Definitions by patsis (348)
Showing 131-140 from 348

Οπαδική έκφραση των φιλάθλων του Π.Α.Ο.Κ. που έχει βγει και στον υπόλοιπο κόσμο.

• Κατ’ αρχήν σημαίνει συσσωρευμένη και, προς το παρόν αδιέξοδη (ή ανίσχυρη), οργή. Είναι αυτό το σφίξιμο στα μηνίγγια, αυτός ο πονοκέφαλος που σε πιάνει από το κακό σου όταν φουρκίζεσαι, όταν με θρασύτητα σε θεωρούν θύμα και σε υποβάλουν σ’ ένα αργό διανοητικό βασανιστήριο. Όπως, άλλωστε, το να βλέπεις την ομάδα σου να παραπαίει ανάμεσα στην μετριότητά της και την (ντεμέκ μονίμως) σικέ διαιτησία, καταστάσεις από τις οποίες, εξάλλου, γεννήθηκε η έκφραση.
• Δηλώνει όμως και την μεγάλη ένταση οποιουδήποτε «οπαδικού» συναισθήματος, ήτοι τυφλού και αυτόβουλου, αυτήν τη γκάβλα με την οποία δεν αφήνεις να παίξει κανένας πούστης.
• Λέγεται και συμπληρωματικά με την χαιρετούρα, από μόνο μπλακ (pun intended) ατομάκια, σαν το «εδώ» αλλά καμία σχέση. Στο εδώ είσαι, τουλάχιστον, κάπου εδώ, στο τα μυαλά μας πονάνε είσαι μάλλον αλλού.

Η έκφραση είναι παγιωμένη σε αυτήν την πληθυντικιά μορφή. Θυμίζει λίγο τα παλιότερα οπαδικά ΠΑΟΚ και τα μυαλά στα κάγκελα, και τα μυαλά στο μπλέντερ κλπ, τα οποία βέβαια δεν είναι μόνο παοκτζήδικα.

Αν θέλουμε να το γιαλομιάσουμε το πράμα, η έκφραση αποδίδει, εν μέρει αλλά χαρακτηριστικά, τον σαλονικιώτικο συνδυασμό πάθους με την μπάλα και μόνιμης γκρίνιας και δυσαρέσκειας με οποιονδήποτε σχετίζεται με αυτήν, κυρίως βέβαια την παράγκα του αθηναϊκού κατεστημένου. Λέμε τώρα...

Κυρίως στο πλήρες έλα κι εσύ να γίνουμε πολλές. Το πρώτο σκέλος ακούγεται και σε πολλές εύχρηστες παραλλαγές (παράδειγμα 5).

Η έκφραση δηλώνει:

1. Επιφύλαξη για τον ενθουσιασμό του συνομιλητή μας ν' αποκτήσει μια ιδιότητα που εμείς έχουμε ήδη, να μετακομίσει στην πόλη μας, να ασκήσει το επάγγελμά μας, να αγοράσει την ίδια μάρκα αυτοκίνητο με το δικό μας και λοιπά και λοιπά. Εκφράζουμε, δηλαδή, με ήπια ειρωνεία την απαρέσκειά μας που κάποιος θα μας μιμηθεί είτε γιατί αυτό είναι κακό γι' αυτόν (παράδειγμα 1), είτε γιατί είναι κακό για εμάς (παράδειγμα 2) είτε και τα δύο (παράδειγμα 3).

2. Πραγματική χαρά που κάποιος θα μας συντροφεύσει σε κάτι, συνήθως όχι ιδιαίτερα σημαντικό: ένα πάρτυ, μια εξόρμηση ή κάτι ανάλογο (μη τυχόν και πάει το μυαλό σας εδώ). Ιδίως αν έχουμε πρόβλημα στο να μαζέψουμε λαό.

Ο άντρας που χρησιμοποιεί την έκφραση σίγουρα διακατέχεται από την παιχνιδιάρικη διάθεση μιας λαρτζ ξεκομπλαρισμένης ανδροπρέπειας, στο ίδιο μήκος κύματος με το «τι τραβάμε κι εμείς οι χορεύτριες!» ή το να απευθύνεται κανείς στην παρέα του ως «κορίτσια».

