Μπινελίκι που χαρακτηρίζει κάποιον που δεν είναι αρκετά Έλληνας και ελληνόψυχος. Περαιτέρω μπορεί να έχει τις ακόλουθες σημασίες:

Κάποιος που εντοπίζει την ψυχή του εκτός Ελλάδας, γιατί εκεί τοποθετεί το συμφέρον του. Πιο συγκεκριμένα, αυτός που μεταφέρει τα χρήματά του σε λογαριασμούς σε ελβετικές τράπεζες και συντελεί έτσι στην χρεωκοπία της Ελλάδας. Ωσεκτουτού, ο ελβετόψυχος είναι προδότης και τσολιάς (ελβετοτσολιάς ένα πράμα).

Όμως, ο όρος πάει παραπέρα από μια ενδεχόμενη καταγγελία προδοσίας. Χτυπάει την ενδότερη ψυχή του υβριζομένου, για να δείξει την βαθύτερη αλλοτρίωσή του. Είναι μια καθολική βρισιά με υπαρξιακή διάσταση, όπως τα σκατόψυχος και μπατσόκαρδος.

Ορισμένα, λοιπόν, ψυχικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές που μπορεί να έχει ένας ελβετόψυχος είναι τα παρακάτω: τοποθετεί την ψυχή του στο ατομικό του συμφέρον, οπότε δεν είναι κιμπάρης, χουβαρντάς, λαρτζ, αλλά σφιχτοκώλης. Είναι πεφωτισμένος εγωιστής κιέτς, δηλαδή δεν είναι ούτε μεγαλόψυχος, αλλά ούτε και πρωτόγονα εγωιστής με καταστροφικό τρόπο, όπως θα ήταν πιο ανθρώπινο, ή, έστω, πιο ελληνικό, να ήταν. Είναι υπερβολικά οργανωμένος, σχεδιάζει τις καλοκαιρινές διακοπές του από τα Χριστούγεννα, δεν αφήνει τίποτα που να μην το ανακυκλώνει, είναι κορεκτίλας, αποταμιεύει, δεν βγαίνει έξω τα βράδια, αλλά κοιμάται από τις οκτώ, είναι κρυόκωλος και χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις κ.ο.κ. Με άλλα λόγια έχει αναπτύξει εκείνους τους προτεσταντικούς εθισμούς, τους καλβινιστικούς και ουχί καβλινιστικούς, που του επιτρέπουν να γίνει ένας πετυχημένος καπιταλίστας, όπως λέει κι ο Μαξ ο Βέμπερ.

Την έκφραση διέδωσε ο Τζίμης Πανούσης, που ξεκινούσε τις εκπομπές του στον Δούρειο Ήχο με την προσφώνηση: «Αμερικανοτσολιάδες, ελβετόψυχοι, αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι, επαγγελματίες, ήρθεν η ώραν σας». Χρησιμοποιείται στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης για αυτούς που στέλνουν τα λεφτά έξω, καθώς και από Ελληνάρες, που ανάγουν τα προβλήματα σε έλλειψη αρκετού Ελληνισμού ή Ρωμιοσύνης, όμως οριακά η έκφραση και πανηγυρίζεται από όσους θέλουν να περάσουν για τον εαυτό τους ένα ίματζ πολύ οργανωμένου και καλλιεργημένου μεσευρωπαίου, ως αντίδοτο για την κρίση.

Σχετικό και συχνό το γερμανόψυχος (αφορά και σε ψυχικά χαρακτηριστικά και μπορεί -λίγο δύσκολα- να πανηγυριστεί), ενώ πιο σπάνια τα αμερικανόψυχος, τουρκόψυχος, εβραιόψυχος (με την σημασία του προδότη). Αντώνυμο: ελληνόψυχος.

  1. Αυτός ο ακατανόμαστος πρέπει να είναι εβραίος η κουμουνιστής η ελβετόψυχος η δάκτυλος του Πάπα για να μιλάει τόσο ανθελληνικά. (Εδώ).

  2. (Εδώ καλογραμμένο ποστ με θέμα: Ο Ελβετόψυχος):
    Τί να τα κάνεις τόσα χρήματα αν δεν ξέρεις πώς να τα σπαταλήσεις ρε φίλε; Τί, να τα βάλω στην τράπεζα ν'αυγατίζουν, ή να τα φυλάω μέχρι να με θάψουν; [...]
    Λοιπόν, όποιον συναντήσετε και σας πει ότι η χώρα του Καλβίνου είναι θαυμάσια, θα συμβαίνουν τα εξής τινά: ή είναι άνω των 55 ετών με συντηρητικό background, ή οι τράπεζες φρόντισαν καλά το πόθεν έσχες του, ή...είναι ελβετόψυχος!!!αχαχα.

  3. Άκαρδος ο αλήτης. Στο 7-0 να σου ακυρώσει γκολ, πρέπει να έιναι πολύ..ελβετόψυχος! (Εδώ).

  4. εκτός από λογοτέχνης είναι και «Αριστερή» (οι μάχες της, δε, για την ανανέωση της «Αριστεράς» διεκδικούν «κότινο και στέφανο»). Αντί άλλης απόδειξης περί του «Αριστερού» του πράγματος, αρκεί η αναφορά της για την καταγωγή του χασίς που επιλέγει (κουρδικό). Επιλογή, που προφανώς έχει γίνει με ατράνταχτα ιδεολογικά κριτήρια, που εκκινούν από την επίδραση που ασκεί στην κυρία ο αγώνας των Κούρδων για ελευθερία. Μια «Αριστερή» ξέρει πάντα από πού ψωνίζει.
    Εμείς, από την άλλη, δογματικοί, κολλημένοι, απροσάρμοστοι κλπ., καθώς είμαστε, πού να καταλάβουμε μια τόσο «προχωρημένη» κυρία και, κυρίως, να αντιληφθούμε ότι το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της καθημερινότητας ενός ανθρώπου, που θέλει να τo μοιραστεί με μερικές χιλιάδες αναγνώστες, είναι η μάρκα της φούντας που φουμάρει, καθώς ταΐζει τις πάπιες στη Ζυρίχη. Αυτά, όπως φαίνεται, είναι πράγματα που μόνον άμα είσαι ...ελβετόψυχος (και «Αριστερός») μπορείς να τα νιώσεις. (Εδώ).

  5. Ο Φέντερερ είναι ελβετόψυχος, ο Ναδάλ παραείναι επιμελώς «αλητάκος» και οι υπόλοιποι απλώς «δεν υπάρχουν». (Τα κακά παιδιά του τένις).

  6. Κύριος και ελβετόψυχος όπως πάντα κράτησα τα ψηφοδέλτια του Αβράαμ και της κας Κουβελου στην τσέπη μου γιά να τα ανακυκλώσω. (Παραλειπόμενα εκλογής Σαμαρά).

  7. Μέσα απ’ αυτήν την μηδενιστική αυτοκαταστροφή, αναδεικνύεται ίσως δριμύτερη, η δεύτερη σύγχυση. Το δεύτερο ασυμβίβαστο –σε ατομικό επίπεδο αυτή τη φορά- ανάμεσα στην ελληνική και στην νεωτερική αντίληψη για το υποκείμενο. Το δεύτερο θεμελιώδες ασυμβίβαστο, όσον αφορά στο νόημα –στο περιεχόμενο- της ελευθερίας. Ο δυτικός άνθρωπος δεν μπόρεσε ποτέ να αντιληφθεί την ελευθερία ως κάτι περισσότερο από την ιδιωτική ελευθερία επιλογής. Ίσως μόνο στις κρίσιμες οριακές επαναστατικές στιγμές του, κάτι να ψυλλιάστηκε. Ο «ελβετόψυχος» άνθρωπος-επιλογέας απολαύσεων, δεν πήρε ποτέ χαμπάρι την ελευθερία ως κατάργηση της χρείας, ως ανυπακοή στην τυφλή ανάγκη. (Το σακάτεμα της ελληνικής κοσμοαντίληψης).

(από Khan, 01/05/12)Cyril Kuhn, "Ο Λένιν στην Ελβετία". (από Khan, 27/01/13)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified