Ρητορική ερώτηση στο τάβλι όταν κάποιος περιμένει να φέρει συγκεκριμένη ζαριά. Κάτι σαν το και σκατά, αλλά χωρίς τα σκατά.

Βλέπε και το συγκεντρωτικό του χότζα ταβλομάχος.

- Με τι σε πιάνω;
- Πέντε-τέσσερα μόνο.
- (γκράππα-γκρούπα τα ζάρια) Πέντε-τέσσερα έχω φέρει σήμερα;
- Ασσόδυο το ευγενές και το τρισκατάρατον. Για να βλέπω τραχανά!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Η ζαριά έξι και άσος στο τάβλι. Η κατεξοχήν μικρομέγαλη ζαριά.

Για τις μικρομέγαλες ζαριές ο τάβλαρχος (και εμπνευστής του λήμματος) Χότζας αναφέρει εδώ: «Μικρομέγαλο = μικρό και μεγάλο ζάρι, έσχατη ευκαιρία ώστε ή να γκελάρει το ένα και να μείνει ανοιχτό ή να μείνει περιττός αριθμός στα πίσω και με την επομένη ν’ αφήσει».

Ωσεκτουτού, σε παρόμοιες συνθήκες, ο ταβλομάχος μπορεί να θεωρήσει το έξι-άσο ως εξαίσιο με μια ελαφρά παραφθορά στην σειρά των φωνηέντων και να αναφωνήσει «εξαίσια», όπως ο Δρακουμέλ στα στρουμφάκια, ή άλλοι bad guys.

Σημειωτέον ότι αίσα είναι η υποδεικνυόμενη από οιωνούς μοίρα, πρβλ. αίσιος, εξαίσιος, απαίσιος. Kαι οι ταβλομάχοι χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους ταβλομαντείας.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Περιπαιχτική έκφραση, έναντι μακράς εις μάτην αναμονής τινός.

Ιδίως στο τάβλι, έχει την σημασία της ματαιοπονίας του αντιπάλου που περιμένει να απεγκλωβιστεί από εξάπορτο ή κωλυσιεργεί να την πουλέψει στη φεύγα (αφού κατά το δημώδες του φεύγα η μάνα ποτέ δεν έκλαψε).

Συναφείς κοροϊδευτικές εκφράσεις: Βάλε τα καλά σου, ετοιμάσου, περίμενε τον αγύριστο κλπ.

Η έκφραση ανάγεται στην παλιά συνήθεια του τραταρίσματος των μουσαφιρέων με γλυκό του κουταλιού (νεραντζάκι, συκαλάκι, σταφύλι, κυδώνι κλπ) όπου, κατά το τελετουργικό, καλούνταν να πουν μιαν ευχή προς τον αμφιτρύωνα μπουκωμένοι με το γλυκό, π.χ. «Και στις χαρές σας!» και καπάκι να πιουν απνευστί το νερό (κάνοντας ένα χαρακτηριστικό «άααχ!»).

Το ξύσιμο του αυτιού ή το διακριτικό ρέψιμο που ακολουθούσε, σηματοδοτούσαν την υποχρεωτική μετάβαση των γυναικών στην κουζίνα προκειμένου να επακολουθήσει «σοβαρή συζήτηση» μεταξύ των ανδρών...

  1. (Στην δημόσια υπηρεσία):
    Υπάλληλος Α:
    - Εσείς τί περιμένετε;
    Διοικούμενος:
    - Να μιλήσω στον κύριο προϊστάμενο για μια υπόθεσή μου...
    Υπάλληλος Α:
    - Έχει συμβούλιο ο κύριος προϊστάμενος και θ’ αργήσει. Εξ άλλου έχει πάει μια παρά τέταρτο.
    Διοικούμενος:
    - Δεν πειράζει, θα τον περιμένω.
    - Τί να σας πω, αν δε βαριέστε...
    Υπάλληλος Β που βάζει το σακάκι του:
    - Εγώ λέω να περιμένετε λίγο ακόμα. Να, τώρα θα βγάλουμε και νεραντζάκι!

  2. (Τάβλι):
    - Δε μου λες, αυτά τα πούλια εκεί πότε θα τα βγάλεις έξω; Τί τα κλωσάς που έχω αρχίσει το μάζεμα;
    - Περιμένω να φέρεις εξάπαντος, να σε πιάσω.
    - Άνοιξε το τριώδιο! Καλά περίμενε συ, τώρα θα σου βγάλω και νεραντζάκι...
    - Τώρα θα φέρεις μικρομέγαλο!
    - Εξάρες! Μην ανησυχείς εσύ! Παραπάνω από διπλό δεν πάει...

Σ.Σ. 1. Εξάπαντος = έξι-πέντε, όταν ο αντίπαλος είναι μαζεμένος με μια πόρτα στον άσσο στο σπίτι του παίκτη και ο τελευταίος μαζεύει κι έχει από δυο πόρτες στο 6 και στο 5 αφήνει δυο πούλια ανοιχτά, αν έχει πάνω από δυο πούλια στο 5 αφήνει ένα στο 6, αν έχει πάνω από δυο πούλια στο 6 αφήνει ένα στο 5 κλπ κι ο αντίπαλος παίζει να τον τσακώσει. 2. Μικρομέγαλο = μικρό και μεγάλο ζάρι π.χ. 6-3, έσχατη ευκαιρία ώστε ή να γκελάρει το ένα και να μείνει ανοιχτό ή να μείνει περιττός αριθμός στα πίσω και με την επομένη ν’ αφήσει κλπ.
3. «Παραπάνω από διπλό δεν πάει» = σκωπτική έκφραση (όπως και το «μέχρι διπλό πάει»), που δήθεν «καθησυχάζει» τον αντίπαλο ότι αποκλείεται να το χάσει τριπλό!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Με παχύ «λλ» ή με «λj», δεν παίζει ρόλο...

Ο θείος ο Ηλίας είναι ο ειδικός, ο μάστερ, που σε βάζει σε σειρά, σε τακτοποιεί, ειδικά στο τάβλι και σε παρεμφερή ανταγωνιστικά παίγνια. Ταυτόχρονα, με τη χρήση, ο χρήστης τοποθετείται σε θέση κατά τι ανώτερη από τον δέκτη - αφού τον έχει πλέον ανηψιό - αλλά διατηρεί και μια οικειότητα - «αφού δεν ξέρεις, να μη μάθεις; έλα στο θείο να σε διδάξει».

Εναλλακτικά ο θείος είναι ο αδικημένος του παίγνιου που όμως γυρίζει το παιχνίδι, κόντρα στην τύχη αλλά με φουλ τεχνική και ειδικά χάρη στην υπομονή που επέδειξε ενώ θεοί και δαίμονες ήτο εναντίον του. Η έκφραση έρχεται για να τον δικαιώσει και να αποκαταστήσει τη φυσική τάξη που ο αντίπαλός του, με μηδέν τεχνική και φουλ τύχη, είχε αναστατώσει.

Τα εργαλεία υπονοούν ότι ο θείος είναι και μάστορας, λαϊκός τύπος με μόρφωση του πεζοδρομίου που του επιτρέπει να ανταπεξέλθει σε κάθε δοθείσα δυσκολία, γιατί διαθέτει τεχνική στα πάντα. Μπορεί να φορεθεί και από ακαδημαϊκούς, πάντως.

- Ρίξε ένα ασόδυο, να δω πως θα το παίξεις, ρε φάντασμα...
- (ρίχνει τα ζάρια) Ασόδυο! τι λε ρε... του 'κατσε...
- 'Ελα στο θείο τον Ηλία πο' χει όλα τα εργαλεία.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Δυόδυα είναι η ζαριά δύο δύο στο τάβλι, οι δυάρες.

«Δυόδυα», λέει ο ταβλαδόρος αγρότης και πιάνει τα πούλια πάνω στο τρακτέρ με θέα τα αποκλεισμένα διόδια. «Μία, δύο, τρεις». Παύση.
Κλαπ!
«Κι ο χατζηπετρής!».

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Η ζαριά πέντε δύο στο τάβλι, με σλανγκική αποκοπή.

