Εργαλείο τσαγκάρη που χρησιμεύει στην κατασκευή και επεξεργασία υποδημάτων. Για δε ρε τι μανθάνει τινάς περιδιαβάζοντας τα ιντερνέτια...

Φωτό βρήκα στο νέτι αλλά δεν τη βάζω για πεντακόσιους ογδόντα έξι λόγους, εκ των οποίων ο εκατοστός δεύτερος είναι ότι δεν ξέρω πώς. Τέλος πάντων, αποτελείται από ένα κάθετο στέλεχος με μιά βάση στήριξης, στου οποίου την κορυφή προσαρμόζονται μεταλλικές φόρμες / σόλες / καλαπόδια όπου τοποθετείται ανάποδα το πατούμενο για επεξεργασία.

Σχετικά με την ετυμό δεν θα επιχειρήσω τίποτα για θα με πάρετε με τις κλωτσές.

-Έλληνες είμαστε, του εξηγεί η ιταλομαθής της παρέας μας. Και δείχνοντας εμένα του εξηγεί ότι είμαι γιος τσαγκάρη από την Αθήνα, της ίδιας περίπου ηλικίας με εκείνον, που διατηρούσε ένα σχεδόν όμοιο μαγαζί. Με τον πάγκο του, τα εργαλεία, τον μπαρμπαλιά, τη μηχανή για τα φόντια, τα καλαπόδια στα ράφια και το μαστέλο κάτω ακριβώς από τον πάγκο του τεχνίτη.

εδώ

Μάθαμε πώς φτιάχνονται τα χειροποίητα παπούτσια με το καλαπόδι και τον μπαρμπαλιά.

Από διαφημιστικό ρεπορτάζ αλλού στο νέτι.

Got a better definition? Add it!

Published

Το μουνί της μάνας σου. Από το ταυτόσημο τουρκ. ananın amı, συντομευμένη εκδοχή του ananın amına koyayım = να βάλω (το ευκόλως εννοούμενο) εκεί που προείπα, μην επαναλαμβανόμαστε τώρα.

Η αλήθεια είναι πως δεν το έχω ακούσει σε φυσικώς ρέοντα υβριστικό λόγο, βρίσκω όμως δύο διαδικτυακά ίχνη. Στο παρατιθέμενο λογοτεχνικό παράδειγμα η έκφραση είναι στο στόμα Τούρκου, όσο να 'ναι όμως γίνεται φανερή η εξοικείωση και ημών των Ελλήνων με τις λεκτικές αβρότητες των γειτόνων.

θα λαβεις και εσυ οτι σου αξιζει μην ανυσηχεις νεοραγια ανανιναμου!

ανανιναμου ρε κορακα

(από το ιντερνέτι που λέγαμε)

- Αυτός ο πούστης γαμιέται! Κι εσύ!...Ε, Τούρκε!...Τούρκοι κι Έλληνες φίκι φίκι, ε?

Ο άλλος τινάζει το κεφάλι έτοιμος να δαγκάσει.

- Ανανίναμου!...

- Τι ήταν αυτό πάλι?

- Τίποτα. Της μάνας σου το μουνί είπε...

Αντώνης Σουρούνης Τα τύμπανα της κοιλιάς και του πολέμου, εκδ. Καστανιώτη.

Εδώ βλέπουμε το ananinamu σε διεθνή καριέρα, ως διαδικτυακό νικνέιμ. Προσωπική μου άποψη είναι πως έχει παραγίνει το κακό με τον κάθε αλήτη που διαλέγει ένα υβριστικό ψευδώνυμο για να εμφανιστεί στα ιντερνέτια. Κάποτε θα πρέπει να μπει ένα τέλος σε αυτή τη χυδαιότητα, ξεκάθαρα πράματα. Το γράφω ευθαρσώς και το υπογράφω με το όνομά μου, εδώ από κάτω, στα δεξιά.

Γαμώ το μουνί της μάνας σου Φενέρμπαχτσέ.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Βρομόξυλο. Από το τουρκ. değnek= μαγκούρα, μπαστούνι και, κατά συνεκδοχή, μπερντάχι που ρίχνεται με το εν λόγω σύνεργο. Για βορειοελλαδίτικο το ξέρω. Εδώ στα νότια γιόκ, εκτός κι έχω χάσει επεισόδια. Ας πει κάνας Σαλονικιός.

Που τον θμυθκες και συ ορε [...]??????????? χιχιχιχιχι!!!!! Τι ντεγνεκι ειχε φαει εκει αυτος ομους

Το μοναδικό τρέχον ιντερνετικό εύρημα. Παλιότερα είχα πετύχει καναδυό φορές στο γούγλη άλλα παραδείγματα αλλά τότε βαριόμουνα να το γράψω, και μετά εξαφανίστηκαν.

[...] ήταν οι δυό καλύτεροι φίλοι του, μαζί απ' τη Μικρασία, που τα 'χαν πατήσει κι αυτοί τα ογδόντα, ογδονταπέντε χρόνια. Ήρθαν και κάθησαν σιωπηλοί στο μιντέρι. Άφησαν δίπλα τα ντεγνέκια τους και τον κοίταζαν περιμένοντας υπομονετικά, χωρίς να μιλούν.

Γ. Σκαμπαρδώνης Η ψίχα της μεταλαβιάς, εκδ. τα τραμάκια, Θεσσαλονίκη.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Καμία σχέση, δε θέλω αηδίες.

Από τη μόνη αναφορά στο Σώμα της Ελληνικής Γραμματείας που έχω υπ' όψιν μου σχηματίζω την εντύπωση ότι η αβιζώτη ήταν η ελαφριά γόμωση πυρίτιδας που, αναφλεγόμενη από τον επικρουστήρα των παλιών εμπροσθογεμών τουφεκιών, πυροδοτούσε μέσω της φάλιας την κυρίως γόμωση που προωθούσε το βλήμα.

Νομίζω πως είναι σιγουράκι η αναγωγή στο τουρκ. ağızotu = καψύλιο, καψούλι. Η ανάλυση μας δίνει το ağız = στόμα / στόμιο + ot = χόρτο, δε θέλει και πολλή φαντασία για να δούμε έναν σαλβαροσαρικοφόρο τοπτσή να βάζει φωτιά στα τόπια με ένα αναμμένο σκοινάκι από πλεγμένα ξερά χόρτα ως αυτοσχέδιο πυροκροτητή, φιτίλι, καψούλι, όπως αγαπάτε πείτε το.

Σε αυτό εδώ το σάιτ με τούρκικες λέξεις που πέρασαν στις διάφορες γλώσσες της ευρύτερης περιοχής, το ağız otu ερμηνεύεται ως 1) φάρμακο για τον στοματόπονο, αν υπάρχει τέτοια λέξη και 2) μπαρούτι που μπαίνει στο στόμιο τουφεκιού, quod erat demonstrandum που λένε και στο χωργιό μου. Ο συντάκτης δίνει συντομογραφίες ελληνικών επωνύμων, πιθανώς μελετητών που αναφέρουν την ελληνική παράγωγη λέξη αγίζι / αγιζότη, την οποία βρίσκω εδώ, ως κρητικό ιδιωματισμό με την ερμηνεία ταχύτητα που αποκτά κάποιος.

Dediğim gibi εεεε, όπως είπα βρίσκω τη λέξη άπαξ σε λογοτεχνικό κείμενο, αν κάποιος την έχει εντοπίσει και αλλού ας κοπιάσει στα σχόλια.

Εδώ ο μηχανισμός και, αφού έχει και hammer μέσα, η ανάρτηση είναι για τον Ξεροσφύρη που υποψιάζομαι πως αντιπαθεί τα όπλα αλλά ελπίζω να κάνει κέφι το λήμμα.

- Μωρέ, φέρε μου την τσάγκρα! φώναξε άξαφνα. Φέρε μου την τσάγκρα να του πιω το αίμα! Κίνησα να κάμω το θέλημά του. Αλλά δεν είχε υπομονή. Έφτασε πρώτος στην κάμαρη, άρπαξε το σκουροντούφεκο και από τη σκάλα την άναψε στο πουλί. Ένας ξερός χτύπος ακούστηκε, μα τίποτ’ άλλο. Ο κόκορας έπεσε, αλλά δεν έπιασε το καψούλι! Παγώσαμε. Κακοσημαδιά στην κακοσημαδιά!
[...] - Αν δε σου πιω το αίμα, να μη με ειπούν καπετάν Κρεμύδα! είπε σκάζοντας χάμω το σκούφο του. Άλλαξε το καψούλι, έφτιασε την αβιζώτη. - Κυβέρνα καλά, Μπαρμπατρίμη, είπε· ίσ’ απάνου στ’ άτιμο! Τήρα καλά να μην το χάσεις από τα μάτια σου!

Α. Καρκαβίτσας, Κακοσημαδιά, από τα Λόγια της Πλώρης.

A typical flintlock mechanism has a piece of flint which is held in place in between a set of jaws on the end of a short hammer. This hammer (sometimes called the cock) is pulled back into the "cocked" position. When released by the trigger, the spring-loaded hammer moves forward, causing the flint to strike a piece of steel called the "frizzen". At the same time, the motion of the flint and hammer pushes the frizzen back, opening the cover to the pan, which contains the gunpowder. As the flint strikes the frizzen it creates a spark which falls into the pan and ignites the powder. Flame burns through a small hole into the barrel of the gun and ignites the main powder charge, causing the weapon to fire.

εδώ

Got a better definition? Add it!

Published

Το κιρλαγκίτσι λοιπόν ήτανε ένας τύπος ελαφρού ιστιοφόρου πολεμικού πλοίου του 17-18ου αιώνα. Αγνοούσα παντελώς την ύπαρξή του, αργκό δε γκζέρω αν είναι, αλλά μυρίζει θάλασσα και μου άρεσε η τούρκικη ετυμό από το kırlangıç = χελιδόνι.

Παράδειγμα δεν έχει, εικόνα έχει κι άμα δε σας αρέσει να φύγετε, να πάτε αλλού.

Got a better definition? Add it!

Published

Ρε παιδιά, αυτός ο ορισμός της απόμακρης ερημιάς, αγγλισμός δεν είναι? Που γουγλίζεται και λέγεται εβραίως και παλαιστινίως? Που πρέπει να 'σκασε κατά δω μεριά από ογδόνταζ και πέρα? Ας με σταματήσει κάποιος αν λέω μαλακίες.

in the middle of nowhere. In a very remote location, as in We found a great little hotel, out in the middle of nowhere. [Early 1900s ]

δέαρ

Μαγική καλύβα στη μέση του πουθενά

20 πανέμορφα μικρά σπιτάκια στη μέση του πουθενά

10 ελληνικά εστιατόρια στη μέση του πουθενά!

Χλιδάτα ξενοδοχεία στη μέση του πουθενά

Πράγματι, το Tristan de Cunha είναι ένα απόλυτα απομονωμένο νησί που βρίσκεται κυριολεκτικά στη μέση του πουθενά

φρομ δε νετ

Got a better definition? Add it!

Published

Όπως προκύπτει από το α' παράδειγμα, μάλλον χαρτοπαικτικής προέλευσης εξαφανισμένη, ρετρό έκφραση που (κατέληξε να) σημαίνει κάτι που έχουμε πρόχειρο, σε πρώτη ζήτηση, καταπώς μας τα λέει το β' τοιούτον. Ως άσχετος με τον τζόγο του 19ου αιώνα (και των επόμενων δηλαδή αλλά ας μην το κάνουμε θέμα), αγνοώ τι ακριβώς σήμαινε η φράση στα χαρτοπαικτικά συμφραζόμενα, και το β' παράδειγμα είναι από μνήμης, δηλαδή ο Πολυχρόνης, οι εύζωνοι και άλλα τέτοια ωραία. Άμα ξέρει κανείς, ας πει.

- Ποιός θα κόψη, ανεφώνησεν ο Θεμιστοκλής κρατών υπό την χείρα του την τράπουλα των παιγνιοχάρτων.
Ο κύριος με το στρατιωτικόν μούσι εκράτει ήδη το σπαθί και τα χαρτιά εκόπησαν.
- Έτοιμα!...Τα γυρίζω.
Ο άσος ευρέθη φάτσα και ο ρήγας εις τον πρώτον λύκον και οι δύο δυνατοί πονταδόροι έχασαν.

Ι. Κονδυλάκης Οι Άθλιοι των Αθηνών (1895), εκδ. Νεφέλη.

Σε κάποιο κείμενό του ο Τσιφόρος γράφει πως οι γυναίκες έχουνε το κλάμα στον πρώτο λύκο για να τουμπάρουν τους άντρες.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

(Το λήμμα δεν θα μπορούσε να γραφτεί χωρίς την καθοριστική συμβολή του Δύτη των Νιπτήρων, που εδώ, στο σχόλιο 7, έριξε στο τραπέζι τη λέξη που έλειπε, βάζοντάς με στον σωστό δρόμο. Δεν γνωρίζω τον άνθρωπο προσωπικά, όμως τον ευχαριστώ θερμά για τη βοήθεια. Αυτονόητες είναι οι ευχαριστίες μου και προς τον σύσσλανγκο sarant που είχε την καλοσύνη να φιλοξενήσει την απορία μου στο ιστολόγιό του).

Η λέξη καλτανκανάτι σημαίνει ανάριχτο φόρεμα του πανωφοριού στις πλάτες, χωρίς να περαστούν τα μανίκια, αλλέως αναπεταρίκι. Ο Ηλίας Πετρόπουλος καταγράφει τη λέξη ως τροπικό επίρρημα (καλτακανά), συνδέοντάς την εσφαλμένα με το τουρκ. kaltak = πόρνη. Εν τούτοις, η λέξη διασώζεται με την μορφή που λημματογραφείται εδώ ήδη από το 1835. Σε σχόλιό μου εδώ είχα διατυπώσει παλιότερα τις ενστικτώδεις επιφυλάξεις μου σχετικά με την Πετροπούλεια ετυμολογία, μαντεύοντας σωστά τη μισή αλήθεια (νταξ, τα μισά). Την υπόλοιπη τη χρωστάω στον ως άνω Λαβαμπό Βουτηχτησί Εφέντη.

Το λεπόν: Η (καρα-ρετρό, εξαφανισμένη πλέον) λέξη προέρχεται από παραφθορά του τουρκ. kartal kanat / kartal kanadı = φτερό αετού, και παραπέμπει ευθέως στην εικόνα 2 φτερών που ανεμίζουν πίσω από τον φέροντα το ένδυμα. Πρόκειται για τούρκικο ιδιωματισμό που σημαίνει ακριβώς αυτόν τον τρόπο φορέματος του παλτού / πανωφοριού / επενδύτη.

Τη μετάφραση των παραδειγμάτων την έκανα με τα χεράκια μου, άρα μάλλον φέρω και τη σχετική ευθύνη γμτ.

ΚΑΛΤΑΝΚΑΝΑΤΙ (το βάλσιμον του επανωφοριού όχι με τα μανίκια περασμένα. Ο Γαζής εσημείωσεν ομώνυμον λέξιν το Αναπεταρίκι: δεν την ήκουσα).

Σκαρλάτος Βυζάντιος εδώ

Η πόρνη, για να ανταπεξέλθει στο κρύο (μην ξεχνάτε πως ήταν σχεδόν γυμνή) καθότανε σε μιά καρέκλα, καβάλα στο μαγκάλι, με ανοιχτά τα σκέλια, ρίχνοντας μια πατατούκα στη ράχη της. Γιαυτό, όταν βλέπουμε κάποιον με ανάριχτο παλτό λέμε: το φόρεσε καλτακανά.

Ο Ηλίας Πετρόπουλος τα κάνει ετυμολογικώς πουτάνα όλα, στο Μπουρδέλο, εκδ. γράμματα.

20-30 kişilik bir göçmen kafilesi başında bulunan bu ihtiyar, omuzlarına kartal kanadı attığı paltosu ve elindeki asası ile bir yolcudan çok doğu mitolojisindeki yarı tanrı kabile reislerine benziyordu. (Αυτός ο γέρος ο επικεφαλής μιας ομάδας 20-30 προσφύγων, με το παλτό ανάριχτο στους ώμους και το ραβδί στο χέρι, έμοιαζε περισσότερο με ημίθεο αρχηγό φυλής της ανατολίτικης μυθολογίας παρά με ταξιδιώτη).

εδώ

Sekiz köşe kasket vardı başında, ayakkabılarının topukları basılıydı, palto omuzlarında kartal-kanat, sarkık bıyıkları fırça gibiydi [...](Στο κεφάλι φορούσε μια οκτάγωνη τραγιάσκα, τα τακούνια των παπουτσιών του ήταν φαγωμένα, το παλτό ανάριχτο στους ώμους, τα κρεμαστά μουστάκια του σαν βούρτσα [...]

εκεί

Παραπέρα το kartal kanat ως παλιό οθωμανικό ένδυμα, που ακόμα παραπέρα περιγράφεται ως μπολερό με μανίκια που μοιάζουν με φτερά αετού.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

(Όχι, δεν το είχαμε). Κοινότατη έκφραση που σημαίνει πως κάποιο συγκεκριμένο θέμα δεν πρέπει να το θίγουμε καθότι ενοχλεί, πονάει, τσούζει, σφάζει, μας φέρνει σε δύσκολη θέση τεσπα. Καυτή πατάτα ένα πράμα.

Απ' όσο καταλαβαίνω τούρκικο πρέπει να είναι, καθ' όσον έχουμε (νταξ, όχι εμείς, οι γειτόνοι) την ευρέως γουγλιζόμενη έκφραση içi cız etmek = κάνει τζιζ το μέσα μου = θλίβομαι, στεναχωριέμαι, πονάει η καρδιά μου.

Στον Μπάμπη που διαθέτω γιόκ. Ο Τριαντά το 'χει ως παιδική έκφραση με μιά ψιλοανορθογραφία στην ετυμό (είπαμε, στα τούρκικα άλλο το -ı- κι άλλο το -i-, να προσέχετε βρε χαϊβάνια όταν μιλάω).

Nöbetçi voltasını sürdürüyor. Bakmadan. Konuşmadan. Cigarasını bizim hücrenin önüne geldiğinde yere attı. Ayağıyla ezdi. Etimde söndürülmüş gibi cızz etti yüreğim. (Ο σκοπός συνεχίζει τη βόλτα του. Χωρίς να κοιτάζει. Χωρίς να μιλάει. Φτάνοντας μπροστά στο κελί μας πέταξε το τσιγάρο του στο πάτωμα. Το πάτησε με το πόδι του. Πόνεσε η καρδιά μου, σαν να το είχε σβήσει πάνω μου).

Χαρμάνης κομμουνιστής, κρατούμενος επί χούντας Εβρέν λιγουρεύεται νύκτωρ το τσιγάρο του φρουρού. Ιστορία με καλό τέλος από το αυτοβιογραφικό En Uzun Eylül του Sinan Oza, καλή του ώρα. Εκδ. Amaç, 1989.

Η Ελισώ για φυλακές και εξορίες άκουγε, το μέσα της τζιζ έκαμνε, καλά που ο Χρηστάκης της πότε πότε ένα τηλέφωνο την έκαμνε, καλά είμαι, μην ανησυχείτε, την έλεγε, κομμάτι ηρέμιζε, η καρδιά της στη θέση της πήγαινε άμμα, για πολύ λίγο.

Τα ρωμέικα της Πόλης ως γλωσσική γέφυρα. Δημ. Τσαλίδης Ο τουρκόσπορος (γιόκ τζάνιμ 2), εκδ. Νεφέλη.

ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ, ΟΥΤΕ ΛΕΓΟΝΤΑΙ, ΕΠΕΙΔΗ ΚΑΝΟΥΝ 'ΤΖΙΖ'!!!

Ένα θέμα που κάνει τζιζ...Διαβάστε το πριν αποσυρθεί!!!
Ο προπονητής αξίας [...] για να έρθει θα ζητήσει μεταγραφές ουσίας,δυστυχώς αυτο κανει τζιζ.

Από το νέτι.

Got a better definition? Add it!

Published

Κατά το σαράντα χρόνια τούρκικα.

Ρετρό, εξαφανισμένη πλέον έκφραση που σήμαινε μεγάλο χρονικό διάστημα, αδικαιολόγητη καθυστέρηση, υπέρ το δέον χρονοτριβή. Κάποιοι περιμένουν ακόμα το ξανθό γένος να μας σώσει.

Για μιά πιθανή ερμηνεία της φράσης βλέπε το α' παράδειγμα. Ο γούγλης δεν έδωσε τίποτα, αλλά δεν είχα στη διάθεσή μου και ρούσικες ώρες να ψαχουλεύω τα ιντερνέτια. Οπότε βρήκα απ' αλλού.

-Του Αβράμ και του Ισάκ τα καλά έχει εκείνη η Άγια Ρωσία, έμαθε η Άννα να λέει απ' τη γιαγιά της, και τον Παράδεισο τον φανταζόταν στη Ρωσία, όπου όλα ήταν μεγάλα και πλουσιοπάροχα και ατέλειωτα, ακόμα και οι ώρες. "Ρούσικες ώρες έκανες ως που να με το φέρεις", έλεγε η Λωξάντρα στο μπακαλάκι όταν αργούσε.

Μ. Ιορδανίδου, Διακοπές στον Καύκασο, εκδ. Εστία.

Η ώρα έξι το απόγευμα (17 του Αυγούστου) θα γινόταν η έναρξη. [...] Η σάλα είναι φίσκα όπως είπα. Κι όμως ακόμα έρχεται κόσμος πολύς. Βουητό χαρούμενο, φως θαμπωτικό παντού. Είναι η ώρα 7 κι ακόμη δεν άρχισε το συνέδριο. Ρούσικη ώρα!

Κ. Βάρναλης, Τι είδα εις την Ρωσσίαν των Σοβιέτ, εκδ. Αρχείο.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified