Ρωσική λέξη λατινικής ρίζας που ανάμεσα σε άλλες (προπαγάνδα, ιντελιγκέντσια, αγκιτάτσια, προβοκάτσια) πέρασε στην ελληνική πολιτική σλανγκ, ιδιαίτερα στην κουκουσλάνγκ. Κοοπτάτσια ή κοπτάτσια υπάρχει όταν ένα αρχηγικό στέλεχος κατ' εξαίρεση δεν εκλέχθηκε από τα μέλη στη θέση αυτή, αλλά διορίστηκε απ' ευθείας από ανώτερο όργανο.
1) Ο Ζαχαριάδης έφτασε στην Ελλάδα το 1931 και έγινε ΓΓ με κοοπτάτσια της Κομμουνιστικής Διεθνούς.
2) Υπό συνθήκες παρανομίας τα όργανα δεν μπορούσαν να εκλεγούν και έμπαιναν με κοοπτάτσια μόνο.
3) Πότε διαλέξαμε εμείς τον βασιλιά; Με κοοπτάτσια δεν τον φέρανε;
Ορισμένες φορές η λέξη μπορεί να χρησιμοποιηθεί μεταφορικά και εκτός πολιτικής σλανγκ για να δηλώσει τον φυτευτό, κάποιον, δηλαδή, που τίθεται σε θέση ευθύνης χωρίς να έχει επιλεχθεί από τους υφισταμένους του.
1) - Άσε το αφεντικό μας έβαλε έναν καινούργιο προϊστάμενο πολύ μαλάκα και μας έχει πρήξει...
- Ποιος είναι αυτός;
- Δεν τον ξέραμε, τώρα ήρθε, με κοοπτάτσια.
2) - Και γιατί παρακαλώ να οδηγήσεις εσύ; Μας ρώτησες;
- Όχι δεν σας ρώτησα, θα οδηγήσω με κοοπτάτσια του μπαμπά μου που έχει το αυτοκίνητο. Γκέγκε;
12 comments
soulto
+5
σφυρίζων
Πλατιές σλαννγκικές μάζες χαιρετίζουν το λήμμαν αυτούνο.
donmhtsos
Πολύ καλό.
Θυμάμαι, ότι το άκουσα για πρώτη φορά, στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, σε πηγαδάκια "παλιών" κομματικών (προερχομένων από το ΚΚΕ) , με ανταλλαγή κατηγοριών, γιά όσα έγιναν στα δύσκολα χρόνια των εσωκομματικών συγκρούσεων στις (τοτε) Λαϊκές Δημοκρατίες. Στην αρχή το πήρε τ' αυτί μου σαν "κοπτάτσια" κι επειδή ντρεπόμουνα να φανώ άσχετος, το εξήγησα κάτι σαν "κόψιμο" από τα κομματικά όργανα, που ψιλοταίριαζε και με τα συμφραζόμενα. Αργότερα έμαθα την πραγματική του έννοια.
Αυτές οι εκφράσεις της κομματικής αργκό, παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον,τόσο από γλωσσική, όσο και από πολιτικοκοινωνικοϊστορική σκοπιά. Κάποια στιγμή ίσως θά'πρεπε να μαζευτούν κάτω από μιά ομπρέλα όπως έγινε εδώ.
donmhtsos
Κάτι ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι, πως οι λέξεις αυτές είχαν αυτονομηθεί εννοιολογικά και δεν εξέφραζαν το κυριολεκτικό τους νόημα, αλλά κάτι διαφορετικό, ανάλογα ποιός τις χρησιμοποιούσε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο όρος "ρεβιζιονιστές"/"αναθεωρητές". Οι δυό αυτές λέξεις εκφράζουν την ίδια ακριβώς έννοια, για την ακρίβεια η δεύτερη είναι η ελληνική μετάφραση της πρώτης. Την εποχή εκείνη, αν άκουγες κάποιον ν' αποκαλεί κάποιον άλλο "ρεβιζιονιστή" ήξερες πως ο "αποκαλών" ήταν από το χώρο της "μαοϊκής" αριστεράς και ο "αποκαλούμενος" από το χώρο του ΚΚΕ. Αν πάλι άκουγες "αναθεωρητής" ο αποκαλών ήταν ΚΚΕ και ο αποκαλούμενος από το (τότε) ΚΚΕεσ.! Απλώς η ξενόγλωση εκδοχή του όρου είχε κατωχυρωθεί (κάτι σαν άτυπη "ονομασία προέλευσης") στον ένα "χώρο" και η ελληνική στον άλλον. Αν έμπαινες δε στα ενδότερα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, τότε "έχανες το μπούσουλα"!
vikar
Ωραία αυτά που λέει ο δονμήτσος. Να τονίσουμε μήπως οτι τέτοιες διακρίσεις μάλλον έχουν ξεθωριάσει πλέον στις νέες γενιές;... (δέν γνωρίζω και πολλά απο πρώτο χέρι, εξού και η ερώτηση)
vikar
Και ποιά ειναι η ρώσικη λέξη;
donmhtsos
кооптация. (σ.σ.δεν ξέρω ρώσσικα).
Ο γούγλης τη μεταφράζει co-optation, η Βικυ σε cooptation : commandeering : ...3. To take arbitrarily or by force, δηλ. ό,τι λέει ο παρασυντάκτης.
Λογικό είναι αυτά να μην λένε κάτι στις νεώτερες γενιές. Την "υπερπολιτικοποίηση" (κυρίως σε θεωρητικό επίπεδο) της εποχής εκείνης,ακολούθησαν τα μετέπειτα εκφυλιστικά φαινόμενα της πολιτικής, που δεν είναι του παρόντος "χώρου" για να τ' αναλύσουμε. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να καταγράψουμε αυτή την ορολογία, επειδή είναι μερος ενός ιδιαιτέρου γλωσσικού ιδιώματος, δηλ. είναι slang (έστω παρωχημένη).
vanias
πρωτάκουστη και γαμεί. Κάτι μου λέει ότι θα μας μάθουν/ξαναθυμήσουν τέτοιες λέξεις (βάρδα μη τις δούμε και ως πρακτικές).
Αν με γοητεύει για ένα πράμα η αριστερά είναι σίγουρα για την ιδιάζουσα σλανγκ της. Λέξεις άγνωστες, γεμάτες νόημα και ιστορία που χρησιμοποιούνται στους κόλπους της ευρέως και με μεγάλη ευκολία, τόση που όπως είπε ο Ντον ντρέπεσαι να ρωτήσεις τι σημαίνουν, σαν αυτόματα τέτοια ερώτηση να σε περιθωριοποιεί από το εν λόγω περιβάλλον.
deinosavros
Βάνια, τη λέξη την είδαμε και ως πρακτική.
vanias
Έχεις δίκιο δεινέ, είχα στο μυαλό μου αφενός βίαιες ανατροπές κι αφετέρου εξαναγκασμούς σε παραίτηση και εν συνεχεία αντισυνταγματικούς διορισμούς για την κάλυψη κενών. Κάτι σαν τις περιπτώσεις Σοφοκλή Βενιζέλου και ΓεροΠαπανδρέου. Δεν τον έβαλα μέσα τον εγγονό γιατί ακόμα κι αν εξαναγκάστηκε σε παραίτηση*, είχε λίγο, μόλις λίγο πριν δείξει ότι του πέφτει φαρδύ το κουστούμι στον καβάλο** οπότε και είχε εντός μόλις μιας ημέρας παραιτηθεί και ανακαλέσει την παραίτησή του.
Εάν λοιπόν η κοοπτάτσια περιγράφει αποστειρωμένη από κακοβουλίες πρακτική και εφαρμογή συνταγματικών μεθόδων (τ. η γυναίκα του Καίσαρα..) μάι μπαντ. Από τα παραδείγματα και κυρίως από το "κατ' εξαίρεση" του ορισμού, κατάλαβα ότι δε μιλάμε για ύποπτες μεν, συνταγματικώς ορθές δε καταστάσεις, αλλά για το αντίθετο.
*πράμα που δεν έχει ευθέως παραδεχτεί και που οπωσδήποτε θα φανερώσει η ιστορία αν συνέβη στα επόμενα 30-50 χρόνια.
** και πως να θεωρήσεις μη οικειοθελή την αποχώρησή του. Ουσιαστικά ισοδυναμεί με ανωτέρα βία τρόπον τινά που καλεί για λύσεις που προβλέπονται από το πρωτόκολλο προκειμένου να μη μείνει ακέφαλη η χώρα.
soulto
Κοπτάτσια και στη γιουροβίζιο!
patsis
Από εδώ: