Definitions (27973)
Showing 41-50 from 27973

Σύμφωνα με νόμο της σλανγκικής γραμματικής, τα υπερτρισύλλαβα θηλυκά ουσιαστικά που λήγουν σε -ηση και -ιση και τονίζονται στην προπαραλήγουσα, σλανγκίζονται ως εξής: φεύγει η κατάληξη και αντικαθίσταται από άλφα, ενώ ο τόνος είναι πλέον στην παραλήγουσα. Συμβαίνει πάντως και με άλλα ουσιαστικά, αλλά με τα παραπάνω στάνταρ.

Γενικευμένος αργκοτικός σχηματισμός της ενεργητικής στιγμιαίας προστακτικής.

Αναλυσούλα

Καταρχήν, τα ρήματα βήτα συζυγίας, σε -άω/-ώ δηλαδή, σχηματίζουν τυπικά τη στιγμιαία τους προστακτική σε καταλήξεις που έχουν κλασικά κάτι απο σίγμα: γαμάω > γάμησέ τον, βαράω > βάρεσέ τον, ρουφάω > ρούφηξέ τον και λοιπά. Όπως είπαμε κι' εκεί όμως, στην αργκό και καθομιλουμένη είναι η συνεχής προστακτική τους που χρησιμοποιείται κατακόρον με στιγμιαία σημασία: γάμα τον, βάρα τον, ρούφα τον και λοιπά.

Στην άλφα συζυγία τώρα, κάποιες φορές η προστακτική αυτή δικαιολογείται από παράλληλο αργκοτικό, λαϊκό ή και διαλεκτικό τύπο του ρήματος, που το μετατρέπει από άλφα σε βήτα συζυγία (που είναι κι' αυτό αξιόλογο φαινόμενο, αλλά άλλη φορά): σφυρίζω > σφυράω > σφύρα τον (αντί σφύριξέ τον), διαλύω > διαλάω > διάλα τον (αντί διάλυσέ τον). Μεγάλο ατού του σχηματισμού, όπως φαίνεται καθαρά εδώ, είναι ότι προκύπτουν λιγοσύλλαβες λέξεις, που θα 'λεγα ότι τείνουν να προτιμιούνται σε γρήγορη ομιλία.

Υπάρχουν πάντως πάμπολλα παραδείγματα τέτοιων προστακτικών που δε βασίζονται σε παράλληλο τύπο βήτα συζυγίας, μεταξύ των οποίων και τα πασίγνωστα φεύγα (αντί φύγε), έμπα/έβγα (αντί μπες/βγες) και άλλα (δες και παραδείγματα). Εδώ είναι που βλέπει κανείς ότι μάλλον πρόκειται για περιπτώσεις συμμόρφωσης στον πολύ εδραιωμένο σχηματισμό της βήτα συζυγίας, που παίρνει αμπάριζα ό,τι βρίσκει στο διάβα του.

Και δυο παρατηρήσεις

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο σχηματισμός κάποιες φορές υποστηρίζεται απ' τ' ότι τα ηχητικά ινδάλματα που προκύπτουν είναι ήδη γνωστά ως θηλυκά ουσιαστικά (που μπορεί να προκύπτουν και απ' τη χρήση της αργκοτικής κατάληξης ουσιαστικού -α): απλώνω > η άπλα > άπλα τον (αντί άπλωσέ τον), γιουχάρω > η γιούχα > γιούχα τον (αντί γιούχαρέ τον), προσβάλλω > η προσβόλα (αντί η προσβολή) > προσβόλα τον (αντί πρόσβαλέ τον), και λοιπά.

Απ' την άλλη όμως υπάρχει και η αντίστροφη επίδραση, η προστακτική σε -α να σχηματίζει ουσιαστικά (πάλι σε -α), είτε ως απαρεμφατική προστακτική: μπαίνω > έμπα > το έμπα, ή αλλιώς: φεύγω > φεύγα > ο φεύγα, σαλτάρω > σάλτα > η σάλτα.

Ακόμη, να θυμίσουμε και συγκεκριμένα παραινετικά και προτρεπτικά επιφωνήματα των ελληνικών, όπως άιντα, γιάλα, γιούργια, τα οποία σε κατάλληλα συμφραζόμενα κάλλιστα μπορούν να υποστηρίξουν το σχηματισμό, με βάση το λεγόμενο νόμο της αναλογίας.

Κατάληξη σε επιθετικούς προσδιορισμούς ή «χαϊδευτικές» παραφράσεις ονομάτων που χρησιμοποιούνται ως φιλικές, προς οικείους προσφωνήσεις. Συνήθως, αντικαθιστούν τα εις -άκος ληγόμενα. Μόνον εις τα αρσενικά.

Το επίθημα -άδικο πάντα κείτουνταν στο μεταίχμιο του δόκιμου (βενζινάδικο, επιπλάδικο) και τση αργκούς (σκυλάδικο, κωλάδικο). Η χρήση του ως γαμοσλανγκοτετοιο διευρύνθηκε στα ογδόνταζ (φαστφουντάδικο, βιντεοκασετάδικο) και ξέφυγε στα ενενήνταζ με νεόκοπες για την εποχή έννοιες όπως πρωινάδικο και μεσημεράδικο.

Τότενες ξεκίνησε και η εκνευριστική τάση μαγαζιών να υιοθετούν ονομασίες που το εμπεριείχαν, με πρώτο το Βαρελάδικο στον Πειραιά (του οφείλουμε και την έννοια του ελληνικάδικου / ελληνάδικου). Τελικά το γαμήσαμε και ψόφησε· κυριολεκτικά μάλιστα, αν αναλογιστούμε ότι θανατάδικο φέρει την μπράντα «Το Συγχωράδικο».

Το σλανγκρρ γέμει σχετικών λημμάτων που εξακολουθούν να ξεπετάγονται σαν πούτσες σε εαρινό αρχιδόκαμπο. Βουαλά κι ένα σχετικό κατεβατό:

1. Φαγάδικα κ.ά. μαγαζάδικα (ενίοτε δηθενάδικα)

• Βιντατζάδικο
• Βιντεοκασετάδικο
• Κομπολογάδικο
• Κυριλάδικο
• Κωλοπιαστράδικο
• Μεζεδ...άδικο
• Μπιλιαρδάδικο
• Ντελιβεράδικο
• Ντιβιντάδικο
• Ξεφραγκάδικο
• Ουζάδικο
• Ουφάδικο
• Ρακομελάδικο "Το Χασμωδείον"
• Τιρουμτζάδικο
• Φαστφουντάδικο

2. (Ξε)νυχτάδικα, ελληνάδικα κ.ά. μουσικάδικα (λαϊβάδικα τε και πεθαμενάδικα)

• Βαρελάδικο
• Γαβγάδικο
• Ναμαγαπάδικο
• Ορθάδικο
• Ρεμπετάδικο
• Ροκάδικο
• Σκυλάδικο
• Πιατάδικο
• Χοροπηδάδικο
• Ξεφτιλάδικο

3. Μουνάδικα, κωλάδικα κ.ά. γαμάδικα

• Βιζιτάδικο
• Καποτάδικο
• Κοιταχτάδικο
• Μπριζολάδικο
• Παρτουζάδικο
• Πεναλτάδικο
• Πουτανάδικο
• Σωληνάδικο
• Τσιμπουκάδικο
• Τσοντάδικο

4. Καλτάδικα, καμενάδικα και ταλιμπανάδικα

• Γηράδικο
• Κατεβασάδικο
• Μασελάδικο
• Λεσβιάδικο
• Μπιφτεκάδικο
• Μπομπάδικο
• Πουστράδικο
• Προκαταρκτικάδικο
• Τελειωμενάδικο
• Ρουνάδικο
• Σιδεράδικο
• Στουρναράδικο
• Στρεϊτάδικος
• Τρολάδικο
• Και πάει λέγοντας...

Κλείνοντας, πεοτείνω ότι κάθε λήμμαν αυτής της συνομοταξίας υποκρύπτει μεγάλο άδικο.

Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος (π.χ. Ήπειρο, Αρκαδία κ.α.), οι καταλήξεις (είτε ρημάτων, είτε ουσιαστικών) -άσεις, -ήσεις, -ίσεις, -ώσεις προφέρονται με σίγηση του -σ- και μετατροπή του τελικού -ς σε -ζ, λίγο παχύ, από άτομα μεγάλης ηλικίας. Σπάνιο σε νέους, αλλά άμα ακούσετε καναν τέτοιονα, πάρ' τε το μπούλο γιατί θα 'ναι πολύ γύφτουλας.

