Ο φτωχοφουκαράς.

Ετυμολογικώς: faqir είναι αραβική λέξη που σημαίνει φτωχός και μας έχει δώσει και το φακίρης. Ο φουκαράς που σημαίνει πάλι τον φτωχό και κατ' επέκταση τον καημένο, τον δύσμοιρο μας έρχεται από το τουρκικό fukara. Εδώ βρήκα την ενδιαφέρουσα πληροφορία: «Μία λέξη στην οποία η κατάληξη αραβικού πληθυντικού اء επιβίωσε στα τούρκικα ως -a και πέρασε στα ελληνικά μετατρεπόμενη σε κατάληξη ενικού -ας είναι ο φουκαράς. Ο ενικός στα αραβικά είναι فقير (φακίρ) που μας έχει δώσει τον φακίρη. Ο πληθυντικός είναι فقراء (φουκαρά) που μας ήρθε μέσω τουρκικών». Δες και εδώ. Φαίνεται, δηλαδή, ότι ο φακίρ φουκαράς αποτελεί έναν πλεονασμό, σαν να λέμε πτωχόπτωχος ένα πράμα, ή, υπερθετικό του στυλ πτωχός πτωχών, δηλαδή ο πτωχότερος των πτωχών, ο πτωχότερος από όλους τους πτωχούς, κατά το βασιλεύς βασιλέων, δούλος δούλων κ.ο.κ.

Ο όρος σημαίνει τον πάτο μιας κοινωνικής ιεραρχίας/ πυραμίδας. Στα παραδείγματα 1α και 1β ο όρος χρησιμοποιείται για την χαμηλότερη κοινωνική τάξη κατά την επανάσταση του 1821, ενώ στα επόμενα γίνεται χρήση στο ελληνικό ή και στο παγκόσμιο σήμερα (Τρίτος Κόσμος κιέτσ'). Μπορεί να ειπωθεί με μια δόση καζαντζιδισμού του στυλ «εδώ δεν πληρώσαν τόσοι και τόσοι ο φακίρ φουκαράς θα βγάλει το φίδι από την τρύπα;» ή για να δηλώσει το ανθρωπάκι, τον τελευταίο τροχό της αμάξης, την τελευταία τρύπα του ζουρνά, αυτόν που δεν θα αφήσει σπουδαία ίχνη στον ρου του ιστορικού γίγνεσθαι.

  1. α. Οι κοινωνικές δυνάμεις του '21 -ταξικά ιδωμένες- απαρτίζονται από τους κοτζαμπάσηδες ιδιοκτήτες γης, από τον κλήρο, από τους καραβοκυρέους των νησιών, από τους αρματολούς της Χέρσου Ελλάδας, από τους εμπόρους της περιφέρειας και φυσικά από τον φακίρ φουκαρά, αγρότες, τσοπάνηδες, πραματευτάδες και τεχνίτες. (Εδώ).

β. Κι ο φακίρ φουκαράς, που του πήραν τα σώβρακα, είναι εικόνα που προβάλλεται για να κρύψει μίαν άλλη: την εικόνα των sans culotte, που δεν πείθονται πια τόσο εύκολα ότι «ήθη ξένα» τους παρασύρουν να επαναστατούν, αντί να δαγκώνουν αλλήλους, και αρχίζουν ν' αναστοχάζονται τον εαυτό τους αλλιώς: μες στην Ιστορία τους πάλι. (Εδώ).

  1. Τετοιο ματσο χαλια που ειναι το πολιτικο προσωπικο στα ματια του κοσμου, γιατι να μην το υποψιαστει ο φακιρ φουκαρας που εχουν δει τα ματακια του Βατοπαιδια, χρηματιστηρια, σοδομημενα ομολογα και παει λεγοντας; (Εδώ).

  2. Ποια παταξη φοροδιαφυγης; Η ‘περαιωση’ που απηλλαξε ολα τα λαμογια (πχ ο κ. Βοσκοπουλος που ειχε καταδικαστει εδω και χρονια και ζητησε τωρα να περαιωθει και να τη βγαλει καθαρη πληρωνοντας ψιχουλα); Τι περιμενεις μετα απο αυτο; Να δειξει φιλοτιμο και να τρεξει να πληρωσει ο φακιρ φουκαρας που του κοψαν και το δωρο; (Εδώ).

  3. Κάθε Δευτέρα, στο ίδιο μέρος μοιράζονται τρόφιμα στους φτωχότερους των φτωχών, στον 'Φακίρ Φουκαρά' του Τρίτου Κόσμου. (Εδώ).

(από Khan, 13/11/11)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

#1
Khan

Δες και Σαράντ.

#2
deinosavros

Και στην Αλγερία το χαθίθι το λένε hachich al fokara = χόρτο των φτωχών.