Ακόμα κι όταν το «πολλές» αναφέρεται κυριολεκτικά σε γυναίκες, η φράση έχει κι εκεί μιαν αυτοτέλεια, μια χαριτωμενιά που στέκεται από μόνη της στο λόγο και μεταφέρει την αύρα της, σε φάση «λέμε και καμιά μαλακία να περάσει η ώρα». Η διαφορά είναι πως σ' αυτήν την περίπτωση η κυριολεκτική διάθεση επεκτείνεται κατά κανόνα και στην πρόσκληση (παράδειγμα 6).

Κλασικότατη παροιμιώδης έκφραση. Ελπίζω να φανώ αντάξιος του εγχειρήματος. Πάμε:

Σημαίνει πως άλλος διαπράττει μια ανομία ή ανευθυνότητα και άλλος τιμωρείται γι’ αυτήν (παράδειγμα 1). Μπορεί, ωστόσο, σε μια νοηματική παραλλαγή, να δηλώνει ότι άλλος έχει επωφεληθεί από ή απολαύσει μία κατάσταση, χωρίς αυτή να είναι παράνομη ή ανήθικη κι άλλος καλείται να καταβάλει το κόστος, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα τιμωρία (παράδειγμα 2).

Σε κάθε περίπτωση, αυτός που εκστομίζει την ατάκα το κάνει με αγανάκτηση κατά του θράσους τού «γαμιά» και, νιώθωντας ο μαλάκας της υπόθεσης, προσπαθεί να δημιουργήσει το ρητορικό υπόβαθρο για να αποτινάξει από πάνω του συνέπειες και ευθύνες που δεν του αναλογούν (για την σχετική ψυχολογία βλ. και το λήμμα «πίσω γορίλα!»).

Όσο για την προέλευση, ας μου επιτραπεί να τολμήσω δύο πολύ λογικές υποθέσεις που εντοπίζονται στην κυριολεκτική σημασία: Αφενός, το ενδεχόμενο κάποιος επισκέπτης σε μπουρδέλο να κληθεί να πληρώσει το σεξ που έκανε άλλος, είτε εντελώς αυθαίρετα και άδικα, είτε γιατί αυτός που γάμησε είναι της παρέας του θύματος και αποδείχτηκε άφραγκος ή την κοπάνησε μες στη σούρα του ή και τα δύο. Αφεδύο, να μιλάμε για τον σύζυγο που, σύμφωνα με τα παλιά στερεότυπα, πληρώνει το κόστος διαβίωσης και καλοπέρασης της γυναίκας του, ενώ αυτή η άκαρδη τον απατά (το άτυπο ανδρικό αντίστοιχο του αλλού τρως, αλλού πίνεις, και αλλού πας και το δίνεις). Διαλέγετε και παίρνετε.

Πρβλ. και τα γαμησιάτικα, με ενδιαφέρουσα εκεί ανάπτυξη και σχολιασμό, τα οποία πιθανώς αποτελούν και την αυτονομημένη συνέχεια της έκφρασης (δηλαδή με την πλήρη μορφή να είναι: άλλος γαμεί κι άλλος πληρώνει τα γαμησιάτικα). Επίσης πρβλ. πληρώνω τη νύφη, εκεί που μας χρωστούσανε μας πήραν και το βόδι, και κερατάς και δαρμένος.

Για λόγους πληρότητας αλλά και για να εντοπίζεται ευκολότερα στην αναζήτηση, καταγράφω και τον ασυναίρετο τύπο: άλλος γαμάει κι άλλος πληρώνει.

Απευθείας μεταφορά της αγγλικής λέξης off που σημαίνει, πολύ χοντρικά, εκτός. Υπάρχουν ευάριθμες ελληνοποιημένες χρήσεις της λέξης, με διαφορετική σλανγκική αξία η καθεμία (από εξαιρετική έως καθόλου), τις οποίες θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε σε μία καταχώρηση. Κάθε συμπλήρωση ευπρόσδεκτη.

