Further tags

Περιπαιχτική έκφραση, έναντι μακράς εις μάτην αναμονής τινός.

Ιδίως στο τάβλι, έχει την σημασία της ματαιοπονίας του αντιπάλου που περιμένει να απεγκλωβιστεί από εξάπορτο ή κωλυσιεργεί να την πουλέψει στη φεύγα (αφού κατά το δημώδες του φεύγα η μάνα ποτέ δεν έκλαψε).

Συναφείς κοροϊδευτικές εκφράσεις: Βάλε τα καλά σου, ετοιμάσου, περίμενε τον αγύριστο κλπ.

Η έκφραση ανάγεται στην παλιά συνήθεια του τραταρίσματος των μουσαφιρέων με γλυκό του κουταλιού (νεραντζάκι, συκαλάκι, σταφύλι, κυδώνι κλπ) όπου, κατά το τελετουργικό, καλούνταν να πουν μιαν ευχή προς τον αμφιτρύωνα μπουκωμένοι με το γλυκό, π.χ. «Και στις χαρές σας!» και καπάκι να πιουν απνευστί το νερό (κάνοντας ένα χαρακτηριστικό «άααχ!»).

Το ξύσιμο του αυτιού ή το διακριτικό ρέψιμο που ακολουθούσε, σηματοδοτούσαν την υποχρεωτική μετάβαση των γυναικών στην κουζίνα προκειμένου να επακολουθήσει «σοβαρή συζήτηση» μεταξύ των ανδρών...

  1. (Στην δημόσια υπηρεσία):
    Υπάλληλος Α:
    - Εσείς τί περιμένετε;
    Διοικούμενος:
    - Να μιλήσω στον κύριο προϊστάμενο για μια υπόθεσή μου...
    Υπάλληλος Α:
    - Έχει συμβούλιο ο κύριος προϊστάμενος και θ’ αργήσει. Εξ άλλου έχει πάει μια παρά τέταρτο.
    Διοικούμενος:
    - Δεν πειράζει, θα τον περιμένω.
    - Τί να σας πω, αν δε βαριέστε...
    Υπάλληλος Β που βάζει το σακάκι του:
    - Εγώ λέω να περιμένετε λίγο ακόμα. Να, τώρα θα βγάλουμε και νεραντζάκι!

  2. (Τάβλι):
    - Δε μου λες, αυτά τα πούλια εκεί πότε θα τα βγάλεις έξω; Τί τα κλωσάς που έχω αρχίσει το μάζεμα;
    - Περιμένω να φέρεις εξάπαντος, να σε πιάσω.
    - Άνοιξε το τριώδιο! Καλά περίμενε συ, τώρα θα σου βγάλω και νεραντζάκι...
    - Τώρα θα φέρεις μικρομέγαλο!
    - Εξάρες! Μην ανησυχείς εσύ! Παραπάνω από διπλό δεν πάει...

Σ.Σ. 1. Εξάπαντος = έξι-πέντε, όταν ο αντίπαλος είναι μαζεμένος με μια πόρτα στον άσσο στο σπίτι του παίκτη και ο τελευταίος μαζεύει κι έχει από δυο πόρτες στο 6 και στο 5 αφήνει δυο πούλια ανοιχτά, αν έχει πάνω από δυο πούλια στο 5 αφήνει ένα στο 6, αν έχει πάνω από δυο πούλια στο 6 αφήνει ένα στο 5 κλπ κι ο αντίπαλος παίζει να τον τσακώσει. 2. Μικρομέγαλο = μικρό και μεγάλο ζάρι π.χ. 6-3, έσχατη ευκαιρία ώστε ή να γκελάρει το ένα και να μείνει ανοιχτό ή να μείνει περιττός αριθμός στα πίσω και με την επομένη ν’ αφήσει κλπ.
3. «Παραπάνω από διπλό δεν πάει» = σκωπτική έκφραση (όπως και το «μέχρι διπλό πάει»), που δήθεν «καθησυχάζει» τον αντίπαλο ότι αποκλείεται να το χάσει τριπλό!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Πριν από κάθε ομαδικό παιδικό παιχνίδι συνηθίζεται να τα βγάζουνε για να επιλέξουν τις ομάδες, τους αρχηγούς ή το παιδί που αναλαμβάνει κάποιον συγκεκριμένο ρόλο απέναντι στα υπόλοιπα (π.χ. τυφλόμυγα, μάνα, αυτός που φυλάει στο κυνηγητό κτλ).

