Ο χουβαρντάς, ο γαλαντόμος, ο ίσως σπάταλος, ο ανοιχτοχέρης. Από τον κεντρικό χαρακτήρα του τραγουδιού «Όσα πάνε κι όσα έρθουν» (βλ. παρ.3).
Ας μας πει κανας Χότζας αν ο καπετάν Φλωριάς του άσματος σχετίζεται με τούτον εδώ.
Τον έχεις καλομάθει και περιμένει μονίμως κεράσματα, σε έχει για καπετάν Φλωριά μου φαίνεται.
Ρε συ βάλ' του λίγο πάγο, πολύ καπετάν Φλωριάς την έχει δει και δεν θα του μείνει μία έτσι που πάει.
«Όσα έρθουν κι όσα πάνε» (Ο καπετάν Φλωριάς)
Την ψαρόβαρκα του καπετάν Φλωριά
την ελέγαν όσα έρθουν κι όσα πάνε
γιατί μόλις ξεπουλούσε την ψαριά
με το τσούρμο του γραμμή για να τα φάνε
Γεια σου καπετάν Φλωριά
που τα δίχτυα σου βογγάνε
δε βαριέστε βρε παιδιά
όσα έρθουν κι όσα πάνε ] 2x
Κι όταν άλλοτε του έπιανε νοτιάς
και με άδεια την ψαρόβαρκα γυρνούσε
γελαστός ο καπετάνιος ο Φλωριάς
βερεσέ στα καπηλειά σ' όλους κερνούσε
Κόντρα ο καιρός Φλωριά
και τα ψάρια δεν τσιμπάνε
δε βαριέστε βρε παιδιά
όσα έρθουν κι όσα πάνε]2Χ
Κι όταν κάποτε αρρώστησε βαριά
και πιστέψαν ο Φλωριάς πως θα πεθάνει
τον παπά φωνάξαν για μεταλαβιά
να του πούνε και Διαθήκη για να κάνει
Διαθήκη και λοιπά
κάνουν όσοι τα φυλάνε
εγώ ήμουνα παπά
όσα έρθουν κι όσα πάνε ] 2x
Μπιθικώτσης Γρηγόρης & Μάνου Αφροδίτη & χορωδία
Μουσική/Στίχοι: Μπιθικώτσης Γρηγόρης/Βίρβος Κώστας
2 comments
HODJAS
Ίσως να' χει κάποια σχέση με πραγματικό πρόσωπο κάποιου συνονόματου αγαθού ψαρά, όπως λέει το τραγουδάκι (άλλωστε το' γραψε ο Βίρβος). Το ίδιο είχε γίνει με την μουσική απαθανάτιση του καπτα-Ζέππου (υπάρχει η φωτογραφία του).
Ίσως όμως (κατά σύμπτωση) να είναι γλωσσικό φαινόμενο επίτασης με φαινομενική απόδοση κοινωνικού βαθμού (με ειρωνικό συνήθως περιεχόμενο) π.χ. καπετάν = σούπερ-ούμπερ/αρχηγός/αρχι- κλπ.
Έτσι καπετάν-φασαρίας, καπετάν-μαλάκας (η έκφραση υπάρχει στον Κονδυλάκη απο τον 19ο αιώνα παρακαλώ!), βλ. και παπαρό-μπεης, τρί-μπαζο, αρχι-τεμπέλης, κυρία Καριολίδου (οξύμωρο), Δον Πιλάφας, Δελατόμπολας (δήθεν τίτλοι ευγενείας) κ.α.
Αντίστοιχες εκφράσεις στα εγκλέζικα Mr Spendalot = (ειρων.) ο ανοιχτοχέρης, are you' re made of money; = πώς τα σκορπάς έτσι;, don't spend it all in one shop (ειρων. για μικροποσά) = σιγά και θα φαλίρεις / καταξοδεύτηκες κλπ.
Φλωριάς, ίσως εκ του φλωριά = (ιδιωμ.) φλουριά < νομίσματος της Φλωρεντίας φιορίνι/φλορίνι.
Δηλαδή: Ο γενναιόδωρος (ο μπορώ) ή ο σπάταλος (μαλάκας ο απλούς);
Η κοινωνία (και η φύση) δεν συγχωρούν την σπατάλη.
Τιμάται όμως (αλλά και φθονείται) ένας ανοιχτόκαρδος λεβέντης.
Ο Βέγγος, σε πλείστες όσες ταινίες του παίζοντας ρολάκια τύπου «τα δίνω όλα», «πάρτε κόσμε» κλπ, ικέτευε τον οίκτο των θεατών του, πέφτοντας νομοτελειακά απ’ το ένα στο άλλο στραπάτσο (που ο ίδιος ενσυνείδητα προκαλούσε), διότι μπέρδευε την γενναιοδωρία με την σπατάλη, μάλλον λόγω Ορθόδοξου δαλτωνισμού.
Αν πρόκειται για βεριτάμπλ γενναιοδωρία, η ανεπαίσθητη ειρωνεία της έκφρασης, δηλώνει αμηχανία (ή και φθόνο) των λοιπών κοινωνών έναντι του (χαλώντος την πιάτσα - συναλλακτικά ήθη) ανοιχτοχέρη-γενναιόδωρου-γενναίου (βλ. γαλαντόμος = uomo gallante => παλικάρι, που δεν κωλώνει να δώσει – δεν φοβάται το αύριο) τύπου τον οποίον κρίνουν σκόπιμα σπάταλο, αναμεμιγμένη όμως με κάποιον υποχρεωτικό θαυμασμό απο πούρο συμφέρον (προκειμένου να ωφεληθούν κάποτε και αυτοί).
Αν πρόκειται για βλακώδη σπατάλη, η έκφραση λέγεται ορθώς επιτιμητικά απο τους οικείους του σπάταλου, που δείχνουν το ενδιαφέρον τους εν είδει «πού πας ρε Καραμήτρο;», «βρακί δεν έχεις να βάλεις στον κώλο σου», «ο ποντικός στην τρούπα του δε χώραγε-κολοκύθια έσουρνε» κτλ, προκειμένου να τον συνετίσουν, ή σκωπτικά απο τους χαιρέκακους που γνωρίζουν (και περιμένουν) την βέβαιη επερχόμενη καταστροφή του απερίσκεπτου χαζοβιόλη.
Ο κόσμος είναι πονηρός...
iron
χμμμ, μάστα, να λοιπόν που δικαιώνομαι για τότε που το πρωτοάκουσα και δεν ήξερα για το τραγούδι και νόμιζα ότι βγαίνει από τα φλουριά κλπ. Πιθανόν λοιπόν κι ο καπτάν του τραγουδιού να είναι φτιαχτό όνομα από τα φλουριά, όχι παρατσούκλι, αλλά πχ όπως λέμε ο Κλούβιος (της Σουβλίτσας, θυμάστε;), δηλ. αυτός με το κλούβιο μυαλό.