Προφανούς ετυμολογίας λαϊκό λογοπαίγνιο στα χρόνια της (τότε στρατιωτικής) γερμανικής κατοχής 1941-1944, με το οποίο περιγράφονταν απαξιωτικά οι ταγματασφαλίτες, δλδ οι άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας.
Επρόκειτο για ένοπλα σώματα δωσιλόγων που συγκροτήθηκαν το 1943 από τον δοτό πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη (πατέρα κατοπινού πρωθυπουργού), και που έφεραν την επίσημη ονομασία Τάγματα Ευζώνων. Από το επώνυμο του ιδρυτή τους, τα μέλη των Τ.Α. ονομάστηκαν και Ράλληδες.
Οι εξοπλισμένοι από τους Γερμανούς ταγματαλήτες φορούσαν ευζωνική στολή, και ωσεκτουτού ονομάστηκαν από τον λαό γερμανοντυμένοι ή γερμανοτσολιάδες (ένας ενδιαφέρων συνειρμός είναι ότι η λέξη τσολιάς προέρχεται από το τσόλι = κουρέλι / χυδαίο άτομο χαμηλού επιπέδου, το οποίο στα γερμανικά μεταφράζεται lumpen). Σήμερα η λέξη επιζεί ως β' συνθετικό στον όρο αμερικανοτσολιάς. Βλ. το νέτι, καθώς και τα Άπαντα Δημητρίου Πανούση, αοιδού/διασκεδαστού.
Η Λαϊκή Μούσα περιποιήθηκε δεόντως αυτά τα λουλούδια, τα οποία προέβαιναν σε παντοειδείς ωμότητες κατά του λαού και των αγωνιστών της Αντίστασης και τα οποία είχαν δώσει όρκο υπακοής (jawohl) στον Γερμανό Καγκελάριο και τους επιτελείς του:
Εν-δυό, εν-δυό, φουστανέλα, τσαρούχ' φούντα, φέσ'
εφτούνα τα ρούχα με καίνε, κι αδίκως μου τα 'χουν φορέσ'
Άϊν-τσβάι, άϊν-τσβάι, τσολιά να με λεν δε μ' αρέσ'
εγώ Γερμανός είμαι τώρα, καμάρ' των ταγμάτων Ες-Ες.
Εγώ ειμ' εγώ, και δεν αργώ
Ρωμιούς να σφάξω μάνι-μάνι
με λεν λεφούσ', και στο γιουρούσ'
τρεις τραυματίες έχω ξεκάνει.
Εννοείται ότι υπήρχε έντονη ώσμωση μεταξύ των ταγματαλητών και των μελών άλλων δωσιλογικών οργανώσεων όπως η «Χ» (καμαρώστε τους) ή οι μπουραντάδες (στελέχη του Μηχανοκίνητου της Αστυνομίας Πόλεων, από το επώνυμο του διοικητή τους).
Οι -πάμπολλοι- ταγματαλήτες που δεν πέρασαν από λαϊκή/αντάρτικη αξιολόγηση μετά την αποχώρηση των Γερμανών, αξιοποιήθηκαν καταλλήλως από τους ενσκήψαντες Άγγλους, ενώ πολλοί εξ αυτών έκαναν καριέρα είτε στον τότε αναπτυσσόμενο τομέα του τουρισμού εξυπηρετώντας παραθεριστές σε θέρετρα του Αιγαίου , είτε στον επανασυσταθέντα Ελληνικό Στρατό (πρόχειρο παράδειγμα ο τρισμέγιστος αστήρ της Εθνοσωτηρίου, Γεώργιος Παπαδόπουλος και άλλα κατοικίδια-φύλακες).
Μετά την συνταξιοδότηση των τελευταίων, πολλοί απόγονοι επιφανών ταγματαλητών σταδιοδρόμησαν επαγγελματικώς με μεγάλη επιτυχία.
Ο όρος «ταγματασφαλίτης» γνώρισε μέρες δόξας στα φοιτητικά αμφιθέατρα του '70-'80, χαρακτηρίζοντας, για μυστηριώδεις λόγους,μέλη συγκεκριμένης πολιτικής παράταξης, η οποία εν τούτοις, όταν οι αυθεντικοί ταγματαλήτες μετείχαν στο πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας, βρισκόταν στο αντίπαλο στρατόπεδο.
Το αρχαιοπρεπές έτυμο «αλήτης» (αρχική σημασία: περιπλανώμενος) χρησιμοποιείται σήμερα για να περιγράψει κρατικούς υπαλλήλους που περιφέρονται ασκόπως σε διαδηλώσεις είτε με φόρμα εργασίας, είτε με πολιτική περιβολή. Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, μεγάλο ποσοστό των εν λόγω υπαλλήλων φέρεται να διατηρεί στενές σχέσεις με ονειροπόλους νοσταλγούς της δράσης των λημματογραφούμενων ευζώνων. Πιθανότατα πρόκειται για παντελώς αδικαιολόγητη, αήθη και συκοφαντική επίθεση.
