χιπστεροναζί

χιπστεροναζί, χιψτεροναζί

Σύνθετη λέξη που αντλεί τη ρητορική της δυναμική από τον συνδυασμό των δύο φαινομενικώς άσχετων φυλών των χιπστεράδων και των ναζών. Ο όρος, νομίζω, θέλει να εκφράσει ένα ή περισσότερα από τα εξής τρία χαρακτηριστικά στοιχεία:

1. Στο εξωτερικό κυρίως, η σύνδεση των χίπστερ με τους ναζί γίνεται συχνά για να δείξει την παντοδυναμία του καπιταλισμού, ο οποίος μπορεί να εξημερώσει (ή έστω να εκτζημερώσει) ό,τι πιο άγριο και φανατικό υπάρχει. Το λολαδερό της υπόθεσης είναι ότι παντρεύονται οι ναζί, δηλαδή οι πιο βίαιοι μαύροι φασίστες με τα χιπστέρια που γενικά θεωρούνται ως ντεκαφεϊνέ άκακα πλασματάκια (που ενίοτε μπουλίζονται κιόλας από τους ζέχνοντες ματσίλα). Με τη λογική αυτή έχει δημιουργηθεί από τους αγγλικάνους ο χαρακτήρας του Adolf Hipster ή Hipster Hitler, ο οποίος είναι και καλά μια χιπστεράδικη επανενσάρκωση του Adolf Hitler, που (όπως ίσως και ο πρωτότυπος) είναι χορτοφάγος, γιολάρει Eva φορ εβα, κάνει ένα γιολοκαύτωμα υπό επευφημίες Heil Hipster και χιπστεροταλιμπάν. Νομίζω ότι η προϋπόθεση αυτών των λολοπαιγνίων είναι η αίσθηση ότι ο καπιταλισμός στη μετανεωτερική ή ύστερη νεωτερική φάση του μπορεί να αλλοτριώσει/ ντεκαφεϊνοποιήσει/ καταστήσει κατσικίδιες ακόμη και τις πιο εγκληματικές ή ακραίες ιδεολογίες. Όχι παραδόξως, οι καταφεύγοντες σε αυτά τα λολοπαίγνια, κυρίως στον αγγλικάνικο χώρο, είναι συχνά φιλελέδες που πανηγυρίζουν έτσι την παντοδυναμία του καπιταλισμού και της ονείρωξής τους, της Τίνας.

2. Πλην υπάρχει μία (τουλάχιστον) εξαίρεση: Οι Γερμανοί Nipster. (Είναι τρελοί αυτοί οι Γερμανοί). Οι Nipster (προφ εκ των Νazi και hipster) είναι πραγματικοί Νεοναζί οι οποίοι τρόπον τινά κρύβουν τον αυθεντικό ναζισμό τους υπό χίπστερ προσωπείο. Θυμίζουν με τον τρόπο τους το παράδειγμα που αρέσκεται να φέρνει ο Slavoj Zizek για τους μαύρους στην Αμερική οι οποίοι έκρυβαν ότι είναι μαύροι ακριβώς με το να βάλουν μάσκες μαύρων, όπως δηλαδή έκαναν και οι λευκοί. Βάζοντας δηλαδή μάσκες μαύρων άφηναν τους άλλους να πιστεύουν ότι είναι λευκοί που υποδύονται τους μαύρους κι έτσι περνούσε απαρατήρητο το γεγονός ότι ήταν πραγματικά μαύροι. Κατά παρόμοιο τρόπο, οι Nipster αντί να είναι άσβερκασκίνια, παίρνουν από τη ναζιστική «κουλτούρα» επιμέρους στοιχεία και τα φοράνε δίκην χιπστεράδικων βιντατζιών προκειμένου μέσω του χιπστεράδικου προσωπείου να αποκρύψουν ότι όντως είναι ναζί, τ. ναι, είναι αυτό που νομίζεις. Βέβαια, δεν είναι αδύνατο να πάμε από το 2 στο 1, δηλαδή τα χιπστεράδικα σημαίνοντα να αποκτήσουν επιτελεστική σημασία και οι Nipster όντως να αφομοιωθούν από το εκτζημερωμένο χιπστερικό ό,τι να 'ναι. Πολλοί Νιπστεράδες είναι χιπχοπάδες ή ανήκουν σε ρέγκε συγκροτήματα ή σε Nazi punk κ.ά.

3. Και ερχόμαστε στην Ελλάδα που κυρίως μας ενδιαφέρει από γλωσσικής άποψης. Στη χώρα μας ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως από αριστερούς για να προωθήσει ένα συγκεκριμένο αφήγημα που είναι το αντίθετο από το αφήγημα του πετάλου. Αν κατά το πέταλο, τα δύο άκρα του ναζισμού και του κομμουνισμού συναντώνται, τότε για το αντίθετο αφήγημα ο ναζισμός (ή γενικότερα ο φασισμός) δεν είναι παρά το μαντρόσκυλο του καπιταλισμού που βγαίνει να γαβγίσει σε καιρούς κρίσης και αφού κάνει τη δουλειά του συμπιέζοντας τους εργαζομένους μετά λουφάζει μέχρι την επόμενη φορά που θα παραστεί ανάγκη. Ειδικότερα ο όρος χιπστεροναζισμός θίγει κάτι το πιο συγκεκριμένο, δηλαδή κάποιους οι οποίοι εμφανίζονται ως και καλούα κουλ τύποι, υπεράνω παρώ ιδεολογιών, μη πολιτικά πρόσωπα κ.ο.κ., ενώ στην ουσία είναι και φασίστες και υποστηρικτές των πιο άγριων μορφών καπιταλισμού. Αυτοί που χρησιμοποιούν τον όρο χιπστεροναζί είναι συνήθως οι ίδιοι με αυτούς που χρησιμοποιούν τους όρους ακραίο κέντρο, ακραιοκεντρικός, ακραιοκεντρώος κ.τ.ό. Πρόκειται δηλαδή για τη θεώρηση ότι το πραγματικό άκρο δεν πρέπει να αναζητηθεί (μόνο) στο πέταλο, αλλά κυρίως στο φιλελέφτ «κέντρο». Αυτοί που κυρίως στιγματίζονται ως χιπστεροναζί είναι οι ανήκοντες στο κόμμα Ποτάμι, και ειδικά ο σεσημασμένος για τη χρήση βιντατζιώνκαι άλλων χιπστεριών Σταύρος Θεοδωράκης, ενώ (κατά την άποψη των χρησιμοποιούντων τον όρο) υποστηρίζει με ακραίο τρόπο τους καπιταληστές του μπομπολιστάν. Ο όρος έπιασε το πικ του κατά τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, όταν το Ποτάμι είδε ελαφρώς την πλάτη της Χρυσής Αυγής οπότε γίνανε σχετικές συγκρίσεις μεταξύ ναζί και χιπστεροναζί. Εκτός από το συγκεκριμένο κόμμα, ο όρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί από αριστερούς για να θίξει κι άλλα κώματα της Υπεύθυνης Αριστεράς ή λαϊφστιλάτες προσπάθειες, όπως λ.χ. τους Ατενίστας, τους γράφοντες ή αναγιγνώσκοντες τα Free Press έντυπα των νεογεωργελέδων, και εν γένει κάθε ανήκοντα στο φιλελευθεράτο.

Ωστόσο, πέρα από την εντόνως πολεμική χρήση του όρου εναντίον συγκεκριμένων πολιτικών χώρων, για να πούμε και του στραβού το δίκιο, χρειαζόταν ένας όρος για να περιγράψει το αίσθημα έκπληξης που δοκιμάζει κανείς στην Ελλάδα (και όχι μόνο) όταν συνομιλεί με ένα φαινομενικώς αλτέρνι στην εμφάνιση και περιμένει να ακούσει κοινωνικώς εναλλακτικές απόψεις, αλλά διαπιστώνει στη συνέχεια ότι έχει να κάνει με εντελώς ξετσίπρωτο άτομο που δεν διαφέρει και πολύ από χάβγουλο σε σκατοψυχία. Ο όρος περιγράφει, λοιπόν, μια ορισμένη αντίφαση μεταξύ εναλλακτικής εμφάνισης και ακροδεξιών πολιτικών πεποιθήσεων ή, σε άλλες περιπτώσεις, μια ενδημική στην Ελλάδα διασταύρωση βλαχοφιλελέ και χιπστεροκάγκουρα.

Θα τελειώσουμε δίνοντας τον λόγο στον Παναγιώτη Χατζηστεφάνου που συνέβαλε στην καθιέρωση του όρου: «Επειδή το φαινόμενο της μεσοαστικής συνέργειας με το τυραννικό καθεστώς είναι εξίσου επικίνδυνο με την πλύση εγκεφάλου της εργατικής τάξης από την ακροδεξιά προπαγάνδα, θα πρέπει να εφευρεθεί μια λέξη που να συνοψίζει, να στοχοποιεί και να στηλιτεύει την δεύτερη φάση της επέκτασης του φασισμού στην Ελλάδα – εκείνη τη φάση που επικεντρώνεται όχι τόσο στην διάδοση και την επιβολή της ιδεολογίας του εμφυλιακού μίσους, αλλά που δημιουργεί τους κατάλληλους παραπλανητικούς μηχανισμούς ώστε να εξουδετερώνεται η πιθανότητα συνειδησιακής αφύπνισης και οργανωμένης αντίστασης των μεσοαστών. Προτείνω τον όρο «χιψτεροναζισμό» ή «χιψτεροναζιστή», εκ του Αγγλικού «hipster», μια λέξη που χαρακτηρίζει εκείνον που αφιερώνει την ζωή του στην εκζήτηση και την καλλιέργεια του μοντέρνου, ενήμερου προφίλ του, ενώ αδιαφορεί για τα κοινά» (δες). Με άλλα λόγια ο χιπστεροναζισμός θεωρείται ως ένα χαρακτηριστικό για τη σύγχρονη Ελλάδα σύμπτωμα αυτού που ο Κάρολος Μαρξ έχει περιγράψει ως ψευδή συνείδηση.

Ο ήρωας της σειράς Adolf Hipster (από Khan, 19/03/15)

(από Khan, 19/03/15)

Τον βγάζει ο γούγλης αν βάλεις "χιπστεροναζί". (από Khan, 19/03/15)