Πρόκειται για λεξιπλασίες που σχηματίζονται με σύγκραση των ονομάτων δύο πολιτικών, ώστε να σχηματίσουν ένα όνομα. Συνήθως στις παρόμοιες λεξιπλασίες υπονοείται ότι ενώ οι δύο πολιτικοί επαγγέλλονται ή γενικώς θα έπρεπε να είναι διαφορετικοί και εναλλακτικοί, στην ουσία μοιάζουν υπερβολικά, ως μη έδει.
Για τον λόγο αυτό οι λεξιπλασίες αυτές με ισχυρή σύγκραση πρέπει να διακρίνονται από τις λεξιπλασίες τ. τσιπραλαβάνοι, όπου έχουμε ασθενή σύγκραση, σχεδόν παράθεση, (και όπου εκεί το νόημα είναι να θιγεί ότι ο αντίπαλος δεν είναι μόνος του, αλλά έχει και παρέα κάποιον εξίσου κατακριτέο με αυτόν, οπότε εκεί συνήθως δεν συμπαρατίθενται δύο ονόματα από τελείως διαφορετικούς ιδεολογικούς χώρους). Τα όρια βεβαίως μεταξύ των δύο διαφορετικών τύπων λεξιπλασιών δεν είναι στεγανά, αλλά υπάρχουν και γκρίζες ζώνες, όπως οι/ο Πουτβέντεφ (Πούτιν + Μεντβέντεφ). Το χαρακτηριστικό με τους Μερκοζί είναι ότι μπορεί να τεθούν είτε σε ενικό σαν να πρόκειται για μία υπόσταση, είτε και στον πληθυντικό, όπως οι Τσιπραλαβάνοι.
Ιδεολογικές χρήσεις των λεξιπλασιών αυτών:
α) Θίγεται το γεγονός ότι στις δημοκρατίες της εποχής μας (μετανεωτερικότητα ή ύστερη νεωτερικότητα, ή όψιμη μετανεωτερικότητα ανάλογα με τα γούστα), τα κόμματα εξουσίας όποια πρόθεση και να έχουν, ντε φάκτο ακολουθούν πολύ παρόμοια πολιτική λόγω της επιβεβλημένης παγκοσμιοποιημένης μονοτροπίας σε ολόκληρο τον πλανήτη, λόγω της υπερίσχυσης της οικονομίας έναντι της πολιτικής, λόγω της ένταξης σε διεθνείς οργανισμούς ειδικά αν υπάρχει κοινό νόμισμα και ταλιμπάν. Ο Γάλλος φιλόσοφος Alain Badiou έχει ονομάσει τις σύγχρονες δημοκρατίες θέατρο, όπου το ίδιο έργο παίζεται εναλλάξ από δύο διαφορετικούς θιάσους, τους δεξιούς που το παίζουν ως Théâtre de Boulevard και τους σοσιαλιστές που το παίζουν ως επαρχιακός θίασος, με μοναδική εξαίρεση (πάντα κατά τον Badiou) τον Γιώργο Παπανδρέου, που το έπαιξε ως μπρεχτικό θέατρο αποστασιοποίησης, με απλά λόγια λέμε και καμιά μαλακία να περάσει η ώρα. Η παράσταση έχει δύο πράξεις, την περίοδο χάριτος , όπου δίνουμε στον ηθοποιό την προσωρινή δυνατότητα να μην κάνει πράξη τις προεκλογικές του επαγγελίες χωρίς να δυσανασχετούμε, καθώς η αλλαγή θιάσου έχει φέρει κάποιο ενδιαφέρον στην παράσταση, και την φθορά της εξουσίας, όπου επέρχεται μονοτονία από την επαναλαμβανόμενη μη τήρηση των επαγγελιών, και οι θεατές σφυρίζουν την παράσταση, περιμένοντας πρόσκαιρη ανανέωση ενδιαφέροντος με τον επόμενο θίασο που δεν θα τηρήσει τις επαγγελίες του. Οι συγκλίσεις αυτές έχουν οδηγήσει σε λεξιπλασίες όπως Παπαμανλής, Καρανδρέου κ.τ.ό., για να περιγραφούν οι «δημοκρατίες» («ελευθέριες ολιγαρχίες» κατά την αριστοτελική ορολογία) που έχουμε μάθει όλοι καλά ιδίως τον τελευταίο καιρό.
β) Έχω την εντύπωση ότι συχνά οι λεξιπλασίες αυτές πλήττουν κυρίως αυτόν που επαγγέλλεται την διαφοροποίηση, και συνήθως τον «πατριώτη» ή «εθνικιστή» (ανάλογα με τα γούστα), τον υποσχόμενο την εθνική διαφορά από την παγκοσμιοποιημένη μονοτροπία. Λ.χ. η λεξιπλασία Παπαράς πλήττει κυρίως τον Σαμαρά (που δεν έχει παίξει ακόμα το ρολάκι του), όπως το σερβικό Toris πλήττει κυρίως τον εθνικιστή Τόμα Νίκολιτς, όπως (για άλλους λόγους) και το τι Πλαστήρας τι Παπάγος έπληττε τον Πλαστήρα. Οπότε ορισμένες από αυτές τις λεξιπλασίες δεν είναι απολύτως ουδέτερες μεταξύ των δύο, αλλά μάλλον αποσκοπούν να εξοντώσουν τον «υπερήφανο εθνικά»- «ανθενωτικό» πολιτικό, εντάσσοντάς τον στο ίδιο πακέτο με τον αντίπαλό του, ή απλά τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης που δεν έχει ακόμη καταλάβει την εξουσία.
γ) Όταν οι λεξιπλασίες ενώνουν πολιτικούς διαφορετικών εθνικοτήτων, τότε θίγονται συγκεκριμένες διεθνείς τάσεις, λ.χ. οι Μερκοζί εναντίον των Ρομπαρόζο ή των Παπασκόνι. Και πάλι όμως, υπάρχει συχνά το στοιχείο του «ως μη όφειλε», λ.χ. είναι ξεφτίλα για τον Σαρκοζίξ να συναιρείται με την Μέρκελ, αντίθετα προς όποια επίδίωξή του για εθνικά υπερήφανη γαλλική πολιτική.
δ) Συναφώς, ορισμένες φορές θίγεται η υποτέλεια του ενός πολιτικού στον άλλο παρά τις διακηρύξεις του για ανεξαρτησία και αυτονομία. Λ.χ. ο Σαρκοζί που υπακούει στην Μέρκελ είναι Μερκοζί, ενώ ο Μεντβέντεφ που αποτελεί αχυράνθρωπο του Πούτιν είναι Πουτβέντεφ. Οπότε, παρά το γεγονός ότι οι λεξιπλασίες ενίοτε ομοιάζουν με τους τσιπραλαβάνους περιγράφοντας πολιτικούς του ίδιου χώρου, κατά βάθος η έμφαση είναι και πάλι στο «ως μη έδει».
Τέλος, να πούμε ότι οι παρόμοιες λεξιπλασίες κατασκευάζονται και αναπαράγονται ταχύτατα είτε από δημοσιοκάφρους, είτε από χρήστες των διαδιχτυών και στην εμπέδωσή τους παίζουν καταλυτικό ρόλο τα τερτίπια του φωτομάγαζου, που επιτρέπει και εικόνα της κωμικής σύμφυρσης των δυο φατσών.
Μη εξαντλητική λίστα:
- Καρανδρέου (= Κώστας Καραμανλής + Γιώργος Παπανδρέου)
- Καραπαπάρας (= Καρατζαφέρης + Παπανδρέου + Σαμαράς)
- Μερκοζί (= Μέρκελ + Σαρκοζί)
- Παπαμανλής (= Παπανδρέου + Καραμανλής)
-Παπαράς (=Παπανδρέου + Σαμαράς)
- Παπασκόνι (=Παπανδρέου + Μπερλουσκόνι)
- Πουτβέντεφ (=Πούτιν + Μεντβέντεφ)
- Ρομπαρόζο (=Ρομπάι + Μπαρόζο)
- Σαμανδρέου- Σαμαρανδρέου
- Τόρις (=Τόμα Νίκολιτς + Μπόρις Τάντιτς)
31 comments
Khan
Και πάλι παρακαλώ τους Συσσλάνγκους να συμπληρώσουν αν ξέρουν άλλα παραδείγματα.
Khan
Υ.Γ. Συνεχίζω το τρίβιο για το πώς ο Alain Badiou ονόμασε τον αΓΑΠούλη Bertolt Brecht της σύγχρονης πολιτικής.
Κατά τον Μπαντιού η έννοια της πολιτικής αντιπροσώπευσης περιέχει εγγενώς μια θεατρική υποκρισία. Περαιτέρω υπάρχουν οι δικτατορίες (αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες, όπως ακριβώς και οι δικές μας, τυχαίο;) που αποτελούν την τραγωδία (βλ. Καντάφι και Κανταφίδες), και οι κοινοβουλευτικές δημοκρατίες που αποτελούν την κωμωδία (μπουλβάρ οι δεξιοί, προβενσιάλ οι σοσιαλιστές).
Όλα αυτά είναι το συμβατικό θέατρο. Υπάρχει, όμως, ένας μόνο πολιτικός σε όλον τον πλανήτη που παίζει προχώ αποστασιοποιημένο θέατρο κι αυτός είναι ο Γ.Α.Π. Οι άλλοι παίζουν «ρεαλιστικό θέατρο», δηλαδή αποσκοπούν να δημιουργήσουν μια ψευδαίσθηση στον θεατή ότι βλέπει μια αλήθεια στην σκηνή. Με άλλα λόγια βασίζονται στην θεατρική συμβατικότητα, ότι δηλαδή ο θεατής παρόλο που ξέρει ότι δεν βλέπει την αλήθεια, κάνει ένα συμβόλαιο ψευδαίσθησης με τον σκηνοθέτη, βλ. εκλογές. Το αποστασιοποιημένο θέατρο είναι το μοντερνιστικό θέατρο (και πρόδρομος του μεταμοντέρνου) που σου σπάει την θεατρική συμβατικότητα με το να δείξει λ.χ. πώς είναι οι ηθοποιοί προτού αναλάβουν τον ρόλο τους (λ.χ. σκάνε μύτη με ένα Ι.Χ. στα υπαίθρια θέατρα 5 λεπτά πριν την παράσταση και είναι ντυμένοι με τζηνς και αλλάζουν επί σκηνής και όχι στα παρασκήνια κτλ.). Το ίδιο πέτυχε ο Γ.Α.Π. με την πρόταση για δημοψήφισμα. Ανεξάρτητα από το ποια ήταν η πρόθεσή του, με το να προτείνει δημοψήφισμα και να το πάρει αμέσως πίσω, ύστερα από την αντίδραση των Μερκοζί, πέτυχε αντικειμενικά να σπάσει η θεατρική συμβατικότητα ότι έχουμε δημοκρατία, και επετεύχθη ένα αποστασιοποιητικό εφέ του στυλ ότι αυτά που κάνουμε στο θέατρο μας είναι ότι λέμε και καμιά μαλακία να περάσει η ώρα, (που λέει κι ο Τζο). Ήταν μια μικρή στιγμή που ο πολιτικός- ηθοποιός έκλεισε το μάτι στον λαό-θεατή ότι αυτό που βλέπει είναι θέατρο και όχι πραγματικότητα και μετά από αυτό το μικρό ιντερμέδιο η παράσταση συνεχίζεται κανονικά ως εάν να είχαμε όντως πραγματικότητα βλ. δημοκρατία- αντιπροσώπευση.
iron
σε στολίσανε και σένα.
knasos
Βλέπει κανείς άλλος Saturday Night Live; Γιατί αν βλέπει θα θυμηθεί ότι είχε γίνει σχετικό αστείο με την Γερμανία και την Γαλλία που μαζί γίνονται Germance. Αν δεν βλέπει δεν είναι καθόλου μα καθόλου αργά να ξεκινήσει. Και πιστεύω θα τον πείσει το μύδι απάνω.
knasos
Ή μάλλον από κάτω γιατί το βίδεο είναι στο βίμεο.
http://vimeo.com/31679052
HODJAS
Τί Πλαστάγος-τί Παπήρας...
Galadriel
@κνασόμηδο: Ο τύπος είναι αστείος; Πού τον βρήκες το μαλάκα... με τσάντισε πρωινιάτικο.
Khan
Καυλί Πράιζ σε όποιον «βρει» την φωτογραφία του Πλαστάγου- Παπήρα!
knasos
@Γκαλάντριελ
Μη το πάρεις προσωπικά το θέμα και επίσης μη το βλέπεις σαν «ο εξυπνάκιας Αμερικάνος που την λέει στους ευρωπαίους». Αν το δεις αποστασιοποιημένα θα καταλάβεις ότι ο τύπος κέντησε παίρνοντας πράγματα προφανή και μετατρέποντας τα σε εξαιρετική κωμωδία, κάτι που αποτελεί την καλύτερη κωμωδία για μένα.
Στο σημείο που συγκρίνει την προσπάθεια επικοινωνίας με τους φίλους του με την αντίστοιχη των ευρωπαϊκών κρατών χύθηκε το μυαλό μου.
MXΣ
Kαι περιγράφει τους μπρούκληδες τέλεια!
patsis
Ε τώρα, τα σμιχτά φρύδια δεν είναι έξυπνη κωμωδία, είναι φτηνό στερεοτυπικό χιούμορ.
Και μάλιστα, χιούμορ που, πρώτον, καταπιάνεται με την εξωτερική εμφάνιση ενός λαού, όχι με τις λάθος επιλογές του. δεύτερον, λέει και ψέμματα (δεν νομίζω ούτε καν η απλή πλειοψηφία των Ελλήνων να έχει σμιχτά φρύδια) και, τρίτον, πιθανολογώ με κακό «σκοπό»: τα σμιχτά φρύδια ανήκουν σε μια ομάδα εξωτερικών χαρακτηριστικών που αποδίδονται σε κατώτερους, ανεξέλικτους, ανθρώπους. Είναι ένα ψευδές, ισοπεδωτικό, κακόβουλο και ρατσιστικό σχόλιο λοιπόν και μπορεί να υπάρχουν και άλλα που δεν θυμάμαι, γιατί εδώ που είμαι δεν μπορώ να ξαναδώ το βιντεάκι.
Και στο κάτω-κάτω να πα να γαμηθεί, εμείς εδώ κοιμόμαστε και ξυπνάμε με την αγωνία της κατάρρευσης και αυτός σπάει πλάκα σε βάρος μας;
knasos
Ίσως και να μην κατάλαβα καλά αλλά νομίζω πως το σχόλιο δεν είχε σχέση με τα σμιχτά φρύδια αλλά απλά με την έκφραση που κάνει ο ίδιος αμε
knasos
-σως μετά την ατάκα και πουθενά αλλού στο βίντεο. Δυστυχώς ό, τι κι αν λέει στο βίντεο είναι 100% αληθινό όσο κι αν μας πονάει, υποβιβάζει ή μειώνει γι' αυτό και δεν τον αφορίζω ως ρατσιστή.
Και πλιζ πες μου αν έχεις ακούσει πιο έξυπνη ατάκα για τον Μπερλουσκόνι από το «The money's on the dresser».
patsis
Το ξαναείδα, άκυρο το περί σμιχτών φρυδιών. Ή μάλλον άκυρο, γιατί τελικά δεν καταλαβαίνω τι εννοεί (the only thing that works together in Greece is eyebrows), το κρατώ ως ενδεχόμενο.
Πάλι δεν μου φαίνεται αστείος. Ντάξει, δεν χρειάζεται να σου το χαλάσω αφού γουστάρεις, απλώς εμένα όχι μόνο δεν μ' αρέσει αλλά με ενοχλεί κιόλας. Αυτά.
knasos
Οκ, δεν παίρνω και μίζες από τον τύπο :)
boulgaroktonos
Καν, λυπάμαι για την χαμηλή βαθμολογία του λήμματός σου. Έκανες πολύ μεγάλο κόπο. Γι΄αυτό και δεν γράφω τόσο μεγάλους ορισμούς , γιατί υπάρχει κίνδυνος να πάρω τα τρία μου. χαχαχα
Khan
Ο λόγος σου είναι ένα βάλσαμο στις πληγές μου...
HODJAS
Βράστα, το μήδι γάμησε! Λείπει τώρα ο Παπαδός, ο Μακαρόπουλος κι ο Παττακέζος (3 σε 1)!
Vrastaman
Εφτασεεεεεε!
Vrastaman
Lo.ve is in the air!
Khan
Καλόο!
Vrastaman
Merkollande σύντομα κοντά σας.
Khan
Καρατζαβέλας
Khan
ΠΑΝΔΟΚ (=συγκυβέρνηση Πασόκ και Νέας Δημοκρατίας).
Khan
Διακήδευμα των εκλογών:
Τσιπρανδρέου (εννοείται ο Ανδρέας του '81) vs Σαμαρέλος (και λοιπές μνημονιακές δυνάμεις).
Khan
Και Τσιπρανσόν = Τσίπρας + Mélenchon.
Khan
Τραγκάρντ και Λίστα Τραγκάρντ.
σφυρίζων
Από τη σημερινή επιστολή του Ξηρού: [I]«Η επέλαση του Δ' Ράιχ δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τους Νενέκους των ΜΜΕ. Πρετεντρέμης – Χατζηνικολούλης – Τραγκαφυλόφυλλος – Βλαχοδημητρίου – ακροδεξιός Πρωτοψάλτε και λοιπός
συρφετός καλοταϊσμένων δημοσιογράφων...»[/I]
Khan
Για τον Πρετεντρέμη βλ. μήδι 15.
σφυρίζων
Gaidourou, μόλις αναρτήθηκε μύδι.
Khan