Μακαρᾶς ἤ μπαστέκα ἤ (ἐπίσημη ὀνομασία) τρόχιλος εἶναι μιὰ μηχανικὴ κατασκευὴ ποὺ χρησιμοποιεῖται, σἐ συνδυασμὸ μὲ σκοινιὰ, γιὰ τὴν ανύψωση βαρῶν. Μποροῦμε νὰ συνδυάσουμε δύο ἤ περισσότερους γιὰ νὰ φτιάξουμε τὸ παλάγκο ἤ σύσπαστο καὶ νὰ πετύχουμε τὸν ὑποπολλαπλασισμὸ τῆς δύναμης ποὺ ἀπαιτεῖται γιὰ τὴν ἀνύψωση ἑνὸς φορτίου. Ὁ μακαρᾶς εἶναι ξύλινος, ἐνῶ ἡ μπαστέκα μεταλλικὴ. ἐδῶ
ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ
μακαρὰς < τουρκ. makara < ἀραβ. بكرة (bakara). ἐδῶ
μπαστέκα: πιθανὴ ἐτυμολογία γαλλ. pasteque (καρποῦζι), ἴσως ἐπειδὴ τὸ σχῆμα της μοιάζει μὲ καρποῦζι.
Πολὺ βαρὺ τὸ φορτίο κι ἔτρεμε ἡ καρδιὰ μου μόλις τὸ σηκώσαμε μὲ τὸ παλάγκο. Ἤτανε βλέπεις παλιοὶ οἱ μακαρᾶδες καὶ φοβὸμουνα πὼς δὲ θ' ἀντέχανε.
Μὲ κατεβάσανε ἀπὸ τὸ καράβι μὲ τὸ βίντζι, μέσα στὴ βάρκα. Κι ὅπως ἤτανε ἀτζαμῆδες, ἀφήσανε ἀπὸτομα τὸ σκοινὶ, ἡ βάρκα κοπάνισε μὲ δύναμη στὴ θάλασσα κι ἐμένα μοῦρθε ἡ μπαστέκα στὸ κεφάλι.
βίντζι: μικρὸς γερανὸς
(Τὸ δεύτερο παράδειγμα ἀπὸ ἀφήγηση φίλου μου ποὺ ὑπηρέτησε σὲ ἀντιτορπιλικὸ).
4 comments
donmhtsos
Καμιὰ σχέση μὲ τὸ τυχερὸ παιχνίδι τοῦ μπακαρᾶ (Baccarat) ποὺ ἦταν δημοφιλὲς σὲ πιὸ παλιὲς εποχὲς.
Bender_
Ωραίο! Θα ανεβάσω και εγώ ναυτικά κάποια στιγμή από τον μεγάλο δάσκαλο της σλάγκ Ν.Καββαδία.
soulto
Προς αγαπητούς καββαδίστες:
Με τη βοήθεια του GoogleMaps, του διαδικτύου και του βιβλίου του Τράπαλη, "Γλωσσάρι στο έργο του Νίκου Καββαδία", φτιάχτηκαν "Οι τόποι του Νίκου Καββαδία".
Khan
Πώρωση άγρια!