Definitions by HODJAS (328)
Showing 81-90 from 328

(Ναυτικό): Αγγαρεία, συχνάκις κακοβούλως διανεμηθείσα για πήξιμο. Χρησιμοποιείται ενεργητικώς ως: χώνω/ρίχνω μπαλάκι και παθητικώς ως: τρώω μπαλάκι.

Παράγωγα: Μπαλακοχώστης, μπαλακοφάγος, τρελό μπαλάκι, τενίστας, Γουίμπλεντον (υπηρεσία όπου βρίθουν τα μπαλάκια) κτλ.

Συνώνυμα: Χώσιμο, χώστης, χοσέ κουέρβο, χοσάδας, πήξιμο, πηξ λα μουν (και δυο χορεύουν), τρέξιμο, τρέξιμο στα 100 γκίγκα-πήξελ, τσουνάμι (έφαγα), κ.τ.λ.

Να μην συγχέεται με το «μ' έχουν κάνει μπαλάκι» (του Δημοσίου), από το οποίο μάλλον προέρχεται το ανωτέρω λήμμα, διότι αναφέρεται σε διοικούμενο που τον στέλνουν από τον Άννα στον Καϊάφα, λόγω (δήθεν) αναρμοδιότητος, παρά για σκόπιμο πήξιμο.

Στο Π. Ναυτικό, έτσι αποκαλείται ο βαθμοφόρος (Δον πιλάφας), που σε χώνει γλυκά (κατά το killing me softly with his song), ήτοι σου χώνει μπαλάκι μεν, αλλά προϊούσης της ιεραρχίας, της ευγένειάς του και του γεγονότος ότι ο και ίδιος δίνει το καλό παράδειγμα εργαζόμενος σκληρά, δεν μπορείς να αρνηθείς ή να κάνεις την κορόιδα, δε.

Συνήθως, σου μιλάει γλυκά, ευγενικά, απευθύνεται στο φιλότιμό σου και χρησιμοποιεί τα ρήματα στον πληθυντικό αριθμό, στην υποτακτική και με ένα ερωτηματικό στο τέλος: «Ρε συ Χρηστάρα, να πάμε μια τα σκουπίδια έξω;» Πονηρό το πιλάφι.

Νέα κοπέλα ελευθερίων ηθών, με μαλλί τιγρέ (α-λα Μπόνι Τάιλερ) ή θεσσαλονικί, όχι απαραιτήτως πουτάνα, αλλά σίγουρα πουτανάκι.

Συνώνυμα: ξεκωλάκι, ξεκωλίδι, γαμήδι, καράπουταναριό, ευκολάκι, μπουζουκογκόμενα, κτλ.

Στο τάβλι, τα τριάρια: διπλό ζάρι με αριθμό 3 Χ 4 φορές παίξιμο.

(Ζάρια: μπαρμπούτι - 7/11 - τάβλι κ.τ.λ.): Έκφραση κουμαρτζήδων (=στοιχηματζήδων) που χρησιμοποιείται κυριολεκτικώς, όταν ο αντίπαλος είτε φέρνει εξακολουθητικώς ευνοϊκό γι' αυτόν ζάρι, είτε όταν δεν τα μπεγλεράει/κουρντίζει καλά (δηλ. τα τσιμπάει/στήνει/κολλάει), είτε τέλος, όταν υπερίπταται σοβαρή υπόνοια, ότι το ζάρι είναι γιομάτο (δηλ. με υδράργυρο/κούφιο/καραγκιοζάκι = σκοπίμως πειραγμένο-κακοζυγισμένο ζάρι).

Στις περιπτώσεις αυτές, ο λέγων την έκφραση διατυπώνει την επιθυμία του να κοπανήσει ο αντίπαλος τα ζάρια κάτω στο ξύλο/δάπεδο, να τα μπεγλερίσει ενδελεχώς και στη συνέχεια να τα μολάρει τίμια (να πιάσουν ξύλο/τοίχο απέναντι που λέμε), προκειμένου να ελέγξει, είτε την τύχη του αντιπάλου (να γυρίσει το γούρι) προς όφελός του, είτε την τιμιότητα του συμπαίκτου του. Για το λόγο αυτό, υποτίθεται ότι μόνον άπαξ δύνασαι να απαιτήσεις να τα σπάσει ο αντίπαλος σε κάθε παιχνίδι, αλλιώς πιθανότατα να παρεξηγηθεί ο άλλος και να καταλήξει το παίγνιον σε κλωτσοπατινάδα. Υφίσταται και το: «Μπροστά μου να τα σπάσεις»!/«Σπάστα μπρός μου»! (= να τα βλέπω).

Μεταφορικώς, χρησιμοποιείτο παλαιά, ως έκφραση δυσπιστίας προς τον συνομιλητή ή όταν ο τελευταίος λέει κάτι το ανυπόστατον ή όταν το νόημα δεν ήταν πλήρως κατανοητόν. Δηλαδή: «Δε μιλάς σωστά, ξαναπέστα όμορφα».

Συνώνυμα: Κομμένη!, κομμένη η ζαριά!, κόβω το ζάρι κ.τ.λ.

(Πάτρα): Συνήθως μεταξύ σχολιαροπαίδων στη μπάλα, καλείται το αδέξιο παιδάκι, που του πέφτουν όλα απ' τα χέρια, δεν τα πολυκαταφέρνει στα αθλήματα, κάνει συνεχώς φάουλ ή βήματα / διπλές, χάνει το εύκολο καλάθι / γκόλ κτλ.

Παράγωγο: Αταρία.

Συνώνυμα: Άγαρμπο, καθυστερημένο, παράλυτο, ημιπλήγας, παραπλήγας, μαλακι(α)σμένο, παπαρόμπεης, παλτό, μηναρόμπεης, κουλό, κουλαρία, μανταλάκια, παρμένο, αφαιρεμένο, άμπαλο, ερείπιο, σαπάκι κ.τ.λ.

Ιδιαιτέρως υποτιμητικό και σκληρό.

Αγνώστου ετύμου.

(Ημαθία): Το «ελεύθερο» στη μπάλα (=είδος ποδοσφαίρου, που παίζεται στο τσιμέντο των ελληνικών πόλεων).

Παραφθορά εκ του Αγγλικού free kick, αλλά όχι βέβαια σύμφωνα με τους κανονισμούς της F.I.F.A. (!) Δηλαδή, όταν πετούσαμε τη μπάλα ψηλά, (να «σκάσει» κάτω τρεις φορές), είτε στην αρχή του παιχνιδιού, προκειμένου να πάρει τη μπάλα μια από τις δυο ομάδες, είτε κατά την διάρκεια του παιχνιδιού, εν είδει ελευθέρου σουτ.

Ρήμα: Πετάω φιρικί.
Συνώνυμο: (Ρίχνω) στον κούτουπο (Πάτρα) / πλακωτούρα

(Ημαθία) = Πετάω κάτι ψηλά κι όποιος το πιάσει του ανήκει (όχι όμως μπάλα, αλλά π.χ. χρήματα, υπερατού κτλ).

Ανάλογο, αγγλιστί: Finder's - keeper's.

Εκ του «πώς είπατε;». (Προφ. Paussy pâté ).

Σκώμμα εις βάρος των πάλαι ποτέ μοσκομούνων σουσούδων του Κολωνακίου, που πρόφεραν τα πάντα με γαλλική προφορά και ιδίως στην λήγουσα, δήθεν αγνοώντας τους κανόνες της ελληνικής. Βλ. molone laveur (= μολών λαβέ), l' acridie (=λακριντί) κτλ.

Χρησιμοποιείται, όταν κάποιος ενώ κατάλαβε την ερώτηση, αποφεύγει ή καθυστερεί τεχνηέντως να απαντήσει, προκειμένου να κερδίσει χρόνο. Κλασσικό παράδειγμα, η Καίτη Λαμπροπούλου στη «Σωφερίνα», που καλείται να φανερώσει επ' ακροατηρίω την ηλικία της και απαντά με την ανωτέρω φράση, προσποιούμενη ότι δεν κατάλαβε τον πρόεδρα (Παπαγιαννόπουλο).

Να μην συγχέεται με το : «Δεν άκουσα, πώς είπατε, ορίστε-συγγνώμη κύριε, ποιος είστε;» διότι είναι μάλλον σκυλοπρεπές και ουχί γαλλοπρεπές ...

(Ναυτικό): Παράγγελμα που ακολουθεί το «Έι!» (δηλ. «Προσοχή!» στα στρατέικα - όπως τσουκαλέικα, βραχνέικα κτλ).

Σημαίνει: Ανάπαυσις!

Το πιλάφι δίνει το προπαρασκευαστικό παράγγελμα: Ομοχειρία - Διμοιρία - Λόχος - πλήρωμα - άνδρες κτλ (αναλόγως) και τα ναυτάκια τραβούν μια βαθιά εισπνοή (όπως γίνεται πριν την κατάποση βότκας μπόμποβας ή την παρά φύσιν συνουσία) και προτάσσουν τα φουσκωμένα από υπερηφάνεια στήθη τους (δεν κάνω πλάκα).

Ακολουθεί: Στον καιρό! (=ανάπαυσις, χαλαρώστε, ξεφυσήξτε) οπότε οι ναύτες ξεφυσούν και τα στήθη τους επανέρχονται στην κανονική τους θέση.

Στη συνέχεια εκ νέου (κλήση ανδρών αναλόγως του οργανικού τους τμήματος ως ανωτέρω): Οι ναύτες ξανακρατούν την αναπνοή τους και καπάκι: Έι! (=Προσοχή!)

Μεταφορικώς σημαίνει: Χαλάρωσε δικέ μου, όπως άλλωστε χρησιμοποιείται κατά κόρον από τους νυν και πρώην ναύτες.

Τα βλαχαδερά του στρατού ξηράς, για να μην κουράζονται (sic) λένε εν συντομία ιέ! (=προσοχή) - ό! (=ανάπαυση).

Σημείωση: Στο ναυτικό μέχρι πολύ πρόσφατα (50 περίπου χρόνια), έλεγαν τα παραγγέλματα στα αρβανίτικα, δεδομένου ότι οι καλύτεροι ναυτικοί της Ελλάδας ήταν (και είναι) αρβανίτες (π.χ. απ' το Ύντρα, το Σπέτσα, Πόρο, Κούλουρη, Γαλαξίδι, Λεψινιώτες-Ελευσίνα κλπ). Βλ. έ-για μόλα / έ-για λέσα κτλ. Ένα δε απο τα επίσημα λάβαρα του Πολεμικού Ναυτικού είναι το Υδραΐικο μπαϊράκι (βλ. εμβλήματα σχολής δοκίμων). Ωστόσο, η ναυτική εκπαίδευση, όθεν και ο σχετικός τουπές των πιλαφιών, είναι εγγλέζικιας προελεύσεως.

(Ναυτικό): Ο ατσούμπαλος ναυτάκος. Από την αλήστου μνήμης ταινία με το Μόσιο «Ο Ταμτάκος στο ναυτικό» (τύφλα να ' χει ο Λαρς φον Τρίερ ...)