Λεγόταν για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες, σήμερα λέγεται για τους απογόνους τους, συνήθως με ελαφρά απαξίωση.
Η λέξη βγαίνει από την τουρκική λέξη «kabak» που σημαίνει κολοκύθι και πηγάζει από την εξής ιστορία, η οποία βέβαια δεν μπορούμε να ξέρουμε εάν είναι αληθινή:
Όπως είναι γνωστό κατά την διάρκεια της μικρασιατικής καταστροφής επικράτησε πανδαιμόνιο στο λιμάνι της Σμύρνης, στην προσπάθεια των εκεί Ελλήνων να επιβιβαστούν σε οποιοδήποτε πλωτό μέσο για να περάσουν στην Ελλάδα. Τα πλοία και οι βάρκες που υπήρχαν ήταν όμως πολύ λιγότερα από το πλήθος με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην μπορούν να πάρουν μαζί έστω και τα βασικότερα από τα υπάρχοντά τους, αλλά σε πολλές περιπτώσεις ούτε τον ίδιο τους τον εαυτό. Κάπου εκεί ήταν και κάποιος που κρατούσε στο ένα χέρι του το μωρό παιδί του και στο άλλο χέρι ένα κολοκύθι. Ήταν όμως αδύνατο να τα πάρει και τα δυο μαζί του. Τότε είπε κοιτώντας το μωρό: «Από αυτόν τον σπόρο έχουμε, από τον άλλο (κολοκύθι) θα βρούμε εκεί που θα πάμε;». Και έτσι προτίμησε να πετάξει το παιδί του στη θάλασσα παρά το κολοκύθι.
«Τι προσπαθείς να του ανοίξεις τα μάτια; Αφού είναι καμπαξής, αγύριστο κεφάλι...»
-Πελοπίδα, ο Γιάννης πόντιος είναι ρε;
-Όχι ρε, καμπαξης.
6 comments
Khan
Ενδιαφέρουσα λέξη. Για αυτές τις ετυμολογικές ιστορίες ο Σαραντάκος χρησιμοποιεί τον όρο νατσουλισμός. Βέβαια οι περισσότεροι έχουμε υποπέσει σε νατσουλισμούς.
jesus
ευτυχώς για το σάη δεν έχεις δίκιο.
Khan
Προφανώς η πρόθεσή μου ήταν να θίξω το (ευρύτερο απ' το σλανγκρ) φαινόμενο των ιστορικών παρετυμολογιών και όχι να σου θίξω το σάη σου. Αλλά ευτυχώς για το μπαλέτο υπάρχουν και αναμάρτητοι.
jesus
προφανώς; να μου θίξεις; το σάη μου; βέβαια; οι περισσότεροι;
βέβαια, απ' την άλλη εμένα μου αρέσουν πού κ πού κ οι προτάσεις κρίσεως που βγάζουν κ νόημα.
η εντύπωση που έχω είναι ότι ο κόσμος που ξέρει κ τον απασχολεί τι είναι ετυμολογία κ είναι σε θέση να αντιμετωπίσει αυτού του τύπου της ετυμολογήσεις ως ανεκδοτολογική αφήγηση είναι μάλλον περισσότερος απ' αυτόν που όντως τις πιστεύει.
για όσους δεν τους απασχολεί το ζήτημα, είναι απλά αναπαραγωγή μιας ιστορίας κ όχι νατσουλισμός ή οπως θες πες το.
Khan
Ωραία, κι εμένα μου αρέσουν οι προτάσεις κρίσεως που βγάζουν νόημα περισσότερο από την «πλακίτσα» (όπως εδώ) ή την συσσώρευση ερωτηματικών (στα οποία εξάλλου η απάντηση είναι γνωστή: ο άνθρωπος).
Μπορεί να έχεις δίκιο (και μακάρι!) για τις πιο τραβηγμένες ιστορικές παρετυμολογίες, όμως υπάρχουν περιπτώσεις, όπου η ιστορική ετυμολογία είναι αρκετά πειστική και γοητευτική, και θέλει πολλή αυτοσυγκράτηση να μην την υιοθετήσεις. Λ.χ. στην περίπτωση του τρελοκαμπέρου- τρελοκαμπέρως. Η λύση βέβαια είναι το ψάξιμο και κυρίως σε τουρκικά, ιταλικά, σλαβικές γλώσσες κτλ που έχουν επηρεάσει τους τελευταίους αιώνες της ελληνικής γλώσσας, και το σημαντικότερο είναι να ψάχνεται αν μια φράση χρησιμοποιείτο πριν να συμβεί το ιστορικό γεγονός που θεωρείται ως απαρχή της. Αυτή είναι η μόνη στέρεη κατάρριψη της ιστορικής παρετυμολογίας. Επίσης, φοβούμαι ότι υπάρχει κατηγορία ανθρώπων που παθιάζεται με τις ιστορικές παρετυμολογίες, και δεν τις αντιμετωπίζει απλώς ως ωραίες ιστοριούλες, αλλά στην ετυμολογική τους διάσταση. Τέσπα, ας ελπίσουμε αυτοί να είναι όντως λιγότεροι από όσους έχουν μια κάπως πιο επιστημονική αίσθηση της ετυμολογίας.
jesus
το «τρελοκαμπέρω» νομίζω δεν εμπίπτει στην κατηγορία, καθότι είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι το επίθετο έχει την ίδια ρίζα με τη λέξη, οπότε το ανέκδοτο εισάγει έναν όχι τελείως άσχετο (ετυμολογικά) ενδιάμεσο κρίκο. κ αυτό νομίζω αρκεί για να το διακρίνει απ' αυτά που έχουν δει τα ματάκια μας κ έχουν ακούσει τα αυτάκια μας κατά τα οποία ο τάδε είπε την τάδε φράση όταν έγινε το δείνα συμβάν.
κατά τ' άλλα μαζί σου.