Πρόκειται για καρακλάσικ έκφραση της καθομιλουμένης με πρώτο νόημα την δυσπιστία αλλά έχει καταλήξει να σημαίνει κυρίως την πολύ μεγάλη έκπληξη.
Δηλώνει ακριβώς το σημείο στο οποίο η μεγάλη έκπληξη, η οποία εκφράζεται με το επίσης καρακλάσικ έλα ρε! [ * ], κατά κάποιο τρόπο λεβελιάζει και αγγίζει τη δυσπιστία, δε μπορεί, δηλαδή, παρά να δηλωθεί με κάτι που να δηλώνει δυσπιστία (δηλαδή, ακριβώς με το φύγε ρε).
- Δε σ'τα λεγα εγώ;
- Τι έγινε ρε;
- Τι λέγαμε χθες; Αυτό που σου λέγα, ακριβώς όπως σου τό' λεγα...
- Έλα ρε φίλε!
- Α-κρι-βώς όπως σου τό λεγα!
- Φύγε ρε!
- Αμέ...
- Έλα ρε!
- Ναι σου λέω!
- Φύγε ρε!
Μεγαλειώδες νομίζω αυτό το έλα ρε!-> φύγε ρε!-> έλα ρε!-> φύγε ρε! εκκρεμές της έκπληξης - δυσπιστίας, στο οποίο υπολειμματικά απηχεί ακόμη κάτι από την γενεσιουργό - εικάζω - συνοδευτική σλανγκική κινησιο-χειρονομία, δηλαδή, το να πιάνεις τον άλλο από μανίκι, γιακά ή όπου για να τον φέρεις κοντά σου και να εξετάσεις π.χ. στο πρόσωπό του αν λέει αλήθεια ("έλα ρε!, τι είναι αυτά που μου λες;!") και όταν αυτός επιμείνει ότι λέει αλήθεια, τον σπρώχνεις, τον απωθείς, επειδή δε σε έπεισε και καλά ("φύγε ρε, τι είναι αυτά που μου λες;!") και για να τον εξετάσεις και εκ του μακρόθεν.
- Απαντά επίσης ως: άντε φύγε ρε!
- Πιο λάιτ, ευγενική, και σε καποιο βαθμο δήθεν εκδοχή: άντε ρε!
- Επιπλέον έμφαση με το: σήκω φύγε (ρε)! ή το φύγε ρε τώρα!
- Συνώνυμα, πιο ισχυρά: άντε χάσου ρε, άντε φύγε ρε, χέσε με, α στο διάολο
- Απαντά επίσης, ας πούμε, ελλειπτικά ως: φύγε!
- Σπανίως και κάπως διαλεκτικά με το φεύγα ρε!
- Συνοδεύεται ή αντικαθίσταται από το πιο επιφωνηματικό: ώπα ρε! αλλά ακριβέστερα με το ουστ ρε (σιγά μη σε πιστέψουμε).
- Αντίστοιχα αμερικλάνικα (και για το έλα ρε τώρα!): give me a break, get outta here, shut up
- Αντίστοιχα αγγλικά: go away! και ως fuck off!
- Στην Κρήτη (Ανώγεια) ακούγεται και το: άμε μπρε να πα χωστείς (=πήγαινε κρύψου)
- Με μια δόση δυσπιστίας: ποιο;, πού;
[ * ]Το λήμμα που μας θύμισε/ενέπνευσε το παρόν λήμμα.
10 comments
patsis
Με την ίδια σημασία και χρήση λέγεται το "α γαμήσου!". Στα αγγλοαμερικανικά είναι πολύ συνηθισμένο το "get outta here!"
xalikoutis
Μπατ οφκορς για το get outta here, μου διέφευγε κεινη την ώρα. Επίσης το "χέσε με",
patsis
... και το αρκετά σύνηθες "ά στο διάλο!"
vikar
Οι αμερικάνοι λένε και το shut up σε τέτοιες φάσεις, ενώ σε μάς, θα έλεγα, η χρήση του σώπα μ' αυτήν τη σημασία έχει χάσει την όποια αίγλη μπορεί να είχε, και πλέον γίνεται συνήθως ειρωνικά.
jesus
εγώ σε αντίστοιχη φάση έχω το "άντε ρε!" (το οποίον νομίζω δεν συγκαταλέγεται αυτούσιο). το "φύγε ρε" το άκουσα πρώτη φορά απ' τον τύπο που δέρνει στον τσίου (νομίζω στον διάλογο για τις πίτσες. μα καλά, ανανά στην πίτσα;).
καταθέτω επίσης το "έγινε το έλα να δεις και το φύγε να φύγουμε" που χρησιμοποίησα εδώ ως ανάλογο του φύγε-έλα-φύγε.
xalikoutis
Βασικά θα ήταν πολύ καλό αυτά που γράψατε να τα ενσωματώσετε πχ στα μπούλετς του ορισμού, χωρίς να σβήσετε τα σχόλια. Επεμβείτε ελεύθερα.
HODJAS
Σωστός. Βλ. και λήμμα πού? (δυσπιστία) καθώς και μήπω καταχωρισμένο ποιό? (πχ είδα τον τάδε με πορσικό την προάλλη - ποιό ρε? αυτός δεν έχει βρακί να βάλει στον κώλο του). Να προσθέσω τις βρεταννικές εκδοχές από την ελαφρύτερη go away! ως την βαρύτερη fuck off! (το μπινελίκι χρησιμοποιείται πλακατζήδικα κυρίως στις συνεκτικότερες κοινωνίες της Β Αγγλίας & Ιρλανδίας).
vikar
xalikoutis
Α ρε Χότζα, το μπινελίκι ως συνεκτικόμετρο, πες το ψέματα! (ψέματα το λέω).
vikar
Ξέχασα να πώ, το λέν κι οι γερμανοί το φύγε μ' αυτή τη σημασία, όπως και το έλα, σε φάση komm, echt jetzt?... ach, geh! kann nicht sein... (δείτε πιχί εδώ)