Στην συνέχεια της συζήτησης που άνοιξε με τα λήμματα πληθυντικός της απαξιώσεως και σχήμα ενικού αριθμού θα ήθελα να καταθέσω άλλο ένα παρόμοιο γαμοσλανγκοτέτοιο φαινόμενο. Πρόκειται για λεξιπλασίες που κατασκευάζονται ως εξής: Παίρνεις από έναν χώρο ιδεολογικό, πολιτικό ή άλλο, δύο κορυφαίους εκπροσώπους του, ενώνεις τα επώνυμά τους και τα βάζεις σε πληθυντικό αριθμό απαξίωσης. Tip: Βοηθάει αν το ένα από τα δύο επώνυμα μπορεί να κάνει κατάληξη πληθυντικού σε -ηδες, -αδες .
Ποια είναι η ρητορική στρατηγική των παρόμοιων λεξιπλασιών; Την αντιλαμβάνομαι ως εξής: Ένας ιδεολόγος ή πολιτικός κ.τ.ό. όταν καταθέτει μία πρόταση δύο τινά (μάλλον αλληλοαποκλειόμενα) μπορεί να επικαλεστεί για να τον προσέξουν: α) την πρωτοτυπία της θέσης του, ότι είναι ο μόνος που την σκέφτηκε, β) την κοινωνική δυναμική της, δηλαδή ότι πίσω από αυτήν υπάρχει (ή μπορεί να υπάρξει) ένα μεγάλο πλήθος που την υποστηρίζει και το οποίο αυτός αντιπροσωπεύει.
Όταν, λοιπόν, εσύ φτιάχνεις μια λεξιπλασία διαλέγοντας δύο μόνο εκπροσώπους ενός χώρου του αφαιρείς και τα δύο:
α) Όπως ακριβώς και στον πληθυντικό απαξιώσεως, υπονοείς ότι ο αντίπαλος δεν είναι πρωτότυπος αλλά ανήκει σε μια τάση, που τους ξέρουμε καλά αυτούς. Υπάρχει εδώ μία ιδιαίτερη μορφή argumenti ad hominem, που θα το ονόμαζα argumentum ad pluralitatem. Δηλαδή υπονοείς ότι ο αντίπαλος ανήκει σε έναν τύπο ανθρώπων, οι οποίοι σκέφτονται αλλά και πράττουν, συμπεριφέρονται όπως αυτός, οπότε δεν εκπλήσσει, δεν ξενίζει κανέναν ότι αυτός τώρα το λέει αυτό, αφού έτσι κάνουν οι του σιναφιού του.
β) Ταυτόχρονα, όμως, πετυχαίνεις να του αφαιρέσεις και το αντίθετο πλεονέκτημα. Καθώς η δυάδα είναι η ελάχιστη πολλαπλότητα, με την αναφορά μόνο δύο ατόμων, δεν μπορεί ακριβώς να σχηματιστεί είδος, ιδέα, τύπος. (Συναφές αν και διαφορετικό είναι και το θέμα του τρίτου ανθρώπου που έθιξαν στην αρχαιότητα οι Πλατωνοαριστοτέληδες). Η δυάδα είναι ένας γουαναμπής χώρος που δεν φτάνει όμως για να τον απαρτίσει. Οπότε του αφαιρείς και την δυνατότητα να επικαλεστεί την αντιπροσώπευση ενός πλήθους, όπως θα μπορούσε να γίνει αν ετίθετο ένας απλός πληθυντικός ή ενικός αντί πληθυντικού. Θα διέκρινα περαιτέρω δύο ιδεολογικές χρήσεις: i) Αν ο χρησιμοποιών την λεξιπλασία στρέφεται εναντίον κυρίαρχου λόγου, τότε θέλει να πει πως δυο-τρία άτομα συνιστούν μια ολιγομελή ελίτ που επιβάλλει την θέλησή της στον πολυπληθή λαό. ii) Αν στρέφεται ενάντιον εναλλακτικού λόγου, τότε θέλει να πει πως πρόκειται για δυο- τρεις γραφικούς, που ναι μεν ξέρουμε τα χούγια τους, αλλά δεν έχουν χώρο από πίσω τους. (Τα παραπάνω βέβαια αποτελούν μια παραπάνω ερμηνευτική απόπειρα που ισχύουν σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις της χρήσης των λεξιπλασιών, ενώ για πολλές άλλες χρήσεις ισχύει απλώς ό,τι ακριβώς και στον πληθυντικό απαξίωσης).
Τέλος, οι λεξιπλασίες αυτές δεν πρέπει να συγχέονται με τις δημοσιοκαφρικές κράσεις, τ. Μερκοζί, Παπασκόνι κ.τ.ό. Η διαφορά είναι ότι στους Τσιπραλαβάνους έχουμε οιονεί παράθεση ολόκληρου του επωνύμου για να συμπαραθέσουμε κάποιους που σχηματίζουν ασθενή ημιτελή ομάδα. Ενώ στους Μερκοζί έχουμε ισχυρή κράση, για να θίξουμε το αντίθετο, ότι δηλαδή δύο που δεν όφειλαν να συμπαρατίθενται, ωστόσο, ως μη έδει, συμφύρονται σε μία πραγματικότητα (είτε συγκεχυμένη είτε υπερβολικά σαφή). Βεβαίως, και στην περίπτωση των Τσιπραλαβάνων μπορεί να ενωθούν δύο άτομα που δεν έχουν ακριβώς τις ίδιες απόψεις, οπότε ο χρήστης προβαίνει και σε ερμηνευτικό εγχείρημα ότι δηλαδή οι δύο αυτοί παρά τις όποιες διαφορές τους το ίδιο κάνουν.
Ιδού ένα μικρό δείγμα τέτοιων λεξιπλασιών, που λέγονται ασφαλώς με επιτονισμό αηδίας:
- Γιανναροζουράρηδες
- Δραγωνορεπούσηδες- Ρεπουσοδραγώνες
- Λιακοβερέμηδες
- Μουμπαρακοκαντάφηδες
- Πλευροβορίδηδες
- Τσιπραλαβάνοι
- Φουκωντεριντάδες
- α) Tha ithela na pane i tsipralavani eki gia ligo na mathoun ti simeni aravas ke mousoulmanos. (Εδώ).
β) Όχι. Εκνευρισμένοι είναι μονίμως οι διάφοροι Τσιπραλαβάνοι. Ξέρεις, εκείνοι που μονίμως νομίζουν ότι επειδή θέλουν κάτι, γίνεται. Όπως τα παιδάκια που φωνάζουν οργίλα στη μαμά τους: «Δεν θέλω φασολάδα. Θέλω πίτσα. Θέλω, θέλω, θέλω!» Και χτυπούν το πόδι κάτω. (Εδώ).
γ) Που είναι οι Τσιπραλαβανοι να στηρίξουν το απάνθρωπο αυτό καθεστώς επειδή είναι αντιδυτικο (όπως και όλα τα απάνθρωπα καθεστώτα) και να μας πουν πως πρέπει να ακολουθήσουμε το παράδειγμα τους; (Εδώ).
- α) Οι Δραγωνορεπουσηδες πολλαπλασιαζονται σαν τον μεταστατικο καρκινο. Επειση αισθανονται ανθρωπακια (φοβισμενα) με ελλειπη συνειδηση, βοηθουντων και των χρηματοδοτησεων, θελουν να μας μετατρεψουν ολους, και τα παιδια μας. (Εδώ).
β) που τον εχεις πεισει οτι η κουλτουρα του και η ιστορια του ειναι ανυπαρκτες η αναξιες λογου (οι γνωστοι ανθελληνες «διαννοουμενοι», ΜΚΟ, Δραγωνορεπουσηδες και ολο το συναφι τους) (Εδώ).
γ) αχαριστοι ποιο ΑφιονΚαραχισαρ οι ΡεπουσοΔραγωνες σας εφεραν
στην Αθηνα και ακομη ουτε ενα αγαλμα;Μαυσωλειο Κεμαλ επειγοντως να πλαισιωθει με Μνημειο Γνωστων Γενιτσαρων μαθετε να τιματε την ιστορια σας επιτελους (Εδώ).
13 comments
Khan
Έβαλα μια λίστα από παραδείγματα που αυτηκόησα ή βρήκα στο Ιντερνέτι. Παρακαλώ όποιος Σύσσλανγκος έχει ακούσει άλλο αντίστοιχο να το καταθέσει (ίσως και από τον αθλητικό χώρο θα άξιζε).
joe909
Κυρκοφλωράκηδες: φορέθηκε πολύ το «βρώμικο '89».
joe909
Και βέβαια το φρέσκο Σαμανδρέου - Παπαράς.
Khan
Σωστός! Ακολουθεί δεύτερο λήμμα για τους Παπαράδες.
xalikoutis
Καρπετοπανούτσοι από την αθλητικογραφία
Khan
Και Τσαουσοβαϊμάκηδες.
Khan
Την διαφορά μεταξύ μερκοζί και κυρκοφλωράκηδων ο Ν. Σαραντάκος εδώ την αποδίδει απλώς στο ότι οι πρώτοι αποτελούν ξενόφερτους όρους, ενώ οι δεύτεροι όχι: «Μια άλλη λέξη της χρονιάς που είναι και νεολογισμός και έχει και διεθνή διάσταση, είναι ο Μερκοζί ή οι Μερκοζί ή το Μερκοζί, λέξη που δηλώνει το ντουέτο των ηγετών Μέρκελ και Σαρκοζί, που έχει πάρει στα χέρια του τα ηνία της ευρωζώνης. Πρέπει βέβαια να πούμε ότι η λέξη είναι δάνειο από το διεθνές Merkozy, διότι η ελληνική γλώσσα δεν συνηθίζει να κατασκευάζει τέτοιες «τηλεσκοπικές» σύνθετες λέξεις, κόβοντας την ουρά της πρώτης λέξης και το κεφάλι της δεύτερης όπως εδώ. Εμείς διατηρούμε συνήθως άθικτα τα συνθετικά, ενδεχομένως γεφυρώνοντάς τα με ένα πρόσθετο όμικρον, π.χ. μαχαιροπήρουνα, πορτοπαράθυρα, λεμονοπορτόκαλα, σαντουροβιόλια, ακόμα και Κυρκοφλωράκηδες όπως, αν θυμάστε, συνήθιζαν ν’ αποκαλούν τους ηγέτες του ενιαίου τότε Συνασπισμού οι αυριανιστές, την εποχή του «βρώμικου 89».»
Σημαντική γλωσσική παρατήρηση, απλώς εγώ προσπάθησα να κάνω μια παραπάνω ερμηνευτική απόπειρα για τους μεν και τους δε.
Khan
Χαρντονέγκρηδες υποτιμητικό για ποστ-μαρξυστές.
Khan
Πλέον παίζει πολύ περισσότερο το Τσιπροκαμμένοι (όπως έμαθα από τον Γκάτζμαν).
Vrastaman
Ο Γούγλης συμφωνεί!
GATZMAN
@khan
Νομίζω πάντως πως το ροκ που εμπερικλείεται στους Τσιπροκαμμένους, ίσως μαρτυρά το σκληρό ροκ που θα παιζόταν εντός ενός τέτοιου ενδεχόμενου κυβερνητικού σχήματος και ειδικότερα σε συγκεκριμένα θέματα όπου τα δυο κόμματα απέχουν παρασάγκας
Khan
& Γκουμομπασινάδες
soulto
Σαμαροβενιζέλοι