Ειδικό ξύλινο ράφι αποκλειστικά για το ψωμί, κρεμασμένο από δύο σκοινιά όπου ήταν δεμένα στις ξύλινες τράβες της οροφής ή σε τοξοειδές σημείο του σπιτιού. Το λένε στη Μύκονο. Πιθανόν βόλτο ήταν κανονικά το τοξοειδές σημείο και όχι το ίδιο το ράφι. Διότι βόλτο λένε στη Κέρκυρα το κάθε τοξοειδές σημείο σε ένα σπίτι. Σήμερα που όλοι στη Μύκονο αγοράζουν ψωμί από τους φούρνους η λέξη δεν χρησιμοποιείται έτσι, μα μόνο σε συγκεκριμένη έκφραση:

Να 'ταν ψωμιά στο βόλτο...

Το λένε σε άνθρωπο που δεν κάνει κάτι κάπου, παρόλο που μπορεί να το κάνει. Με την έννοια του αν αυτό που του είπαν να κάνει ήταν να φάει το ψωμί από το βόλτο θα το έκανε.

- Θα κατέβουμε για νυχτερινό μπανάκι στη θάλασσα, με μια φίλη μου Σλοβάκα και μία φίλη της που είναι ελεύθερη, θα 'ρθεις;
- Μπάαα, που να 'ρχομαι τώρα ψηλέ μου, βαριέμαι!
- Να 'ταν ψωμιά στο βόλτο θα ερχόσουνα. Κάτσε σπίτι να τον παίζεις. (κλακ)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

#1
soulto

Βόρτο (το λ γίνεται ρ, όπως σάρτσα αντί για σάλτσα) λένε στη Σίφνο το θόλο, το τόξο. Το ξέρω και για την Κεφαλονιά.

[...] αντί για κεντρική δοκό και χτιστά υποστηρίγματα, κατασκευάζεται καμάρα, λίθινο χτιστό τόξο (βόλτο, βόρτο κ.α.), της οποίας η επάνω επιφάνεια σχηματίζει ένα οριζόντιο επίπεδο. [...] Τα στεγασμένα με τον τρόπο αυτό σπίτια, καμαρόσπιτα ή καμαρικά, έχουν μεγάλη διάδοση στις Κυκλάδες, στη Δωδεκάνησο, στην Κρήτη, στην Κύπρο, στα Μέγαρα της Αττικής και αλλού.

Πηγή εδώ

#2
Bender_

Δεν είμαι βέβαιος αν στη Μύκονο λένε τα τόξα βόλτους. Όπως θα διάβασες όμως στο ορισμό συσχετίζεται. Ίσως κάποιος ιθαγενής της περιοχής να μπορούσε να μας διαφωτίσει.

#3
Khan

Υπόθεση: Μήπως η απώτερη ετυμολογία του είναι από το λατινικό volutus (ρήμα volvere) όπως και το αγγλικό vault που έχουν παραπλήσια σημασία με αυτή που δίνει η Σούλτω; Υποθέτω ότι σε αυτήν την περίπτωση θα το έχουμε πάρει από κάποια λατινογενή γλώσσα. (Βεβαίως, ως κοινή ινδοευρωπαϊκή ρίζα τίθεται το **wel-*, βλ. και το ελληνικό ἕλιξ δηλαδή έλικας).

#4
dryhammer

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας (κυρίως όπου είχε Φράγκους πριν τους Τούρκους) οι καμάρες λέγονται και βόλτες (και στη Χίο βόλτες) με ετυμολογία την του Khan

#5
donmhtsos

Στὴν Κύθνο χρησιμοποιεῖται μὲ ἀκριβῶς τὴν ἴδια ἔννοια ποὺ τὸ περιγράφει ἡ Σούλτω καὶ λέγεται (τὸ) βόλτο (οὐδέτερο). Οἱ παλιότεροι τὸ λέγανε βόρτο.

#6
soulto

Νομίζω οτι το λήμμα πρέπει να διορθωθεί σε βόλτο (ουδέτερο). Εξ άλλου και στα παραδείγματα ουδέτερο είναι.

#7
alamo

Τραπουζανη η τραπουζανι το λένε στο ρεθεμνο, βόρεια μεριά, είναι η προεξοχή στις τάβλες από το χαγιάτι, βάζανε ψωμί σκεπασμένο, για κάποιο λογο, δεν το βάζανε στο φανάρι.προφανως για να μη πάρει μυρωδιές