Το poniroskylo είχε αναφέρει σε σχόλιο εδώ και την χαριτωμενιά: «Δαρείου και Παρυσάτιδος γίνονται πέντε δύο».

Ασίστ: Χότζας.

Δύο ταβλαδόροι παίζουν πλακωτό ανέμελοι σε μια γωνιά. Ο ένας τυχαίνει πέντε δύο στα ζάρια. Ευθύς ανακράζει:
- Και πολύ παιδί!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Η ζαριά τρία δύο στο τάβλι. Το τριόδυο, που παραπέμπει, όμως, στο εκκλησιαστικό βιβλίο τριώδιο, που αναφέρει ο Γκάτσμαν στον άλλο ορισμό, και που ανοίγει παρεμπιπτόντως σήμερα. Επίσης, λέγεται «τριώδιο πονηρό και ακάθαρτο», πιθανόν επειδή το τριώδιο είναι η περίοδος των αποκριών και ακαθαρσιών.

Δυο παίκτες παίζουν τάβλι. Ο ένας φέρνει τρία δύο στα ζάρια και ευθύς αναφωνεί:
- Άνοιξε το τριώδιο!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Στο τάβλι υφίσταται μια εθιμοτυπία. Δεν είναι ούτε μπριτζ ούτε σκάκι, να παίζεται στα μουγκά.
Δεν είναι γνωστό αν ο Θεός παίζει ζάρια, αλλά είναι σίγουρο ότι ο Μακιαβέλι θα ήταν τρανός ταβλομάχος.

Η εν λόγω, είναι μια από τις πολλές ειρωνικές και ψευδο-αφελείς εκφράσεις, που χρησιμοποιούνται όταν η ενδεικνυόμενη κίνηση είναι ηλίου φαεινότερη και η νίκη βέβαιη. Ο έχων το πάνω χέρι χαζο-διερωτάται, πώς να παίξει την οφθαλμοφανώς ευνοϊκή ζαριά, πράγμα που κρύβει σαδισμό, αφού καλείται (δήθεν) ο γαμούμενος αντίπαλος να υποδείξει τον τρόπο με τον οποίον θα πουτσισθή...

Η έκφραση μπορεί να λεχθεί αφού ο παίκτης φέρει την ευνοϊκή ζαριά (π.χ. εξάρες), αλλά και (υποθετικά) πριν ακόμα ρίξει, δηλαδή μόλις τελειώσει το παίξιμό του ο αντίπαλος, που έχει αφήσει ανοικτούς λογαριασμούς στο ενδεχόμενο να φέρει στην συνέχεια ο παίκτης μια συγκεκριμένη ζαριά, με την οποίαν π.χ. θα πλακώσει πούλι του αντιπάλου, θα κάνει εξάπορτο κλπ. Έτσι, λέει ο παίχτης π.χ.: (Αν φέρω) «τα πεντάρια μου, πώς θα τα παίξω;» Πολλές φορές, ο εκνευρισμένος αντίπαλος θα αναγκασθεί να πει: «Βρέ, παίξε εκεί τώρα»...

Σημειωτέον η επικαλούμενη ευνοϊκή ζαριά (π.χ. ντόρτια, έξι-πέντε κλπ αναλόγως), πάντοτε συνοδεύεται από την κτητική αντωνυμία «μου», δηλαδή δικαιωματικά μου ανήκει-αξίζει να φέρω αυτό το συγκεκριμένο ζάρι, γεγονός το οποίον παραπέμπει αφ’ ενός στην δεισιδαιμονία των τζογαδόρων πριν να κάτσει η ζαριά, αφ’ ετέρου αφού κάτσει, επιρρωνύει το ταβλαδόρικο, αυτο-εξιλεωτικό της κωλοφαρδίας θέσφατο: «Ο καλός ο παίκτης έχει και καλό ζάρι-δεν συμβαίνει όμως απαραίτητα και το αντίστροφο».

Αν δεν έρθει η καλή ζαριά, τότε ο αντίπαλος λέει: «Έχει και τέτοια μέσα!» και τραβάει (κρυφά) μια βαθιά αναπνοή...

