Από το Ισπανικό palavra που σημαίνει λόγια.
Η λέξη παλάβρα είναι σεφαραδίτικης (Ισπανοεβραϊκής) καταγωγής.
Μπήκε στην Ελληνική σαν δάνειο λόγω των μεγάλων εμπορικών συναλλαγών στην προπολεμική Θεσσαλονίκη. Φυσικά εξαπλώθηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Στην αρχή σήμαινε το ίδιο όπως και στα Ισπανικά, «λέξη, λόγια». Καθώς όμως ήδη υπήρχε το μεσαιωνικό επίθετο «παλαβός», η φωνητική ομοιότητα επέφερε γρήγορα σημασιολογική δείνωση της δάνειας λέξης και έτσι κατάντησε να σημαίνει την «τρέλα».
Και το παράγωγό «παλάβρας», έγινε συνώνυμο του παλαβός.
-Ρε δεν σου φαίνεται ότι ο Τέλης είναι ολίγον τι παλάβρας;
-Το «ολίγον τι» μ' αρέσει!
-Πω πω κάτι παλάβρες που αμολάει ο Νώντας!
-Ε από παλαβό τι περιμένεις;
16 comments
johnblack
To έλεγε πολύ η γιαγιά μου, όπως και το «παλαρός»!
Hank
Καλώστονα, μας έλειψες. Πολύ ενδιαφέρον λήμμα.
Hank
Αντιγράφω με κάθε επιφύλαξη από τον Μπάμπη, κι αν διαφωνείς μας λες.
παλάβρα = στομφώδης λόγος αλαζονικής περιαυτολογίας (αντιδάνειο) < ισπανοεβραϊκά/πορτογαλικά palavra < λατινικό parabola < ελληνικό παραβολή.
παλαβός αγνώστου ετύμου. Ίσως
1. < με ανομοίωση από **παλαλός* < απολωλός
2. < **παλαβιός* < **παλαβιά* < παλάβρα.
3. < αρχαίο αιολικό πάλαος = παλαιός.
Γενικά ο Μπάμπης έχει μια τάση έβρη γκρηκ γουόρντ χεζ ε γκρηκ όριτζιν.
Ο ΑΛΛΟΣ
Να προσθέσουμε, μεταξύ ισπανοεβραϊκών και λατινικών, το ενδιάμεσο στάδιο των καθεαυτού ισπανικών: palabra (αλλά προφέρεται παλάβρα).
jesus
ελεορ ο μπαμπης, το λατινογενες parler δεν του κανει για το palavra;
Ο ΑΛΛΟΣ
Από κει βγαίνει κι αυτό! Παραβολή > λατ. parabola > parabolare > ιτ. parlare, ή parabola > ιτ. parola - η ακριβής σειρά δεν έχει τόση σημασία.
Ντάξει, γιατί όχι; Αντικειμενικά, υπάρχουν όντως διάφορα πράγματα που προέρχονται από τους Έλληνες. Δε χρειάζεται να θεωρούμε μονομανή όποιον βρίσκει μερικά ακόμη.
GATZMAN
Μπράβο καπετάνιε. Καλή η παλάβρα, αλλά η θαλασσινή η αυρα δεν παίζεται με τίποτα. Σπέκια μπρε.
Hank
Άλλε, είσαι σίγουρος γι' αυτό; Αν ισχύει αυτό που λες, θα γίνω πιο υπερήφανος για την γλωσσα μας κι από όταν φτάσαμε τις 400 λέξεις για τον πούστη!
GATZMAN
Χάνκ ξέχασα. Τη λέξη Ερμής, την υπολόγισες;
Hank
Εννοείται, με προσβάλλεις. Έχω φτάσει τις 407.
GATZMAN
Οχι, εγώ έχω αιζενχάουερ
Βασίλης-7
@Hank Ευχαριστώ για το καλωσόρισμα. Γιατί να διαφωνήσω με τον Μπάμπη -τον σουγιά; :) άσε και εκείνου την ετυμολογία.
@Gatz, Ευχαριστώ επίσης. Και ναι η αύρα η θαλασσινή είναι αξεπέραστη!
Ωρέ παίδες, είμαστε (και πρέπει να είμαστε) υπερήφανοι για την γλώσσα μας, αλλά μην φτάσουμε να ετυμολογούμε και το «I am» από το «εγώ ειμί» :)
Ο ΑΛΛΟΣ
Ειλικρινά; Όχι, δεν είμαι σίγουρος. Το διάβασα κάπου, πιθανότατα στον Μπάμπη, και το βρίσκω αρκετά λογικό.
Θα έλεγε κανείς «μα είναι δυνατόν να μην είχαν λέξη για το μιλάω;» Και όμως και το δικό μας μιλάω ( < ὁμιλῶ < ὅμιλος) στα αρχαία εσήμαινε «βρίσκομαι μαζί, κάνω παρέα».
Hank
Ασφαλώς, είναι άλλο οι λέξεις που έχουν πάρει οι ευρωπαϊκές γλώσσες από τους Έλληνες λόγω ελληνικού πολιτισμού κτλ, και τελείως άλλο οι κοινές ινδοευρωπαϊκές (ή ό,τι άλλο) ρίζες. Πολλοί λιακουροειδείς συγχέουν κακοπροαίρετα τα δύο. Πάντως, αυτό που λέει ο Άλλος ότι το parlare και το parler προέρχονται από το ελληνικό παραβολή , (οπότε η πάρλα είναι αντιδάνειο!), το βρίσκω πολύ εντυπωσιακό!
Βασίλης-7
Ναι Χανκ, την Λιακοπουλίαση ήθελα να σχολιάσω.
Πράγματι είναι εντυπωσιακά μερικά αντιδάνεια, όπως το σαλτάρω (άλτης) ή το καπετάνιος (κατεπάνω) :)
Khan
Όντως, τον καπετάνιο από το κατεπάνω μας τον χάλασε ο Σαραντάκος, που γράφει ότι αμφότερα προέρχονται από το λατινικό capitaneus