Tagged definitions (94)
Showing 71-80 from 94

Ο ιταλικός και διεθνής όρος για την επιτηδευμένη ατημέλεια. Είναι «το να κάνεις τα δύσκολα να φαίνονται εύκολα», ένα είδος αυτο-ειρωνείας στο εμφανισιακό σου στυλ. Κλασική σπρετσατούρα ας πούμε είναι να έχεις λίγο λυμένη την γραβάτα, και το ρολόι πάνω απ' το μανίκι του πουκαμίσου.

Πάγια φράση, που σημαίνει την πεμπτουσία του κουλέζικου και άνετου στυλ. Θέλει να πει ότι δείχνεις επίτηδες λίγο απρόσεκτος, για να μην σε περάσουνε για κάνα φύτουκλα του λάιφ-στάιλ, αλλά φροντίζεις ταυτόχρονα να είσαι πολύ μοδάτος.

Ο όρος χρησιμοποιείται για να δώσει έμφαση σε δηλώσεις που δεν περιλαμβάνουν υπονοούμενα, αλλά κραυγαλέα νοούμενα. Δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

1. Δηλώσεις ΛΑΟΣπρόβλητων ηγετών που με συνομωσιολαγνία προειδοποιούν τον λαό για κινδύνους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Γιώργος Καρατζαφέρης που σε προ Λιακό εποχή απαθανατίστηκε από τον Μητσικώστα στην κλασική έκφραση: «Τό 'πιασες το υπονοούμενο μεγάλε μεγάλε;». Εννοείται ότι τα υπονοούμενα ήταν αρκούντως εύκολα για να τα συλλάβει κι ένας ψηφοφόρος με άι κιου ραδικιού.

2. Σε σεξουαλικά «υπονοούμενα» που είναι πιο ευδιάκριτα κι απ' τον μπαργαλάτσο του Γκουσγκούνη σε μια παραλία γυμνιστών.

Η φράση πάλι «τό 'πιασα το υπονοούμενο» σε α' πρόσωπο λέγεται σε μια στιγμή ανάληψης ευθύνης, ύστερα από κάμποσα ποτηράκια καικαλούα, και είναι συνώνυμη του mea colpa.

Ο διάβολος, ο σατανάς. Συνήθως λέγεται από χριστιανούς που δε θέλουν να αναφέρουν καν το όνομά του. Όπως είναι προφανές βγαίνει από τις λέξεις έξω + από + εδώ (δηλαδή με άλλα λόγια, «μακριά από μας»).

Ο αγύριστος. Χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να εκ-διώξουμε κάποιον/-α.

Ο αστέρας- αστέρι- σταρ, που έχει καταντήσει τέρας. Προφέρεις χαμηλόφωνα το «ασ» και πιο δυνατά και με έμφαση το «τέρας». Ομοίως και στο «ιερόν τέρας», που χαρακτηρίζει τον απόλυτο γκουρού ενός τομέα, προφέρεις με έμφαση το «τέρας». Βλ. παραδείγματα.

Trivia: 1. Οι λέξεις «αστέρι» και «τέρας» έχουν κοινή ετυμολογία, και στην αρχαιότητα «τέρας» σήμαινε αστέρι ή παράξενο φαινόμενο στον ουρανό. Αυτό έχει επιβιώσει στην έκφραση «σημεία και τέρατα». Από εκεί άρχισε μετά να σημαίνει το παράξενο, το τερατώδες κτλ. Και η λέξη «star» είναι από την ίδια ινδοευρωπαϊκή ρίζα.

1. H ομοιότητα της λέξης «star» με το σ(ι)τάρι έχει δώσει αφορμή σε κάμποσα λογοπαίγνια, όπως το γνωστό ανέκδοτο με το παιδί απ' τη Λάρισα: «-Μπαμπά, θέλω να γίνω σταρ! -Μωρ, δεν πας να γίνεις και κριθάρ';». Επίσης την έκφραση «σταράτος» για τους σταρ, «λόγια σταράτα» κ.ο.κ.

Mea culpa σημαίνει στα λατινικά «λάθος μου», οπότε χρησιμοποιείται από κάποιον που θέλει να αναλάβει την ευθύνη για κακώς κείμενα. Πλην συχνά αυτή η επιτηδευμένη συγγνώμη αποτελεί κόλπο που καλύπτει διάφορες σκοπιμότητες, εξ ου και η έκφραση «mea colpa».

Ορισμένα παραδείγματα: Ηγέτης, όπως ο Κώστας Καραμανλής, που θέλει να περάσει το ύφος του «σεμνού και ταπεινού», («ασκητή» κατά Αυτιά) αλλά σχεδόν όλοι οι στενοί του συνεργάτες βρίσκονται αναμειγμένοι σε σκάνδαλα. Είναι σύμφωνο με το ίματζ υπευθυνότητας να αναλάβει δημόσια την ευθύνη και να δηλώσει «mea culpa». Τώρα τι ευθύνες αναλαμβάνει κανείς διατηρώντας την θέση του και μη παραιτούμενος είναι μεγάλη κουβέντα. Γενικά πολλοί πολιτικοί πλειοδοτούν σε ένα νεφελώδη νιτσεϊσμό του να αναλαμβάνουμε ευθύνες, χωρίς όμως να υφιστάμεθα συνέπειες. (Ύστερα από όσα έγραψα για Σημίτη και Τσίπρα, ελπίζω να μην θεωρηθώ κομματικοποιημένος. Ο Γιωργάκης πάλι ακολουθεί μάλλον το eius culpa, «λάθος του», επιρρίπτοντας ως Κινέζος τις ευθύνες στον Κινέζο, λες και δεν ήταν υπουργός στις κυβερνήσεις του). Δικαιολογείται, λοιπόν, η εντύπωση ότι αυτά τα mea culpa είναι στην πραγματικότητα mea colpa, για να ενισχύσουν το πολιτικό ίματζ τους.

Άλλο σύνηθες παράδειγμα είναι τα σόρι αντιπροσώπων υπερδύναμης μετά τον φόνο αμάχων ή και ξένων διπλωματών. Εδώ έχουμε το γνωστό ότι η συγγνώμη είναι μισό χέσιμο. Για mea colpa μπορούμε να μιλήσουμε όταν αυτό γίνεται συστηματικά, όπως στην περίπτωση του Μπιλ Πλύντον, που την μια ζήταγε συγγνώμη για την μη σεξουαλική πράξη που έκανε με την Μόνικα, έτσι όπως ορίζει αυτός το σεξ, (ήτοι mea culpa, αλλά όχι Monica colpa) μετά για την ψευδορκία, μετά για τον βομβαρδισμό της κινεζικής πρεσβείας… Την μια ήταν culpa ότι έκανε έρωτα κι όχι πόλεμο, την άλλη ότι έκανε πόλεμο κι όχι έρωτα… Αλλά κι ο George W. Bush λίγες βδομάδες αφότου έκανε το mea culpa του για τα όπλα που δεν βρέθηκαν στο Ιράκ στα πλαίσια απολογισμού της Προεδρείας του, κάνει τώρα γαργάρα την σφαγή αμάχων στην Παλαιστίνη. Ένα παρόμοια ετεροχρονισμένο mea cu(o)lpa βλέπουμε γενικά στις χολυγουντιανές ταινίες, που ζητούν συγγνώμη για τους Ινδιάνους, όταν σφάζονται οι Βιετναμέζοι, συγγνώμη για τους Βιετναμέζους, όταν σφάζονται οι Ιρακινοί, συγγνώμη για τους Ιρακινούς, όταν σφάζονται οι Παλαιστίνιοι κ.ο.κ. (Με κάποιες εξαιρέσεις τα τελευταία χρόνια είναι η αλήθεια). Παρόμοιο mea cοlpa κι απ’ τον Πάπα, όχι τον παπαράτσι, αλλά τον προκάτοχό του, που ανέλαβε την ευθύνη για τις Σταυροφορίες, μάλλον ως μια ανώδυνη αυτοκριτική εν όψει ανοίγματος προς Ανατολάς (Ντραγκ ναχώστεν). (Για τον δικό μας, θυμόμαστε όλοι εκείνην την περίφημη έννοια της «αυτοκάθαρσης»). Τα παραδείγματα πάμπολλα, οπότε η σταχυολόγηση είναι μοιραία επιλεκτική.

Σαν έκφραση, το mea colpa, παραπέμπει και στον κόλπο, οπότε μπορεί να δηλώσει και ενοχές (culpa) για ατοπήματα που έγιναν σε κόλπους. Ή αποτελέσει ακραία αυτοκριτική ή ετεροκριτική ότι ο ένοχος δεν είναι παρά ένας κόλπος, ήτοι ένα μουνί ή ένα μουνόπανο. Όσον αφορά στην πρώτη περίπτωση να πούμε ότι το mea culpa χρησιμοποιείται ως mea colpa και σε σχέσεις, όταν ένας θεριακλής και μερακλής άντρας αναλαμβάνει τσαμπουκαλίδικα την ευθύνη για το όποιο τσιλιμπούρδισμα. (Από γυναίκες μην περιμένετε εύκολα συγγνώμη, είναι εξαιρετικά δύσκολο!).

Κάτι πολύ περίπλοκο και δύσκολο, που σου σπάει τα νεύρα όταν προσπαθείς να το λύσεις. Έχει την έννοια της σπαζοκεφαλιάς, αλλά με πιο έντονη σημασία.

Κάθομαι κάπου με σκοπό να χαλαρώσω, αράζω.

Τα ακαταλαβίστικα, τα «κινέζικα». Μπορεί να χρησιμoποιηθεί είτε για προφορικό είτε για γραπτό λόγο. Επίσης το λέμε όταν δεν εμφανίζονται σωστά τα ελληνικά σε κάποιο κείμενο στον υπολογιστή.