κατσαπλιάς1 more definition

Χρήσιμος όρος. Η εποχή άλλαξε, όμως η λέξη ανταποκρίνεται στην επικαιρότητα αφου αξιοποιεί πλήρως την εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας για το θέμα.Το παράδειγμα το αποδεικνύει

Πες το με δικά σου λόγια, GATZMAN :P

By the way, καμιά ιδέα για την ατυμολογία της λέξης;

Με κάλυψε Vrastaman

@Vrastaman
Η λέξη προέρχεται από το τουρκικό «katsan» (μετοχή)
που σημαίνει αποστάτης, εξομώτης, φυγάς.

Βασίλη, μ' αυτό που γράφεις εξηγείται πλήρως το παρατσούκλι Κατσαντώνης που είχε δοθεί στον οπλαρχηγό των Αγράφων, Αντώνη Λεπενιώτη. Θξ!

@GATZMAN
Σωστά. Είναι ισχυρότερη αυτή η ετυμολογία από την πιο διαδεδομένη «Κάτσ' Αντώνη μου» που του έλεγε η μάνα του για να μην βγει στο κλαρί.
Συγκρίνοντας και τα επίθετα των αδελφών του (Λεπενιώτης και Χασιώτης) δηλωτικά τόπου γέννησης, θα πρέπει να έφερε και αυτός είτε το τοπωνύμιο γέννησής του, είτε του πατέρα του (Μακρυγιάννης -συχνό Σαρακατσανέϊκο επίθετο).
Η «αποστασία» και η «φυγή» του όμως από τον Αλή πασά, το «κατσανιλίκι» του, πρέπει να ήταν αυτό που του έδωσε το επίθετο-παρατσούκλι.
Επίσης σημείωσε ότι Σαρακατσάνος, προέρχεται επίσης από το Σαρα (Καρα) = Μαύρος και το Κατσάν.

Το σκεφτόμουν αυτό για το τοπωνύμιο που γράφεις γιατί κάτι μου 'κανε το Λεπενιώτης σχετικά με το χωριό Λεπενού.
Μετά απ' αυτή την κουβέντα φαίνεται πως και το επίθετο Καρακατσάνης, θα πρέπει να σημαίνει: ο μαύρος που την κοπάνησε ή κάτι τέτοιο. Και συνεχίζουμε με Κατσανέβα και πάει λέγοντας. Τώρα αν κι η κατσαρίδα σημαίνει:άνοιξε τις αρίδες και φεύγει για να μην τη φάνε λάχανο....

Μέσα στην παρετυμολογία της κατσαρίδας :-) :-)

Πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Νίκου Σαραντάκου για το θέμα. Αντιγράφω την ετυμολογία: «Ο κατσαπλιάς είναι λέξη που προβληματίζει τους λεξικογράφους, αφού είναι από τις δυσετυμολόγητες της γλώσσας μας (άγνωστης ετυμολογίας τη δίνει το ΛΚΝ). Κατά μία πειστική εκδοχή (που τη διατύπωσε ο γλωσσολόγος Θεόδωρος Μωυσιάδης στο επιστημονικό περιοδικό Γλωσσολογία) στην αρχή της λέξης πρέπει να βρίσκεται η λέξη πλιάτσικο (αλβανικής προέλευσης, plaçkë) και από τον τ. πλιάτσικας (που επιβιώνει ως επώνυμο) να έγινε εκφραστική αντιμετάθεση υπό την επίδραση των πολλών λέξεων και επωνύμων που αρχίζουν από κατσ- στην ελληνική γλώσσα (με έναν ενδιάμεσο τύπο όπως *κατσαπλιάτσικας). Μπορεί στο σχηματισμό να έχει επιδράσει και το τουρκικό kacak (φυγόδικος, δραπέτης), απ’ όπου και το κατσάκης.»

Στο ἰδιο άρθρο δίνεται και ο γλαführός ορισμός του Στρατή Μυριβήλη: «Τι είναι ο κατσαπλιάς; Είναι αυτό το ον το άθλιο και άπατρι, το βρωμερό, το αιμοβόρο, το χωρίς συνείδηση και ανθρωπιά δίπουν, που χτυπά όταν σε βρει άοπλον και το βάζει στα πόδια».

Ο Καββαδίας αναφέρει σε διήγησή του ότι μετά από ένα ταξίδι του στην ΕΣΣΔ το 1938 συναντήθηκε με τον Μυριβήλη και του έλεγε για τις δυσκολίες της ζωής εκεί, την σταλινική τρομοκρατία κλπ. Ο Μ. τον πήγε στην «Εστία» και του πρότεινε να γράψει σειρά αντισοβιετικών άρθρων με αυτά που του διηγήθηκε. Όταν βγήκαν έξω, ο Κ. του είπε « τώρα τι θες δηλαδή, να σε πλακώσω στις μάπες;» και συνέχισε «Δεν ήταν πιά ο παλιός Μυριβήλης. Από τότε δεν χρειάστηκε να τον ξαναδώ».

Πριν πολλά πολλά χρόνια στον Έβρα την κοπάνα από το σχολείο την έλεγαν «κατσάκι». Πάλι κατσάκι έκανες; ρωτούσαν οι μανάδες τα βλαστάρια τους.