Άνω κάτω.

Οι λέξεις πιθανόν να είναι τουρκικής προέλευσης (δεν είμαι σίγουρη), ενημερώστε με αν έχει κάποιος πιο έγκυρες πηγές.

Μαζεύτε λίγο εδώ μέσα, άρτζι μπούρτζι και ρουλάς είναι το σπίτι!

Trigger happy! (από Mr. Cadmus, 27/05/10)Ευχαριστίες (από HODJAS, 01/06/10)

Βλ. και άρτσι μπούρτσι και λουλάς, άρτζι μπούρτζι και λουλάς

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

#1
Doctor

#2
Vrastaman

άλτζι μπούλτζι και ρουράς στην Κίνα, όπου άλλωστε έχουν και elections evely molning.

#3
iron

αχ βράστα δεν παλεύεσαι!

πάντως ενδιαφέρουσα παραλλαγή (αγνοίας; ποιος ξέρει) το ρουλάς, προφ προϊόν της νέας γενιάς νο; και ενδιαφέρον το ότι εξακολουθεί, πέραν των ιαπωνέζων (και όχι κινέζων, νομίζω) να μπερδεύεται το ρ με το λ. Οι κρητικοί έχουν να πουν πολλά επ' αυτού. Ρε Δανάη μπας και βαστάς από Κρήτη (Βαρσαμόνερο κι έτς);

#4
HODJAS

Πολύ σωστή παρατήρηση Ίρον. Απ' το στόμα μου το πήρες! Άκουσα πρόσφατα στην Κρήτη, να μιλάνε έτσι (απο Χανιά). Τί λέει ο Χαλικού;

#5
Galadriel

-Ένα πακέτο σιγάρα.
-Τσιγάρα;
-Άντε ωρέ σύντεκνε δικός μας τσε συ.

#6
iron

Χότζα, ο Χαλικού υποθέτω θα συμφωνεί, όπως και ο Νικ. Ξέρω ότι και στο Ρέθυμνο παίζει κατά κόρον αυτό. Μεταξύ μας κάνουμε πλάκα, με βάζει να το προφέρω και γελάει, δεν είναι εύκολο, δεν είναι καθαρό ρ, είναι γυριστό και κάπως στον αέρα, δεν ακουμπά η γλώσσα πουθενά, και προειγείται μια γλωττιδική εισαγωγή από ένα ακαθόριστο φωνήεν, σα να προφέρεις με έμφαση την παλιά δασεία που έφερε το ρ.

Έχω σκεφτεί πολλές φορές ότι οι προφορές (και το τραγούδισμα) που χαρακτηρίζονται χωριάτικες ή βλάχικες ή δεγκζερωτι, πιθανόν είναι απομεινάρια παλιών ή και αρχαίων προφορών: το παχύ σ (sh), το tsch, το νj, το λj, και πόσα τέτοια. Μην παρεξηγηθώ για αρχαιόκαβλη, δεν εννοώ ότι αυτά πρέπει ντε και καλά να διατηρηθούν ή να επιστρέψουν, διαπίστωση κάνω, η οποία νομίζω ότι έχει βάση. Προφανώς επικράτησε κάποια προφορά σκούπα, όχι με ευκολία πάντως. Εξακολουθούν οι προφορές αυτές και έχουν μεγάλη αντοχή.

Παράξενο πάντως το ότι τελικά είμαστε από τις ελάχιστες (; ας με διορθώσει κάποιος πιο κατατοπισμένος) γλώσσες που δεν έχουν πια αυτούς τους ήχους.

Άλλη διαπίστωση (γνώμη μου): ότι το ρ είναι από τα δυσκολότερα σύμφωνα (το παιδί παιδεύεται πολύ μέχρι να το πει, σε κάθε γλώσσα ηχεί αλλιώς, πολλοί έχουν πρόβλημα και στην ενήλικη ζωή τους κλπκλπ), όπως και το σ (σε πολλές γλώσσες τα παιδιά ψευδίζουν μέχρι να το μάθουν), ο διαχωρισμός μεταξύ ρ και λ είναι επίσης από τους δύσκολους στην εκμάθηση.

Άλλες γλώσσες πάλι δεν έχουν σύμφωνα ή ήχους που φαίνονται αυτονόητοι στις υπόλοιπες: το χ (Ιταλοί), το θ (Ρώσοι), ούτε σαν προφορά, ούτε σαν σύμφωνο.

σταματώ εδώ, ημιμάθεια αφού, έπειτα είναι αργούτσικα, και τρίτον γιατί ξαφνικά μου ήρθε ότι τα έχω ξαναγράψει κάπου δω μέσα αυτά...

#7
HODJAS

Ξανά-μανά, ωραίο σχόλιο Ίρον. Το ρο αυτό προφέρεται όπως το είπες και το φαινόμενο το έχω συναντήσει και στην Σαρδηνία. Οι Πακιστάνοι χαρακτηριστικά λέγεται οτι «μιλούν με το στραγάλι κάτω απ' τη γλώσσα», για τον ίδιο λόγο.

Περί ντοπιολαλιών και προφορών κλπ είναι μεγάλη κουβέντα. Δεν συμβαίνει όμως μόνον στην Ελλάδα.

Ένα ζωντόβολο, που τύχαινε να είναι και Εγκλέζος καθηγητής σε σχολείο της Αγγλίας, μου εξέφρασε την πομπώδη άποψη, οτι δήθεν οι λαϊκοί Εγκλέζοι δεν προφέρουν το αρχικό «h» (drop the «h» π.χ. going 'ome, 'ow's fingz κλπ) γιατί είναι ελλιπούς παιδείας και βαριούνται. Άλλωστε, έφριττε με την αναφορά σε 3ο ενικό των εργατικών π.χ. I says to him κλπ.

Όταν παρατήρησα, οτι εν πολλοίς η Αγγλική περιέχει Νορμανδικά στοιχεία κι οτι στα Γαλλικά (και στα Ισπανο-Ιταλικά) το αρχικό h δεν προφέρεται, αλλιώς θα λέγαμε χορντέβρ, χάστα λα βικτόρια σιέμπρε, χο φάμμε κλπ, καθώς και οτι υφίσταται ο Σαικσπηρικός τύπος the lady doth protest too much methinks, έξυσε τη χοντροκεφάλα του και μούλωξε κακιασμένος...

#8
Vrastaman

He was eaten by his own dinner

#9
jesus

το επιχείρημα σωστό, θείο χότζα, αλλά το αρχικό h στα γαλλικά είναι θεματάκι. πουχού στο
les halles δεν γίνεται λιαιζόν κ προφέρετε λε αλλ, παρομοίως το les haricots, αλλά στο les habitations, πχ γίνεται κ εμφανίζεται ένα ευφωνικό ζ ανάμεσα στις λέξεις.

#10
MXΣ

Η πλάκα είναι να είσαι Έλλην και να μιλάς γαλλικά της πλάκας αναφερόμενος στους ήρωες, Les Heros, και να κάνεις λιαιζόν! Λε-ζ-ερό!

#11
4everDanai

έλεος ρε παιδιά είπα να βάλω ένα λήμμα να γελάσουμε και το κάνατε ολόκληρη φιλοσοφία! Ούτε από Κρήτη είμαι ούτε από πουθενά αλλού, Αθήνα γεννήθηκα, Αθήνα μένω. Αυτό εγώ έτσι το ακούω από μικρή και έτσι το λέω, και ποτέ δεν έχω ακούσει άρτσι μπούρτσι και λουλάς ή κάτι τέτοιο

#12
HODJAS

Δανάη: Ντάξει μωρέ, κουβέντα κάνουμε, νταλαβέρι να γίνεται όχι και φιλοσοφία ;-)

Ίρον & Τζεζ:

Τα γαλλικά, έχουν πλουσιότατες προφορές και διαλέκτους και δή ανά την υφήλιο (πάνε βγάλε άκρη).

