Λέξη που προέρχεται από τη ιταλική χερσόνησο. Σύμφωνα με το λεξικό Τριανταφυλλίδη η ρίζα είναι βενετσιάνικη [a maca, με τα έξοδα άλλου]. Περιγράφει το τζαμπατζιλίκι, την τράκα. Παράγωγο ουσιαστικό είναι ο αμακαδόρος, ήτοι ο τρακαδόρος/τζαμπατζής. Εκφράσεις χαρακτηριστικές, όπου χρησιμοποιείται, είναι «τη βγάζω στην αμάκα», «έγινε αμάκα», «είμαι μαθημένος στην αμάκα».

  1. - Κουφάλα, άκουσα ότι πηγαίνεις Μύκονο. Μάς το παίζεις και φτωχαδάκι...
    - Τραγούδια λες ρε; Στη αμάκα θα τη βγάλω: θα μείνω στου αδερφού μου και θα τρώμε στο εστιατόριο που δουλεύει. Αλλιώς δεν την πάλευα.

  2. - Τελικά τι θα γίνει, θα πάμε στη γιαγιά για Πάσχα;
    - Ναι, θα είναι και ο θείος σου.
    - Πω πω, πάλι τον αμακαδόρο θα φάμε στη μάπα...Σκάει μύτη στη γιαγιά, μόνο και μόνο για να καβαντζώσει αυγά και κρέας. Μεγάλος τζαμπατζής!

Σχετικά: τζαμπέισον, τζαμπαντάν

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

#1
Μπεναρόγιας

Άψογος! Εύγε, προάγεσαι!

#2
Galadriel

Πάλι μορφώθηκα και σήμερα.

#3
HODJAS

Κι όμως, είναι αρκτικόλεξο εκ του A.M.A.G. (=American Mission for Aid to Greece), δηλ. η γνωστή Αμερικάνικη βοήθεια, που καταλήστεψαν (=φάγανε) οι γνωστοί επιτήδειοι...

#4
Fotis Nitsiopoulos

θα συμφωνήσω με το χότζα στο τζαμί

#5
poniroskylo

Βρήκα εδώ (ας είναι καλά ο sarant) το εξής απόσπασμα στο διήγημα «Ευέλπιδες» από την συλλογή «Διηγήματα του Γυλιού» του Ανδρέα Καρκαβίτσα.

[I]Ο Γαρίπης χαμογέλασε πονηρά. Ο Λινάρδος πειράχτηκε.

— Όχι· έσπευσε να ειπεί. Μη θαρρείς πως θέλω να φάω αμάκα. Έχω κι εγώ το φαΐ μου. Για να φυλαχτείς από τους άλλους στο λέω. Θα κάτσουμε στο πίσω μέρος του μαγαζιού και θα βάλω το παιδί να φυλάει. Όποιος έρθει, τσ! δεν είναι μέσα!..[/I]

Τα «Διηγήματα του Γυλιού» εκδόθηκαν στην Αθήνα το 1922 - 25 χρόνια σχεδόν πριν από την εμφάνιση της A.M.A.G., οπότε η ετυμολόγηση της λέξης αμάκα από το αρκτικόλεξο αυτό, αν και ευρηματική, δεν μπορεί να είναι σωστή.

Επιπλέον, προσωπικά γνωρίζω ότι η λέξη αμάκα είναι κοινή από παλιά σε διάφορες ντοπιολαλιές της Μακεδονίας π.χ. νταρνάκικα, πολυγυρνά χαλκιδικιώτικα.

#6
Khan

Επιβεβαιώνεται ότι στην μεγάλη πλειοψηφία οι ετυμολογίες από συγκεκριμένα ιστορικά ή θρυλικά γεγονότα είναι παρετυμολογίες.

#7
HODJAS

Μπράβο πορνηρέ κύων!
Δεν το' ξερα. Να σκεφτείς, στην ετυμολόγηση ως AMAG=αμάκα αναφέρεται ο Ραφαηλίδης στη γέννηση του νεοελληνικού κράτους (με πήρε στο λαιμό του θεοσχωρέστονε). Δεν είναι ούτε η μόνη ούτε η πρώτη φορά που ερμήνευσε όμως λέξεις και καταστάσεις όπως του άρεσε...