Στα μπαζοπαίχνιδα, λόγω της διάταξης των παιγμένων φύλλων πάνω στην τσόχα ανά μπάζα, προκύπτει αυτή η φράση. Τα φύλλα τοποθετούνται κάθετα, και μπροστά από τον κάθε παίκτη με αποτέλεσμα ανά άξονα, όταν τραβήξουμε δύο νοερές γραμμές ανάμεσα στα απέναντι φύλλα, μία για το καθένα, προκύπτει απ'το σημείο του σταυρού.
Η λέξη "κόλπο" είναι μια από τις πολλές που έχουν υιοθετηθεί στα ελληνικά για να περιγράψει την μπάζα, που στα αγγλικά λέγεται "trick", δηλαδή κόλπο.
Η φράση "σταυρώνω κόλπο" σημαίνει πως στη συγκεκριμένη διάταξη 4 φύλλων με το σημείο του σταυρού που αποτελείται από τους δύο νοερούς άξονες, κάθετα ο ένας με τον άλλον, το δικό μου φύλλο ήταν το ισχυρότερο και κέρδισε την μπάζα (λέγεται και "λεβέ" από τα γαλλικά). Όταν "σταυρώνεις κόλπο" κάνεις τις μπάζες σου, δεν είσαι για τα μπάζα! Όχι παίζουμε!
- Άσε με ρε φίλε, στην πρέφα σήμερα δε σταύρωσα κόλπο, δε σταύρωσα και κοντεύει να μού'ρθει κόλπος! Γλυκάθηκα και την πάτησα. Πάει το μηνιάτικό μου και ποιος την ακούει τη γυναίκα τώρα...
4 comments
donmhtsos
Ἀπ' ὅ,τι θυμᾶμαι ἀπό τὰ φοιτητικά μου χρόνια (ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ '70), στὸ φοιτητικὸ καφενεῖο πού παίζαμε πρέφα, κοῦπες ἀλλὰ καὶ πόκα (ἰδιαίτερα τέτοιες μέρες), ὅταν λέγαμε "δὲν ἔχω σταυρώσει κόλπο" ἐννοούσαμε ὅτι δεν ἔχουμε κερδίσει οὔτε μιὰ παρτίδα στὴν πόκα (π.χ. κοῦκος μονὸς, κοῦκος διπλὸς, μπόμπες, χαρακίρι κ.τ.τ.). Γιὰ τὰ "μπαζοπαίχνιδα" (πρέφα, κοῦπες), μὲ τὴν ἔννοια τοῦ παρόντος λήμματος, λέγαμε "δὲν ἔχω πιάσει μπάζα" ἤ "δὲν ἔπιασα χαρτωσιὰ".
jesus
το κόλπο στα ελληνικά μάλλον το πήραμε απ' τα ιταλικά απ' ευθείας, όπου νομίζω έχει συγγενείς σημασίες, κ η χρήση του trick στην αγγλία δεν το επηρέασε.
barbarosa
Από τους γείτονες Ιταλούς, που ούνα φάτσα - ούνα ράτσα είμαστε σε κάτι τέτοια,μας έχουν δώσει πολλά από την χαρτοπαιχτική ορολογία. Το πιο χαρακτηριστικό είναι η τράπουλα (=παγίδα). Ο σκοπός των παιχνιδιών αυτών είναι να σε "παγιδεύσει" ο αντίπαλος. Αν δεν είσαι γερός λύτης, καλύτερα ν'αποφευγεις παγίδες και κακοτοπιές. Αν πάλι, είσαι ριψοκίνδυνος, αναλαμβάνεις να μπλεχτείς, αλλά και να τα φέρεις εις πέρας ώστε να μην καεί η γούνα σου. Έτσι, πρέπει να είσαι εφευρετικός και να σκαρωνεις - σταυρώνεις κόλπα για να τη βγάζεις καθαρή. Και συνειρμικά να το δεις, εκτός χαρτοπαιγνίων προκύπτει. Τώρα αν πρωτότυπα, η λέξη αυτή προέρχεται από τα ιταλικά, αυτό είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο... Αν και πρέπει να έχει συνειρμική - συμμασιολογική συγγένεια ως αντιδάνειο από τον αρσενικό μας κόλπο, εικάζω...
barbarosa
*Και συνειρμικά να το δεις, ως φιλοσοφία επιβίωσης γενικά, εκτός χαρτοπαιγνίων, προκύπτει.