#1
Khan

in χαρτί

#2
Khan

in καπνολεκές

Ίσως και με την έννοια του στιγματίζω.

#3
klitemnistra

in δεν κόβει ούτε νερό

φσσσς, ωραιος! (τηνε ξερω στο αντιμεταθετικο της "ουτε νερο δεν κοβει")

Πάντως, και μετά από όλα αυτά που είπαμε πιο πάνω, και θυμηθήκαμε και διαβάσαμε, μου φαίνεται ότι υπάρχουν τα:

  • "διάλε τσ' απολυμάρους σου" που μάλλον σημαίνει "διάλε τσ' αποθαμένους", τους προγόνους σου.
  • "διάλε τσ' απολυμάρες σου". Το λινκ που έδωσα πιο πάνω δεν το συζητά, αλλά το έχω ακούσει και προφανώς το έχει ακούσει και η μπαρμπαρόσα, έτσι ή ως απολυμάνες. Θα μπορούσε να σημαίνει "ανάθεμα στις τελευταίες στιγμές σου", να κακοθανατίσεις, όπου απολυμάρες = το ψυχομάχισμα. Για σωματικές καταστάσεις χρησιμοποιούμε και στην Κρήτη το -άρες, λέμε λιγωμάρες τη ναυτία, την τάση για εμετό ή λιποθυμία (για σωματικούς αλλά και ψυχολογικούς λόγους, πχ λιγώνομαι από επιθυμία).
#5
iwn

in ένα τσιγάρο δρόμος

Ας ήτανε ο πόνος ένα τσιγάρο δρόμος. Στέλιος Καζαντζίδης.λεζάντα video

#6
dryhammer

in vτάμπετερ

Το είχα ακούσει φοιτητής (πριν 30+χρόνια) από κάτι Σερραίους...

#8
Jonas

in δεν κόβει ούτε νερό

Always good to be back!

Ιωνάς!! Welcome back γιατρέ μου :-) (τ. Βράστας)

#10
dryhammer

in λιριά

αυτό το -ελλα έχει Ιόνιο (απο τα Ιταλικά).

Τη μορταδέλλα την έφαγε ο μαραγκός. Πάλι ψωμοτύρι...

#11
HODJAS

in λιριά

Για δεν κοιτάς μην έχει μείνει καθόλου στη δεσπέντζα? ;-)

Λέγεται στο Ιόνιο και πιθανώς έχει προέλευση απο την ξυλουργική jargon (δηλ. λεπτά φύλλα ξυλείας που κόβονται με κορδέλλα). Χρησιμοποιείται για να δηλώσει καταστροφή (π.χ. πήρε το αμάξι και το' κανε φυλλαδέλλα/φυλλαδέλα δηλ. φέτες-φέτες λαμαρίνα κλπ).

Πέρας.

#12
dryhammer

in λιριά

Φυλλάδα το ξέρω. Το φυλλαδέλα είναι διασταύρωση της φυλλάδας με τη μορταδέλλα? (όπως αλογόμυγα?)

#13
HODJAS

in λιριά

Που κατέβασε τη μάπα του φυλλαδέλα (να μια ωραία λέξη).

#14
soulto

in σάη

Καλέ Don, γυναίκα είναι! "Φυσική ομιλήτρια της Κρητικής", λέει η ίδια.

Υπάρχει και η έκφραση κωλαέρισμα για άσκοπες (κατά τον εκφέροντα) εξόδους, βόλτες κλπ

- Η Μαίρη βγήκε για καφε και τη χτύπησε ένα μηχανάκι

- Εμ!; Καλά να πάθει! Ας καθότανε σπίτι της που μούθελε κωλαέρισμα.

#16
σφυρίζων

in μπίγα

Κούδες!

#17
dryhammer

in 'λαδή

Καμμιά φορά προφέρεται στο ερωτηματικό και στο πιό μάγκικο 'λλαδή;

#18
σφυρίζων

in 'λαδή

Κούδες! Εθεσες επί τάπητος και το εισέτι ασλανγκογράφητο φαινόμουνο των 'μμένων σλανγκιώνε!

#19
σφυρίζων

in καρατέτοια/ -ος

Κούδες +CΟΥΛΤΟΥΚΩ+!

Οι Γάλλοι έχουν αντίστοιχη έκφραση για τα ελληνικά επώνυμα: monsieur Papa-je-ne-sais-quoi.

@Δονμήτσε (αν και αρχικά όπως έβλεπα το όνομα νόμιζα ότι ήταν σκωπτικό για το Δομ(η)νίκος και διάβαζα Δομνήτσος :-)), σίγουρα τα αισθήματα του γέρου προς τη νύφη του - άραγε τη φώναζε ο Μπαρμπαρόσας, όπως ο καπετάν φασαρίας δεν έχει θηλυκό;- ο,τι και να' τανε ήταν οπωσδήποτε δυνατά που δεν του περνούσαν απαρατήρητα! Ταπεραμεντόζα η νύφη! Και η Βολκάνα, η αδερφή του Σκρούτζ δια χειρός Ντον Ρόσα, έτσι κι αυτή, φωτιά και λάβρα!...
@χαλικούτη έτσι είναι, η αγάπη μας για τη γλώσσα μας κάνει να την ψάχνουμε, πάνω απ'όλα και πρώτα απ'όλα μέσα μας, ως παραγωγοί της. Το ονλάιν δε συγκρίνεται ως προς την αξιοπιστία του τυπωμένου λεξικού, αλλά πάντα είναι πιο μπροστά διότι είναι στα τρέχοντα και επεκτείνεται συνεχώς. Ευχαριστώ για το καλωσόρισμα και θα προσπαθήσω να ανταποκριθώ με περαιτέρω λήμματα ελπίζω επάξια, που με δεχτήκατε στην παρέα σας.

Λοιπόν, επανέρχομαι γιατί είναι σημαντικό. Το λήμμα είναι 100% διάλε τσ' απολυμάρους σου και είμαι σχεδόν σίγουρος ότι δεν συναντάται φράση απολυμάνους ή απολυμένους σου κλπ. Όμως μάλλον είναι σωστό να γράφεται με -υ- επειδή παίζει να προέρχεται όντως από το απόλλυμι. Όλ' αυτά εδώ. Του Ξανθινάκη επειδή το έχουν βγάλει οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης το κοιτάζω και το αναφέρω που και που αν και στα δύσκολα συνήθως κάνει λάθος και έχω πολλές διαφωνίες (το έχω γράψει και σε λήμματα στο σλανγκ) - βλ. πχ μπουζάζω / μπουζιάζω, σχόλια).

Τέλος πάντων συντοπίτισσα, που καλωσήρθες και στην κεφαλή μας απάνω, και μην το πάρεις στραβά, δε θα έμπαινα στον κόπο να γράψω όλο αυτό το κανονιστικό στριφνό μακρυνάρι αν δεν ήμουνα σίγουρος για όσα γράφω παραπάνω κι αν δεν το θεωρούσα σημαντικό να τα γράψω. Μοιραζόμαστε την αγάπη για την γλώσσα, αυτό φτάνει.

@barbarosa. Συγνώμη που σου άλλαξα φύλο στο σχόλιό μου στο λήμμα σάη. Πάντως στο σχόλιό μου εκείνο κράτησα και μιά "πισινή".

Το "Βαρβαρόσα" τό'χω ξανακούσει σε γυναικείο όνομα, παρατσούκλι πιό σωστά. Έτσι αποκαλούσε τη νύφη του ένας γέροντας στο χωριό μου τη δεκαετία του '50. Την είχε ονοματίσει έτσι από το ομώνυμο Τουρκικό πολεμικό πλοίο των Βαλκανικών Πολέμων, όπου είχε πάρει κι ο ίδιος μέρος, αποδίδοντας τα αισθήματα που έτρεφε γι' αυτήν.

#24
deinosavros

in Starpax Cafe

Το 1928 (πρώτο χρόνο της βενιζελικής τετραετίας) ήταν πρόσφατη ακόμα η ανάληψη της εκμετάλλευσης των Τροχιοδρόμων από την Αγγλική Εταιρεία Πάουερ εντ Τράξιον. (Ο κόσμος, πολύ προσφυώς είχε "εξελληνίσει" το δεύτερο σκέλος του ονόματος της εταιρείας και την έλεγε "Πάουερ αρπάξιον"). Πριν ακόμα ξεσπάσει η οικονομική κρίση του 1929, η Πάουερ άνοιξε μέτωπο εναντίον του προσωπικού της απ' τη μιά και εναντίον του επιβατικού κοινού, απ' την άλλη.

Βασίλη Α. Νεφελούδη Αχτίνα Θ. Αναμνήσεις 1930-1940 Εκδ. Ολκός, 1974

Διάλε τσ' απολυμάνες του πάντως για κορρέκτορας πάντως... Και μόλις είδα αυτό το ψευδώνυμο, τώρα μετανιώνω που δε διάλεξα το "Αμπλά" ή το "Αλί Γκογκό" ή το "Σαλής", χαλικούτηδων - φίρμες!

Το "απολειμάρους" δεν το'χω ακούσει ποτέ. Ως φυσική ομιλήτρια της Κρητικής, ούτε στα Χανιά, ούτε στα χωριά τριγύρω. Το ότι το ένα γράφεται με "υ" και το άλλο με "ει" σημαίνει πως έχουν άλλα ριζικά και πρόκειται για δυο διαφορετικές βρισιές. Το ένα προέρχεται από το "απολύομαι" και το άλλο από το "απομένω". Και τα δύο επικαλούνται το διάολο πάντως να "συντρεξει" για να πάρει και να σηκώσει, στη μια περίπτωση τσ'αποθαμένους και στην άλλη τσ'αζωντανούς πού' χουν απομείνει στον απάνω κόσμο από το ριζικό. Έτσι διαμορφώνονται:
Διάλε τσ' απολυμάνες(καθ' έλξιν από το απολειμάρες/απολυμάρους το "ε" της μετοχικής κατάληξης γίνεται "α") vs Διάλε τσ' απολειμάρες. Με λίγα λόγια δυο εκφράσεις για το διάολο για να τσι πάρει ούλους. Όσο για το αν συντάσσεται έτσι, έτσι το συντασσω, έτσι κι οι γονιοί μου, ο παππού μου, η γιαγιά μου, και τα δυο χωργιά καταγωγής μου σε Κίσσαμο και Κεραμειά... Τί να πω... Τα λεξικά έχουν ελλείψεις όταν πρόκειται για διαλέκτους: πρέπει να υπάρχει εναρμόνιση που να εξυπηρετεί τα συφέροντα της επίσημης διαλέκτου που έχει στρατό και στόλο, δηλαδή της γλώσσας. Συν του ότι υπάρχει πειρασμός υπερδιορθωσης ή και απόκρυψης λόγω χαμηλού κύρους διαλεκτικων ιδιαιτεροτητων σε σχέση με το υψηλό κύρος της επίσημης γλώσσας. Κανένα λεξικό δεν είναι ευαγγέλιο. Υπάρχει και η περίπτωση απλά της παράλειψης. Πάντως η παρέμβαση ήταν ενδιαφέρουσα χαλικούτη, διότι έτσι εξηγείται εν πολλοις γιατί ο γουγλης βρίθει από την έκφραση των "απολειμάρων" κι όχι των "απολυμάνων", υπάρχει και ένα έρεισμα από το λεξικό του Ξανθιδάκη που το ανθολογησε.

#27
donmhtsos

in σάη

Αγαπητέ Baba Oruç, καλώς ώρισες! Είναι ευχάριστο να μπαίνει νέο αίμα στο σάη/σάι (του σάητοστ/σαγιού). Ειδικά όταν πρόκειται και για νέο ηλικιακά, αλλά και με γνώση στο αντικείμενο, όπως φαίνεται από τα στοιχεία που δίνεις (μόνο φύλο δε δίνεις κι ελπίζω να μη σου το άλλαξα επηρεασμένος από το ψευδώνυμο). Εμένα πάντως η γενική "του σαγιού" μου θύμισε -πώς τό'παθα- Καβαδία:

"Πρώτη μέρα του Μαγιού

πάει το clipper του τσαγιού."

Νανούρισμα για μωρά και γέρους από το Τραβέρσο

#28
donmhtsos

in μουνγουόκινγκ

Τώρα θυμήθηκα κι αυτό το θαυμάσιο δωδεκανησιακό τραγούδι:Με το φεγγάρι περπατώ, με τ' άστρι κουβεντιάζω

Αφιερωμένο σε όλους/όλες τους/τις σεληνοβάμονες!

#29
donmhtsos

in τροφοβασία

Με αφορμή το τρέχον λήμμα θυμήθηκα ένα από τα πρώτα μου σχόλια στο σάη στο λήμμα μουνγουόκινγκ, που είχα γράψει "σεληνοβασία, όπως...κτηνοβασία". Τι σου είναι τα τερτίπια της γλώσσας; Αυτός που κάνει moonwalking, δηλ. σεληνοβασία μπορεί να είναι "φεγγαροπαρμένος" σεληνοβάμων, αλλά και φεγγαρογάμης!

#30
σφυρίζων

in σάη

Έχει επικρατήσει πάντως το σάη, του σαητόστ.