Tagged definitions (175)
Showing 51-60 from 175

Ο τεκετζής είναι ο εξειδικευμένος υπάλληλος ταβέρνας ή τεκέ που ανεφοδιάζει τους ναργιλέδες με ποικίλα καπνά. Βέβαια ο πελάτης μπορεί να απολαμβάνει τα καπνά χωρίς ναργιλέ αλλά σε τσιγαριλίκι. Και σε αυτήν την περίπτωση ο ρόλος του τεκετζή είναι ο ίδιος ακριβώς, ο τακτικός ανεφοδιασμός.

Στα ρεμπέτικα / λαϊκά τραγούδια άλλες φορές αναφέρεται με θαυμασμό, πόθο, προσμονή ή και ευχαρίστηση. Βεβαίως του χρεώνεται συχνά και η ξενέρα, απουσία κάνναβης με ό,τι κακό χαρακτηρισμό συνοδεύεται.

Προφανώς η συναισθηματική αμφιταλάντευση του «πότη» είναι κομμάτι της σχέσης του με τον τεκετζή. Κύριοι παράγοντες που το καθορίζουν είναι η ποιότητα, η ποσότητα και η διαθεσιμότητα. Ως τεκετζής μπορείς να χτίσεις κακή ή καλή φήμη, ανάλογα με την συμπεριφορά σου στην αγορά.

Θαρρώ ότι ενσωματώθηκε στην ρεμπέτικη φρασεολογία, κατόπιν της πρώτης μεταναστευτικής ορδής εις την Αμερική, λίγο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Πολιτσμάνοι = Police Men, στην ελληνική απόδοση Πολιτσμάνοι.

Κλασσική, πλέον, έκφραση. Συνήθως χρησιμοποιείται για υπερβολική χρήση ναργιλέ, που συχνά επιφέρει ευφορία, μαστούρα και παραισθήσεις, ή για παρατεταμένο τσιμπούκι.

Και στις δύο περιπτώσεις, πάντως, έχουμε χειρισμό κάποιου μακριού αντικειμένου με το στόμα.

Σημαίνει, μεταξύ άλλων:

• Σκουραίνω την επιφάνεια αντικειμένου λόγω διάβρωσης π.χ. υγρασία, θερμότητα, καπνός, ουσίες κλπ.
• Αποκτώ μπρονζέ επιδερμίδα κάνοντας ηλιοθεραπεία ή εκτελώντας χειρωνακτική εργασία στην ύπαιθρο.
• Ψηφίζω αρνητικά / θάβω κάποιον υποψήφιο. Προέρχεται από τις προ αιώνος εκλογές με μολυβένια σφαιρίδια στην γκαζον τενεκεδένια κάλπη, που ήταν μισή μαύρη «ΟΧΙ» και μισή άσπρη «ΝΑΙ» εξ ου και το «μαύρο δαγκωτό» ως δεδηλωμένη αρνητική ψήφος.
• Στεναχωριέμαι / πήζω.
• Πέφτει η στρατιωτική μονάδα σε δυσμένεια κατόπιν άνωθεν διαταγής λόγω παράβασης π.χ. κλοπής πολεμικού υλικού / αυτοκτονίας κληρωτού κλπ.
• Αλλάζει status η στρατιωτική μονάδα κι από βυσματική γίνεται τσατσοπαγίδα (για τους μη εγκαίρως πληροφορημένους) είτε λόγω δυσμένειας όπως ανωτέρω, είτε λόγω έλλειψης εργατικών χεριών π.χ. αποφασίζεται η επόμενη ΕΣΣΟ να πάρει λιγότερους κληρωτούς είτε λόγω αλλαγής διοικητή π.χ. έρχεται κάνας στρατοκαβλάντης.
• Πλακώνω στο ξύλο και χρωματίζω τον αντίπαλο στην απόλυτη εκδήλωση του μπλε-μαραίν.

Αρχικά, τα χύμα τσιγάρα που κυκλοφορούσαν στην περίοδο της Κατοχής. Ήταν πολύ βαριά, σέρτικα. Είχαν καπνό κακής ποιότητας - συχνά έβρισκες μέσα τσαλιά και κοτσάνια - και γι' αυτό ήταν και πολύ φτηνά.

Λόγω ελλείψεων και φτώχειας, στην Κατοχή τα περίπτερα άρχισαν για πρώτη φορά να πουλάνε τσιγάρα χύμα. Έπαιρναν συσκευασίες των 100 τσιγάρων (κυλινδρικές), τις έσπαγαν και πουλούσαν τα τσιγάρα δέκα-δέκα ή και πέντε-πέντε. Ο χαρακτηρισμός στούκας παραπέμπει στα Γερμανικά βομβαρδιστικά καθέτου εφορμήσεως (Sturzkampfflugzeug) Junker-87 και, σύμφωνα με μια εκδοχή, οι καπνιστές έκαναν τον συσχετισμό γιατί τα τσιγάρα αυτά, από άποψη ποιότητας και μυρωδιάς, θύμιζαν μπαρούτι.

Αν και χύμα, τα στούκας δεν ήταν ανώνυμα. Λέγεται ότι η πρώτη μάρκα που κυκλοφόρησε στην Κατοχή στη συσκευασία των 100 με σκοπό την χύμα διανομή ήταν το 3αρι του Παπαστράτου. Στούκας συνέχισαν να κυκλοφορούν και μεταπολεμικά, μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του '60, και δημοφιλέστερο ήταν το ΕΘΝΟΣ Εξαιρετικά του Κεράνη. Και το 3αρι και το ΕΘΝΟΣ υπήρχαν και σε πακέτο, αλλά χύμα ήταν πιο φτηνά και τα προτιμούσαν άφραγκοι παππούδες και μαθητές. Για τους μαθητές ειδικά, τα χύμα τσιγάρα τους έλυναν και το πρόβλημα πού να κρύψουν το πακέτο όταν γυρνούσαν σπίτι.

Ο όρος έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα. Χρησιμοποιείται, κυρίως ειρωνικά, ασχέτως της τιμής τους, για τσιγάρα βαριά και με κακής ποιότητας καπνά, από κείνα που ξύνουν το λαιμό. Ενίοτε, ένα τσιγάρο χαρακτηρίζεται στούκας και για να υπογραμμίσει πόσο θεριακλής είναι αυτός που το καπνίζει.

Εκτός των γνωστών ερμηνειών, η λέξη έχει τις επιπλέον χρήσεις:

1. Τεμάχιο δόσης ηρωίνης, λόγω περιτυλίγματος (βλ. «πίνω ένα χαρτί») αν και σήμερα συνήθως το «τζί» (=gram.) πουλιέται σε ασημόχαρτο, αλλά και αυτούσιο ποτισμένο χαρτί σε ψυχωσιομιμητικά φάρμακα (βλ. «έφαγα ένα χαρτί»=LSD, goof balls, βενζοδιαζεπίνες κλπ).

2. Επίσημο έγγραφο (βλ. γραφειοκρατική απειλητική έκφραση «θα σε τυλίξω σε μια κόλλα χαρτί», δηλ. θα σε εμπλέξω στα γρανάζια της δημόσιας διοίκησης-δικαιοσύνης κι άντε μετά να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, «έχω χαρτιά με βουλοκέρια», δηλ. είμαι νόμιμος τιτλούχος, «κάνε τα χαρτιά σου», δηλ. κάνε επίσημα μια αίτηση, καθώς και την εύστοχη κρητική παροιμία «τα ζώα τα δένουν με σχοινιά-τους ανθρώπους με χαρτιά» που δηλώνει την δεσμευτικότητα των νομικών εγγράφων).

3. Τραπουλόχαρτο και μετωνυμικώς η χαρτοπαιξία. Προ αιώνος, η τράπουλα (ιταλ. Trappola = παγίδα, σήμερα carte da gioco / ναπολιτάνικα: piacentine) λέγονταν «χαρτάκια». Βλ. έκφραση «έχω καλό χαρτί», «δώσ' μου χαρτί», «θα παίξω το τελευταίο μου χαρτί» (δηλ. τελική κι αποφασιστική ενέργεια για την έκβαση ενός αγώνα) κ.α.

