#1
HODJAS

in πιτσαρίες

Στην αθώα δεκαετία του '80, οι πιτσερίες λέγονταν πιτσαρίες κι οι καφετέριες καφετερίες.

Η πίτσα βρώμαγε λαμαρίνα, η μπύρα ήταν Άμστελ, ο καφές φραπές, η ντομάτα Κύκνος κονσέρβα, το αλλαντικό πάριζα, το τυρί τυρί για τόστ (αγνώστου προελεύσεως και παραγωγής).

Οι κρύοι φρέντοι, οι μοτσαρέλλες, τα προσούτα και τα συναφή, είναι νεότατο φαινόμενο...

#2
HODJAS

in καμνίζω

Εκ του «καμμύω τους οφθαλμούς» ή παλιότερα «κάνω ματάκι» (ιταλ. fare occhiolino).

#3
HODJAS

in έχω ξεμπουρδελιάνει

Πάντως, το ξεμπούρδελο το έχω ακούσει στον Πειραιά, όπως λημματογραφήθηκε.

Υπάρχει και μια ιδιωματική έκφραση «ξεμπουρίζω», δηλαδή παρασύρω σε σκανδαλιές, ακολασίες, αβλεψίες κλπ.

Έπειτα, την τούρκικη λέξη ντελμπεντέρης, την άκουσα απο κάποιον Αρμένη, πάλι στον Πειραιά, για πρώτη φορά με την αρνητική ιδιότητα του ερημοσπίτη, ακόλαστου τύπου, που χαλάει σπίτια κι οικογένειες.

#4
HODJAS

in πρωκτο-

Στο Μεσολόγγι έλεγαν ψ'λοκοπάνας = μαλάκας, οπότε λόγω ιδιώματος οι ερμηνείες προέλευσης του 1ου συνθετικού έπαιζαν μεταξύ του ψιλο- απο τους πιο σεμνούς και του ψωλό- απο τους πιο ανθηρόστομους (μάλλον ορθότερη)...

#5
HODJAS

in φυλή

Επειδή το λήμμα-ορισμός είναι κεφαλαιώδη, να συμπληρώσω χρωματικά, οτι εκτός της κίτρινης και μπλέ φυλής (ταρίφες & τσιμπά αντιστοίχως λημματογραφημένα), υπήρχε παλιά (τώρα;) κι η «πράσινη φυλή», που έλεγαν οι φυλακωμένοι δηλ. την πανομοιότυπη ιδιοσυγκρασία των φυλάκων των σωφρονιστικών καταστημάτων, που φορούσαν μια πράσινη στολή.

#6
HODJAS

in πρώκτωρ

Πονηρό, βλ. σχόλιο και εδώ

#7
HODJAS

in έχω ξεμπουρδελιάνει

Η κατάληξη -άνω αντί για -άζω στην υποτακτική κυρίως, είναι μωραΐτικο ιδίωμα, όπως π.χ. έχω καραφλιάνει.

Ίσως έχει σχέση με την εισαγωγή ενός -ν- στα ιδιωματικώς καταχρηστικά συνηρημένα π.χ. σπάω-σπάνω (σπάζω), πάω-πάνω (πηγαίνω), σκάω-σκάνω (σχάζω) κλπ και αντίστροφα κατάργηση του -ζ- π.χ. αδειάω-αδειάζω, κοιτάω-κοιτάζω κλπ βλ. για δε διαβάειζ ρε;

Για κάποιο λόγο, στη νεοελληνική, πολλά ρήματα εκλαμβάνονται ως συνηρημένα και μάλιστα μόνο της πρώτης συζυγίας -άω κι έτσι μπερδεύονταν οι μαθητές της παλιάς 3ης δέσμης π.χ. αγαπάμε-αγαπούμε, λειτουργάνε-λειτουργούνε (λειτουργ-έω/ώ β΄ συζυγία), κουνάω-κουνώ/κινείται-κουνιέται (κινέω-ώ) κλπ.

Στην Κρήτη, χρησιμοποιούνται πολύ οι απλοποιήσεις άνθρωπος>άθρωπος, ανθός>αθός, όρνιθες>όρθες, θέλουμε>θέμε κλπ κι είχα ακούσει να λέει κάποιος τοπικός ντη-τζέη οτι ο σταθμός είναι σοβαρός, δεν επιτρέπονται αφιερώειζ...

#8
HODJAS

in εκεί που ξέρεις

Δεν μπορώ να μην θαυμάσω (τον συγγραφέα & τον κομιστή)...
Κεφαλλονιά über alles!

#9
HODJAS

in κώλος

Έτσι. Στα φέρρυ φώναζαν οι παρκαδόροι ναύτες «έλα με τον κώλο, έλα, έλα, έλα Ω-ΠΑ»!

#10
HODJAS

in μοιράζουνε λεφτά;

Πολύ καλό. Οι παλιό(τ)(γ)εροι έλεγαν «τί έγινε ρε παιδιά; Καραμέλες μοιράζουνε;» κι οι ακόμα παλιότεροι «Σειρά για εμβόλιο πιάσατε;»

#11
HODJAS

in λαδωμένος

Γειά σου βρε πονηρό!!! Ντ' εφτάς;

#12
HODJAS

in μαμαλίγκα

Στη μαμαλίγκα αναφέρεται κι ο Καρκαβίτσας στον μνημειώδη «Ζητιάνο» του, που περιδιάβαινε τα χωριά της Στερεάς & Ηπειροθεσσαλίας. Πολέντα λέγονταν παραδοσιακά σε Κρήτη (όπου λέγεται ακόμα) & Πάτρα-Ιόνιο.

Κατσαμάκια, το οποίον έχει να κάνει με την παρασκευή τυροκομικών (και μτφ. τσαλιμάκια-πουστίτσες-μικροαπατεωνιές), λέγονταν στην Κεντρική & Βόρεια Ελλάδα και το χρησιμοποιεί κι ο Σαλονικοθρεμμένος Ηλίας Πετρόπουλος.

#13
HODJAS

in τύπος "ζεν"

Το παραπάνω είναι η απάντηση στην ερώτηση τί κοινό έχουν ένας τύπος που φωνάζει «όχι άλλο κάρβουνο!» κι ένας νεοσύλλεκτος φαντάρος;

#15
HODJAS

in για βατραχοπεδιλιές

Λακώνισε εσύ τα ζάρια σου για να κόβουν τα διπλά που έρχονται...
:-Ρ

#16
HODJAS

in τζούρα

Άκου τί σκέφτηκε!

#17
HODJAS

in νυχάκι

Θυμήθηκα τώρα (ένεκα το λήμμα), που τρίβαμε βραδιάτικα στη Σαλαμύκονο κάτι θεόρατα ταψά, τίγκα στη μπίχλα, μ' ένα κομματάκι σαπούνι πράσινο και κάτι γάντια της συφοράς.

Data:

Τα ταψιά γήπεδο 5 Χ 5 το καθένα, η λίγδα 5 πόντους, τα μαγειρεία ετοίμαζαν φαΐ για 2 χιλιάδες προσωπικό, η υπηρεσία διέθετε 100 άτομα («εξαφανισμένα»), εμείς 5 στραβόγιαννα να παλεύουμε, οι παλαίουρες 10 και να κάθονται, οι αρουραίοι 2 και να καραδοκούν, η ώρα 11 και η κλίμακα (σκοπέτο) που επακολουθούσε 4 ώρες...

Κάποια στιγμή, επειδή η ώρα περνούσε κι η αγγαρεία δεν έβγαινε γιατί προσπαθούσαμε να λερωθούμε το δυνατόν λιγότερο (στραβόγιαννα γαρ), ένας λέουρας (δόξα τη μακροθυμία του), μας λυπήθηκε και μας ενημέρωσε:

Άμα δε βάλεις και λίγο νυχάκι, δουλειά δε γίνεται...

#18
HODJAS

in τύπος "ζεν"

Φιλοσοφημένος ανθύπας: ΖΖ = Ζεν ζουλεύω...

#19
HODJAS

in αεροχέσιμο

Αυτό θα πεί σλανγκική ολοκλήρωση! Να κάνεις τον συγγραφέα της Κουτσουμπήλως να βγεί απ' το καβούκι του!
Ριτζά εντερίμ εφέντιμ!

(Καλά, το σλίκα-σλίκα του πισωκολλητού ή το ζβίκα του ήχου διάτρησης των εισιτηρίων των τρένων, μ' έχει στοιχειώσει)!

#20
HODJAS

in κατσικομπήχτης

goatswain...

#21
HODJAS

in αποκαλυπτήρια

Η συχωρεμένη Βρανά, είχε αναφερθεί σ' ένα ανέκδοτο για κάποιον παλιό ηθοποιό του '30 (χιουμορίστα κι άφραγκο), που κάποτε παρατήρησε στα καμαρίνια έναν ηθοποιό που κοιμόταν μισοσκεπασμένος μ' ένα σεντόνι απ' όπου περρίσευε η τεράστια ψωλή του και είπε: «Σκεπάστε τον κάποιος, δεν έχουμε καμιάν όρεξη να βλέπουμε την χαλεπή του κοιμωμένου»...

#22
HODJAS

in αεροχέσιμο

Τους πιο επιτυχημένους ήχους κόμιξ, τους είχε ο Γαλλο-Αλγερινός σουρρεαλιστής σκιτσογράφος Edika (γαλλικό χιουμοριστικό περιοδικό Fluide Glacial - μεταφορά στα ελληνικά στην Βαβέλ & Παρά Πέντε).

Π.χ.

ζαταπάφ! (ξανάστροφη σφαλιάρα)
ρολλομπόρρρρλλ (κατούρημα σε πλαστικό μπουκάλι νερού)
ογκόν-ογκόν-ογκόν (άνοιγμα κονσέρβας με κλειδί)
χιούγκα! (γροθιά στο στομάχι, που κόβει την ανάσα)
μπρέουζα-μπλόνγκ-φουί (κλανίδι κάτω απ' το νερό)
ζρόκο-ζρόκο-ζρόκο (πριόνισμα)

κλπ-κλπ

Αλλά, αμίμητη ήταν η αποτύπωση του ήχου της κοφτής κουράδας, που πέφτει στο νερό, μετά απο αιώρηση:

Κλόφτ!

#23
HODJAS

in της μοδός

Ά! Τώρα θυμήθηκα κι άλλες ελληνο-ξενικές και ελληνο-ελληνικές (!) υπερδιορθώσεις χάριν του μαλακισμένου λαϊφστάιλ των αστοιχείωτων:

Καίτοι ο λαουτζίκος έλεγε μέχρι πρόσφατα Αγκώνα (Ancona), μουρταδέλα (mortadella), ανσανσέρ (asanseur), Μάτζεστερ (Manchester) κλπ-κλπ που δικαιολογείται λόγω αγνοίας, μετά τη λαίλαπα του νεοπλουτισμού του ’90, οι κωλοέλληνες προφέρουν με ύφος (διορθωμένη κατά το ήμισυ) την μορταδέλα, επινοούν ευφωνικά «νι» εκεί που δεν υπάρχουν π.χ. Μπαουνντολίνο ή Πρόνντι, θέτουν πάλι ένα φανταστικό ευφωνικό «ι» εκεί που δεν προφέρεται όπως π.χ. στην στρατσιατέλλα (stracciatella) και την τσιαμπάτα (ciabatta) και φοκάτσια (focaccia) και κατσιατόρε (cacciatore) κλπ προφανώς για να μην θυμούνται την «ακαλαίσθητη» ντοπιολαλιά της γιαγιάς τους (που πρόφερε «βυζά», «απλυσά», «γκαρα-d-ί» κλπ κατά περίπτωση) και παραγγέλνουν «ένα φρέντο κρύο»

Είναι τα ίδια ζωντόβολα, που απαξιούν και σκώπτουν (χωρίς να ξέρουν γιατί) την προφορά του διπλού γιώτα (gni και gli), καίτοι προφέρεται έτσι στο 80 % της επικράτειας και που κυκλοφορούν διαφημίσεις για περιποίηση στις απολεπισμένες «πτέρνες» (λές και τις λέει έτσι ο κόσμος), που θα μας πούν πώς να διασκεδάσουμε και εν τέλει πώς να γαμήσουμε…

Όσο ο πληθυσμός αρχίζει όλο και λιγότερο να μουτζώνει, να λέει χάμ' ή χάμου ή χάμω ή να χρησιμοποιεί τοπικές διαλέκτους και οι ηλίθιες εγχώριες ταινίες ή σειρές «εποχής», να αναπαριστούν το παλικάρι του ’21 ή τον φαντάρο του ’40 με φάτσα και προφορά Κυψελιώτη του 2010, τόσο θ’ απομακρυνόμαστε απ’ την πραγματικότητα...

#24
HODJAS

in δουλειά με λεφτά

Ωραία αιχμή κατά του λεγόμενου εθελοντισμού...

Απο την στιγμή που ο εθελοντισμός μπαίνει και ζητείται απο τους υποψηφίους εργοδότες να μπαίνει στο βιογραφικό, παύει να είναι μια αυθόρμητη και πρόσχαρη προσφορά εργασίας άνευ αμέσου υλικού αντιτίμου.

Τ’ αφεντικά στην Ευρώπη (ιδίως στην Αγγλοσαξωνία), έχουν βρεί τρελλή μηχανή. Σου λέει, δούλεψε ως graduate κανα-δυο χρόνια τσαμπέ, ώστε να επιδείξεις «πνεύμα συνεργασίας» και «ν’ αποκτήσεις εμπειρία», ενώ ταυτόχρονα σου κραδαίνω το καροτάκι της ελπίδας μελλοντικής σύναψης σύμβασης (ναι, καααλά) και στο μεταξύ κονομάω εγώ κι εβίβα το κορόιδο!

Η Αγγλοσαξωνική αγορά δε, εξετάζει ασκαρδαμυκτί το ιερό λάβαρο του βιογραφικού σου, που το κουβαλάς δώθε-κείθε, μη κι έχεις κανένα κενό ανάμεσα σε δυο περιόδους σπουδών-εργασίας, αλλά και για να διαπιστώσει οτι έχεις όντως προσφέρει εθελοντική εργασία, οπότε σίτεψες πια, να ζητήσεις και μισθό...

Σε διαφορετική περίπτωση, σε περιμένουν οι απαντήσεις τύπου «σου λείπει εμπειρία» (μα αυτό ακριβώς ζητεί ένας πρωτο-απασχολούμενος, που όμως πρέπει και να ζήσει με τον μισθό του) ή «είσαι overqualified», που ισοδυναμούν με πούλο.

Κι όμως, πρώτα απ’ όλους η Αγγλία καθιέρωσε το θέσφατο «A fair day’s work for a fair day’s pay»!

Α-λά Γκρέκ, πρωτοεισήχθη με την Ολυμπιάδα, που μας μάρανε και σήμαινε στην πράξη: Δούλευε τσάμπα κοροιδάρα, να τα κονομήσει η Αγγελοπούλου...

Μάλιστα, υπήρξαν και οι ευρωπαϊστές επικριτές (sic) της νεοελληνικής νοοτροπίας, που δεν χώνευε (ορθότατα) την άμισθη εργασία, οι οποίοι έσκωπταν τα ελληνάκια, οτι υστερούσαν σε εσπερινό μενταλιτέ, παραγνωρίζοντας σκόπιμα, το γεγονός οτι (τουλάχιστον οι άρρενες) εδώ και πολλά χρόνια, υπηρετούν δωρεάν το κοινωνικό σύνολο, κάνοντας τουλάχιστον έναν χρόνο στρατιωτική θητεία!

Κι αυτό, ενόσω οι Ευρωπαίοι εταίροι μας είτε δεν κάνουν καθόλου θητεία στα 18 τους (δηλ. κάνουν ταξιδάκια γυρίζοντας τον κόσμο παίρνοντας gap year = παίζω το πουλάκι μου ένα χρόνο) είτε υπηρετούν 9-12 μήνες, αλλά πληρώνονται και διαβιούν σαν άνθρωποι...

Η δε κοινωνική αλληλεγγύη επιβάλλεται εμμέσως διά του υποχρεωτικού «εθελοντισμού», σε κοινωνίες όπου έχουν ξηλωθεί συστηματικά οι αυτούσιες άμυνες-δεσμοί των κοινωνών, απο την υπερεκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και την δημιουργία τερατουπόλεων εις όφελος του καλπάζοντος κεφαλαίου και στην τελική υποκαθιστά βολικότατα τις υποχρεώσεις παροχών του Κράτους έναντι των πολιτών.

Ας έρθει κανείς, να ψέξει τα νεότερα παιδιά οτι είναι «μαμάκηδες» και ζούν με τους δικούς τους μέχρι τα 40 ή οτι «αλλοιώνεται η Ελληνική Φυλή» με την υπογεννητικότητα των ντόπιων, γαμώ το Θεό μου!

Αλλά τί κάθομαι και γράφω, αφού τα λέει καλύτερα ο «Βιβλιοφρικάριος»...

Λέγεται οτι η ειμαρμένη της Ευρώπης γράφτηκε σ' ένα πακέτο Άσσο άφιλτρο στη Γιάλτα...

Bored of the Rings...

και γαμάει!

#28
HODJAS

in χέσε μέσα

Το «μέσα» ίσως να προέρχεται απο την έκφραση του λήμματος, αλλά πλέον έχει αυτονομηθεί. Δηλ. λέμε «την Αγία μου μέσα!», «την Πανακόλα μου μέσα!», «γαμήσου μέσα!» κλπ-κλπ

Επίσης υπάρχει και το μέσα-μέσα δηλ. «απο 'δώ το' χεις - απο 'κει το χεις» ή «όπως πάει το πράγμα», με την έννοια σιγά-σιγά, πλάκα-πλάκα, αστεία-αστεία, χαζά-χαζά κλπ (αντίστοιχο ιταλικό gira rigira).
Π.χ. Ο πονηράκιας ο Θάνος, τη βούτηξε τη γκόμενα μέσα απ' τα χέρια μας. Την έψησε να την γυρίσει σπίτι της με τ' αμάξι, θα της ρίξει και κανα λούτσο μέσα-μέσα.

#29
HODJAS

in τσουπωτός

Ίσως να είναι γενικότερα βόρειο ιδίωμα. Ο σαλονικαναθρεμμένος Ηλίας Πετρόπουλος, μιλάει στο «Μπουρδέλο», για το τσουπωτό μαξιλαράκι των πορνείων, που το έβαζαν οι πουτάννες μπρούμυτα κάτω απ' την κοιλιά τους, για ν' ανασηκώνεται ο κώλος...
Στο ίδιο πονηρό βινητικό σχήμα αναφέρεται κι ο Πουλικάκος στο τραγούδι «Σαν δυο πουλάκια», όταν λέει φέρ' το μαξιλάρι είναι πιο καλά...

#30
HODJAS

in σκίζω χασέ

Στα ιταλικά scoreggiare (κλάνω) στην κυριολεξία σημαίνει ξηλώνω.