Η κατάληξη των ρημάτων σε -ε ή -αι, αποτελεί ένα εφιάλτη για όσους χρησιμοποιούν τον γραπτό λόγο. Πράγματι, ενώ οι πιθανότητες να πετύχει κανείς το σωστό είναι 50-50, εντούτοις, για κάποιο άγνωστο μέχρι στιγμής λόγο, οι λάθος επιλογές υπερτερούν κατά πολύ των σωστών. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου συντάκτες κειμένων χρησιμοποιούν σε όλες τις περιπτώσεις τη λάθος επιλογή.
Τα παραδείγματα αφθονούν - δειγματοληπτικά μόνο αναφέρονται μερικά:

Εντελώς τελείως clopy paste από -ίδη, είσαι μεγάλο αρχίδι του Dirty talking την 23/02/09.

Όποιος αθλητικός παράγοντας έχει επώνυμο με κατάληξη -άκης (κατά το Βροντάκης), πιθανόν λόγω κρητικής καταγωγής, βρίζεται από τους αντίπαλους φιλάθλους ως μουνάκι, για να βγει η ομοιοκαταληξία. [Προσθήκη: Θέλουν ταίριασμα οι συλλαβές για να βγαίνει το μέτρο, όπως άλλωστε και στο κλοπιμαίον λήμμα.]

Κατά το «νεράκι του Θεού» (σε αντιδιαστολή προς χυμούς, κοκτέιλ, αναψηστικά κτλ) η κατάληξη -άκι συντάσσεται με την Γενική Κτητική «του Θεού», όποτε θέλουμε να δηλώσουμε με σεμνότητα και ταπεινοφροσύνη ότι κάνουμε κάτι τελείως φυσικό, ανεπιτήδευτο, λαϊκό, μη τεχνητό κτλ, σαν βιοπαλαιστές που είμαστε. Δηλαδή κάτι που και καλούα ανήκει στην «φυσική» δημιουργία του Θεού κι όχι στην ανθρώπινη τεχνολογία και επιτήδευση.

Συνήθεις χρήσεις για λαϊκά μεταφορικά μέσα: «Λεωφορειάκι του Θεού», «μετρουδάκι του Θεού», «ποδηλατάκι του Θεού» και, οριακά, «ταξάκι του Θεού». Χρησιμοποιείται από εκπροσώπους της γενιάς των 700 εκατομμυρίων ευρώ που θέλουν να περάσουν για γενιά 700 Ευρώ.

Ψευτομάγκικη κατάληξη λέξεων που χρησιμοποιείτο κατά κόρον εις το παρελθόν αλλά παραμένει αδόκιμη μέχρι σήμερα. Δεν είναι γνωστή η πιθανή ετυμολογία της. Οι σανσκριτικές και πρωτοελληνικές ρίζες αποκλείονται όπως και οι διάλεκτοι των Παπούα (από όπου προέρχεται πιθανώς μόνο το αούα).

Συναντάται στις ακόλουθες λέξεις: καλάουα, γαμάουα, σπεκάουα, τζαμάουα, τιγκανάουα, κλπ... αλλά έχει ακουστεί και σαν φραπάουα, καφάουα, τυροπιτάουα, γιωτάουα, κορδελάουα κλπ.

Εγεννήθη πιθανώς εντός των τοιχών στρατοπέδων από παλιοσείρια.

Ξαδέρφη του -λελέ (δες και απολελέ, τρελελέ, απολελέ και τρελελέ, γκατζολελέ, κοκ).

Υπερθετικός βαθμός του ευφημισμού: χρησιμοποιείται για να εξευμενίστει η μαύρη μας η τύχη, προσθέτοντας την κατάληξη -άρα σε όλες τις λέξεις. Σε περιπτώσεις που η κατάσταση δεν βαίνει κατ' ευχήν ο υπερθετικός του ευφημισμού μπορεί να ανεβάσει την ψυχολογία αυτών που τον χειρίζονται.

Ολόκληρες παρέες, χρησιμοποιώντας αυτό το γραμματικό σχήμα, έχουν χαρίσει στους διοργανωτές των ψευτο-πάρτυ νευρικό κλονισμό και στους εαυτούς τους εκρηκτικά γέλια.