Ιστοκόπι:
Για κάποιον που τρομάζει ή που σαστίζει εύκολα, λέμε συνήθως ότι, «έχασε τ’αβγά και τα καλάθια».
Η φράση αυτή έμεινε από το 1688, όταν την Αθήνα την είχε καταλάβει ο Μοροζίνης με τα στρατεύματα του:
Την εποχή εκείνη είχε πέσει πανώλη και τα κρούσματα ήταν χιλιάδες. Οι στρατιώτες του Μοροζίνη άρχισαν ν’ αποδεκατίζονται στην κυριολεξία. Όλα τα χωράφια, είχαν γίνει νεκροταφεία. Πολλοί λοιπόν, Αθηναίοι, για να σωθούν, πήραν τις οικογένειες τους και τράβηξαν σε διάφορα νησιά.
Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν και ο Ιωάννης Ντερζίνης ή Ντερτσίνης - όπως τον αναφέρει ο ιστορικός Αθάν. Υψηλάντης – που έκανε εμπόριο αβγών. Για να μην αφήσει όμως το εμπόρευμα του να χαλάσει, αποφάσισε να το πάρει μαζί του, με την ελπίδα να το πουλήσει στα νησιά. Αλλά στον δρόμο τους επιτέθηκαν Αλγερίνοι κουρσάροι και τους έπιασαν. Όσοι από τους ταξιδιώτες ήταν νέοι και γέροι, κρατήθηκαν αιχμάλωτοι και μεταφέρθηκαν στο Αλγέρι. Τον Ντερτσίνη, που ήταν γέρος και άρρωστος, τον άφησαν ελεύθερο.
Έτσι αναγκάστηκε να γυρίσει ξανά πίσω στην Αθήνα. Φυσικά, πολλοί ενδιαφέρθηκαν τότε να μάθουν για την τύχη των συγγενών τους και τον επισκέπτονταν σπίτι του, για να τους πει τα καθέκαστα.
Έτσι η φράση του αγαθού αυτού αβγουλά, έμεινε μέχρι τα χρόνια μας, με διαφορετική όμως σημασία.
Σε μια Αθηναία, λοιπόν, που είχε χάσει τον άντρα της και έκλαιγε σπαρακτικά, ο Ντερτσίνης της είπε:
- Η αφεντιά σου, κλαις για τον άντρα σου. Αμ τι να πω εγώ ο κακομοίρης, που ’χασα τ' αβγά και τα καλάθια;
14 comments
vip
Αντίστοιχο του: Στην αναμπουμπούλα χάνει ο παπάς τα ράσα του. Επίσης το ξέρω και σαν: χάνω τ' αβγά και τα πασκάλια μου.
sarant
Η εξήγηση που δίνεται (για τον αβγουλά ονόματι Ντερζίνη κτλ.) προέρχεται από τις «Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις» του Νατσούλη, αλλά καθόλου σίγουρη δεν είναι. Το 90% των εξηγήσεων που παραπέμπουν σε ένα ιστορικό γεγονός, πρόσωπο κτλ. είναι κατασκευασμένες εκ των υστέρων, λέει η πείρα.
Μάλιστα, τώρα που το κοιτάζω, είναι βέβαιο πως η εξήγηση του Νατσούλη είναι μούφα. Διότι η παροιμία περιέχεται στη συλλογή του Βάρνερ. Ήταν δε ο Βάρνερ ένας λόγιος Ολλανδός, ελληνομαθής, ο πρώτος που μάζεψε παροιμίες ελληνικές. Και επειδή ο Βάρνερ πέθανε το 1660 είναι κομμάτι δύσκολο να περιλαμβάνει στη συλλογή του μια φράση που τάχαμου γεννήθηκε το 1688. Λόγιος ήταν, όχι προφήτης!
Vrastaman
...εκτός εάν, όπως λέει και ο Hank, «τον καμπύλωνε τον χωροχρόνο»!
Hank
Πάντως το «χάνω τ' αβγά και τα πασχάλια» λένε ότι είναι πρωτοχριστιανική έκφραση. Όταν υπήρχαν προβλήματα για τον καθορισμό της εορτής του Πάσχα, οι επίσκοποι, ιδίως της Ρώμης και της Αλεξάνδρειας έστελναν τις «πασχάλιες εγκυκλίους», με λεπτομέρειες για τον καθορισμό της ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα. Το «χάνω τα πασχάλια» σημαίνει χάνω τον μπούσουλα, δεν ξέρω τι μου γίνεται, σημαίνοντας αρχικά δεν ξέρω πότε να γιορτάσω το Πάσχα κι όλες τις γιορτές που εξαρτώνται από αυτά (Καθαρά Δευτέρα, Πεντηκοστή κτλ). Θυμάμαι που μας το είχε πει ένας Καθηγητής Παλαιογραφίας αυτό. Ο Μπαμπινιώτης λέει ότι αυτή η έκφραση που συνδέεται με τα «Πασχάλια», τους πίνακες με τις ημερομηνίες των κινητών εορτών, που αποτελούν την συνέχεια των «πασχάλιων επιστολών», αυτή η έκφραση, λοιπόν, εκ των υστέρων συμφύρθηκε με την αυτόνομη έκφραση «χάνω τ' αβγά και τα καλάθια», την οποία όμως δεν επεξηγεί.
iron
πάρταυγόκαικούρευτο
Hank
Take the egg and cut its hair off!
Vrastaman
卵をつかみ、それにヘアカットを与えなさい
ο αυτοκτονημενος
有名美容院が必ずしもいいとは
Vrastaman
私は性交し、屁をし、赤ん坊がない。
jesus
εκουαλάιζερ το κάναμε.
ο αυτοκτονημενος
οταν λεω 優しい主人の愛情がないと家庭 πιστεψε το
σαραντ οταν λες (Μάλιστα, τώρα που το κοιτάζω, είναι βέβαιο πως η εξήγηση του Νατσούλη είναι μούφα)
πως το καταλαβενης για πες
jesus
το σχόλιο για τα εκουαλάιζερ επειδή τα κινέζικα στο άλλο πισί τα έβλεπα κουτάκια. λέω κ γω, τι ανεβάζουν τα παιδάκια...
poniroskylo
Για την απίθανη περίπτωση που κάποιος δεν ξέρει Γιαπωνέζικα, ιδού ο διάλογος μεταξύ V και Α λίγο παραπάνω
V: Πιάσε ένα ωάριο, του δώσετε ένα κούρεμα
Α: Δεν έχω πολύ γνωστό κομμωτήριο
V: Έχω σεξ, και τα φασόλια, δεν το μωρό.
Α: Η αγάπη του άντρα και φιλικό προς την οικογένεια
右？
ο αυτοκτονημενος
μπραβο ρε σκυλε με εκανες και γελασα πρωι πρωι εισε και ο πρωτος αυτο 右 δεν μας λες τι μεταφραζετε ;;
ασε καλητερα να μη ξερο (μπορει να ειναι κανα μπινελικη)