Το λες όταν κάποιος κάνει (ή λέει) ξανά ένα πράγμα, ενώ έχεις την εντύπωση πως δεν θα το ξανάκανε.

Επίσης όταν κάποιος επιμένει σε κάτι και προσπαθεί για δεύτερη (ή και για πολλοστή) φορά.

  1. Της είπα χίλιες φορές να κλείνει την πόρτα γιατί βγαίνει το σκυλί έξω. Ατού ο Γαβρίλης! Αυτή εκεί! Δεν καταλαβαίνει! Να πάει να το βρει μόνη της τώρα.

  2. Ό,τι και να κάνει δεν θα ρίξει την Ελένη. Αφού την ξέρω. Αυτή είναι ψωνάρα. Τον έχει φτύσει τρεις φορές μπροστά σε κόσμο, κι αυτός ακόμα προσπαθεί. Ατού ο Γαβρίλης...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

#1
iron

καμιά ιδέα κανείς για την προέλευση;

#2
johnblack

Κλασικότατο κυπριακό. Το ατού πρέπει να είναι τούρκικο, αλλά δεν τον κόβω κιόλας.

Αν και την αγνοώ, λογικά θα υπάρχει κάποια λαογραφική κρεπσινοειδής αφήγηση που θα ρίχνει φως στις πηγές της εν λόγω παροιμιακής έκφρασης - αναφερόμενη φυσικά σε κάποιον ξεροκέφαλο ιστορικό Γαβρίλη.

Σημειωτέον οτι, πλην του Γαβρίλη (όνομα που συνηθίζεται πολύ στην Κύπρο, εξαιρετικά κακόηχο κτγμ) άλλο συνώνυμο του ξεροκέφαλου είναι ο Παντελής. Ο Παντελής συνήθως είναι εκείνος που επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη, που μουρμουρά στερεοτυπικά τις ίδιες κουβέντες, που πρέπει να του εξηγήσεις δυο και τρεις φορές το ίδιο πράγμα πριν το καταλάβει, που εμμένει σε ορισμένες συνήθειες με θρησκευτική προσήλωση κλπ. Ο Παντελής είναι γενικά, ας πούμε, ένα άτομο κολλημένο.

#3
Giorgosl_cy

προς το παρόν καμμιά ιδέα για την προέλευση. Θα μπορούσα όμως να το ψάξω εντός των επόμενων ημερών και να δω αν μπορώ να βρώ κάτι

#4
Giorgosl_cy

Όχι και πολύ συνηθισμένο όμως :) Προσωπικά τρεις-τέσσερις Γαβρίληδες ίσως να γνώρισα μέχρι στιγμής στη ζωή μου.

#5
johnblack

Ναι δίκιο έχεις, είναι που σου εντυπώνεται άσχημα - ένας συγκεκριμένος που μου 'ρχεται στο μυαλό κάνει για δέκα :)

#6
Giorgosl_cy

:)

#7
vikar

Ατού, σάν να λέμε αυτού («εδώ»); Πρόκειται δηλαδή για μιά παραλλαγή του εκεί αυτός/αυτή/αυτό, οπου η αντωνυμία αντικαταστάθηκε απο το κύριο όνομα Γαβρίλης;

Γαβρίλης ρε δεν ήταν κι' ο αρκουδιάρης στη Σόου Μπίζ του Αρκά;... Ε λίγο σέβας στο όνομα... :-Ρ

#8
vikar

Ο Κριαράς μάλιστα, δίνει όντως και τον τύπο ατού για το αυτού, δείτε εδώ.

#9
Vrastaman

Τι θα έλεγε ο Gatzman;

#10
Giorgosl_cy

Αδιαμφισβήτητα αυτό είναι. Μπράβο Βικαρ. Σήμερα με διαφώτισες πρωί-πρωί! : )

#11
Vrastaman

#12
vikar

Παραμένει βέβαια να εξακριβώσουμε, άν γίνεται, την προέλευση του Γαβρίλης. Άν και χλομό. Με τέτοιες εκφράσεις, άν υπήρχε υπαρκτό πρόσωπο, δύσκολα πλέον βγάζεις άκρη. Βλέπε όλα τά 'χε η Μαριορή, ο φερετζές της έλειπε ή τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου και ένα σωρό άλλα.

Θα έλεγα οτι τα συγκεκριμένα ονόματα επιλέγονται όχι τόσο επειδή αναφέρονται σε υπαρκτά πρόσωπα, όσο χάρη στο άκουσμά τους (ακούγονται αστεία, είναι συνηθισμένα και λοιπά). Το φαινόμενο άλλωστε παίζει ακόμα: Τάκης, Λίλιαν, το χαρυκλυννικό Τραμπάκουλας...

#13
betatzis

Να συμπληρώσουμε την μόρφωση για το αυτού ως γενική του τόπου, ότι η χρήση αυτή κρατάει από τον Όμηρο.

Στο λεξικό Liddell – Scott υπάρχει αυτοτελές λήμμα – αυτού – ως γενική του τόπου (δεν ξέρω να το χειρίζομαι στο διαδίκτυο).

Παραθέτει μεταξύ άλλων τα εξής παραδείγματα (δεν ξέρω ούτε την αρχαία γραφή στο πι σι)

- Αυτού ενί Τροίη (με υπογεγραμμένη το Τροίη = εδώ στην Τροία. Από Ιλιάδα, ραψωδία Β΄ στίχος 237)

- Επίσης το ίδιο (αυτού ενί Τροίη) και από Οδύσσεια, ραψωδία Κ΄ στίχος 271

- Αυτού ένθα (από Ιλιάδα, ραψωδία Θ΄ 207)

και άλλα.

Ενισχύει το επιχείρημα ότι οι ντόπιες διάλεκτοι (Κυπριακά, Κρητικά) κράτησαν μεγαλύτερη σχέση με την ομηρική γλώσσα από την άχρωμη νέα ελληνική που επικράτησε.

(τζίζους θυμάσαι ;;;)

#14
Vrastaman

Αὐτοῦθα το βρείτε.

#15
iron

και ως προς την προφορά πρέπει να ισχύει αυτό που λες μπέτα, όλα αυτά τα τραγουδιστά καθώς και τα λj νj ή tsch από δω κι από κει... όχι τπτ άλλο αλλά το περί νεκρής γλώσσας που λένε οι διανοούμενοι εγώ το κοιτάζω με μισό μάτι. Και όλα τα περί κατάργησης των αρχαίων στο σχολείο επειδή είναι λέει δύσκολα με κάνουν έξαλλη αλλά αν πεις τπτ σε λένε εθνίκι. λες και πχ τα μαθηματικά είναι εύκολα. απλώς τα μαθηματικά δεν είναι ταμπού, αυτό είν' όλο.

είπα την ξινίλα της μέρα μου και πάω να πνίξω τον πόνο μου στο κολυμπητήριο, γεια σας.

#16
Vrastaman

Αλλά και there.

#17
Vrastaman

@Iron, ένα από τα πράγματα που χαίρομαι με την Λιάνα Κανέλλη είναι ότι αντιπαρέρχεται τα συμπλέγματα των αριστεριτζήδων ως προς τα γλωσσολογικά.

#18
iron

τι να την γκάνεις αυτήν, είναι τελείως γκάου (και τώρα άσε με να φύγω).

#19
Vrastaman

«...ένα από τα (λίγα) πράγματα...», εννοείται! Καλό κολύμπι.

#20
sstteffannoss

Αντιγράφω από το εδώ σάιτ που θεωρεί τα παρακάτω urban legend:

Ατού ο Γαβρίλης:
Η γνωστή κυπριακή φράση «Ατού ο Γαβρίλης» που λέμε όταν κάποιος επιμένει πεισματικά να επαναλαμβάνει τις ίδιες πράξεις, λένε ότι ξεκίνησε από έναν Παφίτη κλέφτη ονόματι Γαβριήλ. Σύμφωνα με το «μύθο» ο Γαβρίλης πήγε να κλέψει ζώα από μια μάντρα αλλά τον αντιλήφθητε μια γριά. Αυτός την χτύπησε, την τραυμάτισε σοβαρά, και τρομαγμένος έτρεξε στα βουνά της ορεινής Πάφου όπου και κρυβόταν για πολλές μέρες. Οι αστυνομικές αρχές ήταν σίγουρες ότι βρισκόταν εκεί και ότι σύντομα θα εμφανιζόταν, αλλά «...ατού ο Γαβρίλης»!

Και βέβαια συμφωνώ με vikar πως πρόκειται για το «εκεί (προφέρεται με τραβηγμένο το -εί) αυτός!!! Το δικό του!! (εννοείται: να κάνει το δικό του –αυτό που του καρφώθηκε)».