Όρος που μεταχειρίζονται οι απασχολούμενοι σε τηλεοπτικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Η μεγάλη άνθιση της ιδιωτικής τηλεόρασης στη χώρα μας, την τελευταία 20ετία, οδήγησε στην ανάπτυξη ενός νέου ιδιώματος που αφορά τις τεχνικές δυνατότητες του μέσου καθώς και τα πάσης φύσεως προβλήματα που ανακύπτουν λόγω αυτών. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι όροι του τηλεοπτικού ιδιολέκτου είναι ξενόφερτοι, ιδίως αγγλικοί.

Η αράχνη λοιπόν, είναι το σήμα / λογότυπο του εκάστοτε τηλεοπτικού σταθμού, όταν αυτό προβάλλεται φαρδύ πλατύ στο κέντρο της τηλεοπτικής εικόνας (και σε γκουμούτσα γραμματοσειρά), προς εξασφάλιση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Επειδή το εν λόγω σήμα είναι συνήθως λευκού χρώματος και σχετικά θαμπό (ώστε να κουτσοβλέπει κανείς κι από κάτω του) ονομάστηκε αράχνη (αν και θα 'πρεπε να το πουν ακριβέστερα ιστό αράχνης, αλλά τρέχα γύρευε τώρα).

Αράχνη πέφτει συνήθως στην οθόνη, όταν πρόκειται για αποκλειστικά ρεπορτάζ ή αποκλειστικές εικόνες που πρέπει να προστατευτούν απ' τον ανταγωνισμό. Αυτά ισχύουν βέβαια περισσότερο στη θεωρία, καθώς ουκ ολίγες φορές έχει παρατηρηθεί το ιλαρό φαινόμενο 2 ή και περισσότεροι σταθμοί να προβάλλουν την ίδια εικόνα (π.χ. απευθείας λήψεις από κάποια πυρκαγιά ή άλλη καταστροφή), έχοντάς την καλύψει με την αράχνη τους. Να το αποδώσει κανείς αυτό στο φόβο των Ιουδαίων ή στην εφαρμογή της παλιάς παροιμίας «φύλαγε τα ρούχα σου»; Είναι μια άποψη. Ο κάπως πιο υποψιασμένος δεν θα δυσκολευτεί να καταλάβει πως η αράχνη δεν είναι παρά άλλη μια μορφή επίδειξης δύναμης, μια δήλωση του στιλ «είμαι εδώ, με βλέπετε, έχω τη δύναμη να προβάλλομαι». Τέσπα, αυτά είναι πράγματα γνωστά απ' την εποχή του Μarshall McLuhan («το μέσο είναι το μήνυμα»)... Όπως ακριβώς μια διαφήμιση η οποία δεν λέει τίποτα για τα ουσιαστικά πλεονεκτήματα του διαφημιζόμενου, μόνο προβάλλει γιγαντιαίο το εταιρικό λογότυπο (π.χ. coca-cola)...

Ενοχλητικές αράχνες δεν συναντά κανείς μόνο στους τηλεοπτικούς δέκτες του, αλλά και στο ίντερνετ, π.χ. σε φωτογραφίες από συλλογές μουσείων, όπου έχουν καθίσει στη μέση το λογότυπο του σάιτ ή το όνομα του μαλάκα που τράβηξε τη φωτογραφία. Δεν υπάρχει πιο απτή ίσως απόδειξη για την πλήρη εμπορευματοποίηση της Τέχνης. Βέβαια θα αντιτείνει κανείς ότι το χρήμα και η τέχνη πήγαιναν πάντα πακέτο (βλ. Μέδικοι), αλλά έλεος πλέον. Έχεις να προβάλλεις μια ωραιότατη και σφιχτή power-point παρουσίαση και, θες δε θες, θα μάθουν όλοι οι ακροατές σου σε ποια σάιτ σεργιανούσες για να μαζέψεις το υλικό σου.

  1. (σε τηλεοπτικό κανάλι)
    - Έχω εικόνα τον Κούγια με τη σκρόφα του να είναι έξω απ' το κτίριο και να απειλεί ότι θα πηδήξει τη μάντρα..!
    - Ρίξε αράχνη μαλάκα μου πρώτα, μη τυχόν και το βγάλεις έτσι, σε γάμησα!

  2. (δύο φίλοι στο νετ)
    - Τι ψάχνεις;
    - Μπα τίποτα, πίνακες ζωγραφικής χαζεύω, από μεγάλα μουσεία κι έτς.
    - Πετριά που 'χεις φάει ρε αγόρι μου... Και βρίσκεις τίποτα;
    - Ναι, όλα κομπλίτα. Ρίχνουν βέβαια την αράχνη τους πάνω στην εικόνα, αλλά τι να κάνεις; Μόνο αυτού του γαμημένου του Kunsthistorisches της Βιέννης δεν μπορείς να βρεις τίποτα, τα 'χει όλα κλειδωμένα..
    - Του ποιου;

(από ο αυτοκτονημενος, 27/05/09)(από ο αυτοκτονημενος, 27/05/09)Αράχνη με αράχνη (από poniroskylo, 28/05/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Μεταφορά στην ελληνικήν του αγγλικού «photoshop», ήτοι του προγράμματος για τον χειρισμό και την παρέμβαση σε εικόνες μέσω υπολογιστή. Υπάρχει, βέβαια, και η κατά λέξη μετάφραση «φωτομάγαζο», κατά τα «φατσοβιβλίο» (facebook), «εσυσωλήνα» (youtube) κ.ο.κ. Η μεταφορά «φωτοψώνισμα», όμως, σημαίνει ιδιαίτερα ότι κάποιος παρεμβαίνει (ή βάζει κάποιον ειδικό να παρέμβει) στην φωτογραφία του, επειδή είναι ψώνιο και θέλει να δείχνει καλύτερος απ' ό,τι είναι. Ενίοτε φτιάχνει την φωτογραφία του έτσι ώστε να μοιάζει με ειδικούς σταρ με τους οποίους ψωνίζεται, ή ώστε να έχει τις ειδικές αναλογίες που επιτάσσει μια ορισμένη εμφανισιακή μόδα. Το φωτοψώνισμα δημιουργεί μια διάσταση ανάμεσα στο ίματζ ενός ανθρώπου και την πραγματικότητά του, που προκαλεί δυσάρεστα απρόοπτα, όταν μετά γίνει η συνάντηση με τον πραγματικό άνθρωπο.

Χρησιμοποιείται πολύ από: α) Επαγγελματίες διαφημιστές που αφαιρούν μια τυχαία ατέλεια ενός μοντέλου, προκειμένου να την κάνουν ακόμη πιο τέλεια/ο απ' ό,τι ήδη είναι. Λ.χ. μπορεί η Σκλεναρίκοβα να είχε φάει την προηγούμενη μέρα ένα πουτσοσκάμπιλο απ' τον Carembeu κι η μελανιά να δείχνει άσχημα στον φακό. Ε, λοιπόν, θα αφαιρεθεί με φωτοψώνισμα.
β) Σε διαδικτυακές επαφές που κάνουν φεϊσμπουκάκια, e-πούτσοι και διάφοροι γνωριζόμενοι μέσω Διαδικτύου. γ) Σε διαφημίσεις e-πούτανων, άλλως «τουριστριών». δ) Για πολιτική χειραγώγηση, με το να βγάλεις μια τυχαιότητα, που μπορεί να χαλάει την σούπα. Λ.χ. μια υπουργός της Γαλλίας είχε φωτογραφιστεί να εξαγγέλλει μέτρα λιτότητας, κρατώντας μια τσάντα Louis Vitton, η οποία όμως αφαιρέθηκε στο φωτοψώνισμα. Όταν αποκαλύφθηκαν οι αρχικές φωτογραφίες ξέσπασε σκάνδαλο. ε) Για πολλούς άλλους λόγους.

  1. - Κοίτα τον Μήτσο τι άντρακλας δείχνει στην ταυτότητά του στο φατσοβιβλίο!
    - Ναι, αλλά μου φαίνεται ότι έχει φωτοψωνιστεί λίγο... Τον θυμάσαι να έχει τέτοια ποντίκια;

  2. - Αλήθεια, πήρες την Βερόνικα; Και πώς ήταν;
    - Φωτοψωνισμένη! Στην φωτογραφία του πρακτορείου έδειχνε μπαλκόνια να, μετά συγχωρήσεως, και μέση δαχτυλίδι. Ε, στην πραγματικότητα ήταν το αντίστροφο!
    -Ήττα δικέ μου!

  3. - Κοίτα εδώ! Ο Μιχαλάκης έχει βάλει την αφεντομουτσουνάρα του μέσα σε μια φωτογραφία του Brad Pitt!
    - Ρε το φωτοψώνιο!

  4. Κρίμας πάντως για τον Στάλιν που δεν πρόλαβε την εποχή του φωτοψωνίσματος! Θα μπορούσε να είχε βγάλει τον Τρότσκι απ' όλες τις φωτογραφίες με τον Λένιν και να έβαζε τον εαυτό του στην θέση του, χωρίς να το πάρει κανείς χαμπάρι!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified