#1
earendil_ath

in αλμπάνης

@συντακτική ομάδα: για γιατρούς λέγονται μόνο τα: αλμπάνης, σκιτζής, κομπογιαννίτης

#3
earendil_ath

in σε λέω, με λες

sapap, κατάλαβες λάθος το παράδειγμά μου και φταίω εγώ σε αυτό, ήταν ασαφές. Το ξαναδίνω:

Στην Αθήνα θα λέγαμε:
- Γιατί πήγαν τα παιδιά σου στον παιδίατρο χτες;
- Τους έκαναν εμβόλιο

Ενώ (αν κατάλαβα καλά), το ίδιο στη Β. Ελλάδα θα λεγόταν:
- Γιατί πήγαν τα παιδιά σου στον παιδίατρο χτες;
- Τα έκαναν εμβόλιο

Δηλαδή ο αδύνατος τύπος της προσωπικής αντωνυμίας, ουδέτερο γένος, αιτιατική πληθυντικού, είναι στις Ν. διαλέκτους «τους» ενώ στις Β. διαλέκτους είναι «τα». Σωστά;

#4
earendil_ath

in σε λέω, με λες

Ήταν λίγο λάθος το παράδειγμα που έδωσα. Για να ξαναπροσπαθήσω:

Νομίζω ότι αυτό που στη Ν. Ελλάδα λέγεται:
«τους έκαναν εμβόλιο»

στη Β. Ελλάδα λέγεται:

«τα έκαναν εμβόλιο»

(υποτίθεται ας πούμε ότι μιλάμε για παιδάκια)

Δες και το παράδειγμα στο αντιπεθανικό

#5
earendil_ath

in με την καμία

Η φράση ετυμολογείται από το «με τη μία». Είναι δηλαδή το αντίθετό της.

#6
earendil_ath

in σε λέω, με λες

Επανέρχομαι στο θέμα:
αληθεύει ότι ο ουδέτερος αδύνατος τύπος, στην αιτιατική πληθυντικού, είναι στη Β. Ελλάδα «τα» και όχι «τους»;

πχ «τα παιδιά τα έκαναν εμβόλιο» και όχι «τα παιδιά τους έκαναν εμβόλιο»

το πρωτοπρόσεξα στο λήμμα αντιπεθανικό

#7
earendil_ath

in φρεντ ζόουν

την έβγαλε. πάντως φρενντ ήταν επίσης μια δυνατότητα :)

#8
earendil_ath

in φρεντ ζόουν

Η απόστροφος σε τι αποσκοπεί;

Υποτίθεται ότι σε παλαιότερες εποχές, τότε που ο κόσμος έβγαινε σε «κέντρα διασκέδασης», ο καρπαζοεισπράκτορας ήταν χρεώσιμη υπηρεσία στους θαμώνες.

#10
earendil_ath

in αλβανό

Στο παράδειγμα δεν υπάρχει το λήμμα

#11
earendil_ath

in γράμματα είναι;

Πολύ καλό το παράδειγμα, η ανάλυση θέλει λίγο focus όντως :)

#12
earendil_ath

in γράμματα είναι;

Σχετικά είναι και τα:
φιλοσοφίες είναι;
δεν είναι και πυρηνική φυσική

δεν υπάρχουν, πρέπει να τα φτιάξει κάποιος...

#13
earendil_ath

in κάκουρας

Μήπως είναι απλά παραφθορά του κάγκουρας;

#14
earendil_ath

in στρωτήρας

σόρυ αλλά αυτό ακούγεται σαν επαγγελματική ορολογία παρά αργκό

#15
earendil_ath

in -άτικο

Όχι δεν έχω σχέση με Λευκάδα :)

#16
earendil_ath

in -άτικο

για το α. συμφωνώ, αλλά για το β. αν φύγει το «επίρρημα σε» θα δίνει το λήμμα την εντύπωση ότι αναφέρεται σε καταλήξεις επιθέτων

#17
earendil_ath

in στρέχει

Εμείς λέγαμε δεν πάει, η δε μετράει (το καλάθι, το γκολ). Θα ήταν ενδιαφέρον να βρούμε σε ποιες περιοχές λεγόταν (λέγεται;) το στρέει.

#18
earendil_ath

in -άτικο

Χαζογκομενίστικο θα το έλεγα, παρά μάγκικο, αλλά διορθώστε με αν κάνω λάθος

#19
earendil_ath

in να βοηθή'εις

βέβαια πιθανόν να είναι σχετικό με το -άειζ, -ήειζ, -ίειζ, -ώειζ! ξέρεις, έλα να με βοηθήειζ κιέτσι :)

#20
earendil_ath

in να βοηθή'εις

Νομίζω ότι εδώ έχουμε σίγηση όχι του πρώτου -σ- αλλά του δεύτερου -ι-. Δηλαδή ο βαριεστημένος προφέρει «να βοηθήσ'ς» και όχι «να βοηθή'εις». Αυτό μπορείτε να το καταλάβετε διότι τα δύο συνεχόμενα -σ- ακούγονται κάπως μακρόσυρτα, ενώ στην αντίθετη περίπτωση θα ακουγόντουσαν τα δύο -ι- κάπως μακρόσυρτα. Η σίγηση των μη τονούμενων φωνηέντων συνηθίζεται στις βόρειες διαλέκτους.

#21
earendil_ath

in κωλίδια

Το λήμμα γιατί είναι στον πληθυντικό, ενώ το παράδειγμα στον ενικό; Ποιος αριθμός είναι συνηθέστερος;

#22
earendil_ath

in τυρί

Στο 1:50 τρώει το βιολογικό κριθαράκι του

#23
earendil_ath

in χρησοί αβγύ

Το σχόλιο στο φβ έχει βέβαια το δικό του ορθογραφικό λάθος :)

#24
earendil_ath

in (ρήμα Χ) που (ρήμα Χ)

Έκανα δηλαδή κάτι που δεν έπρεπε; έγινε η σχετική συζήτηση στο άλλο λήμμα

#25
earendil_ath

in είναι που είναι

Αγαπητή ironick, νομίζω ότι αυτό το λήμμα έχει μια πρόσθετη σημασία, την «σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό», πράγμα που δεν έχει το γενικότερο λήμμα (ρήμα Χ) που (ρήμα Χ)· αυτό μάλλον δικαιολογεί τη διατήρησή του

#26
earendil_ath

in είναι που είναι

ευχαριστώ τους προλαλήσαντες. Οι απόψεις βοήθησαν στη δημιουργία νέου λήμματος (ρήμα Χ) που (ρήμα Χ), όπου μπήκαν και τα παραδείγματά σας :)

Όταν η Φωτεινή πιπιλεί, η όλγα τρέμει... και η Έλλη Στάη

πολύ ενδιαφέρον ^

Ένα σχόλιο σχετικά με τη γλώσσα των σημερινών Αθηναίων και τη νεοελληνική κοινή.

Μια κοινή γλώσσα είναι η γλώσσα που χρησιμοποιείται από τους κατοίκους μιας χώρας για να συνεννοούνται στη δημόσια σφαίρα (πχ στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, στις εφημερίδες), ενώ στο σπίτι τους μιλούν την τοπική τους διάλεκτο. Σε ορισμένες χώρες, όχι όμως και στην Ελλάδα, η κοινή γλώσσα ταυτίζεται με το τοπικό ιδίωμα μιας περιοχής (πχ στην περίπτωση της Ιταλίας, η κοινή ιταλική είναι το τοπικό ιδίωμα της Φλωρεντίας). Η ιδιαιτερότητα της Αθήνας είναι ότι δεν έχει τοπικό ιδίωμα (γλώσσα με στοιχεία που να υπάρχουν μόνο στην Αθήνα): οι Αθηναίοι μιλούν την νεοελληνική κοινή και στο σπίτι τους, και στη δημόσια σφαίρα. Οι λόγοι είναι ιστορικοί:

Προεπαναστατικά υπήρχαν στον ελλαδικό χώρο διάφορες διάλεκτοι (βλ. χάρτη), οι οποίοι μπορούν να υποδιαιρεθούν σε Βόρειες και Νότιες. Το 1828 έφυγαν οι Τούρκοι από την απελευθερωμένη Ελλάδα (στην οποία οι νότιες διάλεκτοι έξαφνα ήταν πλειοψηφία) και το 1832 η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στην Αθήνα. Η Αθήνα τότε ήταν ένα μικρό χωριό κάτω από την ακρόπολη που οι κάτοικοί του μιλούσαν μια νότια διάλεκτο, την παλιά αθηναϊκή.

Με τη μεταφορά της πρωτεύουσας, μετανάστευσαν στην Αθήνα πολλές χιλιάδες άνθρωποι από όλες τις περιοχές του νεοελληνικού κράτους, οι οποίοι όπως είδαμε μιλούσαν κυρίως νότιες διαλέκτους. Από τον συγχρωτισμό αυτών των διαλέκτων προέκυψε η νεοελληνική κοινή, ενώ λόγω του πλήθους των νέων Αθηναίων, η παλιά αθηναϊκή εξαφανίστηκε, και μοναδικό της ίχνος είναι η λέξη τσουλάω < α.ε. κυλίνδω.

Ένας ακόμα λόγος που δεν υπάρχει αθηναϊκή διάλεκτος (διάλεκτος που να μιλιέται μόνο στην Αθήνα) είναι ότι όπως φαίνεται και στο χάρτη, στο μεγαλύτερο μέρος της Αττικής, της Ν. Εύβοιας και της Κορινθίας οι άνθρωποι δεν μιλούσαν ελληνικά, αλλά αρβανίτικα. Στις άκρες αυτής της περιοχής, δηλαδή στην Κύμη της Εύβοιας, στην παλιά Αθήνα, στα Μέγαρα και στην Αίγινα μιλούσαν νότιες διάλεκτοι και οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτές οι διάλεκτοι μιλιόντουσαν στις περιοχές των αρβανιτών πριν τη μετανάστευσή τους στη νότια ελλάδα κατά την οθωμανική περίοδο. Μετά την απελευθέρωση, οι αρβανίτες άρχισαν να μιλούν και ελληνικά (έγιναν δίγλωσσοι), λόγω όμως της γειτνίασης με τη νέα πρωτεύουσα, η ελληνική γλώσσα που μιλούσαν ήταν η νεοελληνική κοινή και όχι μία από τις νεοελληνικές διαλέκτους. Μετά το 1950 η γνώση της αρβανιτικής ελαττώθηκε ραγδαία (οι δίγλωσσοι έγιναν μονόγλωσσοι) και σήμερα, στις πρώην αρβανίτικες περιοχές παρατηρείται αυτή η έλλειψη ντόπιων διαλέκτων.

#30
earendil_ath

in ντουβρουτζάς

Ντουβρουτζάς δεν είναι και η αρρώστια;