παλλαδόβιος

αυτός ο κιαροσταμι στην πυρά ρε πστ...δεν παλεύεται με τίποτα. αλλά μην ακούω κ ιστορίες για τη ρώσσικη κιβωτό, ε; άιντε:Ρ
(η δεβώρα η παλλαδόβια. χαχαχαχαχαχα!!!)

Στός! (5Χ2)

Ορθώς ο λημματοδότης ανάγει στην Αθηνά Παλλάδα.

Μια παρατήρηση:

Γιατί μας έχει μείνει και λέμε σινεμά/καφέ/ξενοδοχείο/σκυλάδικο «Παλλάς» κλπ εκ του υποτιθέμενου παλάτι στα γαλλικά, ενώ είναι palais (προφ. παλαί) και στα ιταλικά palazzo, στα εγκλέζικα palace (πάλας) κ.ο.κ.;

Αν είμαστε ξενομανείς, ας φροντίσουμε τουλάχιστον να είμαστε συνεπείς, κοπιάροντας σωστά τις ξένες λέξεις.

Έτσι, ούτε Πρόνντι (Πρόντι λέγεται ο άνθρωπος), ούτε αδελφοί μπαλαδόροι Ντε Μπουρ/Μπερ υπάρχουν, ούτε Τίνα Τάρνερ, ούτε Τσώρτσιλλ, ούτε Γλάδστωνας, ούτε Βάκωνας, ούτε Κάνιγκος, ούτε γαμώ-τον-Αντίχριστό-μου-μέσα...

Ά, μα πιά!

Σύμφωνα με εδώ το palais, palace, palazzo προέρχονται από το λατινικό palatium που σημαίνει παλάτι και προέρχεται από έναν από τους 7 λόφους της Ρώμης τον Mons Palatinus όπου βρισκόταν το σπίτι του Αυγούστου Καίσαρα και αργότερα η έπαυλη του Νέρωνα. Η αρχική καταγωγή του ονόματος του λόφου, πιθανών από το palus = παλούκι, περίφραξη με παλούκια ή από το Ετρουτσικό Pales, το όνομα της θεάς των βοσκών και ποιμνίων.

Αμ'πως!

αν θυμάμαι καλά από παππούδες μου και γονείς κλπ, οι παλαιοί διαχώριζαν το Πάλας (palace) από το Παλλάς (Αθηνά) αλλά αυτές οι λεφτομέρειες χάθηκαν με τις ορθογραφικές απλουστεύσεις και με τα κεφαλαία που δεν συγκεκριμενοιούν τον τονισμό.

Όσο για τον Πρόνντι πχ έχεις απόλυτο δίκιο, αλλά στη γλώσσα μας το ντ είναι ένα... και μόνο οι γνώσεις ή η ανησυχία κάποιου μπορούν να επιτελέσουν στη σωστή προφορά ενός τέτοιου ονόματος. Στις μέρες μας η γραφή στα Λατινικά δεν είναι κάτι δυσανάγνωστο για τους περισσότερους, και είναι η μόνη λύση.

Για τον Πρόντι, βεβαίως και έχετε δίκιο. Αλλά η οδοντόκρεμα, στην Αθήνα είναι οδο-d-όκρεμα και στην Θεσσαλονίκη είναι οδο-ν-d-όκρεμα.

Στο χωριό μου την λέγαμε και ογδονdόκρεμα - χωρίς πλάκα!

Οσον αφορά τις ξενες λέξεις που εισήλθαν στην ελληνική γλώσσα, συνεβη γλωσσολογικά ό,τι και σε ολες τις παρόμοιες περιπτώσεις σε άλλες γλώσσες: προσαρμοστηκαν φωνητικά στη γλώσσα στην οποία ενσωματώθηκαν.
Οπως συνεβη με ολες τις ελληνικές λέξεις στα αγγλικά (ακόμα και η ελληνικότατη τύρβη μετατραπηκε σε TURBO). Για να μην αρχίσουμε για τα αντιδάνεια (πχ Εις την Πόλη -> Ινσταμπούλ κλπ)
Προσωπικά καθε φορά που ακουω Κάνιγγος, Βερανζέρου, Μυλλέρου, Γλάδστωνος κλπ κλπ το γλενταω και γουσταρω. Οσο γλενταγα και με τον παππού μου, που αποκαλουσε τους πασίγνωστους Ισπανους ζωγραφους ο Πικάσος και ο Νταλής. Ελληνικά μιλάμε, όπως γουσταρουμε θα τα λέμε. Χο χο χο!

Ωραία θα ήταν όλα αυτά, αλλά τα μοσχάρια οι δημοσιογρίφοι στην τηλεόρα, σερβίρουν τέτοιες κλαπαρχιδιές απο άγνοια, αλλά με περισπούδαστο ύφος και διαμορφώνουν αντίληψη περί ορθού ή μη.

Το φαινόμενο λέγεται υπερδιόρθωση ή υπεραστισμός κατά τον Χαν και έχει γίνει μνεία στα λήμματα «στυλιανοπούλου» και «της μοδός». Είναι μάλλον ψυχοκοινωνική πάθηση παρά γλωσσικό φαινόμενο.

Π.χ. Το stu-n-dio, Pro-n-di κλπ, σε εμάς, για εσάς (χωρίς αποκοπές-εκθλίψεις-αφαιρέσεις κλπ γιατί νομίζουν οτι έτσι είναι πιο κουλτουρέ-αστικό!), όπως ακριβώς γινόταν προ αιώνος με τους γαλλισμούς και τις ελληνικούρες που ξεφούρνιζαν οι Σουσούδες για να κάνουνε μόστρα (π.χ. λακριντί=κουβέντα, τσεκούρ=βοήθεια νομίζοντας οτι είναι γαλλικά), χώρια οι παράνομες ελληνοποιήσεις (Ροβήρος ο κατακτητής, Αμστελόδαμο, Σακεσπήρος κλπ), που κάνανε μια ζωή τα εθνίκια.

Οι Ισπανοί με 40 χρόνια φούρναρη τον Φράνκο, ακόμα δεν μπορούν να συνεννοηθούν με τον έξω κόσμο (π.χ. λένε μου αρέσουν οι Ου δος = U2, ερ Μαδόνα = McDonald's, νουέβα όνντα = νιού γουέηβ κ.α.), καθώς και όλοι οι ηπειρωτικοί (μαλάκες) Ευρωπαίοι μεταγλωτίζουν τις ξένες ταινίες (Γάλλοι, Γερμανοί, Ιταλοί, Ισπανοί κλπ). Γι' αυτό δε μάθανε ποτέ μιαν άλλη γλώσσα-ούτε κουλτούρα.

Και μετά σου λέει ο Μπάμπης, πώς ορθογραφείται το Σαίκσπηρ-Σέξπηρ-Σαίξπυρ κλπ. Ρε, θα μας τρελλάνεις;

Τα διεθνή ονόματα είναι διεθνή. Να συνεννοούμεθα.

(και παίρνοντας την πάσα) ως μουσικοκριτικός διεθνούς εμβέλειας, να πω, ότι κατά την ταπεινή μου γνώμη, η ακουστική του Παλλάς είναι δια τα μπάζα. Τώρα, αν κάνω λάθος, θα είναι το ένα λάθος σε ορίζοντα δεκαετίας, που μου επιτρέπεται (βάσει πάλι διεθνών στατιστικών μελετών).

Χοτζούλη μου, ὅταν τσαντίζεσαι σοῦ πάει πάρα πολύ, ἀλλὰ βλάπτει στὴν ὑγιεία. Στὰ καλιαρντὰ λέγεται «ἀβέλω μοῦσι».

Τὶς ἀποδόσεις ξένων ὀνομάτων στὰ Ἑλληνικὰ δὲν τὶς κάνανε τὰ κακὰ «ἐθνίκια», ἁπλῶς ἔτσι ἦταν τὸ πνεῦμα τῆς ἐποχῆς: Λογιωτατισμός, ἡ κακὴ ἐκδοχὴ (παρέκβασι θὰ ἔλεγε ὁ Ἀρίστος [κατὰ τὸ Μπάμπης]) τοῦ ἀρχαϊσμοῦ, ὁ ὁποῖος ἦταν κοινωνικὸ κίνημα στὰ μέσα τοῦ πρό-περασμένου αἰῶνος. Τὸ ἀντίθετο ἦταν ὁ μαλιαρισμός (περὶ αὐτῶν βλ. μακρὰ ἀλληλογραφία μουμὲ Vikar, στὸ λῆμμα πολυτονισμός). Μὲ τέτοιου εἴδους μόδες δὲν μπορεῖς νὰ τὰ βάζῃς, ὅπως δὲν μπορεῖς νὰ τὰ βάζῃς μὲ τὴ σλάνγκ. Ἔτσι πάει τὸ ρεῦμα. Ἡ λογικὴ τοῦ νὰ προφέρεται κάθε κύριο ὄνομα ὅπως στὸν τόπο του, ὅπως ὑποστηρίζουν ὡρισμένοι, θὰ μποροῦσε νὰ ἰσχύσῃ σὲ κάποιες περιπτώσεις (πχ Ἀμποὺ Ντάμπι, Ρόστοκ, Λυόν, Μομπάσσα, Ἄαχεν κλπ), σὲ περιπτώσεις ὅμως ὅπως Παρί, Λόντον, Μύνχεν, Μπερλίν κλπ, ὅποιος τὸ ἔλεγε θὰ εἰσέπρατε τὴ χλεύη μας, ὅπως ἡ Ντόρα, ποὺ λέει chαμπάνια, τschάϊ, πυjάμα κλπ. Καμμία πραγματικότης δὲν μπορεῖ νὰ ὑπακούσῃ ἀπόλυτα σὲ κανόνες. Πάντα θὰ τοὺς ὑπερβαίνῃ. Ἡ δική μου πρότασι γιὰ τὰ ξενικὰ ὀνόματα εἶναι νὰ ἀποδίδωνται μὲ Ἑλληνικοὺς χαρακτῆρες, μὲ ἐφαρμογὴ τῶν κανόνων μεταγλωττίσεως. Θὰ ὑπάρχουν ὅμως καὶ ἐξαιρέσεις, ὅπως σὲ ὅλα τὰ πράγματα: πχ Sean Connery, προφέρεται τοπικὰ Σῶν· ἂς εἶναι σωστὰ καὶ τὸ Σῆν καὶ τὸ Σῶν· Παρίσι κλπ νὰ μείνουν ὡς ἔχουν. Τὸ φαινόμενο νὰ ἀποδίδωνται ὅλα τὰ ξένα ὀνόματα μὲ λατινικοὺς χαρακτῆρες, θεωρῶ ρατσιστικό, προερχόμενο ἀπὸ τὴν ἀνιστόρητη στάσι τοῦ Εὐρωκεντρισμοῦ (κατὰ Σπένγκλερ).

Οἱ μεταγλώττισι ταινιῶν ἔχει ὡς σκοπὸ τὴν προστασία τῆς τοπικῆς γλώσσης ἀπὸ ξενισμούς, τοῦ τύπου «καλὰ νὰ περάσῃς» < have a good time, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ μεταφρασθῇ ὡς νὰ ἔχῃς καλὸ χρόνο ἢ καλὴ ὥρα, διότι αὐτὸ σημαίνει ἄλλο πρᾶγμα στὰ Ἑλληνικά. Προσωπικῶς θεωρῶ ὅτι ὡς μέτρο εἶναι παντελῶς ἀναποτελεσματικό. Εἶναι καλλίτερα νὰ φροντίσῃς τὴ δική σου ἐθνικὴ κουλτούρα, ὥστε ἡ ξένη νὰ μήν γίνεται ἀπειλητική, ἀλλὰ ἀφομοιώσιμη καὶ ἐμπλουτιστική, μέσῳ μιᾶς διαλεκτικῆς σχέσεως μὲ τὴν ἐντόπια.

Ὅταν λέμε Παλλάς (σινεμά, τσιγάρα, ξενοδοχεῖο κλπ) κανενός τὸ μυαλὸ δὲν πάει στὸ palace ἀλλὰ στὴν Παλλάδα. Ἂν πήγαινε στὸ palace, τότε ὁ παλλαδόβιος θὰ εἶχε ἕνα λ καὶ ἀντὶ δ, σ: παλασόβιος. Ἡ λέξι Παλλάς ἐτυμολογεῖται ὑπό τινων ὡς ἡ πάλλουσα τὸ δόρυ, πιθανῶς ὅμως νὰ πρόκειται γιὰ ἀγνώστου ἐτύμου Πελασγικὴ λέξι. Παλλάς (-άδος) > παλλάδιον = ἀγαλμάτιον τῆς θεᾶς μὲ ἀναπεπταμένο τὸ δόρυ.

αυτή η άποψη μυρίζει λίγο νίτσε, αία, αθωότητα του γίγνεσθαι και τέτοια. δεν είναι μομφή ή ό,τι, διαπίστωση κ μόνον.
το ζήτημα είναι ο αυθορμητισμός της τάσης ή όχι, εάν δλδ έχει να κάνει με το συλλογικό γλωσσικό αισθητήριο ή αν πρόκειται για μια εργαστηριακή κατασκευή, όπως εκτρωματικές κατά την άποψή μου λέξεις τύπου αμστελόδαμο, ή ατάκες τύπου σουσού που λέει κ ο χότζας ή οι πυτζάμες της ντόρας, που ακριβώς επειδή είναι κόντρα στο ασαφές πράμα που εννοώ όταν λέω συλλογικό γλωσσικό αισθητήριο μας φαίνονται προσποιητές κ παράταιρες.

(κακογραμμένο γαμώ τα μαθηματικά μου μέσα, αλλά κατανοητό, νομίζω)

ασε θα διαδόσουν το κύρηγμα Σου, οι μαθητές Σου...

@jesus
Τὰ κινήματα στὰ ὁποῖα ἀναφέρομαι ὑπῆρξαν πράγματι, καὶ μὲ βάσι αὐτὰ συγκρούστηκαν μεταξύ τους οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς (ἄρα μίλησαν καὶ τὰ δύο στὰ λαϊκὰ στρώματα), καὶ μάλιστα χωρὶς νικητή, μιᾶς καὶ ἐπεκράτησε κάτι ἐνδιάμεσο. Αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι καί τὰ δύο δὲν ἦσαν κατασκευάσματα γραφείου. Ἀκριβέστερα, ὁ ἀρχαϊσμὸς ἦταν ἀπόπειρα ἀναβιώσεως νεκροῦ τινος πράγματος, ποὺ ὅμως ὡς πολιτισμὸς ὑπῆρξε καὶ ὡς γραμματεία συνέχιζε νὰ ὑπάρχῃ· ὁ μαλιαρισμὸς ἦταν κάτι τελείως τεχνητό, ποὺ ἐξυπηρετοῦσε τὴ σκοπιμότητα δημιουργίας ἑνὸς καινούργιου ἔθνους. Καί τὰ δύο δημιούργησαν μόδες. Τὰ ἀποτελέσματά τους εἶναι τετελεσμένα καὶ δὲν μποροῦμε νὰ τὰ ἀρνηθοῦμε. Μποροῦμε ἁπλῶς νὰ κάνουμε νέες προτάσεις, οἱ ὁποῖες ἂν δημιουργήσουν ρεῦμα, θὰ κριθοῦν ἕνα αἰῶνα ἀργότερα.

η αναβίωση ενός νεκρού πράγματος δεν νομίζω να μπορεί να είναι κάτι άλλο από εργαστηριακή κατασκευή. όσο για την δημοτική που μιλάω και εγώ, αναγνωρίζω ότι είναι κ αυτή κατασκεύασμα κ ότι για τη χάρη της εξαφανίστηκαν οι τοπικές διάλεκτοι κ ο πλούτος (έχει γίνει αν όχι στα περισσότερα σε πολλά έθνη-κράτη στα οποία πλέον αναγνωρίζουμε παγιωμένη εθνική συνείδηση, ή τουλάχιστον πριν αρχίζει να παρακμάζει το φαινόμενο όπως φαίνεται), αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να ξεφύγω απ' αυτό.

η αθώωση του γίγνεσθαι κ η τοποθέτησή του υπεράνω κριτικής και πέρα απ' το καλό και το κακό, όμως, είναι άλλο πράμα.