Το ζάρι έκατσε στραβά πάνω στο πούλι, δεν πιάνεται!
- Ε, σπάσ' τα και ξαναρίχτα. Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο...

πεντόδυο... (από Pirate Jenny, 14/02/09)Η πιο διάσημη μπαρμπουτιέρισσα της χώρας. Φανταστείτε τη ΔΙΚΗ της φωνή να λέει "σπάσ\' τα και ξαναρίχτα"! (από Pirate Jenny, 14/02/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified