Δεν ξέρω αν συμφωνείτε, αλλά υπάρχουν πραγματικά περιπτώσεις που προκύπτει στα σλανγκικώς λεγόμενά σου ένα λογοπαίγνιο, που δεν είναι σαφές αν είχες την πρόθεση να το κάνεις, ή αν ήταν μια παρενέργεια, μια παράπλευρη απώλεια του λόγου σου. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις και αμήχανες καταστάσεις. Οι Αγγλοσάξονες που είναι αρκετά straightforward guys εφηύραν γι' αυτό τις εκφράσεις pun intended (πρόθεση για λογοπαίγνιο) και pun unintended (μη πρόθεση για λογοπαίγνιο), που τις τοποθετούν εντός παρένθεσης μετά το πέρας της ασάφειας.

Αυτή η συνήθεια έχει θεωρηθεί από πολλούς ως ακραίο ψώνισμα. Σαν, ας πούμε, την συμπεριφορά κάποιου που λέει ένα κρύο ανέκδοτο κι όταν βλέπει ότι κανείς δεν γελά, μετά λέει «τέλειωσε» κι εννοεί «γελάστε ρε μαλάκες, μην με προσβάλλετε!». Ή σαν το ναρκισσισμό κάποιου που εννοεί: «Μαλάκα! Έκανα λογοπαίγνιο! Γελάστε, είμαι και πολύ κουλ!». Με λίγα λόγια θεωρείται ότι αυτοί που τις χρησιμοποιούν έχουν ψυχολογία τρέντουλου ή μπλόγκερ. Ή, τέλος, σαν να υποτιμούν τη νοημοσύνη των ακροατών / αναγνωστών τους και να εννοούν: «Το ξέρω ότι είστε υπερβολικά ζώα για να πιάσετε το λογοπαίγνιό μου, γι' αυτό σας βάζω την ένδειξη μήπως και το καταλάβετε εκ των υστέρων». Αναλόγως προς τα τεχνητά γέλια / χειροκροτήματα σε χολυγουντιάνικες κωμικές σειρές των '80ς.

Ωστόσο, πιστεύω ότι όντως υπάρχουν στιγμές, που μπορεί να προκύψει ένα λογοπαίγνιο από το οποίο κάποιος, ας πούμε, να προσβάλλεται. Ή που να μην ήταν στις συνειδητές προθέσεις σου, (παρά μόνο σε κάποιες ασυνείδητες). Οπότε το pun unintended έχει σίγουρα λόγο ύπαρξης. Αλλά πιστεύω ότι και το pun intended είναι σημαντικό, γιατί μπορεί μια ειρωνεία να είναι τόσο λεπτή ή αμφίσημη / πολύσημη / διφορούμενη που ο αποδέκτης να αμφιβάλλει, μήπως και σου ξέφυγε. Οπότε του δείχνεις ότι το ήθελες και του κλείνεις το μάτι. Σε κάθε περίπτωση οι δυο εκφράσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται με πολλή φειδώ και να μην γίνεται κατάχρηση, γιατί ένας γελοίος ναρκισσισμός ελλοχεύει! Αλλά οι εκφράσεις αυτές είναι αναντικατάστατες και το γεγονός ότι δεν έχουν μεταφραστεί σε μια καθαυτό ελληνική σλανγκ, παρά μόνο χρησιμοποιούνται από Έλληνες στα αγγλικά, θεωρώ ότι είναι πρόβλημα!

O Jake Gyllenhaal ανδρώθηκε ως ηθοποιός με τον ρόλο του γκέι στο Brokeback Mountain (pun unintended).

Με τον πυροβολισμό του δεκαπεντάχρονου, εξοστρακίστηκε απ' την κοινωνία μας η ανθρωπιά, η αξιοπρέπεια (pun intended).

(από patsis, 14/04/09)(από patsis, 10/04/11)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified