του μαράθηκαν τ' αρχίδια

Είναι γνωστή η ταυτοποίηση του άνδρα με τους γεννητικούς του αδένες σε πάρα πολλά παραδείγματα στη γλώσσα, κάτι που φαντάζει λογικό και στέκει ακόμα και βιολογικά, αφού είναι η μόνη πηγή τεστοστερόνης που ξεχωρίζει τον άντρα από το αγόρι, για να ξέρεις να μην στείλεις το δεύτερο να κάνει τη δουλειά του πρώτου. Αν φανταστούμε τα αρχίδια ως δύο μπουμπούκια που μετατρέπονται σε άνθη (του καλού, κατά κανόνα, εκτός από τα αρχίδια του μπαμπά του Χίτλερ), τότε η έκφραση αυτή αφορά τα συναισθήματα εκείνα που τα επηρεάζουν αρνητικά με τέτοιο τρόπο, ώστε, αντί να ανθίσουν, να μαραθούν και να μαραζώσουν, μαζί με τους ιδιοκτήτες τους.

Στην κατάσταση που η φράση περιγράφει, ο ατυχής ιδιοκτήτης των αρχιδιών είναι ψυχολογικά σε αδιέξοδο, ανίκανος να δει από μόνος του φως στο τούνελ, συχνά σε κάποιας μορφής σοκ, αφού αυτό που προκάλεσε την περί ης ο λόγος κατάσταση, προέκυψε ξαφνικά και απροειδοποίητα, συνήθως ανατρέποντας status quo και παραβιάζοντας ολοκληρωτικά δικλείδες συναισθηματικής ασφαλείας που θεωρούνταν μέχρι τότε απαραβίαστες. Ο παθών χάνει κάθε ενδιαφέρον για οτιδήποτε θετικό και ουσιαστικά παραδίδει την πρωτοβουλία των κινήσεων στη Μοίρα. Παραδείγματα, δυστυχώς, πολλά: σε παρατάει η γκόμενα, στο γλέντι του γάμου σου πιάνεις τη γυναίκα σου στην τουαλέτα με τον κουμπάρο (έχει γίνει), ο γκόμενός σου γίνεται στρέιτ, η κόρη σου παντρεύεται μαύρο Νεοδημοκράτη, το τεστ DNA δείχνει ότι είσαι εκ γενετής στείρος ενώ έχεις ήδη τρία παιδιά (έχει γίνει), σκίζεσαι στη δουλειά αλλά την καλή τη θέση την παίρνει άλλος (αυτό κι' αν έχει γίνει ... ) κ.α.

Συνελόντι ειπείν, είναι η κατάσταση που, από την πίκρα και την απογοήτευση, καταρρακώνει τον ανδρισμό του φορέα των μαραμένων όρχεων και μηδενίζει την ενεργητικότητά του, γιατί, ως γνωστόν, αν δε δρας δεν είσαι άνδρας.