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος είναι τα παιδιά να σχηματίζουν κύκλο και κάποιο από αυτά να λέει ένα τραγουδάκι συλλαβή-συλλαβή (π.χ αμπεμπαμπλόμ..., βλ. παραδείγματα και βίντεο), δείχνοντας σε κάθε συλλαβή και ένα παιδί και διαλέγοντας το παιδί που δείχνει στην τελευταία συλλαβή. Άλλοι τρόποι είναι με αριθμάκια, με ξυλαράκια διαφορετικών μεγεθών, με κορώνα-γράμματα κτλ (βλ. παράδειγμα 1).

  1. (από εδώ)
    «-ΤA BΓΑΖΟΥΜΕ; Για το πώς κανονιζόταν η πρωτιά στο παιχνίδι, ποιός θα έκανε τον αρχηγό ή τη μάνα ή ποιός θα τα φύλαγε ή πώς θα μοίραζαν τους παίκτες. H διαδικασία γινόταν με διάφορους τρόπους. Περιγράφουμε μερικούς:

1) Mε τα πόδια: «Βάζουμε πόδια;» Δυο παιδιά έκαναν τους αρχηγούς και στέκονταν, ο ένας απέναντι του άλλου σε απόσταση, 3-4 μέτρα. Άρχιζαν να πλησιάζουν το ένα παιδί το άλλο, «βάζοντας πόδια», δηλαδή για κάθε παιδί το τακούνι του δεξιού παπουτσιού ακούμπαγε στη μύτη του αριστερού κ.ο.κ.. Όποιος πατούσε με το πόδι του, το πόδι του άλλου πρώτος, έπαιρνε πρωτιά και έκανε επιλογή παικτών.

2) Με κεραμιδάκι ή πλατύ βότσαλο: Έφτυναν στο ένα μέρος και έλεγαν «Ήλιος και βροχή» «Φτυσμένο, άφτυστο», το στριφογύριζαν στον αέρα σαν το «κορώνα-γράμματα».

3)Μονά-ζυγά :Έφερναν τα χέρια πίσω, έβαζαν στη μια φούχτα στην άλλη πετραδάκια και έφερναν την φούχτα μπροστά. Όποιος πετύχει τα πετραδάκια, αν είναι «μονά ή ζυγά» στη φούχτα, έπαιρνε πρωτιά.

4) Με μπάστακα: Πέτρα –σημείο, όπου ρίχνουν τα παιδιά πέτρες από μια γραμμή και όποιος πήγαινε πιο κοντά, έπαιρνε πρωτιά.

5)Σε όποιο χέρι υπάρχει πετραδάκι: Έπαιρναν ένα πετραδάκι, έφερναν τα χέρια πίσω του, μετά έφερναν τα χέρια μπροστά κλειστά και ρωτούσαν : « σε ποιο είναι η πέτρα»; Όποιος το έβρισκε έκανε τη μάνα.

6)ΜΕ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ: Άρχιζε ένα παιδί να λέει τραγουδάκι, δείχνοντας συγχρόνως με το δάκτυλο ένα- ένα παιδί. Τον τελευταίο στίχο τον έλεγαν πιο αργά από τους άλλους. Όποιο παιδί έδειχνε τελευταίο έκανε τη μάνα, τον αρχηγό ή τον φύλακα ή είχε πρωτιά. Τέτοια τραγούδια ήταν τα παρακάτω:

Α)ΑΝΕΒΗΚΑ ΣΤΗΝ ΠΙΠΕΡΙΑ
Ανέβηκα στην πιπεριά
να κόψω ένα πιπέρι
κι η πιπεριά τσακίστηκε
και με κόψε το χέρι.

