Tagged definitions (383)
Showing 261-270 from 383

Παλιά περιπαιχτική έκφραση, έναντι κάποιου που φορεί ρούχα που δεν είναι στο νούμερό του (π.χ. «πλέει» μέσα στο πανωφόρι ή είναι κοντά τα μπατζάκια κλπ).

Ανάγεται στη νεότερη ελληνική ιστορία, όταν οι συμπατριώτες μας φορούσαν τα ρούχα των τεθνεώτων (τους έκαναν-δεν τους έκαναν - πού φράγκα για μεταποίηση τώρα;), ένεκα πενίας.

Στις φυλακές, προ της καταργήσεως της θανατικής ποινής, όταν «έριχναν» (=εκτελούσαν) κάποιον, οι σύντροφοί του εκτελεσθέντος στο κελλί, έβαζαν προς τιμήν του τα ρούχα του πάνω στο ράντζο του για καιρό...

Ως γνωστόν μόλις γεννηθεί το τέκνον, σπεύδουσιν συγγενείς και φίλοι να ασημώσωσιν (καλώς!) αλλά και να διαγνώσωσιν (κακώς!) εν είδει επαϊόντων πλήν αυτοκλήτων και ερασιτεχνών ντιενεϊτζήδων, εις ποίον μέλος της οικογενείας ομοιάζει περισσότερον, το βρέφος.

Μετά τον καταιωνισμόν (<αρχ. και στρατοκαβλ. καταιωνιστήρ=ντουζιέρα) πτυέλων επί της μάπας του δυστήνου βρέφους, οι προσφιλείς του ζεύγους αρχινάνε την κολυκυθιά:

• Μην είν’ τα μάτια του παππού;

• Μήνα της κουκουβάγιας;

• Μη το προγούλι είναι της θειάς;

• Μήπως στης μάνας φέρνει σόι;

• Μπα κι έχει του μπαμπά το μπόι;

Και λοιπά.

Βεβαίως, όλ’ αυτά αφορούσιν κυρίως ειπείν εις την διαπίστωσιν της εκ πατρός ρίζης ταυτοποιήσεως, δεδομένου οτι mater semper certa est (δηλ. «να κάνει» η μάνα).

Εξ άλλου, όταν το τέκνον μεγαλώση, θα κληθεί πολλάκις να λάβη θέσιν εις την (υφ’ όσων ευρίσκονται ακόμα εν ζωή συγγενών τεθείσα) τραυματικήν ερώτησιν:

Ποιόν αγαπάς πιό πολύ; Τη μαμά ή τον μπαμπά;

Η ορθή και ειλικρινής απάντησις δέον όπως έχη: «Δε γαμιέσαι;»

(Αλλά τα καλά παιδιά δε λένε κακές λέξεις κλπ-κλπ).

Τα σόγια αλληλο-υπονομεύονται (πότε κρυφά-πότε φανερά) και εξαίρουν εαυτούς, οι φίλοι γελούν συγκρατημένα (αποφεύγοντας το ατόπημα να διατυπώσωσιν την γνώμη των) και το ζεύγος καρτερεί την ώραν που θα πάνε άπαντες στα ξεκουμπίδια...

Η έκφρασις χρησιμεύει ως πυροσβεστήρ των εκατέρωθεν αντιδικιών, συνήθως υπό του πατρός (δίκην διαιτητού), όστις λέγει χαριτολογώντας (!) οτι κατά την εποχήν της συλλήψεως του τέκνου, δήθεν (;) χρωστούσαν βερεσέδια εις τον οπωροπώλην ή τον εδωδιμοπώλην ή τον κρεοπώλην ή αλλαχού (αντιστοίχως), οπότε (εννοείται οτι) το τέκνον μάλλον φέρει τα χαρακτηριστικά ενός (;) εξ αυτών, μεθ’ ου επλάγιασεν η νύφη, ίνα πατσίση τα οφειλόμενα...

Άλλωστε τοιούτου είδους in natura συμψηφισμοί χρεών, εγένοντο κατά κόρον εις τας συνοικίας των παρελθόντων ετών (π.χ. γαμούσε ο σπιτονοικοκύρης τη ζουμπουρλή μπαταξού νοικάρισσα, ο πτωχός φοιτητής την θαλερή μπακάλαινα, ο κωλόμπος ποδηλατάς «χάριζε» γύρους κ.ο.κ.) αλλά ακόμη και σήμερα κάποιες τζαμπατζούδες και έκλυτες επιβάτισσες πληρώνουν τον ταρίφα σε ρήτρα Jim Bookie (!)

Φυσικά, τα ανωτέρω ελάμβανον χώραν την παλαιάν εποχήν, διότι τώρα δεν κάνουμε τέτοια αφού είμεθα Εβροπέη (το γράφει και εις τον τηλεφωνικόν κατάλογον) και εφ’ όσον άλλωστε και εν Αλβιόνι εν αντιστοίχοις περιπτώσεσιν, πατήρ απάντων των βρετανόπουλων πάλαι ποτέ εφέρετο ο θρυλικός γαλατάς (the milkman was round)...

Αυτή η έκφραση προέρχεται από το χρώμα του πέους κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης και έντονης στύσης. Επειδή το αίμα παραμένει στάσιμο για πολλή ώρα στους μυς αν δεν επέλθει εκτόνωσή του (εκσπερμάτωση) τελειώνει το οξυγόνο και έτσι το πέος αρχίζει και «μπλεδίζει»!

Έτσι περιγράφουμε μία κατάσταση στριμόκωλη, δύσκολη, που δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα (εκτόνωση).Το περίεργο είναι ότι οι φίλοι μας οι Ιταλοί περιγράφουν το ίδιο πράγμα με την έκφραση «cazzi amari», που σημαίνει πούτσες πικρές, αλλά δυστυχώς δεν γνωρίζω με ακρίβεια γιατί, αν και μπορώ να υποθέσω!!!

Ξεπερασμένος όρος.

Ο κομψευόμενος. Από το γαλλικό distingué (ο κομψός, αυτός που ξεχωρίζει, που έχει την εμφάνιση και τον αέρα διακεκριμένου ατόμου).

Το γεγονός ότι συχνά η εμφάνιση δεν συνοδευόταν από το ανάλογο περιεχόμενο, καθώς και το ότι στο παρελθόν δεν θεωρούνταν «ανδροπρεπές» να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα ένας άνδρας, το ντιστενγκές πήρε την έννοια του «θηλυπρεπή» (όχι απαραίτητα ομοφυλόφιλου), μη αρρενωπού άνδρα.

Ο φανταχτερός, ο γυαλιστερός, ο τριζάτος, ο πλουμιστός, ο υπερκυριλέ. Αυτός που με την εμφάνισή του «φυσάει». Το καρακιτσαριό δηλαδή.

Η λέξη δεν σημαίνει κάτι, προφ είναι ηχομημιτική, πιθανόν από το κλασικό περιπαικτικό σφύριγμα που κάνουμε όταν κάτι και καλά πολύ εντυπωσιακό εμφανιστεί μπροστά μας -σε συνδυασμό με τη λέξη κυριλέ. Η ορθογραφία παραλλάσσεται ανάλογα με τη το φαντασιακό του καθενός: φισφιριλέ, φυσφιριλέ, φυσφυριλέ.

Λέγεται για ανθρώπους, αντικείμενα, συμπεριφορές, καταστάσεις, χώρους, για τα πάντα όλα.

Επιθετικός προσδιορισμός, περιγράφων τον έχοντα στραβή ψωλή. Στις πλείστες των περιπτώσεων, ο κάτοχος αυτής διαθέτει πλούσια τα ελέη. Σπανίως δε, το θέαμα μπορεί να είναι τόσο αποκρουστικό, προκαλώντας τον γέλωτα ή και την απαξίωση / περιφρόνηση από την/τον ερωτική/-ό σύντροφο κατά τη διάρκεια της συνουσίας ή της πεολειχίας. Ανατομικώς, διακρίνομε τις ακόλουθες διευθύνσεις / κατευθύνσεις:

1. άνω (ψωλή κυπαρίσσι),
2. κάτω (ψωλή βρύση),
3. δεξιά (δεξιόστροφη),
4. αριστερά (αριστερόστροφη).

Στις δύο δε τελευταίες περιπτώσεις, πιθανόν να συνοδεύεται κι από αντίστοιχες πολιτικές πεποιθήσεις του κατόχου.

Ο άντρας που είναι γενικώς απειλητικών διαστάσεων, είτε γιατί το σκαρί του είναι τέτοιο, ή επειδή είναι φουσκωτός ή επειδή είναι απλώς τόφαλος αλλά ποζάρει για γυμνασμένος. Ειρωνική πάντως η έκφραση, άρα χρησιμοποιείται κυρίως για όσους επιδεικνύουν αρειμανίως τον σωματότυπό τους αυτό, είτε αφορά γυμνασμένο σώμα είτε όχι.

Συνώνυμα: αρκούδα, γομάρι, δείρε τημ, κορμάδι, μπιλντέρι, φουσκωτός.

Χιουμοριστική έκφραση (μπαμπαδισμός πλέον), που περιγράφει ποιητικώς (ριμάροντας) εξαιρετικά κοντή μίνι φούστα, που με τη σειρά της επίσης περιγράφει ένα έμπειρο κωλαράκι.

Η αναφορά στο εναπομείναν ύφασμα, το οποίο μετά βίας μπορεί να συγκρατήσει τις εξέχουσες καμπύλες της φέρουσας.

Βέβαια, οι ημιπαρθένες το τραβολογούν νευρικά όσο και μάταια, κάθε φορά που κανας λιγούρης χαζεύει τις αγριομπουτάρες τους (κι όχι μόνο) σε στυλ «το φοράς-δεν το φοράς...»

Ο Φωτόπουλος, στο «Θόδωρο και το δίκαννο» (1962), μαλώνοντας με τη Νίτσα Τσαγανέα για το αν θα πάει η μοναχοκόρη τους (Σμαρούλα Γιούλη) στο πάρτυ ή όχι, λόγω του αποκαλυπτικού φορέματός της, διετύπωσε το α-Μίμη-το:

(Τσαγανέα): - Η δική μου κόρη θα πάει!
(Φωτόπουλος): - Η δική μου δεν θα πάει!
(Τσαγανέα): - Θα πάει-θα πάει-θα πάει!
(Φωτόπουλος): - Ε, τότε θα πάει η μισή. Η δική μου κόρη, από τη μέση και κάτω, δεν θα πάει!

29 κατασκευαστές φορεμάτων συνιστούν σταυροπόδι κατά το πρότυπο της Σάρον. Αυτοί, ξέρουν...

Συνώνυμα: Ξώμουνο, απολειφάδι, φαρδιά ζώνη κ.α.

Σήμερα σημαίνει υποτιμητικά, τον βουτυρομπεμπέ κουραδόμαγκα.

Παρ’ όλα αυτά, η λέξη έχει υποστεί σημασιολογική φθορά λόγω παρετυμολόγησης, αφού αρχικώς είχε τη σημασία εξαιρετικά βίαιου τραμπούκου, που ανήκε σε μια δράκα μαγκουροφόρων του Κωλέττη (!)

Είναι κουφάλα η γλώσσα μας (που λέει κι ο Μπαμπινιώτης) κι οι κακοτοπιές πολλές...

Πράγματι, ο Στέφανος Κουμανούδης δίνει την εξής διευκρίνιση για τη λέξη:

[i]«Μοσχομάγκα (η) / μοσχομάγκας (ο) / μοσχομαγκίτης / μοσχομαγκιτικός / μοσχομαγκιτισμός:

Προσωνυμίαι ταύτα των εν Ελλάδι τη νεωτέρα πολιτικώς Γαλλοφρονούντων, δοθείσαι αυτοίς ως εκ τινος μάγκα (αρσ.) δηλ. αρχηγού μάγκα (θηλ.) συγκειμένης εκ 10 συμμοριτών, όστις εκαλείτο Μόσχος τω ιδίω ονόματι και ήτο φανατικός οπαδός του Ιω. Κωλέττη. Ίδε και Επ. Κ. Κυριακίδου Ιστορίαν του συγχρόνου Ελληνισμού τόμ. α΄. σελ. 188».

(Στέφανος Κουμανούδης, Συναγωγή νέων λέξεων υπό των λογίων πλασθεισών από της Αλώσεως μέχρι των καθ’ ημάς χρόνων. Προλεγόμενα Κ. Θ. Δημαράς, Αθήνα, Ερμής, 1998 [α΄ έκδ. 1900], σ. 673).[/i]

Δηλαδή, καμία σχέση με αρώματα ή μεγαλοαστικές καταβολές (π.χ. μοσχομυρίζω / μόσχος και κανέλα / μοσχαναθρεμμένος κλπ).

Ο λιμοκοντόρος, ο ψευτοδανδής, ο γυφτοπρόξενος. Το λέμε για άνθρωπο που είτε καμαρώνει ως μπαστούνι ενώ δεν θα έπρεπε, είτε για βλάχο (με την καλή έννοια του τσέλιγκα, του βουκόλου, του ανθρώπου της υπαίθρου γενικότερα) που, όμως, εννοεί να συμπεριφέρεται ως δανδής, χαρακτηριστικό του οποίου αποτελούσε, τα παλιότερα χρόνια, το μπαστουνάκι με ακριβή λαβή, κατά προτίμηση από ακριβό υλικό (ασήμι, χρυσό, ελεφαντόδοντο κλπ).

Χαρακτηριστικά παραδείγματα από το χώρο της πολιτικής αποτελούν οι γόνοι της δυναστείας Καραμανλή που διετέλεσαν πρωθυπουργοί (Α και Β), ο γείτονας Ταΐπ Ερντογάν και παλιότερα ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ο οποίος ενώ ήταν κατά βάση τυρέμπορας και κρασέμπορας, προσπαθούσε να παρουσιάσει μια εικόνα αριστοκράτη και μάλιστα ο συγκεκριμένος λανσάριζε και το σχετικό μπαστουνάκι, το οποίο εναλλασσόταν με την ποιμενική γκλίτσα. Άλλη τέτοια περίπτωση αποτελεί ο Βύρων Πολύδωρας, ο οποίος πιστεύει ότι βρίσκεται στον ίδιο αστερισμό με τον Κώστα Αξελό, τον Κορνήλιο Καστοριάδη, τον Χρήστο Γιανναρά και άλλους αριστοκράτες του πνεύματος, αλλά κατ' ουσίαν παραμένει καράβλαχος.

Δ.Π.: Αυτοκτονημένος