πρέζα1 more definition

βλ. και ζουζού

Η λέξη έχει πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία.
Πρέζα (από το γαλλ. prise, «πιάσιμο, όσο μπορείς να πιάσεις», ή ίσως από κάποια ανάλογη ιταλική λέξη), είναι η ποσότητα από κάποια σκόνη που πιάνει κανείς στα δυο του ακροδάχτυλα. Χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική: «μια πρέζα αλάτι».
Εκτός από αλάτι, ένα άλλο υλικό του οποίου η συνήθης δόση είναι μια πρέζα είναι ο ταμπάκος: κονιορτοποιημένος καπνός που τον βάζεις στο ρουθούνι, τραβάς μια γερή εισπνοή, και μετά από μια - δυο ανάσες τον βγάζεις με ένα φτάρνισμα. Υπάρχει και σήμερα στο εμπόριο ταμπάκος για πρεζάρισμα, αλλά βασικά πρόκειται για μια συνήθεια περασμένων αιώνων.
Λοιπόν, από τη φράση «μια πρέζα ταμπάκο» προκύπτει το «πρεζάρω ταμπάκο», μία δουλειά που γίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως το σνιφάρισμα της ηρωίνης, και συνεκδοχικά η ίδια η ηρωίνη (παρόλο που υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να την πάρεις) ονομάστηκε πρέζα.
Άλλο ένα ενδιαφέρον σχετικά μ' αυτή τη λέξη είναι το εξής: Επειδή όταν φταρνίζεσαι, μετά το πρεζάρισμα του ταμπάκου, βγάζεις μια μίξα με πολύ χαρακτηριστικό καφέ-μπεζ χρώμα που κάνει το μυξομάντηλο να φαίνεται σα χεσμένο, βγήκαν τα μαντήλια χρώματος ταμπάκου (γαλλιστί tabac, προφέρεται ταμπά), για να την καμουφλάρουν. Όθεν η λέξη έμεινε γενικώς για το χρώμα αυτό, το ταμπά.

Τι λες τώρα ;!!

Άλλος, δες το μύδι πάλι.

Τι συγκίνηση! Το είχα μάθει αυτό το τραγουδάκι όταν μάθαινα γαλλικά, μικρός. Αν και δεν μπορώ να καταλάβω με ποια λογική θεωρείται παιδικό.
Πού στο διάβολο βρίσκετε όλες αυτές τις κατ;πληκτικές εικόνες;

προσωπικό αρχείο!

Συμφωνώ με Άλλο, αλλά το γαλλικό prise προέρχεται απο το λατινικό prendere=πιάνω/κρατώ/(συν-)λαμβάνω < αγγλ. prison, aprehend, comprise κλπ.
Prender στα ισπανικά=πιάνω-κρατώ, comprendo=συλλαμβάνω νόημα/κατανοώ. prendere στα ιταλικά = το αυτό και presa μετοχή παρακειμένου θηλυκού γένους=κρατημένη-πιασμένη, όπως και tesa εκ του tendere (εκτείνω-τεντώνω), βλ. ελλην. τέζα=τούμπανο/τα τέντωσε/τα κόρδωσε κλπ.

Το πήραμε απο τους Ιταλούς και μέχρι και πρόσφατα, αναφερόμασταν σε μονάδα μέτρησης οποιουδήποτε κονιορτοποιημένου υλικού (π.χ. καφές, ζάχαρη, αλάτι κλπ).
Τα ημίζ, ορθότατα, αναφέρονται σε «μια γερή πρέζα γκαϊφέ», στο τραγουδάκι πριν την «Ντισκοτέκ».

re paidia i preza se gamaei poli asxima emena pe9ane enas filos mou apo tin preza...
kai egw ekana narkwtika alla ekopsa ali9ia...eimai kai koritsi...
twra exw omws ena provlima to agori mou eina xristis akoma kai den kserw ti na kanw den 9elei na mpei gia apeksartisi kai den kserw ti na kanw!!!
edw kai kati mines ola pane xalia...
kl leme oti poli mati exoume panw mas(grousouzia)

KΟΠΕΛΙΑ ΜΟΥ ΕΝΑ ΕΧΩ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ.....Η ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ....Η ΗΡΩΙΝΗ!!!!!!!!!ΠΕΣΕ ΞΑΝΑ ΣΤΗΝ ΠΡΕΖΑ ΚΑΙ ΘΑ ΔΕΙΣ ΠΩΣ ΟΛΑ ΘΑ ΦΤΙΑΞΟΥΝ...ΕΤΣΙ ΜΕ ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΣΟΥ ΘΑ ΣΤΕ ΚΑΙ ΟΙ 2 ΠΡΕΖΑΚΙΑ ΟΠΟΤΕ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΣΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ!!ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΛΟΙΠΟΝ...ΣΠΑΣΕ-ΒΡΑΣΕ-ΣΟΥΤΑΡΕ!!!

1oν, γιατί φωνάζεις;

2ον, έχεις ένα point.

3oν, το «σπάσε-βράσε-σούταρε», ίσως σηκώνει καταχώρα.

χαλαρά...

Οι ρεμπέτες έλεγαν «πούστηδες, πρεζάκηδες και γυναίκες στον τεκέ δεν μπαίνουνε», δεδομένου οτι θεωρούνταν αναξιόπιστα άτομα.

Ιδιαίτερα για τους χρήστες αλκαλοειδών, η έκφραση απηχεί την αμφίδρομη σχέση, όπως την έχει περιγράψει ο Ηλίας Πετρόπουλος μέσα απ' τη φυλακή: «Ο χασικλής περιφρονεί τον πρεζάκια - ο πρεζάκιας μισεί τον χασικλή».

Η πούστικια μαζική παραγωγή - κατανάλωση αντενδεδειγμένου φαρμακευτικού υλικού, έσπρωξε φτωχά παιδιά να μιμηθούν με τεράστιο κόστος γι' αυτά, την ανέξοδη αυτοκαταστροφή των ευπόρων.

Την επανάσταση όμως δεν θα την κάνουν οι πρεζάκηδες.

Η χρεοκοπία του πολιτισμικού σχετικισμού άλλωστε φαίνεται ανάγλυφα πέριξ της πλατείας Ομονοίας...

Παίρνω αμπάριζα και βγαίνω από το «prendere=πιάνω/κρατώ/(συν-)λαμβάνω» που λέει ο Χότζας παραπάνω.

Μία ξεχασμένη έννοια του λήμματος είναι η εξής :

Η λέξη πρέζα, στην ελληνική ναυτική (πειρατική ;;) διάλεκτο του 18ου - 19ου αιώνα σήμαινε την πειρατική λεία, το σκλαβωμένο καράβι ή τα πράγματα που βρεθήκανε μέσα, τα πλιάτσικα.

Ο Φώτης Κόντογλου στην μετάφραση του βιβλίου του καπετάν Κάρολου Τζόνσον (μάλλον ήτο ο Δανιήλ Ντεφόε), «Οι φημισμένοι κουρσάροι από τα 1700 ως τα 1800» παραθέτει διάφορους πειρατικούς κανόνες, μεταξύ των οποίων :

«Ο καπετάνιος και ο αρμενιστής θα παίρνουνε δύο μερίδια από την κάθε πρέζα, ο καραβοκύρης, ο λοστρόμος κι ο κανονιέρης μιάμιση μερίδα, οι άλλοι αξιωματικοί μια μερίδα και κάρτο».

Αλλού λέει «η πρέζα στο μεταξύ σίμωνε» και εννοεί το προς πλιάτσικο καράβι που πλησιάζει. Και αλλού : «Έπιασε τρία τέσσερα καϊκια κοντά στην ακρογιαλιά. Φτωχή πρέζα.»

Δεν ξέρω όμως ποιά αγγλική λέξη μεταφράζει ο Κόντογλου ως πρέζα (κάποιος να βοηθήσει ;;).

Η δημογεροντία της Ύδρας, το 1794 έστειλε στην Βενετία το εξής γράμμα, για να διαμαρτυρηθεί επειδή τους κουρσεύανε βενετσιάνικα πειρατικά :

«....... προς τον »υπερεξοχότατο άρχοντα καπετάν δελανάβε η εις όποιον πρέπει« (προφανώς προς τις Ενετικές Αρχές της Ζακύνθου ». δηλοποιούμε ότι αφού έκαμε πρέζα (λεία) ο καπετάν Ντεσάντε λεγόμενος Φραντζέσος δύο καϊκια ιδικά μας εις την Πρώτην το ένα από αυτά οικονομικώς να έκαμε πως το επώλησε και το έστειλε εις Ζάκυνθον. εις καιρόν όπου η δικαιοσύνη εις Ζάκυνθον . ερεστάρησε αυτό το καϊκι ομού και το φορτίον του . λαμβάνομεν και ημείς το θάρρος να προστρέξουμε εις την φιλανθρωπίαν και δικαιοσύνη της εξοχότητός σας και να την παρακαλέσωμεν δουλικώς να συγκαταβεί και να θελήσει να κρίνει και αποφασίσει να λάβουν το δίκαιον και το πράγμα τους ο ιδικός μας Ανδρέας και καραβοκύρης Ιωάννης. Ημείς στοχαζόμεθα πως από μέρος των σούντιτων της γαληνοτάτης αριστοκρατίας δεν ημπορεί κανείς να αγοράσει πράγμα/πρέζα (λεία) όπου έγινε από ημάς, όντας σούντιτοι της Οθωμανικής Πόρτας δια την φιλίαν όπου είναι μεταξύ ... και ότι το καϊκι έγινε πρέζα εις τα νερά όπου φυλάττει η υπερεξοχότης της και ότι τελευταίον οι τοιούτοι κουρσάροι δεν έχουν ρητώς από της βασιλείας της να κάνουν πρέζα κανένα είδος χριστιανών ως χριστιανοί και αυτοί« Το πήρα από εδώ.

Δηλαδή του λέγανε μην μας ληστεύετε ρε παιδιά, χριστιανοί είμαστε και μεις.

Εγώ μέχρι εδώ μπορώ να το πάω. Ας πει και κάποιος άλλος εάν υπάρχουν επιβιώσεις αυτής της έννοιας στη σημερινή χρήση της λέξης, αν η πρέζα είναι η λεία του πρεζάκια ή ο πρεζάκιας είναι λεία της πρέζας και τέτοια.

Σόρρυ αν κούρασα αλλά μου φάνηκε πολύ ωραία ιστορία καλοκαιριάτικα, με πειρατές, κουρσάρικα, πλιάτσικα και άλλες ομορφιές.