Αυτά λεξικογραφικώς, ήτοι συνοπτικώς και με απόλυτη ψυχραιμία.
Πάσα του Khan (ΔΠ) μετά από σέντρα του Vrastaman.
Είμαι του ΕΛΑΣ αντάρτης και στα όρη κατοικώ
και για την ελευτεριά μας και τον θάνατο αψηφώ
Το ντουφέκι μου στον ώμο, το σπαθί μου στο πλευρό
απ' τα όρη κατεβαίνω, τους φασίστες κυνηγώ
Δεν φοβάμαι την κρεμάλα, δεν φοβάμαι το σκοινί
και στο πέρασμά μου τρέμουν Ράλληδες και Γερμανοί
Ράλληδες ταγματαλήτες, μπουραντάδες, Γερμανοί ( ή «και της Χ»)
τα κεφάλια σας θα πέσουν απ' τ' αντάρτικο σπαθί.
Μάνα μου γλυκιά μου Ελλάδα ο αντάρτης του ΕΛΑΣ
θα σ' ανάψει τη λαμπάδα της τιμής, της λευτεριάς.
«Κνίτες, αλήτες, ταγματασφαλίτες». Καταγεγραμμένο στο πόνημα του Φιλ. Φ. Φιλίππου «Οι Κνίτες», εκδ. Πυξίδα, 1983.
«Αλήτες είναι τα ΜΑΤ κι οι ασφαλίτες». Από τους δρόμους της Αθήνας.
[...]στο βιβλίο του «Ο Αγών μου», αναφερόμενος στον τρόπο που σκεφτόταν να επιβάλλει την κυριαρχία του στις κατεχόμενες χώρες, γράφει: «[...]ο νικητής, αν είναι έξυπνος, θα εμπιστευτεί σε πρόσωπα της εθνικότητας του ηττημένου λαού, που δεν έχουν ούτε χαρακτήρα, ούτε τιμή, τον ρόλο του δεσμοφύλακα, διότι γνωρίζει οτι τα πρόσωπα αυτά θα τον βοηθήσουν στο έργο της ολοκληρωτικής υποδούλωσης των συμπατριωτών τους κατά ένα τρόπο πολύ σκληρότερο και πιό ανοικτίρμονα, από εκείνον που θα μεταχειρίζονταν ένα οποιοδήποτε ξένο κτήνος [...]»
(Ν. Καρκάνη «Οι δοσίλογοι της Κατοχής», εκδ. Σύγχρονη Εποχή)
Η φράση που ακολουθεί μάλλον δεν έχει θέση σε ένα επιστημονικό σύγγραμμα όπως το σλανγκρ, εφόσον δεν υποστηρίζεται από συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία. Την απηύθυνε, με αυτάρεσκο ύφος, δημόσιος υπάλληλος σε συναδέλφους του, εν ώρα υπηρεσίας στο κέντρο της Αθήνας, και την μετέφερε στον λημματογράφο αυτήκοος μάρτυρας της απολύτου εμπιστοσύνης του. Η φράση καταγράφεται για το γαμώτο και για να επισημανθεί η ιστορική συνέχεια κάποιων καταστάσεων.
«Χα-χα, είμαστε Βέρμαχτ ρε μαλάκες !».
23 comments
allivegp
Υπάρχει και ο όρος «Σταλινοτσολιάς».
deinosavros
Ε, ανέβασέ τονε ντε !!!
allivegp
Με πρόλαβε ο Μάκης
Khan
Δεινός!
Vrastaman
Με πρόλαβες με το λολοπαίγνιο!
deinosavros
Ευχαριστώ αρχόντοι. Πρόσεξα οτι δεν υφίσταται αυτόνομα ανεπτυγμένο το λήμμα «παπατζής» με την ιστορική/σοσιαλιστική του έννοια. Βεβαίως ο Χότζας και η Ιρονίκ έκαναν τα σχετικά σχόλια στο λήμμα «παπατζού», αλλά το πράμα έχει ψωμί. Ας το ανεβάσει κάποιος γιατί εγώ ως συνεπής πασόκος δεν μπορώ να γράφω τέτοιες χυδαιότητες.
betatzis
Δεινόσαυρε, έχω γίνει μεγάλος σου φαν. Να συμπληρώσω μόνο, για όποιον ενδιαφέρεται, ότι καιρό τώρα έχει ξεκινήσει εκστρατεία ξεπλύματος των συγκεκριμένων, ακόμα και από και καλά σοβαρούς ακαδημαϊκούς, υπό το πρόσχημα της νηφαλιότητας, της αποστασιοποίησης, της ψυχραιμίας, της δήθεν ιστορικής ακρίβειας, των ίσων αποστάσεων κλπ. κλπ. Δύσοσμα λινκ έχω σταματήσει να βάζω, όποιος ενδιαφέρεται και αν έχει γερό στομάχι, ψάχνει στο νέτι για καλύβες και λοιπές ακαδημαϊκές δυνάμεις. Όλα έρχονται και δένουν σιγά σιγά, απ΄ όλες τις μπάντες, όπως δείχνει και το τελευταίο παράδειγμα του δεινόσαυρου.
Mr. Cadmus
Βλ. και Η αυτολογοκριμένη μνήμη: Τα τάγματα ασφαλείας και η μεταπολεμική εθνικοφροσύνη του Τάσου Κωστόπουλου.
deinosavros
Μπέτα, με συγκινείς, και η εκτίμηση είναι αμοιβαία. Και ναι, οι πλύστρες έχουνε πιάσει δουλειά από καιρό, μη χέσω τη νηφαλιότητα και παπάρια μάντολες. ΟΤΑΝ ΤΡΑΒΙΕΤΑΙ Η ΓΡΑΜΜΗ ΣΤΟ ΧΩΜΑ ΘΑ ΠΑΣ Η ΑΠ' ΤΗ ΜΙΑ Η ΑΠ' ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ (σόρι για τα κεφαλαία, ε ;). Αυτή η καλύβα που λες μάλλον σε βόθρο μου φέρνει, αν δεν θες δημοσίως, κάνε μου ένα ΠΜ το σάιτ να δω τι παίζει.....
HODJAS
Ντιν: Μη μασάς, σ' όλες τα ίδια λέει :-Ρ
deinosavros
Χότζα, έμεινα ξάγρυπνος όλη νύχτα, και με βρήκε η ροδοδάκτυλη αυγή να σκέφτομαι το ποστάκι σου.
Λοιπόν εσύ ή ζηλεύεις, ή είχες κάποιο πρόβλημα με τα μπετά στο τζαμί. Δεν εξηγείται αλλιώς....... :-D
HODJAS
Αει αμ κονσιούμντ γουιδ ένβι.
deinosavros
ΠροφάνουσλJυ.
deinosavros
Παράπονο προς μοντς : Γιατί ρε παιδιά μου βγάλατε την κατηγορία «Σιχαμερά» που είχα βάλει ;
iron
αχαχαχα! στις κατηγορίες κυριολεκτούμε αυστηρά ωρέ, σιχαμερά είναι τα λήμματα για σκατά, εμετούς και λοιπά ρήαλ, έτσι έχει το πράμα. νομίζω όμως πως αντ' αυτού προσθέσαμε το «λογοπαίγνια» που δεν το είχες, να.
deinosavros
Ελα τώρα βρε ιρονίκ, για σκατά και εμετούς πρόκειται, και εκτός αυτού βρήκατε αστείες άλλες τέτοιου είδους ταξινομήσεις, μη με βάζεις τώρα να ψάχνω κάνα δυό περιπτώσεις που είχα εντοπίσει. Τεσπα, δε θα τα χαλάσουμε τώρα για αυτούς τους κουράδες που λέει το λήμμα.
Galadriel
Άμα βρεις τις δυο περιπτώσεις δώσ' τες να τις διορθώσει η σο. Αλλιώς να βάλουνε και στο «γαύρος».
deinosavros
Εξ όσων δύναμαι να αντιληφθώ, ποδοσφαιρικώς μάλλον δεν είσαι κόκκινη :- D
Εγώ πάντως είμαι άσχετος, μη με μπλέκετε σε τέτοιους καβγάδες :-) Παμ' παρακάτ'.
Galadriel
Εννοώ αν αρχίσουμε να βάζουμε το «σιχαμερά» σε ό,τι σιχαίνεται ο καθένας θα είναι όλα τα λήμματα σημασμένα έτσι: κάποιος τα σιχαίνεται.
deinosavros
Σωστά, απλώς έκανα διασταλτική ερμηνεία του Νόμου γιατί τη βρήκα ταιριαστή.
MXΣ
Σιχαμερός ο 3ος ορισμός του καναπέοντα;
Galadriel
Συγκ-κνώμη, έτσι που το βλέπεις το παράδειγμα, υπάρχει πιθανότητα να μην είναι χυμένος ο καναπές ή να μη χυθεί στο επόμενο μισάωρο; Ίου!
Μιτζνούρ
Βαθμολόγησα πολιτικο-ιστορικά όχι σλανγκιστικά, να εξηγούμαστε.