Στη συνέχεια, ο παίκτης σε περίπτωση που κάθεται η ευνοϊκή (γι’ αυτόν) ζαριά, συνήθως καμώνεται ότι παραπονιέται, π.χ. λέει «πάλι;», «όχι ρε γαμώτο!» κλπ και χτυπά τον αντίπαλο δήθεν δύσθυμος, για να μην διαπράξει ύβρι τρόπον τινά, ενώ ταυτόχρονα σπάει τ’ αρχίδια του αντιπάλου κωλυσιεργώντας, αφού τον γαμεί και τον φουμάρει κι από πάνω.

Αντίθετα, αν ο αντίπαλος αφού τελειώσει το παίξιμό του, μένει εκτεθειμένος σε ενδεχόμενη ψωλιά, είτε ένεκα αβλεψίας, είτε γιατί δε γίνεται αλλιώς (φορσέ), τότε ο παίκτης του δείχνει το έκθετο πούλι και ταυτόχρονα λέει πριν τραβήξει: «Τούτο;» ή «Τούτο νυφούλαμ’;» ή «Τούτο μαρ’ νύφ’;» (Ρούμελη), δηλαδή δήθεν διερωτάται με συμπόνοια τί θ’ απογίνει το έρημο το πούλι σε περίπτωση που το τσακώσει, φέρνοντας ένα συγκεκριμένο συνδυασμό.

Αν όμως ο αντίπαλος έχει στην πραγματικότητα πενταετές πλάνο υπ’ όψη του και αποκοιμίζει τον παίκτη, περί δήθεν μαλακισμένης κινήσεώς του, τότε απαντά απαθώς: «Εγώ θα το παίξω κι αυτό» ή «για πάρτη μου», (το τελευταίο λέγεται και στο μπαρμπούτι).

Παρά ταύτα, όσο στο τάβλι το βάθρο του νικητή θα έχει θέση μόνο για έναν, τόσο η αφελώς εύστοχη ερώτηση του Νάντο (αδελφού της Μαφάλντα) «τότε ο άλλος γιατί παίζει;» θα παραμένει επίκαιρη...

(Πλακωτό):
- Έτσι παίζεις; Μου αφήνεις το πεντάρι ανοιχτό;
- Για δούλευε ζάρι, να βλέπω!
- Και τα εξάρια μου, πώς θα τα παίξω;
- Καλά, φέρ' τα πρώτα και μετά βλέπουμε...
- Εξάρια! Πελάααααατες μουουου!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Άλλη μια ταβλαδόρικη κουβέντα. Το λες στον αντίπαλο τυπικά όταν έχει μείνει πίσω όσο εσύ αρχίζεις να μαζεύεις. Υποτίθεται ότι πάει αργά και βάδην κι ένα ποδηλατάκι θα τον βοηθούσε να επιταχύνει. Ή ότι του έχουμε κάνει την ζωή ποδήλατο. Η φράση είναι επίκαιρη λόγω και της δέσμευσης του G.A.P. να ανοίξει ποδηλατόδρομους.

Πηγή: Vikar.

— Μία δύο τρεις. Πλακ (σ.ς.: ήχος τέταρτου πουλιού που σκάει στην επιφάνεια του ταβλιού) κι ο χατζηπετρής. Ποδήλατο ξέρεις;
%&^%&*()$#.

(από Khan, 09/10/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Επίσης, όπως μας θύμισε ο Electron, τσολιάς είναι το «προπορευόμενο πούλι στο πλακωτό (τάβλι), το οποίο πάει ή ταν ή επί τας (ή πλακώνει και ηγείται της επιθέσεως, ή πλακώνεται και δίνει πάτημα στον αντίπαλο, οπότε πάει χαμένο). Η αυταπάρνηση του συγκεκριμένου πουλιού, θυμίζει τους «ηρωικούς τσολιάδες, του 40». Θα προσέθετα: και η λεβέντικη περπατησιά του και το καμάρι του. Πολλάκις ο τσολιάς είναι και σώγαμπρος, αλλά όχι απαραίτητα.

Τελικά, είχε δεν είχε ο τσολιάς, μου την έφαγε την παραμάνα.

Κάπως έτσι (από Khan, 14/09/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified