Όρος προερχόμενος από το σκάκι, και δανεισμένος από τα γαλλικά (forcé : επιβεβλημένος/αναγκαστικός). Η κίνηση φορσέ στο σκάκι αφορά τον βασιλιά και τον επερχόμενο αποκεφαλισμό του, και πιο συγκεκριμένα:

α) την αναγκαστική μετακίνηση του σε μία και μοναδική θέση, ή

β) την αναγκαστική κίνηση άλλου πιονιού σε συγκεκριμένη θέση, για την προστασία του βασιλιά.

Ο όρος από το σκάκι πέρασε στον τζόγο αλλά και στην καθημερινότητα. Στον τζόγο αναφέρεται όταν το φύλλο, επειδή είναι καλό, σε βάζει αναγκαστικά σε ένα κόλπο που τελικά στραβώνει. Στην καθημερινότητα, αναφέρεται σε περιπτώσεις που οι εναλλακτικές περιορίζονται στην εξής μία. Δηλαδή τα πράγματα σε οδηγούν σε μία μόνο διέξοδο, η οποία ως επί το πλείστον είναι και επώδυνη.

Συνώνυμα: αναγκαστικώς, μονόδρομος, επιβεβλημένη -από τις καταστάσεις- κίνηση, (για αγγλομαθείς) there is no plan B!

  1. (από την εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)
    ... οφείλεται σε κάποιας μορφής «φορσέ» ξεπούλημα. Αυτός ο φαύλος κύκλος ρευστοποιήσεων –λένε- θα μπορούσε να συνεχιστεί. ...

  2. (πολιτικά άρθρα από το διαδίκτυο) ...Η παραμονή στο ΝΑΤΟ είναι φορσέ. Νομίζω εξάλλου ότι αυτό ήταν και το συμπέρασμα, στο. οποίο κατέληγε ο Αντώνης ο Κακαράς. Διότι δεν έθετε ένα γενικότερο ...

  3. ... Αυτό ήταν μια κίνηση φορσέ. Όχι, όμως, και όσα ακολούθησαν τη νύχτα της ήττας. Έχει ιδιαίτερη σημασία, το πώς αντιλαμβάνεται ο ίδιος ο Κώστας Καραμανλής το ...

  4. (από τη ζωή)
    -Πω πω ρε μαλάκα! Μπήκες μέσα σόλο. Τον ήπιες...
    -Τι να κάνω που η καντεμιά πάει σύννεφο. Πάει ο μαλάκας και βγαίνει στα πρώτα! Και ο άλλος ο άσχετος στα κουτουρού τσακάει. Με έβαλε το φύλλο μέσα.... φορσέ!

(από electron, 06/02/10)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

#1
electron

Πιο συγκεκριμένα για τον τζόγο (ειδικότητα της αυτοκαταστροφικής συγγραφικής ομάδας)

Στα πρεφοειδή παιχνίδια, όπου κάποιος ενώ έχει προοπτικές, η ροή και οι κανόνες του παιχνιδιού, τον αναγκάζουν να βγει με φύλλο που σημαίνει την καταστροφή του, είτε γιατί δεν έχουν σπάσει τα κότζια (ή οι κούπες), είτε γιατί κάποιος ανέλπιστα βγήκε στα πρώτα αντί τα δεύτερα, τρίτα ή τέταρτα. Σε αυτήν τη περίπτωση λέμε ότι έχασε φορσέ, ή μπήκε μέσα φορσέ. Σε απλά ελληνικά, είχε προοπτικές αλλά αναγκαστικά τον ήπιε λόγω των παραπάνω.
Στην πόκα η φιλοσοφία είναι η ίδια. Π.χ. τυγχάνουν παιχνίδια που κάποιος παίχτης έχει πολύ καλό φύλλο (το δεύτερο που κερδίζει), και οι πιθανότητες κάποιος άλλος να έχει ή να βγάλει καλύτερο φύλλο είναι πολύ λίγες. Αλλά έλα που κάποιος άλλος έχει το καλύτερο, και στα παίρνει όλα! Τότε λέμε ότι σωστά τα «εχασε», γιατί το φύλλο τον έβαλε μέσα φορσέ. Δλδ, αναγκαστικώς.

#2
electron

να μη συγχέεται με το μπλιζέ.

#3
jesus

να το βάλουμε στον ορισμό το 1ο σχόλιο κ να το σβήσουμε;

#4
electron

το έβαλα επίτηδες σαν σχόλιο για να μην βαρύνει ο ορισμός, και είναι και γραμμένο πιο πρόχειρα...

#5
Mr. Cadmus

Καλά κάνει και διευκρινίζει την διαφορά όσον αφορά τα χαρτιά. Εγώ τουλάχιστον τον όρο τον έχω συναντήσει περισσότερο σε καθημερινό συγκείμενο, παρά αναφορικά με πόκα, πρέφα, σκάκι, κλπ.

#6
jesus

οκ, πάσο:)

#7
Mr. Cadmus

A, επίσης πολύ καλός ορισμός και λήμμα!

#8
electron

μερσί, πολύ ντεκλαρέ τα κοπλιμάν, όταν δεν είναι μπλιζέ, και δεν ακολουθούνται από γαλλικά. Vive la france, και τα λοιπά......

#9
electron

υπενθυμητική ασίστ--> Χεσούς

σόρυ για την παράλειψη, αλλά ως ξινός, άμα λέω καλά λόγια, ανεβάζω δέκατα....

#10
poniroskylo

Έτσι. Ειδικά αυτά τα φορσέ στην πόκα που συνοδεύονται από τα κλασικά «δεν μπορούσα να μην μπω» ή «ήμουν υποχρεωμένος να ακολουθήσω». Όχι. Στο 99% των περιπτώσεων και μπορούσες και δεν ήσουν.

#11
tryager

forcé= forced (καταναγκαστική) ένας πρόχειρος ορισμός που βρήκα είναι: «Forced: A move or series of moves that must be played if disaster is to be avoided.» Άρα ο όρος δεν χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τις υποχρεωτικές κινήσεις προστασίας του βασιλιά. Μπορούμε να το αποδώσουμε στα ελληνικά ως επιβεβλημένη κίνηση.

Στο σκάκι υπάρχουν πολλοί ενδιαφέροντες ορισμοί: 1.Γερμανικοί: Luft=αέρας, Zugwang= εξαναγκασμένος να κινηθεί, zwischenzug= (in-between) εμβόλιμες κινήσεις, patzer= χαμηλής δυναμικότητας παίχτης ( «Patzer sees a check,patzer makes check.”)
2. Αγγλικοί: Gambit = θυσία πιονιού/ων για πλεονέκτημα στο άνοιγμα, Fork= επίθεση σε τουλάχιστον 2 αντίπαλα κομμάτια του αντιπάλου από ένα δικό μας (royal fork= εναντίον βασιλιά και βασίλισσας),
pig= πύργος, perpetual check/persuit (συνεχείς τσεκ/ κυνήγημα), stalemate= ισοπαλία λόγω αδυναμίας κίνησης, smothered mate (πνιχτό ματ), pin/ crosspin ( κάρφωμα/ σταυρό- κάρφωμα), skewer (σούβλισμα), blunder=γκάφα κτλ.
3.Γαλλικοί: En passant (πάρσιμο με πέρασμα), en prise (δωράκι με φάκα, υπάρχει και το greek gift ), coup de grace (χαριστική βολή), roquer= ροκέ (roc=πύργος) κτλ.

#12
jesus

δε νομίζω ότι οι λέξεις force στην γαλλική κ την αγγλική έχουν την ίδια σημασία. κατά τ' άλλα σωστός.

#13
tryager

Λεπτομέρειες...
Από εδώ
1.ε4-ε5 2.Ιζ3-δ6 Η άμυνα Φιλιντόρ, προσφέρει σταθερό αλλά πολύ κλειστό παιχνίδι στα μαύρα. 3.δ4-Αη4; Ανακρίβεια που ο μαύρος θα πληρώσει σύντομα.
4.δχε-ΑχΙ 5.ΒχΑ-δχε 6.Αγ4-Ιζ6;
Νέο λάθος που οδηγεί σε σαφώς χειρότερη θέση τα μαύρα.
Καλύτερο ήταν το 6....Βζ6, αλλά και πάλι τα λευκά θα είχαν την υπεροχή.
7.Ββ3 Με διπλή απειλή στο ζ7 και στο β7
7...Βε7 Πρακτικώς φορσέ (φορσέ=υποχρεωτικό)

Πάντως για μια πιο πλήρη καταγραφή της σκακιστικής ορολογίας δείτε εδώ και εδώ .

#14
electron

Coup forcé : seul coup réglementaire disponible ou, par extension, seul coup raisonnable dont un joueur dispose.

Λέγεται: η κίνηση ήταν φορσέ για να σωθεί ο αξιωματικός. Φαινόταν λογική, για να σωθεί ο αξιωματικός. Όμως μπορεί να ήταν παγίδα, και να χαθεί το παιχνίδι (οπότε εκ των υστέρων το φορσέ δεν ήταν και τόσο «φορσέ». Το raisonable θα έπρεπε να ήταν σε εισαγωγικά, διότι η λογική κάθε κίνησης μένει να αποδειχτεί στη συνέχεια της παρτίδας. Το παράδειγμα της πόκας, που υπάρχει καλύτερο φύλλο, αλλά μπαίνεις γιατί οι πιθανότητες είναι λίγες κάποιος να το έχει. Και αλήθεια είναι ότι χρησιμοποιείται και με αυτήν την έννοια, της λογικοφανούς, επιβεβλημένης -από τις καταστάσεις - κίνησης. (υπάρχει και στα συνώνυμα)

Με λίγα λόγια, ένας αυστηρός ορισμός, θα αφορούσε την απειλή του βασιλιά, η οποία έχει να κάνει με αναγκαστικές κινήσεις (βασιλιά ή πιονιών που τον προστατεύουν) για το σώσιμο της παρτίδας. Ή με αναγκαστικές κινήσεις βάσει των κανόνων του παιχνιδιού (όπως πάλι αναφέρει ο φράγκος).

Ένας πιο χαλαρός (το κατ' επέκτασιν που χρησιμοποιεί ο γάλλος συνάδελφος), που εμπερικλείει το σχεδιασμό και την ανάλυση (παρόντα πάντα στο σκάκι) σίγουρα αναφέρεται και σε άλλες κινήσεις, που άμεσα δεν αφορούν τον βασιλιά.

Με λίγα λόγια εγώ αναφέρθηκα στο πρώτο σκέλος του γαλλοορισμού, ενώ ο φίλτατος συσλανγκιστής αναφέρεται και στο δεύτερο.

Ζαλίστηκα.......

#15
electron

νομίζω, ότι όταν χρησιμοποιείται σλανγκιστί το φορσέ (σκέτο σαν λέξη) στο σκάκι, αφορά τον βασιλιά. Δλδ, δεν έχεις άλλη κίνηση, φορσέ το αλογάκι μπαίνει μπροστά στον βασιλιά, φορσέ ο βασιλιάς πάει στο β4. Σλανγκιστί, εννοώ διότι θα μπορούσαμε να πούμε «αναγκαστικα».
Όπως στην πόκα π.χ. λέμε «τα βλέπω», και όχι ακολουθώ.

Όταν λέμε κίνηση φορσέ, βάζουμε μέσα και τις λογικοφανείς φορσέ κινήσεις που δεν αφορούν άμεσα ή έμμεσα τον βασιλιά. Δεν υπαγορεύονται δηλαδή από κανόνες, ούτε είναι οι μοναδικές κινήσεις. Υπαγορεύονται από την εκάστοτε κατάσταση. Φορσέ τραβεστί.

forse ξαναζαλίστηκα