Δώσ’ με το μαντιλάκι σου
το χρυσοκεντημένο
να δέσω το χεράκι μου που το ‘χω ματωμένο.

Β)ΑΝΕΒΑΙΝΩ ΣΤΗ ΣΥΚΙΑ Ανεβαίνω στη συκιά και πατώ στην καρυδιά( ή στη ρεβιθιά!)
πίνω το γλυκό κρασί
απ’ την κούπα τη χρυσή
και φωνάζω κούι-κούι
και κανένας δε με ακούει.

Γ) ΑΛΦΑ- ΒΗΤΑ Άλφα βήτα το ρορό,
το κεφάλι σου ξερό.
(και το δικό μου μαλακό).

Άλφα βήτα κόψε πίτα,
δωσ’ και μένα ένα κομμάτι
(ή δωσ’ και μένα την πατίκα)

Δ) ΑΪ ΓΙΑΝΝΗ ΘΕΟΛΟΓΟ
Αϊ Γιάννη Θεολόγο
πες με ντον καλό τον λόγο….

Ε) ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΑΠ’ ΤΗ ΣΙΓΗ
Το καράβι την αυγή έρχεται απ’ τη Σιγή….

ΣΤ) ΜΑΓΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ
-Αμπεμπαμπλόμ
Αμπεμπαμπλόμ του κειθεμπλόμ
Αμπεμπαμπλόμ του κειθεμπλόμ μπλιμ μπλομ.»

  1. (από εδώ)
    «“Παίζουμε κρυφτό;” “Ναι” “Αλλά, ποιος θα τα φυλάει;” “Να τα βγάλουμε!”

Αυτό το μικρό βιβλιαράκι μας δίνει μερικούς τρόπους για να δούμε ποιος τελικά “θα τα φυλάει” και όχι μόνο.

Σε κάθε παιδικό παιχνίδι, ομαδικό φυσικά πριν αρχίσουμε αποφασίζουμε είτε ποιος παίζει πρώτος, είτε ποιος κυνηγάει –εάν πρόκειτε για κυνηγητό- είτε ποιος “θα τα φυλάει” –εάν πρόκειτε για κρυφτό-.

Στην πρισπάθεια μας να συγκεντρώσουμε, να διαδώσουμε και να διατηρήσουμε στην μνήμη μας το “στοιχάκια” που λέγαμε ρυθμικά πριν ξεκινήσουμε το παιχνίδι μας, δημιουργήσαμε αυτό που κρατάτε στα χέρια σας.

ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ;

Τα παιδιά μαζεύονται σ΄ ένα σημείο σχηματίζοντας κύκλο.

Ένα από αυτά, λέει ρυθμικά το στιχάκι και σε κάθε συλλαβή ή λέξη δείχνει κι από ένα παιδί (συνήθως από τα δεξιά στα αριστερά). Το παιδί που δείχνει όταν πεί την τελευταία συλλαβή είναι αυτό που θα “τα φυλάει” ή που θα παίξει πρώτο, μπορεί όμως και να συμβεί το αντίθετο. Σ΄αυτή την περίπτωση το παιδί απομακρύνεται από τον κύκλο και τα υπόλοιπα παιδιά συνεχίζουν μέχρι να μείνει ένα, το τελευταίο απ΄όλα, το οποίο θα “τα φυλάει”, θα κυνηγάει ή θα παίξει πρώτο ανάλογα.»

Δες και σχήμα γνωστού αγνώστου.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Η ζαριά ένα ένα, οι (χ)ασαίοι στο τάβλι (και όποιο άλλο παιχνίδι με ζάρια). Λόγω της εντυπωσιακής ομοιότητας που έχουν οι δύο τελίτσες πάνω στους κύβους με τα μικρά μάτια φιδιού. Άλλωστε το ζάρι σε ξεγέλασε σαν φίδι. Όλως διαφορετική είναι η σημασία του μονοφθάλμου όφεως που είναι ο μπαργαλάτσος δίκην Κύκλωπος. Αμφότερα και τα δύο είναι αγγλιές (snake eyes, one-eyed snake) που τα έχω ωστόσο επαληθεύσει στην ελληνική.

- Με φιδίσια μάτια ουδείς γεγάμηκεν.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Όρος προερχόμενος από την πόκα. Τα βλέπω - ή, σε βλέπω - στην πόκα σημαίνει «ακολουθώ» το ποντάρισμά του προηγούμενου παίκτη.

Το «ακολουθώ» είναι σε εισαγωγικά, διότι εννοεί την ακολουθία στο ποσό (και όχι κάποιο ανέβασμα), αλλά επίσης διότι σλανγκοποιεί την έκφραση εκτός της πράσινης τσόχας. Όπου, Τα βλέπω σημαίνει σε ακολουθώ, συμφωνώ, τα λες καλά, μαζί σου.

Άλλος ένας όρος που ξεφεύγει σε ποκαδόρους, όπως το πάσο, ή το ντούκου...

  1. - Λέω σήμερα να πάμε από Θησείο μεριά....
    - Πάλι; - Εσυ ρε Πάνο, τι λες:
    - Εγώ σας βλέπω σε ότι αποφασίσετε. - Εντάξει, πάσο από μένα, πάμε Θησείο.

  2. - Λοιπόν συνεχίζουμε για ορεινή Αρκαδία;
    - Μέσα, ας το εξαντλήσουμε, αφού φτάσαμε ως εδώ, και ακόμα δεν νύχτωσε. Εσύ Μήτσο;
    - Τα βλέπω... εγώ θα χαλάσω την παρέα;

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Γνωστό σχολικό παιχνίδι και ως «παλαμάκια».

Πώς παίζεται:

5 άτομα τουλάχιστον σχηματίζουν έναν κύκλο. Ένα τυχαίο άτομο χτυπάει μια φορά τις παλάμες (σα χειροκρότημα), ο διπλανός του (πχ από τα δεξιά) χτυπάει κι αυτός τις παλάμες του -και πάει λέγοντας, εκτός και αν χτυπήσει παλαμάκια δυο φορές, οπότε αλλάζει η φορά. Αν όμως χτυπήσει παλαμάκια κάποιος που δεν είναι η σειρά του, τότε το κλαίει. Οι υπόλοιποι του σκάνε σύννεφο, σφαλιάρες ή οποιαδήποτε τιμωρία ορίσουν από πριν.

Περιτεύει...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Η ζαριά πέντε δύο στο τάβλι, με σλανγκική αποκοπή.

Το poniroskylo είχε αναφέρει σε σχόλιο εδώ και την χαριτωμενιά: «Δαρείου και Παρυσάτιδος γίνονται πέντε δύο».

Ασίστ: Χότζας.

Δύο ταβλαδόροι παίζουν πλακωτό ανέμελοι σε μια γωνιά. Ο ένας τυχαίνει πέντε δύο στα ζάρια. Ευθύς ανακράζει:
- Και πολύ παιδί!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Έκφραση που χρησιμοποιούμε προς διασκέδασιν γενικευμένης πικρίας μετά από ήττα σε οποιοδήποτε ομαδικό άθλημα. Ευγενής εκδήλωση αποδοχής τής ήττας, συνδυασμένη, όμως, με υποφώσκουσα ενδόμυχη πίστη στην ανωτερότητα της ομάδας μας. Χρησιμοποιείται κατά κόρον σε επιτραπέζια τεχνικά παιχνίδια, όπου η τύχη παίζει πολλές φορές καθοριστικό ρόλο, π.χ. μπριτζ, μπουρλότο, πρέφα, κούπες κλπ. Την μπιρίμπα σκοπίμως δεν την αναφέρω, καθώς δεν πρόκειται για παιχνίδι αλλά για βάναυσο σκότωμα της ελεύθερης ώρας.

Ενίοτε η έκφραση χρησιμοποιείται και στο σκάκι, αλλά μόνο σε παρτίδες blitz· σε παρτίδες πέραν του δεκαλέπτου, η επίκληση της συγκεκριμένης φράσης ως διαλύτου της υπερίσχυσης του αντιπάλου δέον να αποφεύγεται, καθώς μόνον θυμηδίαν μπορεί να προκαλέσει και ουχί μείωσιν καθ' οιονδήποτε τρόπο της δίκαιης και άξιας νίκης του αντιπάλου.

-Άντε, μοίρασε!
-Τι να μοιράσω, ρε παπάρα, αφού βγήκαμε!
-Μήτσο, παίξαμε τίμια και χάσαμε άδικα

Παίξαμε τίμια και χάσαμε άδικα! (από panos1962, 07/12/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Χαρτοπαικτική έκφραση που σημαίνει ότι δεν «σηκώνουμε» φύλλο, ότι έχουμε τα χειρότερα φύλλα απ' όλους.

  1. - Τι κώλος είμαι, σήκωσα δυο άσους.
    - Άλλος φύλλα κι άλλος μήλα…

  2. - Έχω ένα φύλλο σήμερα, ρε παιδιά. Τι σηκώνω!
    - Εγώ σκατά! Τι περιμένεις; Άλλος φύλλα κι άλλος μήλα.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Κλασική έκφραση υποχωρητικότητας, η οποία έχει τις ρίζες της στην χαρτοπαιχτική ορολογία (παραίτηση λόγω πρόβλεψης καλύτερου χαρτιού από τον αντίπαλο, το οποίο συνεπάγεται μικρότερες απώλειες για τον παραιτηθέντα, αγγλ. pass), ήτοι βλέπω το σημείο σου και αναγνωρίζω την ανωτερότητα των επιχειρημάτων σου, οπότε κάνω πίσω δικαιολογημένα.

Πολλές φορές λέγεται και σκέτο «πάσο», χάριν συντομίας.

- ..και δεμελές... Λίτσα ή Σούλα;
- Σούλα χαλαρά! Ω ρε Ισπανία...!
- Πάσο...

Got a better definition? Add it!

Published

Λέγεται κυρίως στο χαρτοπαίγνιο, αλλά όχι μόνο. Σημαίνει αυτόν που κάθεται άπραγος πολύ ώρα, όχι επειδή δεν έχει τι να κάνει, αλλά επειδή δεν βοηθάει το φύλλο, ή κάποιοι τον έχουν ξεχάσει στην αναμονή κλπ.

Η ετυμολογία της έκφρασης δεν είναι γνωστή, αλλά εικάζω ότι είναι η προφανής. Φυσικά το λέμε καθήμενοι, καθώς το να πεις περιμένοντας δυο ώρες στην ουρά στην πολεοδομία: «Εγώ φεύγω. Δυο ώρες τώρα ζεσταίνω καρέκλα» θα ερμηνευθεί από τους συμπάσχοντες ως φυρομυαλιά ή γενικότερη βλάβη.

  1. Τι θα γίνει ρε σεις, μοιράστε κανα κωλόφυλο, δυο ώρες ζεσταίνω καρέκλα!

  2. - Παίζεις άλλο;
    - Μπα, βαρέθηκα, σήμερα ζεσταίνω καρέκλα.

  3. - Πώς πήγε χθες στο μπριτζ;
    - Άσ' τα, καρέκλες ζεσταίναμε με τον Ηλία. Πέσαμε κατηγορία να φανταστείς!

(από panos1962, 31/10/09)Καρέκλα "θερμαινόμενη" (από panos1962, 31/10/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified