Ο Αρχίας ο ολιγαρχικός άρχοντας της αρχαίας Θήβας, (4ος αι. π.Χ.) γλεντούσε στο σπίτι του έμπιστου φίλου του Φυλλίδα, όταν ένας αγγελιοφόρος που έστειλε κάποιος άλλος φίλος του, έφθασε φέρνοντας ένα πολύ επείγον μήνυμα.
« Το πρόσωπο που σας γράφει, του λέει ο αγγελιοφόρος, σας παρακαλεί να διαβάσετε αυτό το γράμμα, χωρίς καθυστέρηση. Αναφέρεται σε μια πολύ σπουδαία και επείγουσα υπόθεση ».« Ες αύριον τα σπουδαία » απάντησε ο Αρχίας γελώντας και παραμέρισε το γράμμα. Όμως η επόμενη μέρα δεν ήλθε ποτέ για τον Αρχία. Συνωμότες, υποστηριχτές του Πελοπίδα, πολιτικού αντιπάλου του Αρχία, τον δολοφόνησαν ενώ ακόμη διασκέδαζε.

Στη φράση «Χές αύριον τα σπουδαία», η λέξη «Χές» σημαίνει χέσε και και η λέξη «αύριον» αναφέρεται στο προσεχές μέλλον. Με τη φράση αυτή είναι σα να λέει κάποιος σε κάποιον άλλον: Χέσε αυτά που θεωρητικά θα πρέπει να γίνουν.

Η ατάκα όταν λέγεται μπορεί να αφορά τις παρακάτω περιπτώσεις ή συνδυασμό αυτών.Η σημασία της αναλύεται ανά περίπτωση:

Μπορεί να αφορά:

  1. Ανεύθυνη στάση κάποιου για ευρεία γκάμα θεμάτων.
    Μιλάμε για άνθρωπο που δεν παίρνει τίποτα στα σοβαρά, που επιδιώκει να αναβάλλει τα πάντα, που έχει ως ευαγγέλιο του το δεκάλογο του τεμπέλη.Ζει χαλαρά, τεμπέλικα, ανεύθυνα,ράθυμα, μέσα στο ραχάτι.Απορεί βλέποντας τους άλλους να τρέχουν πανικόβλητοι φθείροντας τη ζωή τους. (βλ.παράδειγμα 1)

  2. Διαφοροποίηση της έννοιας του σημαντικού από άτομο σε άτομο:
    Οι λόγοι σπουδαιότητας που προβάλλει κάποιος, δε σημαίνει πως είναι σημαντικοί για κάποιον άλλον.Αν όμως ο δεύτερος ενστερνίζεται τον όρο και είναι αναγκασμένος να ασχοληθεί μ' αυτά (π.χ:υπάλληλος), τότε εργάζεται χωρίς άγχος, αγάλι αγάλι,χωρίς να πολυδίνει σημασία στις λεπτομέρειες. (βλ.παράδειγμα 2)

  3. Επανεκτίμηση της έννοιας του σημαντικού: Αλλαγή της στάσης κάποιου για θέματα τα οποία κάποτε θεωρούσε σπουδαία.Πολλές φορές κάποιοι έχουν σταθμίσει στο μυαλό τους τις σπουδαιότητες που νομίζουν πως έχουν κάποια πράγματα και αντιστοίχως πράττουν.Έρχεται όμως μια στιγμή που σαν να ήρθε το ρεύμα ξυπνούν από το λήθαργο που θεωρούν πως είχαν πέσει, αλλάζουν τον αγχώδη και φθοροποιό τρόπο ζωής τους, απλοποιώντας τα πράγματα.Ετσι αναθεωρούν τις βαρύτητες που θεωρούσαν πως είχαν οι λογής λογής ασχολίες τους λειτουργώντας χαλαρότερα. Ως αφορμή θα μπορούσε να θεωρηθεί:
    α) ένα καραμπινάτο πρόβλημα υγείας που ξεπεράστηκε αλλά σήμανε το καμπανάκι μέσα τους για αλλαγή προτεραιοτήτων στη ζωή τους.
    β) ένα γεγονός που τους ταρακουνά και τους οδηγεί στο να απομυθοποίησουν την αντίληψη τους για τον εργασιακό ρόλο τους , την υπερπροσφορά τους στην οικογένεια,κλπ
    γ)συσσωρευμένη κούραση που κάποια στιγμή τη χαρακτηρίζουν αναίτια και οδηγούνται σιγά σιγά σε αναθεώρηση της κατάστασης. Βλ.παράδειγμα 3

  4. Απόρριψη της έννοιας της σημαντικότητας:
    Πλήρης απογοήτευση κάποιου εξαιτίας κάποιου σημαντικού γεγονότος που τον έχει σημαδέψει (π.χ:έχει χάσει την οικογένεια του), μηδενιστική στάση ζωής, κλπ (βλ.Παράδειγμα 4)

  1. Ο Γιώργος διάγει τεμπέλικο βίο
    Γιάννης: Γιώργο έχω να κάνω... τις δουλειές μόλις πάω σπίτι.
    Γιώργος: Ωχου...Χές αύριον τα σπουδαία.Χαλάρωσε ρε. Μην προβληματίζεσαι. Εχει ο Θεός.

  2. -Βασίλη ο προϊστάμενος είπε να ασχοληθούμε με το καθάρισμα της αποθήκης. Το θεωρεί πολύ σημαντικό είπε.
    -Χές αύριον τα σπουδαία φιλαράκι. Ούτε εμάς μας ενδιαφέρει μια τέτοια διευθέτηση, ούτε τα πράγματα της αποθήκης. Γιαυτό ότι κάνουμε θα το κάνουμε.....χαλαρά.

  3. Ο Γιάννης είναι 65 Μαΐων. Αισθάνεται πως έχουν περάσει τα χρόνια και πως δεν έχει χαρεί τις απολαύσεις της ζωής γιατί είναι μόνιμα απορροφημένος με δουλειές και υποχρεώσεις. Κάποτε όμως χάνεται ένας συνομήλικος του και φιλοσοφώντας τα πράγματα αποφασίζει να απλοποιήσει τα πράγματα και να χαρεί περισσότερο τη ζωή του. Μαρία(γυναίκα του Γιάννη): Πρέπει να κάνουμε αυτό...αυτό....αυτό...αυτό. Ωχ πότε θα τα κάνουμε; Δε θα προλάβουμε. Θα σκάσω
    Γιάννης:Δε βαρέθηκες πια; Πάντα θα υπάρχουν δουλειές. Χαλάρωσε λίγο ρε εσύ.Θα πεθάνεις απ' το άγχος.Χές αύριον τα σπουδαία πια. Πότε θα το καταλάβεις;

  4. -Πού λες ο Γιάννης ακολουθεί ένα φιλοσοφικό ρεύμα που δεν αποδέχεται την ύπαρξη σημαντικότητας και τις κάθε λογής αξίες. Όποιον βλέπει να δουλεύει του λέει: «Χές αύριον τα σπουδαία».
    -Από πότε είναι φιλοσοφικό ρεύμα ο δυοξυνισμός;
    -Ε τώρα γίνεσαι άδικος

Έχουμε σοβαρές δουλειές να κάνουμε - ες αύριον. (από Galadriel, 16/02/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

after + ελληνική κατάληξη επιρρήματος. Πιο μετά, υστερότερα.

Άσ' το αυτό τώρα! Θα το κάνουμε αφτερότερα που θα είναι πιο ήσυχα.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Είναι συνδυασμός του μετά και του αργότερα...

- Θα έρθεις τώρα;
- Όχι. Θα έρθω μετότερα....

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified