Η αρχική έκφραση φαίνεται ότι είναι αλλάζω τα πέταλα. Μάλλον πρόκειται για μια σειρά από πράγματα που είναι κοπιαστική η αλλαγή τους, οπότε η έκφραση έχει τη σημασία εξουθενώνω. Ο Νίκος Σαραντάκος εδώ αναφέρει δύο κατηγορίες εκφράσεων με το αλλάζω. Η μία είναι οι θρησκευτικές, όπως όταν αλλάζουμε τον Χριστό, την Παναγία, την πίστη, τον αδόξαστο (=τον διάβολο), οπότε η εξουθένωση αφορά σε κάποιο είδος αλλαξοπιστίας. Οι δεύτερες είναι οι τεχνικές που αφορούν σε μία αλλαγή που είναι τεχνικώς κοπιαστικό να γίνει, όπως λ.χ. όταν αλλάζουμε τα φώτα, τα ράμματα, τα λάδια / πετρέλαια και τα πέταλα. Πρόκειται για εκφράσεις που αναφέρονται σε κοπιαστικές, εξουθενωτικές εργασίες, οπότε δηλώνουν μια σχετική εξουθένωση και βασανισμό. Στην τελευταία εννοείται μάλλον η δύσκολη αλλαγή πετάλων αλόγου (δες) ή άλλου ζώου με πέταλα. Υπάρχει και η παραλλαγή αλλάζω τα καρφοπέταλα που λένε στο χωριό του Στέφανου Χίου και όχι μόνο.
Σταδιακά η έκφραση ειπώθηκε και ως γαμάω τα πέταλα, σε στυλ γαμώ + αντικείμενο, όπως λ.χ. γαμώ τα πρέκια, τα βάρδουλα κ.ο.κ. Ανάλογη εξέλιξη έχουμε από το αλλάζω τα ράμματα σε γαμάω τα ράμματα. Βλ. και γαμοπέταλος. Πιθανόν να υπήρξε και έλξη από την έκφραση τινάζω τα πέταλα, όπου αναφέρεται όμως στον θάνατο του ζώου. Αντιθέτως, το γαμάω τα πέταλα μάλλον προέρχεται από την αλλαγή πετάλου, (χωρίς να αποκλείεται να συνδέονται τα δύο).
- Του γαμησε τα πεταλα η γκομενα στο ρεφραιν [...] ασε που τα μπίτια αυτα ειναι ιερα και του γαμησε τα πεταλα. (Εδώ).
- 162000χλμ και τα φρένα δεν έχουν κάνει κιχ (και του γαμαω και τα πεταλα στα φρενίδια πλεον) (Εδώ).
- Η διοικηση να τους γαμησει τα πεταλα στα δικαστηρια. (Εδώ).
- Καυλοβοών: Θα σου γαμήσω τα πέταλα! Καυλάουρα: Αγάπη μου, δεν μπορείς να είσαι πιο ρομαντικός; Καυλοβοών: Καλά, θα σου γαμήσω τα ροδοπέταλα!
3 comments
Galadriel
Το βασανιστήριο που υποδηλώνει η έκφραση το υφίσταται ο φέρων τα πέταλα όχι αυτός που τα αλλάζει. Μου άλλαξε τα πέταλα, δικό μου το πρόβλημα, όχι αυτού που κουράστηκε.
Khan
Σωστή διευκρίνιση.
vikar
Γκαλά, σωστή. Και το λήμμα, έλειπε;!