ούτε με αίτηση

Ολοκληρωμένο το σχήμα της έκφρασης: δε(ν)... ούτε με αίτηση.

Φράση με την οποία δηλώνεται με υπερβολικό τρόπο ότι κάτι είναι για κάποιον (συνήθως για το γραμματικό υποκείμενο της έκφρασης) αδύνατο, απίθανο, σπανίως ανεπίτρεπτο, ότι δεν συμβαίνει με την καμία.

Προφάνουσλυ η έκφραση σημαίνει ότι ακόμα κι αν για εκείνο, στο οποίο το υποκείμενο αποτυγχάνει, υπήρχε μια τυπική διαδικασία και το υποκείμενο την ακολουθούσε, ακόμα κι αν κατέθετε επισήμως αίτημα προς αρμόδια αρχή, πάλι θα αποτύγχανε, πάλι θα υστερούσε.

Προκειμένου να καταλάβουμε πώς η υποβολή αίτησης, αυτό το πλέον στοιχειώδες σωματίδιο της διοίκησης (μαζί με τον αριθμό πρωτοκόλλου) ξέφυγε από το σύμπαν της χαρτούρας και παρείσφρυσε σλανγκικώς σε καταστάσεις της καθημερινής ζωής που ακριβώς δε μπορούν (;) να ρυθμιστούν γραφειοκρατικώς (όπως το να γαμήσεις, το να πιάσεις μπεκάτσες και τσίχλες, να βάλεις γκολ κ.λπ. - βλ. παραδείγματα), χρειάζεται ίσως να σκεφτούμε για το πώς στενεύει όλο και περισσότερο ο κλοιός από το «σιδερένιο κλουβί» (ή μήπως «ατσάλινο καβούκι»;) της γραφειοκρατίας, όπως το περιέγραψε ο Μαξ ο Βέμπερ.

Για την Ελλαδάρα μας, βέβαια, το ότι αποδίδεται τα τελευταία χρόνια κάποια σημασία στην αίτηση, ίσως έχει να κάνει με το ότι η διοικητική αυτοαπαξίωση των τυπικών/νόμιμων διαδικασιών έγινε τα τελευταία χρόνια λιγότερο εξόφθαλμη σε σχέση ίσως με την εποχή βοζίκη, ώστε μια αίτηση, ρε παιδί μου, να έχει κάποιο νόημα, κάποια ελπίδα.

Ενδιαφέρον έχει ότι αν το ρήμα που χρησιμοποιείται στη φράση εμπεριέχει το ίδιο την έννοια της αποτυχίας, τότε δηλώνει τις καταστάσεις που είναι «αδύνατο να αποτύχεις». Αυτή η εν προκειμένω κάπως άγαρμπη σύνταξη, με τις δυο αρνήσεις που κάνουν μια κατάφαση, κάτι κάνει στο λαό μας, και τη χρησιμοποιεί αρκετά.

Συγγενικές εκφράσεις που περιγράφουν μια απόλυτη αδυναμία, υστέρηση, κατάπτωση, αρνητικότητα: δεν κόβει ούτε με βαλέ, δεν υπάρχει ούτε στο γκουγκλ, ούτε να μου κόψει βεντούζες, δεν έχω ούτε μαντήλι να κλάψω, δεν τον ξέρει ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας τουδεν το παίζει ούτε ο Ρωχάμης, γενικά βλέπε διάφορα λήμματα με ούτε.