Κι όμως, Vrasta bey, υπάρχει ο ήδη μεσαιωνικός τύπος βουτσί / βουτσίον, με σαφέστερη νομίζω προέλευση από το βυτίον. Και το βουτσί πολύ εύκολα γίνεται fıçı στα τούρκικα :-P
ironick ισχύει ότι λέγεται στην Κοζάνη...deinosaure έχεις απόλυτο δίκιο... λόγω τουρκοκρατίας έμειναν πόλλα λεξιλογικά κατάλοιπα στη Βόρεια Έλλάδα και μάλιστα τα βαρέλια που έκρυβαν ύποπτα πράγματα(βλ. μπαρούτι κ.α.) τα ονομάζαν fıçı.... έπειτα με το τέλος της τουρκοκρατίας χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει τις παχιές γυναίκες και έπειτα τους αλλώκοτους ανθρώπους....
Βασικά deinosaure με αφορμή εσένα το έψαξα λίγο παραπάνω γιατί δεν ήμουν σίγουρη γιά την ακριβή ετυμολογία της λέξης οπότε συνδέθηκα με Κοζάνη και ...voilà!
Γενικότερα πάντως οι τούρκοι μετατρέπουν πολύ περισσότερο το αρχικό -π- σε -φ-, προφ λόγω της αραβικής επιρροής. Ως γνωστόν, οι άραβες δεν βάζουν ποτέ -π- στην αρχή της λέξης.
Για άραβες δέ ξέρω (άκους εκεί «ως γνωστόν»... αλλα βέβαια, μάθαμε κάτι, και ξαφνικά πρέπει να το ξέρουν κι' όλ' οι άλλοι... καί ξερόλας καί μετριόφρων, κατάλαβες;... τέλος πάντων, ας μή μιλήσω), λοιπόν, δέ ξέρω για άραβες, αλλα και στα ελληνικά το πί γίνεται φί πολύ συχνά --συχνά λόγω ανομοίωσης που λένε, πιχι πίπτω > πέφτω, πτωχός > φτωχός και τέτοια, όπως ανάλογα και κτίζω > χτίζω ας πούμε. Αλλα την αλλαξοκωλιά β και φ, ενώ μου φαίνεται εντελώς φυσιολογική, δέ μπορώ να τη θυμηθώ καθόλου αυτή τη στιγμή μέσα στα ελληνικά.
@vikar: νομίζω πως οι μετατροπές γίνονται μεταξύ ψιλών (π, κ, τ) και αντίστοιχων δασέων (φ, χ, θ) ή των χειλικών(π, β, φ) και ουρανικών (κ, γ, χ) με ομόπνοα οδοντικά (τ, δ, θ) αλλά όχι μεταξύ μέσων (β, γ, δ) και αντίστοιχων ψιλών ή δασέων.
Βικ, άλλη μία : istif = στοίβα. Η ανάπτυξη του αρχικού -i- οφείλεται στο οτι ως γνωστόν :-PPP στα τούρκικα δεν γίνονται δεκτές λέξεις που αρχίζουν με 2 σύμφωνα.
Χαν, για το Iznik (Νίκαια) μάλλον δεν παίζει αυτό, εκτός κι αν έχουμε κάποιο συμφυρμό του στυλ Εις Νίκαια.
Για την Σμύρνη υποθέτω ότι έπαιξε ο κανόνας των 2 συμφώνων. Για την Πόλη ο Νεοκλής Σαρρής χρησιμοποιεί τη γραφή Εισταμπούλ ως προερχόμενη από το γνωστό Εις την Πόλιν. Πάντως γενικά αυτό με τα δύο σύμφωνα ισχύει απολύτως στα τούρκικα, πχ istenograf = στενογράφος.
Και στα ισπανικά έχουμε ακριβώς το ίδιο φαινόμενο με τα 2 αρχικά σύμφωνα, πχ το αγγλ. splendid γίνεται esplendido, η στενογραφία ομοίως estenografia κλπ.
Κι εκείνος ο βουλγαρικής καταγωγής ποδοσφαιριστής σε κάποια ισπανόφωνη χώρα, ονόματι Εστογιανόφ, προφ είχε προγόνους με το επώνυμο Στογιανόφ.
30 comments
earendil_ath
Ετυμολογία ξέρουμε;
επίσης, έβαλες κατηγορία τοπικοί ιδιωματισμοί, σε ποιους τόπους λέγεται;
iron
εγώ το έβαλα, από κεκτημένη ταχύτητα ένεκα το λήμμα μπρούχαβος όπου αναφέρεται η Κοζάνη, αλλά δεν ξέρω αν είναι σωστό.
iron
βτς πολύ μου αρέ η λέξη και ναι, θα θέλαμε ετυμό...
deinosavros
Μπας κι έχει να κάνει με το τουρκ. fıçı = βαρέλι (μάλλον από το ελλ. βυτίον) ;
Vrastaman
Merhaba, Portokaloglu bey!
deinosavros
Κι όμως, Vrasta bey, υπάρχει ο ήδη μεσαιωνικός τύπος βουτσί / βουτσίον, με σαφέστερη νομίζω προέλευση από το βυτίον. Και το βουτσί πολύ εύκολα γίνεται fıçı στα τούρκικα :-P
Vrastaman
Πάντως βάσει του μυδίου θα ευθυμολογούσα το φτσί εκ του πτύω :-)
Ladysapia
ironick ισχύει ότι λέγεται στην Κοζάνη...deinosaure έχεις απόλυτο δίκιο... λόγω τουρκοκρατίας έμειναν πόλλα λεξιλογικά κατάλοιπα στη Βόρεια Έλλάδα και μάλιστα τα βαρέλια που έκρυβαν ύποπτα πράγματα(βλ. μπαρούτι κ.α.) τα ονομάζαν fıçı.... έπειτα με το τέλος της τουρκοκρατίας χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει τις παχιές γυναίκες και έπειτα τους αλλώκοτους ανθρώπους....
deinosavros
Εμ πέστο βρε Σεσηπυία Κυρία μου αυτό με τις χοντρές απ' την αρχή...Αφού τα ξέρεις, τι με βάζεις και γράφω;
Ladysapia
Βασικά deinosaure με αφορμή εσένα το έψαξα λίγο παραπάνω γιατί δεν ήμουν σίγουρη γιά την ακριβή ετυμολογία της λέξης οπότε συνδέθηκα με Κοζάνη και ...voilà!
deinosavros
Σχολή εδημιούργησα ο πούστης.....
iron
(έχει κάτι ψώνια αυτό το σάη ρε πστ...)
deinosavros
Πού'ντα βρε να συνδικαλιστούμε επιτέλους :-P
MXΣ
δες και φίτσουλας
vikar
Τα σέβη μου στην παρέα. Φοβερή λέξη και προέλευση.
Δεινό, έχεις πρόχειρες άλλες λέξεις τούρκικες, παρμένες απ' τα ελληνικά, οπου το β, ο φθόγγος, να έγινε φ;
deinosavros
Πρόχειρη με -β- δεν έχω, το μόνο που μου κατέβηκε είναι με -π-, το fındık από το ποντικόν κάρυον. Όμως άμα βρω γιατρέ μου.....
deinosavros
Λοιπόν Βικ, επειδή έφαγα κόλλημα :
fesleğen = βασιλικός (μυριστικό)
fiğ = βίκος (ζωοτροφή)
fırça = βούρτσα (βούρτσα)
Γενικότερα πάντως οι τούρκοι μετατρέπουν πολύ περισσότερο το αρχικό -π- σε -φ-, προφ λόγω της αραβικής επιρροής. Ως γνωστόν, οι άραβες δεν βάζουν ποτέ -π- στην αρχή της λέξης.
vikar
Για άραβες δέ ξέρω (άκους εκεί «ως γνωστόν»... αλλα βέβαια, μάθαμε κάτι, και ξαφνικά πρέπει να το ξέρουν κι' όλ' οι άλλοι... καί ξερόλας καί μετριόφρων, κατάλαβες;... τέλος πάντων, ας μή μιλήσω), λοιπόν, δέ ξέρω για άραβες, αλλα και στα ελληνικά το πί γίνεται φί πολύ συχνά --συχνά λόγω ανομοίωσης που λένε, πιχι πίπτω > πέφτω, πτωχός > φτωχός και τέτοια, όπως ανάλογα και κτίζω > χτίζω ας πούμε. Αλλα την αλλαξοκωλιά β και φ, ενώ μου φαίνεται εντελώς φυσιολογική, δέ μπορώ να τη θυμηθώ καθόλου αυτή τη στιγμή μέσα στα ελληνικά.
MXΣ
δες και τα φούστης, φούτσος, φίφα
deinosavros
Βικ, σιχαίνομαι να επαναλαμβάνομαι αλλά πληζ =====>=====> ( ))))))))) και θα σου στείλω μπούκοβο.
:-P
sstteffannoss
@vikar: νομίζω πως οι μετατροπές γίνονται μεταξύ ψιλών (π, κ, τ) και αντίστοιχων δασέων (φ, χ, θ) ή των χειλικών(π, β, φ) και ουρανικών (κ, γ, χ) με ομόπνοα οδοντικά (τ, δ, θ) αλλά όχι μεταξύ μέσων (β, γ, δ) και αντίστοιχων ψιλών ή δασέων.
Αλλά με φταίσματα θα ασχολούμαστε τώρα;: στο 0:11
deinosavros
Βικ, άλλη μία : istif = στοίβα. Η ανάπτυξη του αρχικού -i- οφείλεται στο οτι ως γνωστόν :-PPP στα τούρκικα δεν γίνονται δεκτές λέξεις που αρχίζουν με 2 σύμφωνα.
Khan
Δεινέ, ανάπτυξε το αυτό λίγο. Γι' αυτό όλες οι παλιές ελληνικές πόλεις λέγονται τώρα Ismir, Iznik κτλ;
deinosavros
Χαν, για το Iznik (Νίκαια) μάλλον δεν παίζει αυτό, εκτός κι αν έχουμε κάποιο συμφυρμό του στυλ Εις Νίκαια.
Για την Σμύρνη υποθέτω ότι έπαιξε ο κανόνας των 2 συμφώνων. Για την Πόλη ο Νεοκλής Σαρρής χρησιμοποιεί τη γραφή Εισταμπούλ ως προερχόμενη από το γνωστό Εις την Πόλιν. Πάντως γενικά αυτό με τα δύο σύμφωνα ισχύει απολύτως στα τούρκικα, πχ istenograf = στενογράφος.
Και στα ισπανικά έχουμε ακριβώς το ίδιο φαινόμενο με τα 2 αρχικά σύμφωνα, πχ το αγγλ. splendid γίνεται esplendido, η στενογραφία ομοίως estenografia κλπ.
Κι εκείνος ο βουλγαρικής καταγωγής ποδοσφαιριστής σε κάποια ισπανόφωνη χώρα, ονόματι Εστογιανόφ, προφ είχε προγόνους με το επώνυμο Στογιανόφ.
iron
(τισισύ ρε παιδάκι μου!)
deinosavros
( Ρόμπα έγινα ρε πστ, δεν ξαναμιλάω). Στο εξής, όποιος θέλει σχόλια, με πιμι και πέντε γιούργια στο χέρι :-P
vikar
Εις Νίκαια κατα το εις την Πόλη δηλαδή. Γνωστά πράματα, ντάξει.
deinosavros
Α, το βουτσί που έλεγα παραπάνω, προέρχεται από το αρχ. ελλην. βούττις. Απο κει και το ιταλ. botte = βαρέλι, bottiglia > αγγλ. bottle.
Αμα θέλετε το λίνκι σκάστε τα πέντε ευρά, αλλέως γουγλίστε botte etimologia.
deinosavros
Μαλακίες έγραψα παραπάνω για τα 2 σύμφωνα (τουρκ /ισπαν). Δεν γίνονται δεκτά όταν το πρώτο σύμφωνο είναι -s-.
xalikoutis
Δημοτικό τραγούδι (λέγεται σίγουρα σε Αιγαίο και Κρήτη)
Ξένε σα θες να παντρευτείς
γυναίκα για να πάρεις
έλα ρώτησε και μένα,
να σου πώ ποιά 'ναι για σένα.
...
Χοντρή γυναίκα να μην πάρεις,
το βουτσί του ταβερνιάρη
το βουτσί του ταβερνιάρη,
μεθυσμένο κουμαντάρει.
...