Μπράβο μωρέ! Η ώρα η καλή!
Άραγε, σχετικό με αυτό το ρέλι;
Σχετικά, ντε φάκτο, και τα κινέζικο, κινεζιά, μέιντ ιν Τσάινα και ROC.
Η λέξη απαντάται και στο τραγούδι του Μ. Θεοδωράκη «Άνοιξε λίγο το παράθυρο», από τον κύκλο «Ένας Όμηρος», σε στίχους Brendan Behan μεταφρασμένους από τον Βασίλη Ρώτα. Οι δυο τελευταίες στροφές:
[I]Από τους μπάσταρδους τους ξένους
κρύψε, καλή μου, το χάλι σου
εμείς λιοντάρι και λυκόρνιο
και ρόδο στο κεφάλι σου
Άνοιξε λίγο το παράθυρο
κι άσ' το φυρό για το Χριστό
Έμπα και κάτσε κι ύστερα
θα σου το πω το μυστικό[/I]
Πάντως, η αρχική χρήση της φράσης - αυτή στην οποίαν αναφέρεται ο khan όταν λέει ότι «η φράση προϋπήρχε» - δεν ήταν απαξιωτική. Αυτός που την έλεγε ήθελε να υπογραμμίσει θετικά ότι είναι απλός άνθρωπος, που δεν θέλει εξεζητημένα πράγματα, που βολεύεται όπως νάναι, π.χ:
[I]- Δεν σας πειράζει να φάμε χωρίς τραπεζομάντηλο; Δεν έχει προλάβει να στεγνώσει.
- Καλέ, τι λες; Τι να μας πειράξει; Εμείς οι βλάχοι όπως λάχει... Σάματις είχαμε τραπεζομάντηλα και στο χωριό μας.[/I]
Εννοείται ότι αυτή η αυτοσκωπτική διάθεση συχνά έκρυβε πατρονάρισμα ή inverse snobbery.
Πρέπει να 'χει δίκιο ο ΜΧΣ - και το τζασλός και το τζαζ από το τζάζω είναι μάλλον. Αλλά, τι προέλευση έχει το τζάζω;
Σωστός συνολικά. Σπεκ για την επισήμανση για τις βαρελίσιες μπύρες - νοτίως του 48ου παραλλήλου δεν το ρισκάρω πιά. Πολύ καλά και τα παραδείγματα.
Φώτο-σουτ.
Εξαιρετικό.
Να προσθέσω ότι υπήρχε και τύπος σίδερου στο ίδιο σχήμα χωρίς όμως κάρβουνα μέσα. Αυτό το ζέσταιναν πάνω σε σχάρα που από κάτω υπήρχαν αναμμένα κάρβουνα. Έχει απαθανατισθεί σε ένα από τα πιόνια της Αμερικάνικης Monopoly (δες φωτό).
Πλάκα έχει! Πάντοτε έβρισκα πολύ αστείους ευφημισμούς του τύπου «έτσι αγαπάει ο Πειραιάς», «σήκωσε το τ' αγαπημενο/ευλογημένο/τιμημένο» κλπ.
Σωστός. Πολύ καλά έκανες και το ανέβασες - ένα λήμμα λιγότερο στο δικό μου το πρόχειρο. Πώς το Χαριλάου συνδέθηκε με το Νταχάου είναι όντως ασαφές, όπως λέει ο patsis. Αυτό που βρίσκω προσωπικά πολύ ενδιαφέρον είναι ότι ο χαρακτηρισμός του «Κλεάνθης Βικελίδης» ως Νταχάου έχει υιοθετηθεί και από Αρειανούς και από μη Αρειανούς. Τα παραδείγματα 3α και 3δ, ας πούμε, είναι σχόλια Αρειανών ενώ το 3γ είναι σχόλιο Παοκτζή. Και να μην ξεχνάμε και το ακραιφνώς παοκτζήδικο σύνθημα «Νταχάου, Νταχάου, μπουρδέλο Χαριλάου». Πώς γένιν αυτό, οι μεν να το χρησιμοποιούν προφανώς θετικά, οι δε απαξιωτικά; Δεν ξέρω, αλλά νομίζω ότι οι υποθέσεις που διατυπώνει ο patsis είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Οι Αρειανοί νομίζουν ότι το Νταχάου υπογραμμίζει πόσο σκληρή έδρα είναι και καλά το Χαριλάου, οι Παοκτζήδες υιοθετούν τη λέξη για να δείξουν την αθλιότητα του γηπέδου - αντιπαράβαλε ναός της Τούμπας, Παλατάκι (το γήπεδο μπάσκετ του ΠΑΟΚ), κ.ο.κ. Τον συσχετισμό με τους Αρειανούς-Εβραίους τον έχω ακούσει κι εγώ - δλδ, εκ του ότι στο Νταχάου μάζευαν Εβραίους - αλλά τον θεωρώ κατασκευασμένο και νομίζω ότι δεν έχει περάσει καν απ' το μυαλό των περισσότερων Παοκτζήδων.
Είμαστε σίγουροι ότι αυτή είναι η προέλευση της λέξης; Ρωτάω γιατί στα τούρκικα λεξικά, τα ονλάιν τουλάχιστον, δεν βρίσκω ούτε το gheriz ούτε το giriz. Το πιο κοντινό που βρίσκω είναι μια έκφραση geri zekâlı που σημαίνει βλάκας, καθυστερημένος. Geri βλέπω ότι είναι το πίσω μέρος, τα οπίσθια, ίσως και ο κώλος αλλά για ζώα (;) και zeka είναι το μυαλό. Οπότε geri zekâlı = κωλόμυαλος (;;;). Όλα αυτά με άκρα επιφύλαξη.
Μεγάλη κουβέντα. I know the type. 2x5.
Μα κουμπάρε, παπάς ήτανε φτούνος;
Και τέρμα δεξιά στο πανόραμα υπάρχει τώρα και μια γνήσια θρούμπα - ΟΚ, σε ήπια μορφή, αλλά θρούμπα. Άντε, γιατί πολύ τα έχετε ωραιοποιήσει όλα.
Πραγματικά, δηλαδή, ντροπή... Α, και είναι Dies Irae, αγαπητέ, όχι Die Irae...
Μπορεί, ναι. Αυτό αναρωτιέμαι, μήπως και.
Έχει ήδη γίνει κουβέντα στο λήμμα τζαζ αν η προέλευση σχετίζεται με την μουσική τζαζ ή με το καλιαρντό τζασλός. Προσωπικά, κλίνω προς το δεύτερο απλώς γιατί έχω ακούσει το τζασλός και το τζαζ να χρησιμοποιούνται χωρίς διαφοροποίηση από άτομα που κάτι ήξεραν από καλιαρντά. Το οποίο, εννοείται, θέτει το ερώτημα ποιά είναι η ετυμολογία του τζασλός. Αν ξέρει κανείς, ας πει.
Δεν ξέρω αν υπάρχει σχέση άμεση αλλά αξίζει, νομίζω, να σημειωθεί ότι υπάρχει στο νομό Θεσσαλονίκης χωριό, ο σημερινός Δρυμός, που επί αιώνες λεγόταν Δρυμίγκλαβα - περισσότερα για την ιστορία του χωριού εδώ και το google δίνει και άλλα αποτελέσματα. Το συγκεκριμένο τοπωνύμιο λέγεται ότι χρονολογείται από τον 14ο αιώνα και, ετυμολογικά, ίσως να είναι ένα Τουρκο-σλαβικό κράμα - demir=σίδερο στα τούρκικα, glava=κεφάλι στα σέρβικα, αν και προσωπικά έχω επιφυλάξεις και προτιμώ την ετυμολόγηση από το σέρβικο drěmiglava που νομίζω ότι σημαίνει μεγάλος ύπνος, υπναράς (;). Η λέξη παρουσιάζεται με διάφορες μορφές: Δριμύγκλαβα, Δερμίγκλαβα, Δεμίργκλαβα, Ντεμίργκλαβα, Ντεμίργκλαβο, Ντερμίγκλαβο. Όπως και νάναι, στη Θεσσαλονίκη διάφοροι μπαγιάτηδες χρησιμοποιούν τη λέξη όπως και τα Δριμύκλανα του λήμματος, για να υποδηλώσουν κάτι μακρινό και απολίτιστο π.χ. κατέβηκε από τα Ντερμίγκλαβα και μας κάνει και τον μορφωμένο ή στο Ντερμίγκλαβο μ' έστειλαν για να βρω το ανταλλακτικό. Εννοείται ότι υπάρχει τεράστια δόση υπερβολής σε όλα αυτά - ο Δρυμός απέχει ούτε 20 χλμ από τη Θεσσαλονίκη και είναι μια χαρά μέρος που, τα τελευταία χρόνια, παράγει κυρίως μεζονέτες.
Δεν έχω ίδια αντίληψη πώς το χρησιμοποίησε ο Τσουκαλάς. Ούτε και το έχω ακούσει αλλού με την σημασία που δίνει ο ορισμός. Την ίδια στιγμή, όμως, η σημασία που δίνει ο ορισμός παραπέμπει σαφώς στο Δωμάτιο 101 από το βιβλίο 1984 του Τζορτζ Όργουελ - όπου το Room 101 είναι ένας χώρος τιμωρίας όπου ο τιμωρούμενος έρχεται κατάφατσα με τον χειρότερο εφιάλτη του, ένα είδος προσωπικής κόλασης, περισσότερα εδώ. Ο όρος στα Αγγλικά έχει περάσει στην καθομιλουμένη χάρη σε ομώνυμο ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό πρόγραμμα του BBC όπου η προσωπικότητα-καλεσμένος πρότεινε να στείλει στο πυρ το εξώτερον - δλδ στο Δωμάτιο 101 - διάφορα που τον ενοχλούσαν π.χ. τις πλαστικές συσκευασίες, την Αυστρία, τις μπάμπιες και ούτω καθεξής. Αν έπειθε το κοινό της εκπομπής, ο/η/το ενοχλητικό έπαιρναν την άγουσα για το Δωμάτιο.
Έχω την εντύπωση ότι η καθιέρωση αυτής της χρήσης έχει σχέση με το διαφημιστικό σλόγκαν της Λ'Ορεάλ Γιατί Σας Αξίζει - γαλλιστί Parce que vous le valez bien, αγγλιστί Because you are worth it.
Και στη Θεσσαλονίκη λέγεται ακριβώς με το ίδιο νόημα.
Πολύ καλό!
Νομίζω ότι το περί ου ο λόγος νυχάκι μια εποχή λειτουργούσε ως κώδικας κοινωνικής ανόδου. Δηλαδή, αυτός που το άφηνε το έκανε για να δείξει ότι μπορούσε να τ'αφήσει και δεν φοβόταν ότι θα σπάσει. Έτσι δήλωνε ότι είχε πλέον ξεφύγει από την βαριά χειρωνακτική εργασία - αγροτικές δουλειές, οικοδομή κλπ.
Το θυμάμαι να προφέρεται ως φελιάν φιστίκ - και από τους πιο χαρκόρ ως φελιάν φουστούκ, πιο κοντά στο τούρκικο fιstιk, δλδ. Η σημασία δε της έκφρασης ήταν «πολλά και διάφορα», «λίγα απ' όλα», «κι αυτό κι εκείνο και το άλλο, απ' όλα έχει ο μπαχτσές». Π.χ. «και τζατζίκι παραγγείλαμε και ταραμά και χτυπητή, φελιάν φιστίκ και δε συμμαζεύεται» ή «και μου λέει όχι δεν προλάβαινε και όχι χάλασε το αμάξι κι όχι έπρεπε να πάει να πάρει τα ρούχα απ' το καθαριστήριο, φελιάν φιστίκ και μη την ψάχνεις, βασικά δεν ήθελε να έρθει».
Νομίζω ότι η χρήση της λέξης καθιερώθηκε από τον ομώνυμο χαρακτήρα στο «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται» του Καζαντζάκη.
Πέρα από το τσογλάνι στο οποίο ήδη παρέπεμψε ο ΜΧΣ, δες επίσης και το λήμμα τσιμπούκ-ογλάν. Αυτό ενίοτε ακούγεται και ως τσιμπούκ-τσογλάν.
Και το τίμησες. Εξαιρετικός ορισμός.
Αν οι τρεις ορισμοί που έχουμε διαβαστούν σε αντιπαραβολή, στοιχειοθετούν ένα εξαίρετο παράδειγμα της ταχύτατης διείσδυσης των αγγλικών στη γλώσσα μας - και, βέβαια, και του τρόπου με τον οποίον τα ελληνικά υιοθετούν και ενστερνίζονται αγγλικές λέξεις και αγγλισμούς. Δηλαδή, μια καθιερωμένη, ελαφρώς αργκοτική, ελληνική λέξη, ο μπούλης κατά τον ορισμό του krepsinis, υπό την επήρρεια μιας ομόηχης αλλά εννοιολογικά άσχετης αγγλικής λέξης, αλλάζει την σημασία της και δηλώνει πλέον και αυτό που δίνει ο Vrastaman στον δικό του ορισμό. Φυσικά, οι δυο σημασίες συνυπάρχουν και ενίοτε υπάρχει σύγχυση μεταξύ τους η οποία αποτυπώνεται στον ορισμό του αγριμι.ime.^_^. Fascinating.