4. Κωλόχαρτο. Συγκεκριμένα, όταν κάποιος παράτολμος (όχι τολμηρός) καθ’ έξιν κλανιάρης το παραξηλώσει, οι παριστάμενοι φωνάζουν: «Χαρτί! Δώστε του χαρτί!» (δηλαδή θα χεστείς!) Ανάλογη σημασία, έχει και η ιαχή αγανακτήσεως «σκίσου πούστη!» (= ξεκωλιάστηκες πια)...

Γίνομαι κουδούνι: κλασική έκφραση δήλωσης - παραδοχής κάποιου, ότι βρίσκεται σε κατάσταση μέθης. Κατά μία εκδοχή, προκύπτει από τη ζαλάδα που βιώνει το υποκείμενο, σαν να χτυπούν μέσα στο κεφάλι του κουδούνια.

Συνώνυμο: γκολ

Κουμπιά αποκαλούνται κωδικοποιημένα σε κλειστές ομάδες ανθρώπων, όπως οι φαντάροι ή οι χρήστες / περιθωριακοί, τα χάπια - ταμπλέτες και μάλιστα συγκεκριμένες κατηγορίες αυτών, τα λεγόμενα ψυχοφάρμακα, ήτοι ονομαστικά (κυρίως) τα κάτωθι:

=> Βενζοδιαζεπίνες: Έχουν αντιαγχώδη, ηρεμιστική, υπαναγωγό δράση που ξεκινά ανάλογα με τη δοσολογία τους και την απάντηση του λήπτη μισή έως δυο ώρες από τη λήψη τους και διαρκεί (χρόνος ημίσειας ζωής) 6-18 ώρες. «Δημοφιλέστεροι» εκπρόσωποι της κατηγορίας αυτής είναι τα Λεξοτανίλ (γνωστό στις τάξεις του Ε.Σ. με το παραπλανητικό ευφημισμό Παλεβοτανίλ), Ταβόρ, Ζάναξ, Σεντράκ κ.λπ. Στα συν τους είναι η χαμηλή λιανική τιμή τους όταν τα προμηθεύεται κανείς από φαρμακείο με ειδική ιατρική συνταγή (όχι παραπάνω από 2.5 γιούρια για ένα κουτί με 20-30 χάπια) που όμως όταν πωλούνται ένα-ένα ως «κουμπιά» π.χ. σε ένα φυλάκιο πιάνουν 2 με 3 ευρώ το κάθε κουμπί ξεχωριστά. Στα μείον είναι το γεγονός ότι οι βενζοδιαζεπίνες πολύ γρήγορα (εντός 20 μόλις ημερών καθημερινής χρήσης) προκαλούν εθισμό, ανοχή και εξάρτηση.

- εθισμός: το άτομο δεν την παλεύει χωρίς αυτές και τις επιζητά πάση θυσία - ανοχή: χρειάζεται προοδευτικά όλο και μεγαλύτερη δόση προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα (ζαβλάκωμα) - εξάρτηση: η στέρησή τους επιφέρει συμπτώματα όπως άγχος, τρέμουλο χεριών κ.α.

Έχει μείνει ιστορική η ρήση του τ. προπονητή του ΠΑΟΚ Άγγελου Αναστασιάδη ότι ο ποδοσφαιριστής της ομάδας Περουβιανός Πέρσι Ολιβάρεζ ερχόταν στις προπονήσεις μάστουρας από τη λήψη Λοξοτανίλ (ναι με «Λο»).

=> Βουτυροφαινόνες: Προκαλούν καταστολή της ψυχοκινητικής διέγερσης και του παραληρήματος των ψυχωσικών (π.χ. παρανοϊκές ιδέες διώξεως: Ο Επιλόχ εχθρεύεται εμένα προσωπικά από όλο τον Λόχο, γι΄αυτό με χώνει συνέχεια, επιδράσεως: Η γκόμενά μου μου έχει κάνει μάγια για να σκέφτομαι μόνο αυτή, συσχετίσεως: Εκείνο το ψόφιο σπουργίτι δεν βρέθηκε τυχαία πίσω απ΄τη σκοπιά μου, κάποιοι το έβαλαν σαν απειλή / προειδοποίηση). Δεν σε «φτιάχνουν», αλλά μπορούν να σε απαλλάξουν / απελευθερώσουν από έμμονες ιδέες, και να σε ζαβλακώσουν βαθιά. Δεν προκαλούν εξάρτηση ή εθισμό, αλλά έχουν πλήθος από ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως π.χ. «μάγκωμα» μυών κορμού και προσώπου που σε κάνουν να μη μπορείς να στρίψεις και να μοιάζεις με χαλκομανία, ή την εμφάνιση παραληρήματος καθ΄εαυτού σε νορμάλ μέχρι τότε άτομο. Και αυτά είναι φτηνά (τουλάχιστον τα παλαιάς κοπής), με κύριους εκπροσώπους τα Αλοπεριντίν και Ζουλεντίν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, προ ολίγων ετών, διαβολικός νους τις σε αγώνα ομάδας του Λεκανοπεδίου εναντίον του Ηρακλή, τρύπησε με σύριγγα και «εμπλούτισε» με Αλοπεριντίν τα νερά των φιλοξενουμένων, με σκοπό να θέσει νοκ-άουτ τους παίχτες τους, κάτι που επέτυχε αφού πολλοί εξ αυτών εμφάνισαν κοιλιακά άλγη και καταβολή δυνάμεων και τελικά δεν αγωνίστηκαν.

Και τα δυο άμα συνδυαστούν με αλκοόλ, σε κάνουν σκατά και μπορούν να σε οδηγήσουν μέχρι και την απογείωση, αλλά έτσι κι αλλιώς είναι ου μπλέξεις καθότι μεγάλο χάσιμο.

Μεταβατικό ρήμα το οποίο απλά μπορεί να σημαίνει κάτι σε «όταν κάποιος παίρνει κάτι από χαμηλά και το σηκώνει» αλλά χρησιμοποιείται ευρέως με 2 σλανγκικές και παράλληλα συναφείς έννοιες (ιδίως σε περιφραστική μορφή).

Ανεβάζω (είμαι ανεβασμένος – με ανεβάζει): Διατελώ σε ψυχική ανάταση προκαλούμενη από γεγονότα, πρόσωπα, καταστάσεις, κλπ, σε σημείο να νιώθω ότι πετάω στα ουράνια, ότι μπορώ να κάνω τα πάντα.

Ανεβάζω (είμαι ανεβασμένος – με ανεβάζει): Πιθανώς από την αμερικλανιά Ι am high σε συνδυασμό με τον προηγούμενο ορισμό. Σαν να λέμε έχω κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών ή αλκοόλ και νιώθω ότι πραγματικά είμαι καλά και όντως μπορώ να κάνω τα πάντα, τα κοάλα και άλλα συναφή ζώα (αλλά και να πετάξω από τον 13ο όροφο ή να οδηγήσω το παπί μου).

Ο πρώτος ορισμός δεν προϋποθέτει πάντα ότι το υποκείμενο ήταν πρότερα «πεσμένο», κάτι που συνήθως συμβαίνει στον δεύτερο ορισμό (χαρμάνα).

Και στις δύο περιπτώσεις φυσικά η πτώση (έλλειψη, hangover ή η επιστροφή στην πραγματικότητα) είναι οδυνηρή…

Αντώνυμο: πέφτω – είμαι (αλλά και νίωθω) πεσμένος

Χρησιμοποιείται ενίοτε και το αμετάβατο «ανεβαίνω».

«Κομμάτι χασίς που τοποθετούσαν στον αργιλέ» γράφει επιλέξει ο Πέτρος Πικρός στο γλωσσάρι του στα Χαμένα κορμιά, ερμηνεία που επαναλαμβάνεται σποραδικά και στο διαδίκτυο (δείτε εδώ ή εδώ πιχί). Γενικότερα φαίνεται να σήμαινε επεξεργασμένο, «ψημένο» μαύρο, το οποίο, αν δεν χρησιμοποιούσαν στο ναργιλέ, θα χρησιμοποιούσαν για μπάφους (ακόμα και άστριφτους, δείτε εδώ).

Η λέξη ίσως να προέρχεται από το γαλλικό ηχομιμητικό chiquer που σημαίνει «μασάω καπνό» και δύσκολα να 'χει σχέση με το γνωστό ισπανικό chica, που προέρχεται από το λατινικό ciccum (μικρό, ασήμαντο, ευτελές αντικείμενο) και σημαίνει «κορίτσι, νεαρή κοπέλα», ή γενικότερα «γκόμενα».