Άσε τα εγκλέζικα, άσε τα ισπανικά, τα ιταλικά, τα κινέζικα κλπ. Εμείς, προτιμήσαμε να ισοπεδώσουμε τη νεοελληνική με βάση το ιδίωμα της ΒΔ Πελοποννήσου διά της αποικίας των Αθηνών, με λίγες φωνητικές δόσεις (υγρών και διπλών συμφώνων) Μικρασιατικής εσάνς.

Η ιδιότητα (έχω ένα πτυχίο), η εντοπιότητα (είμαι Σεκλανίτης γέννημα-θρέμμα), η ηλικία (έλα παππούλη μου τώρα) κλπ, δεν αποτελεί πάντοτε αμάχητο τεκμήριο γνώσης, ιδίως όταν ο φορέας των ανωτέρω, δεν θέλει να ιδεί κάποιες πτυχές του γνωστικού αντικειμένου του.

Ο μέσος παππούλης που πολέμησε το '22, αν τον ρωτήσεις τί παίχτηκε, θα σου πεί πάνω-κάτω «μας λέγανε σταμάτα-ξεκίνα-πολέμα-οπισθοχώρησε-μπλουμ», διανθισμένο με λεπτομέρειες προσωπικών εμπειριών. Μας φώτισες...

Εν προκειμένω όμως, το κωθώνι που παρίστανε και το δάσκαλο στα παιδάκια, σιγά μη δεν ήξερε απ' το Πανεπιστήμιο και την Ακαδημία του, όσα του υπενθύμισα. Απλά, ήθελε να κάνει το point του, οτι οι φτωχοί = μαλάκες.

Ομοίως, οι Σκώτοι σκώπτονται απο τους Εγκλεζάρες, γιατί μιλούν με περίεργα αξάν και λέξεις την αγγλική. Εμείς λυσσάξαμε να κατηγορούμε τους Βλάχους ως προς την χρήση της ελληνικής, για τον ίδιο λόγο. Φυσικό, αφού δεν ήταν η γλώσσα τους!

Στη συνέχεια, βάλαμε σ' ένα τσουβάλι ολόκληρη την Αττική και σ' ένα άλλο την Ελλάδα και οι μεν καλύτεροι απ' τους δεν. Αυτές οι αυθαίρετες και ανιστόρητες όμως ομαδοποιήσεις, μυρίζουν λιβάνι απο σταυρούς με κέρατα σε κόκκινο φόντο...

Κάποτε στην Ομόνοια (de facto ομφαλός της Ελλάδας), έβλεπες την δυστυχία των χωρικών, που ξεριζώθηκαν αναγκαστικά για να δουλέψουν φτηνά για τη μεταπολεμική αστική (sic) τάξη κι η Αθήνα έγινε μπουρδέλο. Φταίγανε οι βλάχοι.
Στη συνέχεια, εξεγερμένοι έφηβοι διατύπωναν βίαια την θλίψη τους για το κατάντημα της Μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Φταίγανε οι αναρχικοί.
Μετά, πλάκωσε η πρέζα στην αγορά με τάργκετ γκρουπ τη νεολαία και δύστυχα παιδιά πεθαίνανε στους δρόμους, χαλώντας μας τη μόστρα. Φταίγανε τα πρεζάκια.
Τώρα, πλημμύρισε με εξαθλιωμένους μετανάστες, που τους κυνηγούν στη χώρα τους, αυτοί που αρνούνται να τους δεχτούν στην δική τους και στους δρόμους δεν ακούς πλέον ελληνικά. Φταίνε οι κωλο-ξένοι.

Όταν θα μας γαμήσουνε τη Μπαναγία, να δούμε ποιός θα γλιτώσει, για να δικαιωθεί η ταύτισή του με τις αιτιάσεις αυτές...

#13
4everDanai

αυτή η Μπαναγία σου πολύ μάρεσε ρε χότζα...;)

#14
HODJAS

Βρε Δανάη, με κάνεις και κοσκινίζω... ;-)

#15
allivegp

@άιρον-λάιον-ζάιον: Ωστόσο, στην Τοσκάνη λένε χάζα αντί για casa.
Οι Άραβες αντικαθιστούν το π με το φ, π.χ. Φανταζή αντί για Πανταζής.

Σε τρίτο ενικό πρόσωπο μιλούσαν για τον ευατό τους οι: Τζούλιους Σήζαρ, Ναπολέων και, πρόσφατα, Μάρλον Μπράντο.

#16
HODJAS

Σωστός ο γιατρός. Κι όχι μόνο το αρχικό 'c' αλλά και τα ενδιάμεσα π.χ. gli Ameri-h-ani...

#17
allivegp

Πάντως, παίζει να προέρχεται από τα:

Άρτζυ: υποκοριστικό του Αργυρή ή Αργυρώ, όνομα πολύ συνηθισμένο στα Μαντεμοχώρια της Χαλκιδικής (πρ. επαρχία Αρναίας), μαζί με το Πηγή<<Μπηγίνα και το Αστέριος/Στέλιος.
Μπούρτζι: Το γνωστό κάστρο του Ναυπλίου (δεν έχω πάει)
Λουλάς: Ο πρόεδρος της Βραζιλίας (Λούλα) επί το ελληνικώτερο.
Σαν να λέμε δλδ ότι η Άρτζυ πήγε με τον Λούλα στο Ναύπλιο (κι έγινε το έλα να δεις...)

#18
Galadriel

Ο Λουλάς είναι ο Λουλάς που όταν καπνίζει δεν κάνει να μιλάς - ο Λούλας της Αργεντίνας είναι φρέσκο κουλούρι. Τώρα ο Αρτσης τι να πω.

#19
4everDanai

@hodjas παλιά μου τέχνη κόσκινο....
@allivegro και @mes ό,τι να 'ναι...

#20
Mr. Cadmus

Υπάρχει κι ο Argy των Nightstalker (τσεκάρετε μύδι). Ρε λες...;

#21
iron

το ενδιαφέρον είναι ότι οι Αλβανοί που μετοίκησαν στην Κρήτη (αυτοί από την Β. Αλβανία, αυτοί που είναι ούνα φάτσα, ούνα ράτσα με τους κρητικοί ως προς τις βεντέτες τουλάστιχον -το περίφημο Κανούν τους), το λένε έτσι αυτό το λ/ρ, είτε γιατί το έχουν και οι ίδιοι στη γλώσσα τους (αγνοώ) ή επειδή τους ταίριαξε καλύτερα.

#22
HODJAS

Το έχουν και οι ίδη στη γρόσσα τους, γι' αυτό τέλιαξε καρύταινα.

:-Ρ

#23
4everDanai

έλεος ρε χοτζα πάλι έσκασα στα γέλια με το σχόλιό σου... :D να σχολιάζεις πιο συχνά!

#24
allivegp

διάβασες τους ορισμούς του;

#25
vikar

(Να την στείλουμε και στο κανταΐφι, ή θα φρίξει η κοπελιά μέχρι να τον σποτάρει στα σχόλια, ακόμα δέν ήρθε;...)

#26
iron

χαχαχα! Δανάη, δεν ξέρεις πού έμπλεξες!

(χότζα δεν παίζεσαι!)

#27
4everDanai

@vicar τουλάχιστον ας μου έλεγες να κάνω πρωινό ΠΡΙΝ το κανταΐφι... έλεος... θα τα βγάλω επιτόπου... και μετά θα πάω να λουστώ... και είμαι και ξανθιά τρομάρα μου...
@ironick μετά απ αυτά που είδα με το κανταΐφι, ειλικρινά αρχίζω να σε πιστεύω!!!!

#28
iron

τουλάστιχον κράτα και συ όπως και γω το ποίημα και χέστα όλα τ' άλλα, δε λέει!

#29
Galadriel

Μη στέλνετε τη δανάη να διαβάζει τα καταΐφια και τα λοιπά κόκκινα, θα σας βάλω φυλακή όλους.

#30
allivegp

Στήηηη....
(κι εμένα με έχει απασχολήσει το ζήτημα...)

#31
xalikoutis

ααα!!! επιτέλους εθίγη το λάμδα των Σφακιανών ... θα συμβάλλω αλλά θέλει χρόνο...

#32
iron

άντε, άντε!

#33
4everDanai

@mes ο θενξ το είχα αναγκη αυτό....

#34
iron

πρέπει να σε έχουμε στα ώπα ώπα, ναι. να τριτώσουμε κιόλας, εμείς οι δύο μονάχες μονάχες εδώ μέσα, σνιφ.

#35
Galadriel

...για να μην πω ότι θα μπορούσε να είναι συμμαθήτρια της κόρης μου (λέμε τώρα) φοργκάτζσεϊκ. Δανάη άμα σε παρενοχλήσει κανένας θα αναφέρεις πάραυτα στη Μες και να δεις τι έχουν να πάθουνε.

#36
HODJAS

Δείγματα Παρενόχλας (να αποφεύγονται):

  1. Η υφέρπουσα:
    Μουσουτου-σουξουμουξου-μανταλακια-χεχε-ζουζουνο-φιτσιφιτσι-κουκουρουκου-ζαμπον-τυρι-ντοματα-κλαπ

  2. Η κατάμουτρη:
    Πώ, ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ! Τί θέμα είσαι σύ;

  3. Η ντροπαλή:
    Τρεες νσυ... Μληπωςς ξρυεις ποιυ είμαστρε στρα θφηρσκεθτικά; (με τρέμουλο)

  4. Η χαλαρουίτα υποκοριστική ή «χρυσώνω το χάπι»:
    Τί κάνεις το βραδάκι, πάμε για κανα ποτάκι σε κανα μπαράκι;

  5. Του εξυπνάκια:
    Εσένα στην έχω πέσει ή ακόμα;

  6. Η κλισεδιάρικη:
    Τί γυρεύει ένα τόσο θείο πλάσμα σαν κι εσένα (κούνα που σε κούναγε) σ’ ένα μυαλό τόσο βρώμικο σαν το δικό μου;

  7. Η καφρουλιάρικη:
    ’Α σε γαμήσω;

  8. Η καικαλάδικη:
    Γουστάρεις να σε πάω σπίτι με το τσοπερικό ναούμε; Έχω και γράμμωση...

  9. Του αυνάνα:
    Μμμχχχμγκνννουφτχααααγκλάαααν!

  10. Η κουλτουριάρικη:
    Ο Στοκχάουζεν εν τέλει ξέπεσε στον παναισθητισμό κατά το βαθύ του γήρας, δε νομίζεις;

  11. Η πασσέ:
    18 χρονών; Και πού ήσουνα 18 χρόνια ρε ΠΑΙΔΑΚΙ ΜΟΥ;

  12. Η «έλα στον παππού»:
    18; Υπάρχουν ακόμα τέτοια νούμερα;

  13. Η Εμπειρίκεια:
    Βρε τί καυλεμπύρετον πορνίδιον είσθε φιλτάτη μου νεάνις! Έκτακτα, έκτακτα!

κλπ-κλπ

(Αποσπάσματα απο το πόνημα του Ιρλανδού μυθιστοριογράφου H. O’ Jazz «Σπαράγματα Πεσίματος», Pog ma Thon plc editions, Wicklow 1926, Ελ. έκδ. εξαντλ. χρόνια τώρα)...

:-Ρ

#37
Galadriel

Χότζα δεν το ανεβάζεις ορισμό στο λήμμα «παρενόχλα»;

#38
HODJAS

Α! Ξέχασα και την παρενόχλα:

Της μειλίχειας κωλόμπας του αλσυλλίου:
Σήκωσε λίγο το φουστανάκι σου ή κατέβασε λίγο το παντελονάκι σου

του ατζέντη:
Ξέρω τους κατάλληλους ανθρώπους, μπορώ να σε βοηθήσω να φτάσεις πολύ ψηλά (φτάνει να το θελήσεις κι εσύ)...

του εκβιαστή:
Αγόρασα το χρέος του σπιτιού σου, αν δε θες εσύ κι άρρωστη μανούλα σου κι ο σακάτης αδερφός σου να βρεθείτε στο δρόμο ΘΑ ΜΟΥ ΚΑΤΣΕΙΣ! (Απάντηση: Α, όχι αυτό ποτέ! κλπ-κλπ βλ. κανα βίπερ)

του πονηρού θείου:
Καλέ συ έχεις γίνει ολόκληρη γυναίκα...

και την παραλλαγή του «όλα τα σφάζω»:
Καλέ συ, έχεις γίνει ολόκληρος-η-ο άντρας / γυναίκα / κότα / κατσίκα / φοράδα / γκαμήλα / σαλιγκάρι / δέντρο κτλ-κτλ...

#39
iron

τα δύο τελευταία ειδικά... και ποιος δεν τά 'χει ακούσει... ουφφφ

#40
Khan

Happy 300 λήμματα Χοτζάκο! Άψογη η λίστα.

#41
Mr. Cadmus

Προσπερνώ για μία ακόμη φορά τα σχόλια για να μοιραστώ μαζί σας μία πρόσφατη ανακάλυψη:

αρτζιμπούρτζι [<μσν. ουσ. 'αρτσιβούριν• λ. αρμεν.] η εβδομάδα πριν από τις αποκριές κατά την οποία νηστεύουν οι Αρμένιοι σε αντίθεση προς τους άλλους ορθόδοξους που καταλύουν τη νηστεία κατά την Τετάρτη και Παρασκευή | με επιρρ. σημασία, άνω κάτω, άτακτα, με ασύδοτη ελευθερία.

Από το γλωσσάρι βενετικών, τουρκικών και άλλων όρων στην ηλεδιεύθυνση http://www.pneuma.gr/

Για τη προσθήκη του λουλά δεν ξέρω, αν και η σύναψη σε πάει από μόνη της.

#42
Khan

!

#43
HODJAS

Ευχαριστώ Χάνκυ!
Μρ. Κάδμυς μόλις προσέφερες πλούτο στη λεξικογραφία, λύνοντας απορία πολλών ετών...
Σπέκ!!!

#44
Mr. Cadmus

Τι δουλειά έχω'γω ρε Χότζα; Εγώ σ'αυτή τη φάση είμαι απλά ο διακομιστής. Τα σπέκια σ'όποιον έστησε το εν λόγω γλωσσάρι, αυτός πραγματικά τ'αξίζει.

#45
HODJAS

Εντάξει τότε.

Σπέκια στον ιστομάστορα του γλωσσαριού, σπέκια στον Μρ. Κάδμυς που διεκόμισε την πληροφορία, σπέκια και στους δικούς μας ιστομάστορες, σπέκια στο γούγλη, σπέκια στο Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος που αγρυπνά για το καλό μας, σπέκια στο Μπάμπη που συμβουλευόμαστε, σπέκια στον τύπο που ανακάλυψε τους υπολογιστές, σπέκια στους μαραγκούς που κόψανε τον καπλαμά για να τους βάζουμε πάνω στο γραφείο, σπέκια στον ξυλοκόπο που έκοψε τα δεντρά, σπέκια στον McCulloch που επινόησε το αλυσοπρίονο, σπέκια στον προϊστορικό άνθρωπο που ανακάλυψε τα εργαλεία, κτλ-κτλ...

(Άλκης Στέας)

:-Ρ

#46
vikar

(Ποιός θα τον μαζέψει αυτόνανε ρε;... Μή μπεί φουστάνι στο μαγαζί, τον πιάνει οίστρος... :-Ρ)

#47
HODJAS

Σσσσ... Μην ξανοίγεσαι, (για σένα δουλεύω).
:-Ρ

#48
4everDanai

ουάχαχαχα... Έτσι παιδιά, συνεχίστε να σχολιάζετε να γελάω....