Tagged definitions (381)
Showing 241-250 from 381

Σημαίνει συνδυασμός στοιχημάτων (στοιχηματίζω σε παραπάνω από δύο ή τρία γεγονότα, με αποτέλεσμα αν επαληθευτούν οι προβλέψεις το κέρδος πολλαπλασιάζεται), κάτι σαν ξερή στήλη που λέμε στο στοίχημα. Ομως αν χαθεί ένα γεγονός όλο το στοίχημα χάνει.

Ο όρος προέρχεται από το αγγλικό parlay (πολλαπλασιάζω τα κέρδη, δηλαδή οι αποδόσεις κάθε γεγονότος πολλαπλασιάζονται μεταξύ τους και με το ποσό στοιχήματος), που προήλθε από το γαλλικό ή ιταλικό parare, στοιχηματίζω.

Το παρολί ξεκίνησε από τον ιππόδρομο. Και αφορά στοίχημα σε πολλές ιπποδρομίες (γύρω στις οκτώ γίνονται, οπότε αφορά δύο και πάνω). Τώρα χρησιμοποιείται σε όλων των ειδών τα στοιχήματα.

Συνήθως παίζεται από παίκτες με μικρή δυνατότητα, γιατί με λίγα χρήματα (λόγω του πολλαπλασιασμού), μπορεί να αποφέρει πολύ μεγάλο κέρδος. Βέβαια και η πιθανότητα να βγει ένα παρολί είναι μικρή, αφού όπως είπα πρέπει να επαληθευτούν όλα τα γεγονότα.

Υποχρεωτικά το πολύ δύο από το χέρι.
Από το γαλλικό obligé, που σημαίνει υποχρεωτικός.
Αναφέρεται στην πόκα και στα παιχνίδια στα οποία, παρότι μοιράζονται παραπάνω από δύο φύλλα, ο παίχτης μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε δύο που έχει πάνω του και όχι περισσότερα, για να σχηματίσει την πεντάδα και να κάνει φύλλο.

Η έκφραση υπονοεί τον γκαντέμη.
Δεν είναι κάποια γκόμενα η λιλή. Είναι η Ντάμα μπαστούνι! Και ναι, είναι από το χαρτοπαίγνιο, τις «κούπες». Το οποίο γνώρισε την αναγέννηση στον καιρό του διαδικτύου. Η «λιλή» ή «κούπες», παίζονταν στα καφενεία 30 χρόνια πριν. Στο συγκεκριμένο παιχνίδι, αυτός που μένει με την ντάμα μπαστούνι -ή την κερδίζει στην χαρτωσιά- ουσιαστικά είναι ο χαμένος, μια και το συγκεκριμένο χαρτί μετράει για 13 πόντους. Και για την ακρίβεια «μένω με τη λιλή» σημαίνει ότι μου μοιράστηκε η ντάμα μπαστούνι και δεν μπόρεσα να την ξεφορτωθώ κατά την διάρκεια του παιχνιδιού.

Λογοπαίγνιο μεταξύ αφενός των λωτοφάγων της Οδύσσειας, οι οποίοι τρώγοντας ένα φυτό σαν τους λωτούς ένα πράμα ξέχναγαν την νοσταλγία για την πατρίδα που τους έδινε ταυτότητα, και αφεδύο του τυχερού παιχνιδιού Λόττο. Προφάνουσλυ, το ηθικό δίδαγμα είναι ότι με τον τζόγο ξεχνάμε τα πραγματικά δομικά οικονομικά, ψυχολογικά και άλλα προβλήματα, και το κράτος μας ενθαρρύνει γι' αυτό μέσω του ΟΠΑΠ κτλ. Οπότε λοττοφάγος είναι όποιος τρώει την παραμύθα και συμβιβάζεται αντί να γίνει ο μπαχαλάκιας που θα έπρεπε να είναι, και να βγει έξω να τα σπάσει όλα σε ένα πάρτι με Uzi (πλάκα κάνω!).

Κυριολεκτικά είναι αυτός που κερδίζει το Λόττο και μετά πετυχαίνει να φάει τα κέρδη σε χρόνο dt.

Με μια δόση σεφερλίτιδας παραπάνω μπορεί να είναι και ο φανατικός των οχημάτων Lotus.

Είδος βάναυσου (για το θύμα πάντα) «παιχνιδιού» στα γυμνάσια - λύκεια. Χρειαζόμαστε τουλάχιστον πέντε (5) άτομα. Ένα (1) θύμα και τουλάχιστον τέσσερις (4) δράστες. Οι δράστες πιάνουν το θύμα από τα χέρια και τα πόδια, βρίσκουν μια κολόνα και κοπανάνε τα περιουσιακά στοιχεία του θύματος με ανοιχτά τα πόδια. Τόσο απλά, τόσο γρήγορα, αλλά και τόσο οδυνηρά.

Κυριολεκτικά, η παραμάνα είναι η γυναίκα παρά- / δίπλα στην μάνα, δηλαδή α) η γυναίκα που αναλαμβάνει (επί πληρωμή) τον θηλασμό ξένου βρέφους, η βυζάχτρα, β) η οικοτρόφος που αναλαμβάνει την ανατροφή του παιδιού.

Η έννοια αυτή μεταφέρεται στο τάβλι, όπου η μεν μάνα είναι «η πρώτη θέση όπου τοποθετούμε αρχικά όλα τα πούλια», η δεν παραμάνα είναι η δεύτερη θέση δίπλα στη μάνα, παρά τηι μάναι (παρά & Δοτική = γειτνίαση). Το φάγωμα μάνας είναι το ρουά ματ του πλακωτού, το δε φάγωμα παραμάνας είναι εξαιρετική επιτυχία, συνήθως, αλλά όχι πάντοτε ισοδύναμη με διπλό.

Ετυμολογικά trivia: Τελείως διαφορετική είναι η ετυμολογία του παραμάνα με τη σημασία της καρφίτσας: < ιταλικό paramano < ρήμα parare = κοσμώ, στολίζω < λατινικό paro, χωρίς βέβαια να αποκλείεται παρετυμολογική λαϊκή επίδραση. Επίσης, πολλοί ορθογραφούν την μάνα και την παραμάνα με δύο νι (μάννα, παραμάννα), ως ετυμολογούμενα από το μαμμή (δύο μι στα αρχαία, που γίνονται δύο νι στα νέα). Αυτό θεωρείται και η πιο ψαγμένη ορθογράφηση.

Η πιο γλυκιά, πιο όμορφη, πιο τρυφερή λέξη στον κόσμο, διαθέτει και τη «σκοτεινή» σλανγκική πλευρά της. Καθεμιά από τις ποικίλες τούτες σλανγκικές χρήσεις παραπέμπει / εστιάζει σε κάποιο / κάποια από τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της βιολογικής μητέρας, π.χ. την εμπειρία της, τον εποπτικό της ρόλο, την υπεύθυνη θέση της, τον προστατευτισμό της, την αυθεντικότητά της.

1. Χαρακτηρισμός προσώπου ιδιαίτερα επιδέξιου / ικανού / έμπειρου σε κάποιον τομέα. Κάθε σχετική του προσπάθεια στέφεται κατά κανόνα με αξιοσημείωτη επιτυχία. Συνώνυμο: μάστορας.

   • Ο Κωστάκης είναι μανούλα στα ηλεκτρολογικά.
   • Η Αννούλα είναι μανούλα στα τσιμπουκώματα εν κινήσει. Εγώ οδηγούσα κι αυτή ρούφαγε.
   • Ο χρήστης Khan φαίνεται μανούλα σε θέματα μεσαιωνικής σχολαστικής φιλοσοφίας.

