ελλαδέμπορας

Ή ελλαδέμπορος. Εκ των Ελλάδα και έμπορος, αποτελεί λογοπαίγνιο με την λέξη λαδέμπορας.

Ας αναλύσουμε τα τρία αυτά αντικείμενα αναφοράς. Το -έμπορας αποτελεί συχνότατο β' συστατικό στην σλανγκ. Συνδέεται συνήθως με την πρόταση ψευδών. Ένας -έμπορας μπορεί να βγάζει όντως και λεφτά, όπως λ.χ. ο Λιακό από τα βιβλία του, αλλά κυρίως προτείνει ένα (ζωτικό κατά το μάλλον ή ήττον) ψεύδος προς συναισθηματική επένδυση. Ένας -έμπορας πουλάει φιδιές (φιδέμπορας), ψωλιές (ψωλέμπορας), αρχιδιές (αρχιδέμπορας), σκατιές (σκατέμπορας) ή κουραδιές (κουραδέμπορας). Ο -έμπορας δηλαδή πουλάει τρέλα, τρελίτσα, παραμύθα, μούρη, μαγκιά, ιστορία, και άλλο αέρα. Τα πουλάει γιατί έχει αγοραστικό κοινό που ψάχνει για μαγκιά, μούρη, ιστορία κ.τ.ό., επειδή δεν τα έχει. Ο -έμπορας μπορεί να βεβηλώσει κιόλας κάτι ιερό πουλώντας το, λ.χ. ο χριστέμπορας. Ή μπορεί να προσδώσει πλασματική αξία σε κάτι ευτελές με το να το βγάλει στην αγορά, λ.χ. ο κακαδέμπορας, ο τσοφλέμπορας ή ο τυρέμπορας.

Ο ελλαδέμπορας κάνει όλα τα παραπάνω. Καπηλεύεται ό,τι ιερό υπάρχει στον Ελληνισμό. Αλλά ταυτοχρόνως και προσδίδει ψευδή σημασία σε ό,τι ευτελισμένο διαθέτουμε. Κυρίως πουλάει μαγκιά, μούρη, ιστορία σε έναν λαό που τα πληρώνει όσο όσο για να τα αποκτήσει.

Χαρακτηριστικό της νεώτερης ελληνικής ιστορίας είναι μάλιστα ότι προτάθηκε μια μεγάλη πληθώρα Ελληνισμών προς πώληση. Βλ. λ.χ. εδώ. Όπως ανέφερε κάπου ο Χότζας είμαστε ένα από τα λίγα έθνη που ξεκίνησε μια διαφωτιστική επανάσταση (τ. Γαλλική, Αμερικανική) και τελείωσε μια (β)ρομαντική επανάσταση (τ. Ιταλική, ενοποίηση Γερμανίας). Κάθε γενιά διανοουμένων ή και κάθε ατομικός στοχαστής που σεβάστηκε τον εαυτό του έβγαλε κι έναν διαφορετικό Ελληνισμό για πούλημα. Λ.χ. ο διαφωτιστικός ουνιβερσαλιστικός Ελληνισμός του Κοραή, η ελληνική συνέχεια του Παπαρρηγόπουλου, Ελληνισμός απευθείας απ' την αρχαία Ελλάδα, Ελληνισμός με ή χωρίς Βυζάντιο, Ρωμανισμός, φυλετικός Ελληνισμός, γλωσσικός Ελληνισμός, πολιτισμικός Ελληνισμός, πολιτειακός Ελληνισμός, εδαφικός Ελληνισμός, Ελληνοχριστιανισμός, χουνταλο-Ελληνισμός, νεορθόδοξος Ελληνισμός, νεο-οθωμανικός Ελληνισμός, νεο παγανιστικός Ελληνισμός. Ή στις πιο ποπ εκδοχές Ελλάδα της γιουροβύζιον, του τσολιά ή της Ολυμπιάδας. Η σύγχρονη Ελλάδα μοιάζει με ένα ατέλειωτο σούπερ μάρκετ Ελληνισμών, όπου πολλοί αγοράζουν Ελληνισμούς αλά καρτ, ανάλογα με τις εκάστοτε επιδιώξεις, χωρίς να είναι δυνατόν να συγκροτηθεί μια ενιαία συλλογικότητα, ούτε καν ένας διχασμός, αλλά μάλλον ένας σουπερμαρκετίσιος κατακερματισμός, όπου ο κάθε ελλαδέμπορας επιλέγει δημαγωγικά το target group του για να διαφημίσει την ιδιωτική βερσιόν του.

Ειδικά το λογοπαίγνιο με τον λαδέμπορα έχει σημασία, καθώς ως λαδέμπορας εννοείται αυτός που πουλούσε λάδι στην μαύρη αγορά κατά την γερμανική κατοχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οπότε θίγεται το γεγονός ότι το πούλημα Ελληνισμού έχει μια μακρά ιστορία σύμπραξης ή έστω συμπόρευσης με φαινόμενα δωσιλογισμού, αυταρχισμού, αντιδραστικού καθεστωτισμού. Πολλές φορές δηλαδή ο Ελληνισμός πουλιέται με τις ευλογίες ενός αυταρχικού καθεστώτος.

Πάντως τα διαδιχτυακά ευρήματα δείχνουν ότι η έκφραση χρησιμοποιείται από μια πληθώρα ατόμων διαφορετικών ιδεολογικών αφετηριών. Χρησιμοποιείται και από αυτούς που κατακρίνουν τον εθνικισμό. Αλλά χρησιμοποιείται και από πολλούς πατριώτες που θέλουν να καυτηριάσουν ότι κάποιοι άλλοι δήθεν πατριώτες είναι σε αντίθεση με τους ίδιους κάπηλοι του Ελληνισμού. Λ.χ. ένας παγάνας μπορεί να αποκαλέσει ως ελλαδέμπορο έναν οπαδό του Ελληνοχριστιανισμού με την λογική ότι ο χριστιανισμός είναι ιουδαϊκή άρα σιωνιστική θρησκεία και εχθρός του αυθεντικού Ελληνισμού. Αντιστρόφως, ένα watchdog της ορθοδοξίας μπορεί να αποκαλέσει ως ελλαδέμπορο έναν αρχαιοελληνιστή λ.χ. δωδεκαθεϊστή ως έχοντα κοινά με την μασονία. Ένας ακροδεξιός μπορεί να πει ελλαδέμπορο τον Καρατζαφέρη, επειδή δεν τον βρίσκει αρκετά δεξιό. Ή, το συνηθέστερο, πολλοί «καθαρόαιμοι» Έλληνες θα πουν ελλαδέμπορο κάποιον σαν τον Άδωνι Γεωργιάδη στη λογική ότι είναι μαϊμού και όχι γνήσιος υπηρέτης του Ελληνισμού. Ασφαλώς η έκφραση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από αριστερούς ή διεθνιστές ή οποιονδήποτε μη εθνικιστή, αλλά ο γούγλης δείχνει ότι χρησιμοποιείται κυρίως σε ενδο-πατριωτικές διενέξεις περί του ποιος είναι ο αυθεντικός Έλληνας και ποιος ο αιρετικός ελλαδέμπορος.

Ως προς τα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται συνήθως ο χαρακτηρισμός νομίζω ότι στην ψηφοφορία εδώ έχουμε τις τοπ ενδείξεις, αλλά βέβαια αποδίδεται και σε πολλούς άλλους.

Κατάρα, λοιπόν, στον ελλαδέμπορα και σπέκια στον Mr Cadmus που ανάρτησε το λήμμα στο Δ.Π.