Χαρακτηρισμός της ψήφου, ο οποίος δείχνει ότι η εν λόγω ψήφος (που μόλις ρίξαμε ή θα ρίξουμε στην κάλπη) συνοδεύεται από πάθος! πίστη! όραμα! και τη βαθιά πεποίθηση ότι αυτή τη φορά ψηφίσαμε σωστά. Όχι ως αναποφάσιστοι και «ε, τι να κάνουμε, το μη χείρον βέλτιστον» και «ίδια σκατά είναι ούλοι, ας πετάξω κάτι στην τύχη». Αλλά με αποφασιστικότητα, γηπεδικό φανατισμό και άγριες διαθέσεις. Αργκ!

Μεταφορικά και κατ' επέκταση, χρησιμοποιείται και όποτε θέλουμε να δείξουμε τη φανατική μας προτίμηση σε κάτι, ακόμα και αν δεν έχει καμία σχέση με εκλογές.

Προέλευση:
Πριν καθιερωθούν τα ψηφοδέλτια, όταν το ελληνικό κράτος ήταν νεότευκτο και οι πολίτες ως επί το πλείστον αναλφάβητοι, στις εκλογές υπήρχε μία κάλπη για κάθε υποψήφιο. Αυτές οι κάλπες ήταν κάτι ντενεκέδες, χωρισμένοι εσωτερικά σε δύο τμήματα –ένα για το «ναι» και ένα για το «όχι». Και εξωτερικά, για να φαίνεται, ο μισός ντενεκές ήταν βαμμένος άσπρος και έγραφε ΝΑΙ, κι ο άλλος μισός ήταν βαμμένος μαύρος και έγραφε ΟΧΙ. Είχε κι ένα σωλήνα μπροστά, που εξείχε σαν προβοσκίδα, και μέσα άνοιγε αρκετά ώστε να φτάνει και στα δύο τμήματα.

Οι εκλογείς, αντί να σταυρώνουν τον υποψήφιο της προτίμησής τους ή να γράφουν το όνομά του, έπαιρναν στη χούφτα τους ένα σφαιρίδιο από μολύβι, έχωναν το χέρι στο σωλήνα, και το άφηναν να πέσει είτε στην άσπρη μεριά του ΝΑΙ (αν ήθελαν να υπερψηφίσουν τον υποψήφιο) είτε στη μαύρη μεριά του ΟΧΙ (αν ήθελαν να τον καταψηφίσουν). Και μετά η εφορευτική μετρούσε τα σφαιρίδια σε κάθε μεριά κι έβγαζε αποτέλεσμα.

Όποτε, λοιπόν, οι εκλογείς αισθάνονταν ιδιαίτερα φανατισμένοι με την όλη διαδικασία (και εφόσον τα κόμματα αρχικά ήταν προσωποπαγή και το ρουσφέτι κι η κουμπαριά πηγαίναν σύννεφο, αυτό συνέβαινε πολύ συχνά –μην κοιτάτε τώρα που ξεχειλίζουμε από ήθος), δάγκωναν το σφαιρίδιο πριν το ρίξουν –για να δείξουν την αποφασιστικότητά τους, το πολεμικό τους φρόνημα και το αντριλίκι τους, ατςς. (Οι γυναίκες στην Ελλάδα απέκτησαν δικαίωμα ψήφου μεταπολεμικά).

Από εκεί βγήκε η έκφραση «θα το ρίξω / το έριξα δαγκωτό», η οποία επιβιώνει μέχρι σήμερα, παρ' όλο που τα σφαιρίδια και οι γκαζοντενεκέδες χρησιμοποιήθηκαν για τελευταία φορά το 1920. Από την ίδια διαδικασία έχει μείνει και η έκφραση «θα τον μαυρίσω / τον μαύρισα» (τον υποψήφιο).

Ετυμ. < δαγκώνω < μτγν. δακώνω < αρχ. δάκνω

- Ψωμιάδη δαγκωτό, ρε!!!! Ααααργκ!! Ζήτω ο Ζορρό!!!
- Άει καλά, έχετε ξεφύγει τελείως εσείς εκεί πάνω. Και μετά σάς φταίει το κράτος των Αθηνών.

- Εμείς στο σόι μας, ψηφίζουμε Μαυρογιαλούρο δαγκωτό, κύριε υπουργέ μου! Κι είμαστε και μεγάλο σόι, φτου να μη μας αβασκάνω, τρακόσα ψηφαλάκια μετρημένα, και πενήντα οι διπλοεγγραφές; Τρακόσα πενήντα! Ε, να μη μας διορίσετε κι εσείς το παλικάρι μας τον Αντρέα λιμενοφύλακα στην Άνδρο;

- Θα πάμε για μπύρες ή για ρακές σήμερα;
- Ρακές, φίλε! Δαγκωτό!

η κάλπη-ντενεκές (από Pirate Jenny, 13/02/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

#1
Vrastaman

Πότε πρόλαβες;!

#2
Hank

Πειρατίνα δαγκωτή!

Από εκείνη την εποχή βγήκε και ο σλανγκισμός «κάλπη»; Αν κρίνω απ' τα μύδια, δεν είχαν άδικο οι σλανγκιστές!...

#3
xalikoutis

δείτε εδώ ένα ποστ με πολύ σλανγκικό τίτλο που έγραψε ένας βλογιοκομμένος

#4
Pirate Jenny

Τα πορτακάλια του χωριού
δε βάζ' ένα βαπόρι
Ό,τι σκατά 'ν' ο πρόεδρος
είναι κι οι ψηφοφόροι

Ουγκ.

#5
GATZMAN

Πειρατίνα, η αστεράτη αστραπή

#6
poniroskylo

5 αστέρια - δαγκωτά ... Και επειδή τώρα ο ορισμός έχει 73%, αυτοί που δεν έβαλαν 5 θα ήθελαν ίσως να μας πουν γιατί; Δλδ, τι λείπει και δεν είναι τέλειος αυτός ο ορισμός;

#7
Galadriel

Πολύ καλό! Θενξ Τζεν!