2. Πρόσωπο που μεριμνά για άλλους, έχει την ευθύνη των πράξεών τους, τους εποπτεύει, τους επιβλέπει.

   α. Στα πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού, μάνα του πλοίου είναι ο Ύπαρχος, ο δεύτερος και λεγόμενος. Όπως η κλασική μητερούλα, ο ύπαρχος αναφέρει στον πατέρα του πλοίου (καπετάνιος) τις μαλακίες που έκαναν τα παιδιά (το υπόλοιπο πλήρωμα). Όχι όλες βέβαια, μόνο τις πιο σοβαρές, αυτές που δεν κουκουλώνονται με τίποτις.

   β. Στον Στρατό Ξηράς, ο επιλοχίας είναι η μάνα του λόχου.

3. Σε διάφορα παίγνια, τυχερά και μη, μάνα είναι παίχτης επιφορτισμένος με ιδιαίτερο ρόλο, συχνά προνομιακό.

   α. Στο μπλακ-τζακ η μάνα είναι αυτός που μοιράζει τα φύλλα στους άλλους παίκτες, ενώ η ίδια τραβάει φύλλο τελευταία. Για να «καεί» η μάνα, πρέπει κάποιος παίχτης να έχει μεγαλύτερο φύλλο απ' αυτήν. Αν έχει το ίδιο φύλλο, η μάνα κερδίζει και διατηρεί τη θέση της.

   β. Σε πολλά παιδικά παιχνίδια, όπως το «αλάτι ψιλό - αλάτι χοντρό», «πινακωτή-πινακωτή» κ.α. Βλ. αναλυτικά εδώ και εδώ.

4. Ειδικά στο τάβλι, μάνα είναι η πρώτη θέση όπου τοποθετούμε αρχικά όλα τα πούλια. Συνεκδοχικά είναι και τα ίδια τα πούλια που βρίσκονται εκεί. Στις πόρτες (παιχνίδι που οι παραδοσιακοί ταβλαδόροι περιφρονούν λόγω της απλότητάς του και μετά βίας το κατατάσσουν στις του ταβλίου παραλλαγές) δεν υπάρχει μάνα.

5. Το εργοστάσιο κατασκευής ενός μηχανήματος, συνεκδοχικά τα ίδια τα μηχανήματα στην αρχική τους μορφή, χωρίς κάποια μεταγενέστερη προσθήκη / τροποποίηση / μετατροπή (βλ. και σχετικό λήμμα μαμίσιο). Συνώνυμο: κούτα, της κούτας.

   Τίποτα ρε σου λέω δεν έχω πειράξει, το μηχανάκι είναι μαμά, όπως το πήρα, της κούτας.

Ενδιαφέρον γραμματικό φαινόμενο είναι, εν προκειμένω, η χρήση του ουσιαστικού (μάνα) ως επιθέτου (μανίσιο / μαμίσιο), όταν πρόκειται να δηλωθεί η προέλευση, η καταγωγή. Π.χ. πήρα μηχανάκι Ιαπωνία αντί πήρα γιαπωνέζικο μηχανάκι.

1. Στο άθλημα της υδατοσφαίρισης (water polo), φουνταριστός είναι ο κατεξοχήν επιθετικός παίχτης, ο πλέον προωθημένος. Δουλειά του είναι να βάζει τη μπάλα στο πλεχτό, κάτι που θεωρητικά ξέρει καλύτερα από κάθε άλλο συμπαίκτη του. Για να το πετύχει αυτό είναι μονίμως «αγκυροβολημένος» μπροστά στο αντίπαλο τέρμα (goalpost) περιμένοντας την κατάλληλη πάσα από κάποιον περιφερειακό.

   Η θέση του φουνταριστού είναι η πλέον εκτεθειμένη, κάτι σαν να βρίσκεσαι στο λάκκο με τα κωλοδάχτυλα. Διότι, αν και το πόλο είναι γενικά «αντρικό» και σκληρό παιχνίδι, το ξύλο που τρώει ειδικά ο φουνταριστός δεν περιγράφεται. Δέχεται πολλά «βρόμικα» χτυπήματα (κάτω από το νερό) που ο διαιτητής δεν σφυράει διότι α) πολύ απλά δεν τα βλέπει, β) το ξύλο είναι αναπόσπαστο μέρος του αθλήματος.

   Εννοείται πως μόλις ο φουνταριστός πάρει πάσα, έχει στη διάθεσή του ελάχιστα κλάσματα του δευτερολέπτου να κινηθεί και να σκοράρει, πριν πέσουν πάνω του οι αντίπαλοι αμυντικοί και γίνει της Κορέας...

2. Στο πόλο ο όρος είναι πλήρως καθιερωμένος, χρησιμοποιείται όμως και σε άλλα αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο. Και πάλι, φουνταριστός είναι εν προκειμένω ο βασικός επιθετικός της ομάδας, ο γκολτζής απ' τον οποίο όλοι περιμένουν το θαύμα.

   Λέγεται και κυνηγός, επειδή κυνηγάει α) πάσες συμπαικτών του, που προσπαθούν να τον «βγάλουν» σε θέση για γκολ, β) το ίδιο το γκολ.

   Λέγεται επίσης και εννιάρι. Αυτό το νούμερο φόραγαν παλιά στη φανέλα οι βασικοί κυνηγοί μιας ομάδας, ενώ έγινε μέχρι και ταινία βασισμένη σε ομώνυμο μυθιστόρημα του Μ. Κουμανταρέα. Τώρα βέβαια έχουν αλλάξει τα πράγματα: ο βασικός γκολτζής μπορεί να φοράει φανέλα με ότι νούμερο του καυλώσει, π.χ. 79 ή 00 και άλλα άκυρα...

3. Στο τάβλι. Στην παραλλαγή του πλακωτού, φουνταριστός είναι το πούλι εκείνο που ο παίχτης «προωθεί» ριψοκίνδυνα, χωρίς κάλυψη, με σκοπό να πλακώσει / χτυπήσει πούλι του αντιπάλου σε ευαίσθητη θέση, δλδ κοντά στη μάνα / μαμά (ει δυνατόν και την ίδια τη μαμά, οπότε η σεμνή τελετή περατούται πάραυτα). Γι' αυτόν που γουστάρει να παίζει με αυτόν τον τρόπο, λέμε ότι την έχει δει καμπόης, το δε παιχνίδι τρέπεται εις καουμπόικο.

   Ο φουνταριστός του ταβλιού λέγεται και κυνηγός (όπως ο ποδοσφαιρικός φουνταριστός), λέγεται όμως και μπάτσος (που ψάχνει να «συλλάβει» κάποιο αντίπαλο πούλι). Τέλος, οι ναυτικοί μας χρησιμοποιούν τον όρο βατσιμάνης (από το watchman), θέλοντας να περιγράψουν αυτό ακριβώς το πούλι που βγήκε από το μαντρί «για να κόψει κίνηση».

Τεμπέλης είναι και ο τέταρτος στην πρέφα, χαρτοπαίγνιον τεχνικότατον και δυσκολότατο, που παίζεται από τρεις μόνο παίκτες.

Ο τέταρτος, συνηθέστατα νιούμπης στό χώρο, παρεισφρύει στο τρίο με επίμονες παρακλήσεις, σωστός μπρηχτάκος, δηλαδή, με πρόθεση τάχα μου να γράφει τα καπίκια, απαλλάσοντας καποιον από τους άλλους τρεις από την επίπονη διαδικασία της εν πρέφα βαθμολόγησης.

Αντικειμενικός του τεμπέλη στόχος είναι η de profundis εκμάθηση του παίγνιου.

Ως κολώνα χαρακτηρίζουν οι παίχτες του ΚΙΝΟ την στήλη στην οθόνη.