Να καταγράψω εδώ την ιδιότυπη χρήση που φαίνεται να είχε η λέξη φασισμός στις τάξεις των ανταρτών κατά τον Εμφύλιο 1946-49. Από τα παραδείγματα προκύπτει ότι με τη λέξη περιγραφόταν από τους μαχητές του ΔΣΕ, τόσο ο τακτικός στρατός, όσο και οι ένστολοι που τον στελέχωναν.
Ενδιαφέρον είναι, ότι ο Ρουμελιώτης χωριάτης καπαπίτης του πρώτου παραδείγματος χρησιμοποιεί και τη λέξη μπασκίνια για να περιγράψει τον εχθρό (τους ΜΑΥδες ίσως?). Την ψυχωμένη Βελίκα την κόβω για Μακεδόνισσα.
Στην αρχή είπαμε πως θάναι οι δικοί μας [...]. Μα όταν φανερώθηκαν πάνω στο ύψωμα καμιά εικοσαριά, κατάλαβα από τα ρούχα πως ήταν φασισμός. [...] Περί ώραν εννέα βλέπομεν τον φασισμό να συντάσσεται, και ξεκίνησαν κατεύθυνση προς Καλάνια. [...] Τότε ο Αργύρης ήλθε κοντά μου και μου είπε: - Μπάρμπα, καμιά σαρανταπενταριά μπασκίνια πάνε απάνω προς την Πέτρα, έχουν και δυό μεταγωγικά [...].
Η πηγή εδώ, προσοχή στις ενέδρες.
Με πείσμα και παλληκαριά αντιμετώπιζε μόνη τα καταιγιστικά πυρά ενός εχθρικού λόχου[...] Κάποια στιγμή ένας με ζωστήρα και πιστόλι προχωράει[...]Βλέπει τη Βελίκα και θυμωμένα λέει στους φαντάρους: Ντροπή μας, μια γυναίκα μάς πολεμάει. Επάνω της να τη πιάσουμε ζωντανή. Ορμούν μα η Βελίκα σημαδεύει ατάραχη[...] Ο φασισμός πέφτει και δίπλα του άλλοι τρεις»
3 comments
vikar
Γερό. Προσπαθώ να σκεφτώ άλλα τόσο στιβαρά παραδείγματα (θα υπάρχουν, δέ μου κόβει όμως τέτοια ώρα). Συνήθως τέτοιες μετωνυμίες είναι πτερόεσσες.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος
Προ ημερών είδα πως το επισημαίνει ο Σαραντάκος σε κάποια παλιότερη ανάρτησή του αλλά την έχασα κ δεν την ξανάβρα.
ανεμος
Μακεδονισσες ηταν οι συγχωρεμενες οι γιαγιαδες μου.Η Βελικα ειναι εαμοβουλγαρα και σωστα αναφερεται στο λημμα φασισμος μιας και πριν τον Δ.Σ. υπηρετουσε στην Οχρανα κι εκαιγε τα σπιτια Ελληνων πατριωτων μαζι με τα Ιταλικα και Γερμανικα στρατευματα κατοχης.Γουεικ απ.Μεχρι και τους τουρκαλβανοτσαμηδες ζηταγε ο Ζαχαριαδης απ τον Χοτζα να πολεμησουν γιατι Ελληνες δεν ευρισκε.