γαμάω την ψυχολογία κάποιου1 more definition

Η παγίωση και διάδοση της έκφρασης «γενική προσωπική + γαμάω + (αντικ.): την ψυχολογία» (αυτή είναι η πιο συχνή μορφής της) ανακλά μια σειρά μεταβολές στην αυτοαντίληψή μας (των ελληνοφώνων) για το «θυμοειδές» μας. Προτού αναφερθούμε στο γιατί συνιστά ένα είδος «τομής» θα πρέπει να εντάξουμε τη φράση σε ένα γλωσσικό και εννοιολογικό πλαίσιο και να σημειώσουμε τα εξής:

Tο ρήμα «γαμάω» έχει την έννοια εδώ του «χαλάω», «διαταράσσω», ενώ η «ψυχολογία» δεν είναι η ψυχοπαθολογική κατάσταση (αντιπαράβαλε εδώ τα ψυχολογία, ψυχολογικό καραμπεγλέρι) αλλά, απλοποιώντας πρόσκαιρα, η «ψυχολογική» διάθεση ή αλλιώς το κέφι, τα κέφια - τόσο με την έννοια της ευθυμίας, οπότε με το να «γαμιέται» η διάθεση η ευθυμία χάνεται, όσο και με την έννοια της «ουδέτερης» διάθεσης, η οποία με το να «γαμιέται» καταβαραθρώνεται.

Ασφαλώς, λοιπόν, και η φράση εντάσσεται, στο γενικό δίπολο μέσω του οποίου εκφράζουμε την πρόκληση αλλαγής της διάθεσης (από βελτίωση μέχρι καταρράκωση) και που αντλεί από μια εικονοπλασία οικοδόμησης και κατεδάφισης αντίστοιχα*:

• από τη μία έχουμε τα «φτιάχνω κάποιον» ή «φτιάχνομαι, φτιαχτικός, που πρέπει να προέρχονται από το «γεν.προσ. + φτιάχνω το κέφι/τη διάθεση» (σχετικό είναι κάπως και το γίνομαι - φτιάχνομαι με ναρκωτικά) (βλ. και το αγγλικό: make s'one's day).

• από την άλλη έχουμε τα χαλάω («γεν.προσ. + τη χαλάω» ή «το χαλάω + γεν. προσ.») χαλιέμαι, με χαλάει (χαλούλου», χαλούμι, χαλάουα κλπ) που μάλλον έχουν προέλθει από το «χαλάω το κέφι». Ίδια σε γενικές γραμμές χρήση και σύνταξη έχουμε και στο «γεν.προσ.+τη σπαω» και στο σπάζομαι» με το «συναισθηματικό τόνο», ωστόσο, να δίνει εδώ ο εκνευρισμός και όχι η δυσθυμία - δε μπορώ να φανταστώ, όμως, σε τι μπορεί να αναφέρεται αυτό το «τη».

  Η τομή, λοιπόν, δεν αφορά τόσο στο «γαμάω» (=χαλάω) της φράσης (άλλωστε, φράσεις όπως «γαμάω τη(ν) (καλή) φάση/το κέφι/τη διάθεση» δεν είναι καινούργιες), όσο στην «ψυχολογία».

Δεν κομίζουμε ντάκους εις Αθήνας αν πούμε ότι η χρήση του συγκεκριμένου όρου ανακλά το τελευταίο βήμα (χήνας, ίσως, αν αναλογιστούμε και τα συμπαρομαρτούντα αυτών των «εσωτερικών» αλλαγών) προς την «ψυχολογιοποίηση» του συναισθηματικού «μας» κόσμου. Εξηγούμαι.

• Ενώ το «κέφι» ως όρος για την περιγραφή της μέσης συναισθηματικής διάθεσης απηχεί το βίωμα ενός κόσμου «υπό κανονικές συνθήκες» ανακλούντος σχετικά αδιαμεσολαβήτως στη συναισθηματική μας κατάσταση (βλ και την αγνότητα/απλότητα της φράσης «μου κάνει κέφι» =όρεξη)

• η χρήση της λέξης «ψυχολογία» φανερώνει μια πολλαπλά αναστοχαστική και μεσολαβημένη σχέση με το συναισθηματικό μας κόσμο, και απηχεί την αντίληψη ότι η διάθεσή μας είναι αντικείμενο ενεργητικής και λεπτομερούς διαμόρφωσης από εμάς τους ίδιους με την πληθώρα φυσικά των ψυχο-ειδικοτήτων και ψυχο-τεχνικών αναπόδραστους αρωγούς προκειμένου να κάνουμε δουλειά με τον εαυτό μας.

  Έτσι και το «γαμάω την ψυχολογία» δε σημαίνει απλά «χαλάω το κέφι», αλλά καταστρέφω το με κόπο, χρόνο και focus κατασκευασμένο αλλά παρ' όλ' αυτά επισφαλές οικοδόμημα γαλήνης. «ασφάλειας» ή ευθυμίας σε ένα μετα-νευρωτικό κόσμο.

Το πλέγμα νοημάτων, λοιπόν, που επιχειρούν να περιγράψουν τα όψιμα «φτιάχνω ψυχολογία» και «γαμάω την ψυχολογία» είναι αρκετά διαφορετικό από το πλέγμα νοημάτων γύρω από τα «φτιάχνω/κάνω/βγαίνω στο/χαλάω το κέφι» - άντε, ας το πω, τόσο διαφορετικό όσο το να βγεις στο κέφι (και μετά να ξενερώσεις) από ξύδια του Θεού ή από κοκό - του Θεού επίσης, για να μην παραξηγούμαστε.

*Μια άλλη δεξαμενή μεταφορών που δε θα μας απασχολήσει εδώ είναι αυτή της ανύψωσης και πτώσης: βλ. ανεβάζω, ρίχνω, πέφτω, πετάω, σέρνομαι, χάι χου, νταουνιάζω κλπ).