1. Στην έκφραση είμαι οφ.

α) Έχω εξαντληθεί τόσο πολύ που έχω βγει «εκτός μάχης», έχω κατεβάσει ασφάλειες, είμαι χώμα. Πιθανώς σχετίζεται και με την ομώνυμη αγγλική ένδειξη σε συσκευές και μηχανές (on-off). Λέγεται και ως βγαίνω οφ.

β) Είμαι τελείως λάθος. Έχω παρανοήσει ολοκληρωτικά μια κατάσταση. Βρίκομαι εκτός θέματος. Αν αυτό επαναλαμβάνεται και με χαρακτηρίζει, έχω ξεφύγει, είμαι αλλού. Πρβλ. και την σχετική χρήση του άκυρος. Επίσης πρβλ. την αγγλική αντίστοιχη to be off που για ανθρώπους σημαίνει βρίσκομαι εκτός, αναχωρώ, ενώ για μηχανές παρουσιάζω βλάβη, είμαι αρρύθμιστος.

γ) Η συμπεριφορά μου, από ηθικής άποψης, έχει ξεπεράσει τα όρια, έχω παρεκτραπεί. Και εδώ προσιδιάζει στο «άκυρος», με την άλλη του σημασία αυτήν την φορά. Αξίζει να αναφέρουμε και τα συνώνυμα ποδοσφαιρικά: είμαι φάουλ και είμαι οφσάιντ, το οποίο μάλιστα περιέχει και την εξεταζόμενη λέξη.

δ) Ως σύντομη εναλλακτική του είμαι οφλάιν (offline).

2. Στην Αεροπορία και το Ναυτικό.

Το ρεπό του φαντάρου, αυτή είναι ίσως η πιο ταιριαστή λέξη.

Στους δυο αυτούς κλάδους, λόγω διαφορετικής νοοτροπίας και παραδόσεων από τον στρατό ξηράς, μεγαλύτερων απαιτήσεων για τεχνική εξειδίκευση, λιγότερων εγκαταστάσεων, αλλά και λόγω εισόδου περισσότερων κληρωτών απ' όσων πραγματικά χρειάζονται, πολλοί σμηνίτες και ναύτες μένουν με λίγα ή καθόλου πρωινά καθήκοντα (μάγειρες, γραφείς, σιτιστές κλπ). Όταν λοιπόν συμβαίνει ο κληρωτός να μην έχει υπηρεσία το βράδυ, όχι μόνο βγαίνει εξοδούχος ή διανυκτερεύων, αλλά, κατά παγία πρακτική, μένει εκτός στρατοπέδου έως το μεσημέρι της ημέρας που έχει υπηρεσία, χωρίς να χρεώνεται άδεια. Και αυτό, συνοπτικά, είναι το οφ.

3. Στην έκφραση οφ τόπικ (off topic).

Σημαίνει εκτός θέματος και χρησιμοποιείται απολύτως κυριολεκτικά σε διαδικτυακές συζητήσεις όπου κάποιος πετάει άσχετα και γαμάει την συζήτηση.

Επαγγελματική αργκό. Ο χώρος στον οποίο παρκάρει ο επικεφαλής κάποιους εργαζόμενους όταν δεν μπορεί ή δεν θέλει να τους απολύσει. Μπορεί να είναι μια Διεύθυνση της πλάκας, ένα Τμήμα ανεπιθύμητων ή, πολύ συχνά, ένας τίτλος ειδικά φτιαγμένος γι' αυτούς. Τους δίνει ένα γραφείο, τους παροπλίζει, τους ευνουχίζει επαγγελματικά, τους γδύνει από τις αρμοδιότητές τους και τους βάζει να μην κάνουν τίποτα ή, για τα προσχήματα, να ασχολούνται με κάτι δευτερεύον, κάτι που δεν αρμόζει με την έως τώρα σταδιοδρομία τους. Η λέξη οδηγεί στο συνειρμό ότι η καριέρα τους αναστέλλεται αλλά δεν καταστρέφεται και μπορεί να συνεχιστεί αν και όταν βγουν από εκεί.

Στο ψυγείο οδηγούνται όσοι πέφτουν στην δυσμένεια της διοίκησης: κομματόσκυλα των προηγούμενων, άχρηστοι και ανεπρόκοποι που έχουν κάποιον μπάρμπα να τους προστατεύει αλλά και σοβαροί άνθρωποι που τόλμησαν να πουν όχι στο αφεντικό. Είναι συνήθως μεγαλύτερης εργασιακής ηλικίας από τον μέσο όρο και είναι αρκετά χρόνια στον συγκεκριμένο οργανισμό ώστε να έχουν τα κονέ τους και να αποφεύγουν τα τυχόν χειρότερα (μεταθέσεις σε κωλοπετεινίτσες, υποβιβασμούς κλπ).

Επειδή όμως ο κάθε επιχειρηματίας δεν είναι ηλίθιος να ταΐζει κάποιον για να κάθεται ενώ το μαγαζί του αγκομαχά να επιβιώσει, ψυγεία υπάρχουν μόνο στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν την πολυτέλεια τέτοιων ανοχών και το συνδικαλιστικό υπόβαθρο τέτοιων πολιτικών παιχνιδιών: τράπεζες, ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΚΟ κλπ. Αλλά και γιατί σε τέτοιες επιχειρήσεις υπάρχουν ακόμα άνθρωποι με συμβάσεις εργασίας αρκετά ισχυρές ώστε να μην παίρνουν πόδι όσο εύκολα θα ήθελε η εργοδοσία. Στο Δημόσιο η έκφραση νομίζω πως δεν κολλάει.

Αυτός που μπαίνει στο ψυγείο συνήθως δεν στερείται κάτι από τις οικονομικές του απολαβές. Γι' αυτό και πολλοί βολεύονται μια χαρά, παρ' όλον τον παραγκωνισμό. Δεν είναι και λίγο πράγμα να σερφάρεις όλη μέρα στο διαδίκτυο με το καφεδάκι σου και το γραφειάκι σου και να πληρώνεσαι μισθό διευθυντή και τμηματάρχη. Πολλοί άλλοι ωστόσο, ίσως πιο αξιοπρεπείς ή φιλόδοξοι, το θεωρούν απαξίωση και προσβολή της προσωπικότητάς τους, για να μην πω βασανιστήριο (να δουλεύεις χωρίς νόημα) και ασκούν αγωγές. Όπως πάντα, μόνοι σίγουρα κερδισμένοι είναι οι δικηγόροι. Κλέφτες θα γίνουν κι αυτοί;

Στην Εθνική Τράπεζα σχεδόν όλες οι ανώτατες διευθυντικές θέσεις απαιτούν πολιτικό δόντι. Υπάρχει λοιπόν ένα κτήριο, γνωστό και ως «ψυγείο», που στεγάζει όσους Εθνικάριους είναι σε πολιτική δυσμένεια. Πάνε κάθε μέρα, σερφάρουν, πίνουν το καφέ τους, ξύνουν τα αρχίδια τους, και κατά βάθος εύχονται να μην αλλάξει η κυβέρνηση και αναγκαστούν να αναλάβουν πόστα με περισσότερες ευθύνες. Δεν πρόκειται για urban legend, κάποτε εργαζόμουν σε θυγατρική της Εθνικής και το έχω δει με τα μάτια μου! Vrastaman 2. - Εκτύπωσες το καινούριο υπηρεσιακό; Τι τον κάνανε τον Πατσίδη;
- Εδώ λέει «Σύμβουλος ποιότητας υπηρεσιών δικτύου». Τι είναι αυτό ρε Παναή;
- Ξέρω 'γω; Άμα βλέπεις «σύμβουλος» κάνα ψυγείο θα είναι.
- Ωραίος! Θα αράξει τώρα και μόλις αλλάξει η κυβέρνηση θα το παίξει και «θύμα πολιτικών διώξεων». Κανείς δεν χάνεται...

Όρος των ομαδικών αθλημάτων και βασικά του ποδοσφαίρου. Είναι ο αγώνας που γίνεται μεταξύ των παικτών της ίδιας ομάδας για λόγους προπόνησης. Συμμετέχουν όλοι οι παίκτες, βασικοί και αναπληρωματικοί και παίζουν με δύο τέρματα, όπως θα έπαιζαν σε ένα κανονικό παιχνίδι εναντίον μιας άλλης ομάδας.

Είναι μια πρόβα τζενεράλε και πεδίο δοκιμών για τον προπονητή - επίσης «δένει» την ομάδα. Είναι βέβαια πιο επικίνδυνο από τις ελεγχόμενες ασκήσεις στο να τραυματιστεί κάποιος παίκτης από ατυχία ή υπερβάλλοντα ζήλο και να βγει οφ. Όταν μιλάμε για ομάδες που προσελκύουν ενδιαφέρον, στις κερκίδες υπάρχουν δημοσιογράφοι, οπαδοί, ακόμα και κυνηγοί ταλέντων. Αντί για οικογενειακό διπλό μπορεί να κανονιστεί και φιλικό με άλλη ομάδα (και εισιτήρια).

Δεν είναι και πολύ σλανγκ αλλά ας μην το κάνουμε και θέμα.

Το αυτοπροωθούμενο μικρό βεγγαλικό που βγάζει έναν πολύ δυνατό σφυριχτό ήχο όσο διαρκεί η καύση της πυροτεχνικής του γέμισης. Ταξιδεύει πολλές δεκάδες μέτρα σε μήκος και αρκετά σε ύψος μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, μέχρι να σβήσει. Αυτές που θυμάμαι εγώ ήταν πλαστικές εξωτερικά, σε σχήμα και μέγεθος μικρού μαρκαδόρου.

Στο διαδίκτυο εντόπισα μία αναφορά για σφυρίχτρες που κάνουν ήχο αλλά δεν εκτοξεύονται.

Αν και τις δουλέψαμε πολύ στα παιδικά μας χρόνια, τώρα καταλαβαίνω πόσο επικίνδυνες είναι. Παιδιά, μόνο αν είναι νόμιμες (που αμφιβάλλω) και μόνο σε ανοιχτό και έρημο χώρο. Και προσοχή.

Ο Κύπριος, περιπαικτικά, υποτιμητικά ή και υβριστικά, ανάλογα με τα συμφραζόμενα. Από το χαρακτηριστικό ομώνυμο είδος κυπριακού τυριού.

Πρβλ. και τυρί για τους Λαρισαίους. Επίσης αυστριακοί, πουστοκαλαμαράδες, παγουράδες, γκασμάδες και άλλα πολλά.

Όσο διαρκεί η ευκαιρία, τώρα που υφίσταται μια επιλογή, γιατί μετά θα χαθεί και θα είναι πολύ αργά. Στην βράση κολλάει το σίδερο.

Έκφραση παρμένη από τη ρουλέτα, ίσως και άλλα τυχερά παιχνίδια με περιστρεφόμενο δίσκο (π.χ. το «πάρτα όλα», ή ένα άλλο με βελάκια και κυκλικό στόχο, χωρισμένο σε τετραγωνάκια, που περιστρεφόταν γύρω από άξονα). Στην ρουλέτα ο κάθε παίκτης μπορεί να ποντάρει είτε πριν ξεκινήσει η περιστροφή του πλαισίου από τον γκρουπιέρη, είτε εκείνα τα λίγα δευτερόλεπτα που γυρίζει η μπίλια, πριν όμως αυτή αρχίσει να επιβραδύνει. Γιατί τότε ο γκρουπιέρης ανακοινώνει «no more bets», «rien ne va plus», «όχι άλλα στοιχήματα» και ό,τι πόνταρες, πόνταρες. Την ίδια την έκφραση (που πληρέστερα είναι «βάλτε τώρα που γυρίζει») ο γκρουπιέρης δεν την λέει, τουλάχιστον στα κυριλέ καζίνο. Λέγεται πού και πού σαν αστεϊσμός ανάμεσα στους παίκτες ή από τον «γκρουπιέρη» στα πιο πανηγυρτζήδικα/αυτοσχέδια παρεκκλήσια του τζόγου.

Στην προέλευσή της αυτή, βέβαια, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι όποιος ποντάρει κερδίζει κι όλας. Η μπίλια κάθεται όπου γουστάρει και οι πιθανότητες είναι πάντα εναντίον του παίκτη. Αν είναι και σικέ το μαγαζί άσ’ τα να πάνε. Στην καθημερινότητα, ωστόσο, η έννοια του ρίσκου έχει υποχωρήσει υπέρ της έννοιας της χρονικά περιορισμένης ευκαιρίας, αυτό που οι Αμερικανοί λένε «παράθυρο ευκαιρίας», που πρέπει να εκμεταλλευτείς χωρίς δισταγμό πριν κλείσει.

Με μια πιο χαλαρή νοηματική ακολουθία, το «τώρα που γυρίζει» σημαίνει απλώς «τώρα που τα λέμε», όσο διαρκεί η κουβέντα που μπαίνει σαν παρένθεση σε κάτι άλλο, όσο μιλάμε για κάτι συγκεκριμένο, χωρίς να σημαίνει ότι σώνει και καλά δεν μπορούμε να επανέλθουμε στο ζήτημα αργότερα.

Μπορεί να προέρχεται από τον τζόγο, η έκφραση ωστόσο λέγεται από πολλούς και σε πολλές περιστάσεις, ακόμα και στον γραπτό λόγο, ακόμα και για σοβαρά ζητήματα, με μια δόση βέβαια ειρωνείας. Στην πολιτογράφησή της αυτή ως «μάλλον ακίνδυνης» βοηθά, όπως σε πάμπολλες άλλες, η έλλειψη χυδαίων ή δύσληπτων λέξεων και, φυσικά, η ίδια η αποτελεσματικότητά της. Μόνο σε κρατικά ή ανάλογα έγγραφα θα πρέπει να θεωρηθεί ανύπαρκτη.

Κυριολεκτικά είναι η σπατάλη χρημάτων σε κάτι άχρηστο ή που δεν δουλεύει ή και τα δύο. Είναι όμως και μια εμπρηστική προβοκατόρικη έκφραση για να τσουβαλιάσεις ηθικά και να χαρακτηρίσεις απαξιωτικά μια πολύ μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα (κάπως σε φάση «τους ξέρω εγώ αυτούς»). Συνήθως πρόκειται για συλλήβδην όλο το αντίθετο φύλο.

Λέμε «γυναίκες... πεταμένα λεφτά». Δεν εννοούμε το χρήμα ή, τουλάχιστον, όχι μόνο αυτό. Είναι σα να λέμε «κάθομαι και παιδεύομαι και ταλαιπωρώ τον εαυτό μου για νά 'ρθει να μου πει ότι δεν είναι τι είπα ήταν ο τρόπος που το είπα. Τιστομπούτσο;» Ε α γαμήσου κι εσύ κι ο γρύλος σου! Τζάμπα ασχολούμαστε.

Λένε «άντρες... πεταμένα λεφτά». Απολύτως λάθος έκφραση, παραφθορά και ιδιοποίηση της αρχικής και σωστής.

Σε άλλες, τζέντερ νιούτραλ καταστάσεις, πεταμένα λεφτά είναι οι πρωτοδεσμίτες (παράδειγμα 4), οι δικηγόροι (εδώ τείνει κάπως στην κυριολεξία) και όποιοι άλλοι πιστεύουμε ότι αποδεικνύονται «λίγοι» και κατώτεροι των προσδοκιών μας.

Για πιο σοβαρή εμβάθυνση βλ. αγόρια ιππότες, κορίτσια μαύρες κότες, αγόρια Ελλάδα κορίτσια μαρμελάδα και το πιο μπλε [(c) jesus] αγόρια ρομπότ, κορίτσια φέρυ-μποτ.

vikar 6. Από εδώ: